"Είμαι βαθιά συγκινημένη διότι η μοναδική αυτή διεθνής διάκριση μάς κάνει περήφανους και τιμά όλους τους δημιουργούς της Κύπρου, το Κρατικό της Θέατρο και τους εργάτες της τέχνης που εργάζονται με ζήλο και αυταπάρνηση" μας λέει η Πρόεδρος του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ) Αντιγόνη Παπαφιλίππου, αναφερόμενη στο βραβείο Golden Triga που φέτος απονεμήθηκε στην Κύπρο, στο πλαίσιο της Κουαντριενάλε Πράγας, χάρη στην εικαστική εγκατάσταση "Spectators in a ghost city". Πρόκειται για τη σημαντικότερη διάκριση στον χώρο των παραστατικών τεχνών και, αν σκεφτεί κανείς τα εντυπωσιακά έργα κορυφαίων καλλιτεχνών που έχουν συμμετάσχει ανά τα χρόνια στο φεστιβάλ, η αναγνώριση της Κύπρου είναι μια πολύ σημαντική στιγμή για τη θεατρική σκηνή της χώρας.
Το πρότζεκτ κάνει επισήμως στάση και στην Αθήνα, από 5 έως 17 Δεκεμβρίου, με τη συνεργασία του Εθνικού Θεάτρου και θα κοσμεί το φουαγιέ της Νέας Σκηνής "Νίκος Κούρκουλος" του Κτιρίου Τσίλλερ. "Το έργο μεταφέρεται ακριβώς όπως πρωτοπαρουσιάστηκε στην Κουατριενάλε Πράγας το καλοκαίρι που μας πέρασε" μας λέει η Πρόεδρος του ΘΟΚ. Τον Οκτώβριο είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο κυπριακό κοινό, στον χώρο του Θεάτρου ΘΟΚ, και στη συνέχεια συμμετείχε στο Διεθνές WIP Festival Τεχνών και Τεχνολογίας στην καρδιά της Λευκωσίας.
"Είναι σημαντικό, θα έλεγα απαραίτητο, το τραύμα να "μιληθεί", να αναζητηθούν τρόποι έκφρασης μέσα από την τέχνη ώστε να εκδηλωθεί"
Το "Spectators in a ghost city", σε επιμέλεια της Μαρίνας Μαλένη και έρευνα και καλλιτεχνικό σχεδιασμό της Μελίτας Κούτα, ήταν η εθνική συμμετοχή της Κύπρου στη 15η έκδοση της Διεθνούς Έκθεσης Σχεδιασμού Παραστασιακών Τεχνών και Χώρου της Πράγας (PQ23) -η μεγαλύτερη έκθεση στο είδος της παγκοσμίως. Η βασική θεματική της Κουαντριενάλε αφορούσε φέτος την έννοια του "σπάνιου" (rare), δηλαδή των ωμών πραγματικοτήτων που ένας καλλιτέχνης δημιουργεί, και καλεί τους θεατές να οραματιστούν πώς θα μπορούσε να είναι ο κόσμος και το θέατρο στο μέλλον, ειδικά μέσα σε μια post-COVID πραγματικότητα. Μέσω του ΘΟΚ, η Κύπρος συμμετέχει από το 1991 στην PQ23. Για την έκθεση του 2023, η επιμελητική ομάδα αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την Αμμόχωστο ως σημείο αναφοράς, μιας και πρόκειται για μια πράγματι σπάνια και πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Εικόνες από την Αμμόχωστο του σήμερα αλλά και πριν την τουρκική εισβολή το 1974 συνδιαλέγονται με πειραματικές γλυπτικές μακέτες, ηχητικά έργα και περφόρμανς, που μαζί κατασκευάζουν ένα ενδιαφέρον αφήγημα γύρω από το τραύμα, την επούλωσή του μέσω των εικαστικών και παραστατικών τεχνών, της οικειοποίησης και του θεάματος. ""Είναι σημαντικό, θα έλεγα απαραίτητο, το τραύμα να "μιληθεί", να αναζητηθούν τρόποι έκφρασης μέσα από την τέχνη ώστε να εκδηλωθεί. Μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για διαχείριση τραύματος ώστε να αρχίσει η διαδικασία διατήρησης στη μνήμη" τονίζει η Αντιγόνη Παπαφιλίππου.
Έτσι γινόμαστε "θεατές σε μια πόλη φάντασμα" και αντικρίζουμε μια διαφορετική Αμμόχωστο, που εδώ και 46 χρόνια είναι απρόσβατη, χωρίς ίχνος ανθρώπινης παρουσίας. Η ομάδα του ΘΟΚ ήθελε να διερευνήσει τις αφηγήσεις που κρύβει η πόλη χρησιμοποιώντας τους όρους της μνήμης, του ανήκειν και του εκτοπισμού, και να σκεφτεί έναν εναλλακτικό τρόπο θέασης ενός απρόσιτου πια τόπου. Ωστόσο, η σκηνογραφική μεθοδολογία του πρότζεκτ αποδεικνύει πως η ανθρώπινη παρουσία παραμένει έντονη ακόμα και σήμερα, μας επιβεβαιώνει η Αντιγόνη Παπαφιλίππου, παρά την εμφανή κατάληψη της πόλης από τη φύση και τη φθορά που έχει υποστεί με την πάροδο του χρόνου.
"Αυτό το εκλεπτυσμένο και πολυεπίπεδο έκθεμα δείχνει πώς η σκηνογραφία μπορεί να θέσει επιτακτικά ερωτήματα και να διαπραγματευτεί πάνω σε τοπικά θέματα μνήμης, απουσίας και παρουσίας που αντηχούν παγκοσμίως" δήλωσε η Διεθνής Κριτική Επιτροπή της Κουαντριενάλε για το "Spectators in a ghost city", τονίζοντας ότι το "έκθεμα προκαλεί συναισθήματα αγωνίας, ενώ υποδηλώνει τη σπάνια δυνατότητα για ελπίδα".
Σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 5 Δεκεμβρίου 2023 στις 7.30 μ.μ. στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Κτιρίου Τσίλλερ, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου και το Εθνικό Θέατρο, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Σπίτι της Κύπρου, θα παρουσιάσουν το βραβευμένο εικαστικό έργο. Στη βίντεο-περφόρμανς συμμετείχαν οι Pascal Caron και Μελίτα Κούτα. Συνεργάτης τέχνης και τεχνολογίας για τα οπτικοακουστικά μέσα είναι ο Γιώργος Λάζογλου.
Για το αναλυτικό πρόγραμμα της εκδήλωσης δείτε εδώ.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Spectators in a ghost city
Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου και το Εθνικό Θέατρο φέρνουν στην Αθήνα την εικαστική εγκατάσταση που βραβεύτηκε στην Κουαντριενάλε της Πράγας. Το έργο που αποτέλεσε την εθνική συμμετοχή της Κύπρου στην 15η Διεθνή Έκθεση Performance Design and Space 2023 της Πράγας, απέσπασε το παγκοσμίου κύρους βραβείο Golden Triga, από τη Διεθνή Κριτική Επιτροπή διακεκριμένων ειδικών με τη σημαντικότερη διάκριση στο χώρο του σχεδιασμού των παραστατικών τεχνών. Η εγκατάσταση εστιάζει στην ποιητικότητα των σκηνογραφικών τεχνών σε ένα ουτοπικό όραμα του μέλλοντος. Με έμφαστην στην ερημωμένη πόλης της Αμμόχωστου, η πρόταση διαταράσσει τη σχέση ανάμεσα στον ρόλο του καλλιτέχνη και σε αυτόν του θεατή, καθώς πραγματεύεται ζητήματα οικειοποίησης, θεάματος, παρείσακτων θεατών, και τον ρόλο της ίδιας της τέχνης μπροστά στο ανθρώπινο τραύμα, που εκτείνεται πέρα από την Αμμόχωστο και αντηχεί και σε άλλους αντίστοιχους χώρους στον κόσμο.
