© Πάνος Κοκκινιάς
Γεμίζοντας τις αίθουσές του με γκιλοτίνες, βίντεο, αλλόκοτες εγκαταστάσεις και μεγάλα αφιερώματα σε σπουδαίες καλλιτέχνιδες, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αποκάλυψε πριν από λίγους μήνες το πιο φεμινιστικό του πρόσωπο. Έπειτα από τέσσερις εντυπωσιακές εκθέσεις υπό τον γενικό τίτλο "Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;", το μουσείο εγκαινιάζει το δεύτερο μέρος του θεματικού αυτού κύκλου, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας (8 Μαρτίου), και μας συστήνει σύγχρονες καλλιτέχνιδες που αξίζουν την προσοχή μας.
Σε περίοπτη θέση, στην πρόσοψη του μουσείου, βρίσκεται η νέον εγκατάσταση της Yael Bartana, η οποία ενέπνευσε και τον γενικό τίτλο της θεματικής "Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;". Παράλληλα, η διακεκριμένη φωτογράφος Lola Flash παρουσιάζει την πρώτη της έκθεση στην Ελλάδα: Η φωτογραφική σειρά "SALT" καταρρίπτει τα στερεότυπα ομορφιάς και δίνει φωνή σε ηλικιωμένες γυναίκες που είχαν αθόρυβο αλλά σημαντικό αντίκτυπο στο χώρο τους. Οι τοιχογραφίες φαίνεται πως είναι από τα αγαπημένα πρότζεκτ του ΕΜΣΤ, εξ ου το μουσείο κάλεσε την Hadassah Emmerich ("Epicurean Eden") και την Claudia Comte ("Η προέλευση του φαινομένου του κρουστικού κύματος - κίτρινο και τιρκουάζ") να δημιουργήσουν δύο ιδιόμορφες παραγωγές αποκλειστικά για το μουσείο. Τέλος, με την έκθεση "Όλα τα όνειρα είναι ενοχλητικά", η ταλαντούχα Μαλβίνα Παναγιωτίδη δημιουργεί ένα εμβυθιστικό σκηνικό που επανεξετάζει το μύθο της "τρελής γυναίκας στη σοφίτα", καθώς διερευνά τη ζωή της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου, Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα.
Με αφορμή τα νέα ενδιαφέροντα πρότζεκτ που θα δούμε από αυτήν την Παρασκευή, ζητήσαμε από επτά επιμελητές του ΕΜΣΤ να ανατρέξουν στην πλούσια συλλογή του και να επιλέξουν το αγαπημένο τους έργο γυναίκας δημιουργού, παροτρύνοντάς μας να ανακαλύψουμε τις θηλυκότητες που σημάδεψαν τη σύγχρονη διεθνή τέχνη.
Κατερίνα Γρέγου: "Faire le Mur", 2008
"Όσες φορές και να το δω, με συγκινεί βαθιά το βίντεο της Bertille Bak "Faire le Mur”, που διαδραματίζεται στην εργατούπολη Μπαρλέν, στη Γαλλία. Καταγράφει τον καθημερινό αγώνα των κατοίκων ενάντια στον εξευγενισμό και στους εργολάβους που προσπαθούν να τους αναγκάσουν να φύγουν από τα σπίτια τους, καθώς τα ορυχεία στα οποία δούλευαν οι περισσότεροι έχουν κλείσει. Αντιμέτωποι με αυτήν την πίεση, θέτουν σε εφαρμογή, υπό την καθοδήγησή της καλλιτέχνιδας, μια ποιητική αντίσταση ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό, τον οποίο ενσαρκώνει σκωπτικά ένας τεράστιος εκσκαφέας. Η δημόσια αντίσταση παίρνει τη μορφή μιας επικής θεατρικής παράστασης, με σκηνικό όλη την πόλη και πρωταγωνιστές τους κατοίκους της. Η απελπισία μεταμορφώνεται σε κάθαρση και εφευρετικό παιχνίδι σε μια απόδειξη της δημιουργικής δύναμης της τέχνης ακόμα και στις πιο δυστοπικές καταστάσεις".
Ελένη Κούκου: "Luna Park International", 1965
"Αγαπώ το "Luna Park International” της Χρύσας Ρωμανού, το οποίο έφτιαξε στο Παρίσι το 1965. Ανήκει στα κολάζ που αποτελούν ορόσημο στη δημιουργική διαδρομή της καλλιτέχνιδας. Το Παρίσι ταίριαζε στη Ρωμανού και η Ρωμανού ταίριαζε στο Παρίσι! Έχοντας φύγει από το συντηρητικό περιβάλλον της Ελλάδας και χρησιμοποιώντας έτοιμες εικόνες από εφημερίδες και περιοδικά, η Χρύσα βρίσκει τον δικό της εύστοχο και παιγνιώδη τρόπο να εκφράσει την κριτική στάση της απέναντι στην καταναλωτική κοινωνία και την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της εποχής της: την πηγαία επιθυμία της για κοινωνική δικαιοσύνη".
Τίνα Πανδή: "Μπουμπουλίνα", 1981
"Από τα σημαντικότερα έργα της Λήδας Παπακωνσταντίνου που παρουσιάζονται στην αναδρομική έκθεσή της "Χρόνος στα χέρια μου”, είναι –το μέχρι σήμερα άγνωστο– βίντεο "Μπουμπουλίνα”, που γύρισε σε συνεργασία με την Ελβετή φεμινίστρια κινηματογραφίστρια και ακτιβίστρια Carole Roussopoulos, το διάστημα που οι δύο καλλιτέχνιδες διέμεναν στις Σπέτσες. Με εφαλτήριο την αναζήτηση της κληρονομιάς της Σπετσιώτισσας ηρωίδας της Ελληνικής Επανάστασης, στο βίντεο παρακολουθούμε συνεντεύξεις γυναικών των Σπετσών από διαφορετικές γενιές. Οι δύο καλλιτέχνιδες στρέφουν το βλέμμα στις μικροϊστορίες των γυναικών, προκειμένου να ανασύρουν τις αποκλεισμένες φωνές μιας κοινότητας σε σχέση με την κοινωνική τους θέση, την εκπαίδευση, την ατομική και συλλογική μνήμη, τους τρόπους εγγραφής τους στο παρόν και νοηματοδότησής τους στο μέλλον".
Ιόλη Τζανετάκη: "Vacuum Machine", 2023
"Μου είναι σχεδόν αδύνατον να επιλέξω ένα αγαπημένο έργο ή τη δουλειά μιας μόνο καλλιτέχνιδας που εκτίθεται αυτήν τη στιγμή στο ΕΜΣΤ. Επέλεξα ωστόσο, στην προκειμένη, να μιλήσω για το "Vacuum Machine” της Δανάης Ανεσιάδου. Η πολυμεσική εγκατάσταση αποτελείται από σακούλες κενού αέρος, γεμάτες με προσωπικά αντικείμενα της καλλιτέχνιδας –από παπούτσια και κουβέρτες μέχρι αποκόμματα από εφημερίδες και χαρτί υγείας–, καθώς και εντυπωσιακά πετρώματα από το Λαύριο, ακουμπισμένα πάνω σε μια μηχανή συσκευασίας κρέατος. Στην κορυφή της εγκατάστασης, ένας κώνος-καθρέφτης αντικατοπτρίζει μια οθόνη όπου προβάλλονται σε λούπα στιγμιότυπα από ειδήσεις, βίντεο YouTube, TikTok κ.ά. Ποτέ δεν μπορεί να δει κανείς την εικόνα ολοκληρωμένη, μιας και ο κώνος αποτρέπει την πλήρη θέασή της, σε μια νύξη ότι η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη απ’ ό,τι παρουσιάζεται συνήθως στα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης".
Σταμάτης Σχιζάκης: "#30 - #49 (A day after a day after a day after a day)", 2023
"Είναι δύσκολο να ξεχωρίζεις έργα μέσα από μια κριτική διαδικασία. Είναι και όμορφο μέσα από μια διαδικασία θεσμικής καθιέρωσης να μοιράζεσαι αγαπημένα σου έργα με το κοινό. Όμως υπάρχουν έργα που δεν εκτίθενται, ούτε επιλέγονται για να ενταχθούν σε μια μουσειακή συλλογή. Αντίθετα, την περίοδο δημιουργίας τους δεν θεωρούνταν καν έργα τέχνης, ενώ οι δημιουργοί τους δεν κατέκτησαν τον τίτλο της "αναγνωρισμένης καλλιτέχνιδας”. Τα έργα αυτά θεωρούνται ερασιτεχνικά, χειροτεχνίες, εφαρμοσμένη τέχνη, πολιτικές χειρονομίες ή προϊόντα ενασχόλησης με άλλο επαγγελματικό πεδίο. Δεν είχαν εμπορική αξία, προκύπτανε μέσα από μια συλλογική δημιουργική διαδικασία και είχαν εφήμερο χαρακτήρα. Το "A day after a day after a day after a day” της Πάκυς Βλασσοπούλου είναι από τα έργα που, μέσα από αναφορές σε χειροτεχνικές πρακτικές, θυμίζουν αυτήν τη συνθήκη ιστορικού αποκλεισμού της γυναικείας δημιουργίας".
Δάφνη Βιτάλη: "Nothing Further Beyond", 2021
"Γνώρισα τη Hera Büyüktaşcıyan σε ένα ερευνητικό μου ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη και ξεχώρισα την εικαστική της γλώσσα, τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται, αλλά και την ίδια ως άνθρωπο. Το έργο της πραγματεύεται ταραχώδεις ιστορίες για να επαναφέρει στη μνήμη ξεχασμένες αφηγήσεις κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα. Στο "Nothing Further Beyond” αναφέρεται στην Αψίδα του Θεοδοσίου που ανεγέρθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο το 395 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Η καλλιτέχνις ανιχνεύει την ιστορία κάτω από το αρχιτεκτονικό ερείπιο, χρησιμοποιώντας χαλιά για να συμβολίσει τη γεωλογική και ιστορική διαστρωμάτωση, παραπέμποντας ταυτόχρονα σε μια προσωπική μνήμη από την παιδική της ηλικία".
Άννα Μυκονιάτη: "Phase Transition", 2024
"Η τέχνη είναι διαχρονικά συνδεδεμένη με την ύλη και σε όλες τις εκφάνσεις της έχει μια απτή υπόσταση. Κόντρα σ’ αυτό διαλέγω ένα "άυλο” ηχητικό έργο, μια μουσική σύνθεση του Πάνου Αλεξιάδη, βασισμένη σε μια ιδέα της Μαλβίνας Παναγιωτίδη. Το έργο παρουσιάζεται στην ατομική έκθεση της Μαλβίνας Παναγιωτίδη "Όλα τα όνειρα είναι ενοχλητικά”, που εκκινεί από τη διαμονή και την ενδελεχή έρευνά της στο σπίτι της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου, Ελένης Αλταμούρα, στις Σπέτσες. Η "γραφική παρτιτούρα” βασίζεται σε ένα συνδυασμό συμβόλων από το μαγικό τετράδιο (grimoire) της Αλταμούρα και σχεδίων της Παναγιωτίδη, τα οποία λειτούργησαν ως αφετηρία για τη σύνθεση του Αλεξιάδη, ο οποίος χρησιμοποιεί, μεταξύ άλλων, αρθρωτά συστήματα συνθεσάιζερ αλλά και επεξεργασία καταγεγραμμένων ήχων, ραδιοκυμάτων και ηλεκτρομαγνητικών πεδίων από το εργαστήριο της καλλιτέχνιδας, κατά την κατασκευή των γλυπτών έργων. Διαφορετικές χρονικότητες συμπλέκονται σε ένα ηχητικό έργο που αποκτά χωρικές διαστάσεις, δημιουργώντας όγκους και μορφές όμοιες με εκείνες των γλυπτών που παρουσιάζονται στην έκθεση, και καταλήγοντας σε μια πολυαισθητηριακή, εμβυθιστική εμπειρία".
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Yael Bartana. Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο
Η Yael Bartana έχει αναπτύξει εδώ και είκοσι χρόνια μια καλλιτεχνική πρακτική που αξιοποιεί κυρίως το βίντεο και την κινούμενη εικόνα με σκοπό να εξετάσει λιγότερο γνωστές πτυχές της ιστορίας καθώς και περιστατικά που έχουν επηρεάσει τη διαμόρφωση συλλογικών ταυτοτήτων και συνειδήσεων. Ιστορικές πολιτικές ομιλίες, διαδηλώσεις, ακτιβιστικές δράσεις και άλλα συμβάντα του παρόντος ή του πρόσφατου παρελθόντος καταγράφονται, επανεκτελούνται ή διασκευάζονται με σκοπό την κριτική επανεξέτασή τους. Με τον ίδιο στόχο και παράλληλα με την χαρακτηριστική της οπτικοακουστική πρακτική, η Bartana δημιουργεί εγκαταστάσεις με νέον όπου φράσεις, δηλώσεις, συνθήματα αποκτούν γλυπτική υπόσταση ενώ αποτελούν παράλληλα σύμβολα ενός ακόμα απραγματοποίητου πολιτικού οράματος. Το έργο σε νέον "What if Women Ruled the World" (2016) προσαρμόστηκε ως εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας, σε δύο γλώσσες, Ελληνικά και Αγγλικά, στην βόρεια και νότια πρόσοψη του κτιρίου Φιξ, θέτοντας πλέον το αρχέτυπο ερώτημα στους διερχόμενους της λεωφόρου Συγγρού. Στο πλαίσιο της ίδιας θεματικής και σε συνάρτηση με τον κύκλο εκθέσεων του ΕΜΣΤ, παρουσιάζεται και το βίντεο "Two Minutes To Midnight", ένα έργο διάρκειας 47 λεπτών βασισμένο στην δίωρη περφόρμανς του 2017 με τίτλο "What if Women Ruled the World?". Εδώ παρακολουθούμε να εξελίσσεται το σενάριο μιας πιθανής πυρηνικής σύρραξης σε έναν χώρο που αποτελεί αντίγραφο του σκηνικού της ταινίας Dr. Strangelove (1964). Σε αντίθεση με την ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, το συμβούλιο της απειλούμενης χώρας αποτελείται μόνο από γυναίκες που έχουν αναγνωριστεί για την ειδίκευσή τους σε πεδία όπως η άμυνα, ο ειρηνικός ακτιβισμός, η φιλανθρωπία και η πολιτική. Στο έργο βλέπουμε αφενός μια χιουμοριστική αντιμετώπιση σοβαρών ζητημάτων, και αφετέρου την πρακτική αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας απειλής με τρόπο εναλλακτικό και ριζικά διαφορετικό από το μοντέλο της κυρίαρχης πατριαρχικής εξουσίας. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του θεματικού κύκλου «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» του ΕΜΣΤ.
Claudia Comte. Η προέλευση του φαινομένου του κρουστικού κύματος - κίτρινο και τυρκουάζ
Μια ανάθεση ειδικά για το ΕΜΣΤ, η εντυπωσιακή τοιχογραφία 30 μέτρων της Claudia Comte συνδέει τον κεντρικό χώρο του μουσείου με το φουαγιέ της εισόδου. Το έργο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της καλλιτεχνικής πρακτικής της Comte που συνδυάζει παραδοσιακές χειροτεχνικές διαδικασίες και σύγχρονη τεχνολογία, με ένα λεξιλόγιο που παραπέμπει σε οργανικά μοτίβα μορφολογίες. Η Comte είναι γνωστή για τις in-situ εγκαταστάσεις, τους πίνακες και τα γλυπτά που αντλούν από τα περίπλοκα μοτίβα και σχήματα που ενυπάρχουν μέσα στην φύση, όπως κύματα, ηχητικά μοτίβα, κάκτοι και σχηματισμοί βράχων. Οι τοιχογραφίες της – που δημιουργούνται ψηφιακά και κατόπιν πραγματοποιούνται με την χρήση βινυλίου, στένσιλ και ζωγραφικής απ’ ευθείας στον τοίχο - μοιάζουν σχεδόν σαν παραισθησιογόνες οπτικές πανδαισίες που καθηλώνουν και περιβάλλουν τους θεατές. Η τοιχογραφία διακρίνεται από ένα εντυπωσιακό εφέ κυματισμού, δημιουργώντας μια δυναμική οπτική κίνηση. Αυτός ο κυματισμός τυλίγεται γύρω από ένα κοίλο σώμα, δημιουργώντας αντιθετικές αντιλήψεις σε κάθε πλευρά. Η προέλευση του φαινομένου του κρουστικού κύματος, είναι μια περίπλοκη χορογραφία χρωμάτων και μορφών που συντονίζεται με την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του μουσείου. Το έργο λειτουργεί σαν μεταφορά πάνω στον αντίκτυπο της ανθρώπινης δραστηριότητας στη φύση, θυμίζοντας πώς ακόμη και οι πιο μικρές ενέργειες μπορούν να δημιουργήσουν κυματισμούς αλλαγής, όπως μια σταγόνα νερού δημιουργεί άπειρα κύματα. Θολώνοντας τα όρια μεταξύ τέχνης, φύσης και αρχιτεκτονικής, το έργο προσφέρει στους επισκέπτες μια μοναδική οπτική και αισθητηριακή εμπειρία. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του θεματικού κύκλου «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» του ΕΜΣΤ.
Γυναίκες, μαζί
Για τους επόμενους επτά μήνες οι γυναίκες καταλαμβάνουν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αφού στους χώρους του παρουσιάζονται αποκλειστικά έργα γυναικών καλλιτέχνιδων και δημιουργών που αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες. Στο πλαίσιο της εκθεσιακής ανανέωσης της συλλογής του ΕΜΣΤ, θα γίνει και η πρώτη παρουσίαση ενός αριθμού έργων από τη Δωρεά Συλλογής Δ.Δασκαλόπουλου, τη σημαντικότερη δωρεά στην ιστορία του Μουσείου από την ίδρυσή του, μαζί με έργα της συλλογής του ΕΜΣΤ. Η παρουσίαση περιλαμβάνει, επίσης, τον νέο μακροχρόνιο δανεισμό ενός σημαντικού έργου της Etel Adnan, ευγενική παραχώρηση της SARADAR COLLECTION.
Λήδα Παπακωνσταντίνου. Χρόνος στα χέρια μου
Αναδρομική έκθεση για μία από τις πιο επιδραστικές καλλιτέχνιδες στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και από τις πρωτοπόρους της φεμινιστικής τέχνης στη χώρα μας. Για πέντε σχεδόν δεκαετίες, η Παπακωνσταντίνου ανέπτυξε ένα πολύπλευρο και πολυδιάστατο έργο. Πάντα με επίκεντρο το σώμα, η δουλειά της περιλαμβάνει περφόρμανς, γλυπτική, βίντεο, site-specific εγκαταστάσεις και ζωγραφική. Ζητήματα φύλου, σεξουαλικότητας, συλλογικής και προσωπικής μνήμης, ιστορίας, πολιτικής και οικολογίας εντοπίζονται στον πυρήνα της καλλιτεχνικής της έκφρασης. Το έργο της συνολικά αποτελεί σημείο αναφοράς για την ελληνική τέχνη, αλλά και πηγή έμπνευσης για τους νεώτερους εικαστικούς.
Χρύσα Ρωμανού. Η αναζήτηση της ευτυχίας για όσους περισσότερους γίνεται
Μια παρουσίαση του έργου της Χρύσας Ρωμανού, από τις πιο αναγνωρίσιμες και καταξιωμένες Ελληνίδες καλλιτέχνιδες της γενιάς της. Η παραμονή της στη Γαλλία, τα χρόνια 1961-1981, υπήρξε καθοριστική για τη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής της ταυτότητας. Ανήκε στην ομάδα των Ελλήνων καλλιτεχνών της διασποράς, οι οποίοι έζησαν και εργάστηκαν μεταπολεμικά στα μεγάλα κέντρα τέχνης του δυτικού κόσμου. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής τέχνης, μια γυναίκα καλλιτέχνης, η Χρύσα Ρωμανού, δεν ακολούθησε απλώς τις διεθνείς καλλιτεχνικές εξελίξεις αλλά τις συνδιαμόρφωσε. Ίσως περισσότερο γνωστή για τα κολάζ της, τα οποία συνέδεαν, με κριτική αντίληψη, διαφημίσεις και εικόνες από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την κουλτούρα της κατανάλωσης για να σχολιάσουν τις πολιτικές και κοινωνικές πραγματικότητες της εποχής της, η ασυμβίβαστη ματιά της Ρωμανού παραμένει αιχμηρή και επίκαιρη, ακόμη και σήμερα.
Δανάη Ανεσιάδου. D-Possessions
Σε συμπαραγωγή με το WIELS, στις Βρυξέλλες, το ΕΜΣΤ εγκαινιάζει την πρώτη ατομική έκθεση στην Ελλάδα της Βελγο-Ελληνίδας καλλιτέχνιδας Δανάης Ανεσιάδου. H Ανεσιάδου έχει αναπτύξει τα τελευταία 15 χρόνια μια σειρά από μεταφυσικές και προσωπικές αφηγήσεις σε ένα άκρως προσωπικό και ιδιοσυγκρασιακό έργο, το οποίο παραπέμπει στον κινηματογράφο, τις αποκρυφιστικές επιστήμες, την ελληνική αρχαιότητα και τη σύγχρονη επικαιρότητα. Οπλισμένη με έντονο ενδιαφέρον για την ιστοριογραφία και την πολιτική, θέτει υπό αμφισβήτηση αυτό που θεωρούμε αληθινό, επισημαίνοντας τα διπλά πρότυπα και τις ψευδείς διχοτομίες του κυρίαρχου λόγου και της κουλτούρας της παραπληροφόρησης. Η ατομική της έκθεση στο ΕΜΣΤ προσκαλεί τους επισκέπτες σε μια αλληγορική σκηνογραφία αποτελούμενη από νέα γλυπτά και κολάζ, που σχετίζονται με τον πληθωρισμό των πολιτικών και πνευματικών κρίσεων. Σαν σύγχρονη εξορκίστρια, η Ανεσιάδου επιχειρεί να εξαγνίσει και να μεταμορφώσει όχι μόνο τα προσωπικά της υλικά αγαθά αλλά και τις ενεργειακές ροές που δονούνται γύρω μας.
Hadassah Emmerich. Epicurean Eden
Η Hadassah Emmerich είναι γνωστή για τις πολύχρωμες, τολμηρές, πληθωρικές τοιχογραφίες της και τα ζωγραφικά της έργα στα οποία πλέκονται περίτεχνα στυλιζαρισμένες απεικονίσεις εξωτικών φρούτων, μελών του ανθρώπινου σώματος και φυσικών στοιχείων. Το έργο της αντανακλά μια εμβυθιστική και ενστικτώδη εξερεύνηση του σώματος και της ταυτότητας, περιηγούμενο στα πεδία του αισθητηριακού και του αισθησιακού, ενώ παράλληλα διερευνά την εμπορευματοποίηση της επιθυμίας, του ερωτικού και του εξωτικού. Ο αισθησιασμός της ζωγραφικής της δεν εντοπίζεται μόνο στην επιφάνεια της εικόνας, αλλά και στην εκλεπτυσμένη χρήση του χρώματος και στην πρωτότυπη, άρτια τεχνική εκτέλεση. Από το 2016, η Emmerich επινόησε μια νέα τεχνική ζωγραφικής, χρησιμοποιώντας στένσιλ που κόβει από δάπεδο βινυλίου και στη συνέχεια τα καλύπτει με μελάνι και τα αποτυπώνει σε καμβά, χαρτί ή τοίχο. Με αναφορές στην οπτική γλώσσα της διαφήμισης και της pop art, δημιουργεί εικόνες που επικεντρώνονται στο γυναικείο σώμα, καταγράφοντας το παράδοξο της ταυτόχρονης έλξης και της απώθησης, της οικειότητας και της ψυχρής αποστασιοποίησης, της αποπλάνησης και της κριτικής αποτίμησης. Για την πρώτη παρουσίαση της στην Ελλάδα, η Emmerich έχει δημιουργήσει μια νέα μεγάλης κλίμακας τοιχογραφία σχεδιασμένη ειδικά το ΕΜΣΤ, που καλύπτει ένα μέρος του ισογείου και του ημιώροφου του μουσείου και καταλαμβάνει τον εκπαιδευτικό του χώρο, μεταμορφώνοντάς τον ριζικά σε ένα καθηλωτικό και πολύχρωμο Gesamtkunstwerk, ιδανικό για παιδιά. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του θεματικού κύκλου «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» του ΕΜΣΤ.
Lola Flash. SALT
Δουλεύοντας στην πρώτη γραμμή της queer αναπαράστασης για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, η Lola Flash με το έργο προκαλεί της προκαταλήψεις και τα στερεότυπα για το φύλο, τη σεξουαλικότητα και τη φυλή. Το "SALT" (2011-σε εξέλιξη) είναι μια σειρά πορτραίτων που απεικονίζουν σημαντικές ηλικιωμένες γυναικείες προσωπικότητες (άνω των εβδομήντα ετών), οι οποίες είχαν σιωπηλό αντίκτυπο στον κόσμο τους και εξακολουθούν να ασχολούνται με πάθος με το έργο της ζωής τους. Αυτή η συγκινητική σειρά πορτρέτων αντικατοπτρίζει τη σοφία, την γοητεία, την ελκυστικότητα και τη δύναμή τους, η οποία συχνά δεν λαμβάνεται υπόψη λόγω ηλικιακής προκατάληψης, ιδιαίτερα κατά των γυναικών. Οι γυναίκες φωτογραφήθηκαν εκεί όπου αισθάνονταν πιο οικεία, προκειμένου να αποτυπωθεί η υφή του ιδιωτικού τους χώρου. Το "SALT" στοχεύει να αμφισβητήσει κοινωνικό παραγκωνισμό και την αορατότητα που βιώνουν οι ηλικιωμένες γυναίκες και να αναδείξει τις βαθιά ριζωμένες πολιτισμικές και κοινωνικές προκαταλήψεις που τις απομακρύνουν από τη δημόσια σφαίρα. Η δουλειά της Flash παραπέμπει στην παράδοση της προσωπογραφίας του εικοστού αιώνα, χρησιμοποιώντας μια φωτογραφική μηχανή μεγάλου μεγέθους 4x5, καθώς πιστεύει ότι αυτή η διαδικασία μεταφέρει τη σημασία της συνεδρίασης για το θέμα και αποδίδει μια πιο αληθινή εικόνα. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του θεματικού κύκλου «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» του ΕΜΣΤ.
Μαλβίνα Παναγιωτίδη. Όλα τα όνειρα είναι ενοχλητικά
Η έκθεση είναι αποτέλεσμα της ενδελεχούς έρευνας που έκανε η Μαλβίνα Παναγιωτίδη το καλοκαίρι του 2023 στις Σπέτσες, στο σπίτι όπου απομονώθηκε μετά τον πρόωρο θάνατο των δύο παιδιών της η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος, Ελένη Μπούκουρα Αλταμούρα. Την περίοδο εκείνη η Αλταμούρα κατέφυγε στον πνευματισμό, σε μια προσπάθεια να επανασυνδεθεί με τα παιδιά της, αφήνοντας πίσω της αρκετούς θρύλους αλλά και ένα grimoire, ένα "μαγικό" χειρόγραφο με ξόρκια. Το Project Room 2 του ΕΜΣΤ μεταμορφώνεται σε ένα εμβυθιστικό σκηνικό, έναν "μαγικό" χώρο όπου γλυπτά από γυαλί, κερί και χαλκό συνδιαλέγονται με ένα βίντεο και ένα ηχητικό έργο. Με μια καλλιτεχνική πρακτική που εστιάζει στα σημεία τομής του αποκρυφιστικού μοντερνισμού, της λειτουργίας του φαντασιακού και της ανοίκειας ανθρώπινης συμπεριφοράς σε διαφορετικές κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, η Μαλβίνα Παναγιωτίδη επανεξετάζει τον μύθο της "τρελής γυναίκας στη σοφίτα". Η έκθεση δομείται μέσα από δύο ερευνητικές κατευθύνσεις, πρώτον την επαναπραγμάτευση του σπιτιού της Μπούκουρα- Αλταμούρα ως συμβόλου θαλπωρής και εγκλεισμού, ως δεύτερου δέρματος που την προστατεύει αλλά και την πνίγει ταυτόχρονα. Και δεύτερον την οικειοποίηση συμβόλων από το "μαγικό" χειρόγραφο της Μπούκουρα-Αλταμούρα, από τα ελάχιστα που σώζονται στην ελληνική γραμματεία, και αφετέρου την επανανοηματοδότησή τους ως φορέων μνήμης. Εισερχόμενος στην έκθεση, ο θεατής διεισδύει στους διαδρόμους του σπιτιού αλλά και του μυαλού της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του θεματικού κύκλου «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» του ΕΜΣΤ.
