Ο Maxim, εκτός από τους Prodigy, κάνει και τέχνη

Μπορεί ο Maxim να βλέπει τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες ως δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα, όμως στα έργα του υπάρχουν αυτά τα σκοτεινά, σουρεαλιστικά και ταυτόχρονα παιχνιδιάρικα στοιχεία που εντοπίζουμε ακούγοντας τα τραγούδια του. Λίγους μήνες αφού ξεσήκωσε την Αθήνα μαζί με τους The Prodigy στο πλαίσιο του Release Athens 2023, ο frontman του θρυλικού γκρουπ επιστρέφει στην πόλη, αυτήν τη φορά καλώντας μας να γνωρίσουμε μια άλλη πλευρά της καλλιτεχνικής του φύσης. Η έκθεση του Maxim "Infinite Drama Athens" παρουσιάζεται μέχρι 4 Νοεμβρίου στην The Blender Gallery, σε συνεργασία με τη Varvara Roza Galleries στο Λονδίνο.

Περιμένοντας τον καλλιτέχνη στην γκαλερί την ημέρα των εγκαινίων, παρατηρώ τα αλλόκοτα ζωγραφικά και γλυπτικά έργα: μπαλαρίνες που φορούν Μπαλακλάβα, ακατανόητες, πολύχρωμες συνθέσεις με κρανία και παράξενες μορφές, ακόμα και γλυπτά με γάτες που κρατούν όπλα. "Γιατί γάτες με όπλα;" τον ρωτάω όταν τελικά καθίσαμε να μιλήσουμε για την έκθεση. "Είναι απλώς αστείο" μου απαντάει. "Η τέχνη μου είναι αρκετά σουρεαλιστική, αλλά και αστεία. Δεν σημαίνει ότι προωθεί την εγκληματικότητα επειδή δείχνω όπλα. Είναι όπως όταν παρακολουθείς ένα καρτούν, σαν τον Speedy Gonzalez που κρατάει όπλα. Δεν είναι η πραγματική ζωή, είναι τέχνη. Η τέχνη βέβαια μπορεί να εκφράζει την πραγματικότητα, αλλά όχι η δική μου. Δεν έχει καν πολιτικό περιεχόμενο". 

"Ποιος ο λόγος που επέλεξες να μην εντάξεις κάποιο πολιτικό σχόλιο στην τέχνη σου; Γιατί, απ’ ό,τι καταλαβαίνω, τα δραματικά γεγονότα της πραγματικής ζωής είναι μια πηγή έμπνευσης για εσένα. 
Η ζωή είναι ένα δράμα, σωστά; Ο λόγος που αποκαλώ την έκθεση "Infinite Drama Athens" είναι επειδή κάθε έργο είναι δραματικό, και το δράμα είναι κάτι συνεχές. Επίσης, δεν έχω σκοπό να σταματήσω να ασχολούμαι με την τέχνη, επομένως το "infinite" υποδηλώνει και την αδιάκοπη όρεξή μου για δημιουργία.

Πώς ορίζεις το "δράμα"; Στις συνθέσεις σου βλέπουμε να συνδυάζεις πολύ αντιθετικά στοιχεία που δεν είναι απαραίτητα συνυφασμένα με το δραματικό στοιχείο.  
Για εμένα το δράμα είναι απλώς κάτι το διασκεδαστικό, όπως το να βλέπεις μια ταινία μυθοπλασίας. Παρακολουθείς μια ταινία με τον Τομ Κρουζ. Αυτό δεν είναι δράμα; Το δράμα έχει συναίσθημα, ένταση, ορισμένοι μάλιστα το βλέπουν ως κάτι απελευθερωτικό. Ο καθένας το αντιλαμβάνεται διαφορετικά και αυτό θέλω να πετύχω κάθε φορά που παρουσιάζω μια έκθεση. Όταν επισκέπτεσαι μια έκθεση, αφήνεις τον εαυτό σου να βιώσει αυτό που βλέπει, ακριβώς όπως όταν πηγαίνεις στο σινεμά ή το θέατρο. Η περιήγηση σε μια γκαλερί είναι σαν μια εμβυθιστική εμπειρία. 

Όταν βλέπεις όλες αυτές τις διεθνείς τραγωδίες, νιώθεις ότι το να δημιουργήσεις έργα τέχνης είναι ένας τρόπος να στηρίξεις ή να διαμαρτυρηθείς για αυτά ή σκέφτεσαι "θα εκφράσω τη συμπαράστασή μου με έναν διαφορετικό τρόπο";
Βασικά η τέχνη μου δεν έχει σχέση με ό,τι συμβαίνει στον έξω κόσμο. Προφανώς όλοι επηρεαζόμαστε από τα όσα βλέπουμε να συμβαίνουν παγκοσμίως, όμως όταν φτιάχνω έργα, δεν εντάσσω σε αυτά τις ανησυχίες μου ή τους φόβους μου. Τα αφήνω απ’ έξω και εισέρχομαι σε ένα νέο σύμπαν. Οπότε κάνω έναν διαχωρισμό μεταξύ της πραγματικότητας και αυτού του "σύμπαντος" που έχω δημιουργήσει.

Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με τα εικαστικά;
Πριν από περίπου είκοσι χρόνια, απλώς επειδή χρειαζόμουν μερικούς πίνακες για να διακοσμήσω το σπίτι μου. Πήγαμε με τη γυναίκα μου σε ένα art fair στο Λονδίνο που είχε έργα κάτω από 10.000 λίρες. Όταν τα είδα, σκέφτηκα "μπορώ να το κάνω κι εγώ αυτό”. Στην πραγματικότητα, δεν μπορούσα, αλλά νόμιζα ότι μπορούσα! Έτσι αγόρασα μερικούς καμβάδες και πειραματίστηκα με τα χρώματα, φτιάχνοντας αφηρημένα τοπία. Αν και δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, το διασκέδασα αρκετά και μάλιστα έφτιαξα μερικά έργα και για τους φίλους μου. Κάποια στιγμή επισκέφθηκα μια φίλη μου στη Νέα Υόρκη που είναι επιμελήτρια τέχνης και με σύστησε σε μερικούς καλλιτέχνες, οι οποίοι μου έδειξαν ένα σωρό διαφορετικές τεχνικές, όπως το στένσιλ και το κολάζ, πράγματα που δεν θα μου περνούσαν ποτέ από το μυαλό, γιατί εγώ είχα πάντα κατά νου τις λαδομπογιές, το να ζωγραφίζεις τοπία ή πρόσωπα που βλέπεις. Δεν σκέφτηκα ποτέ ότι το να κόψεις εικόνες από ένα περιοδικό και να τις κολλήσεις στον καμβά, να ζωγραφίσεις από πάνω τους και μετά να προσθέσεις κι άλλα υλικά, θεωρείται τέχνη. Έχοντας στο μυαλό αυτές τις ιδέες, επέστρεψα ενθουσιασμένος στο Λονδίνο και άρχισα να ζωγραφίζω έργα μικρής κλίμακας. Κάπως έτσι είδε ένας φίλος μου, που είναι καλλιτέχνης, τι έφτιαχνα και πρότεινε να με βοηθήσει να παρουσιάσω μια έκθεση. Ήταν το 2011, νομίζω, όταν έκανα την πρώτη μου έκθεση και ήθελα να είναι εμβυθιστική. 

Εκείνη την περίοδο, αποκαλούσα τον εαυτό μου MM (Double M) επειδή, αν ήσουν μουσικός, δεν μπορούσες να ήσουν και κάτι άλλο ταυτόχρονα.

Γιατί οπωσδήποτε εμβυθιστική;
Ήθελα να προσφέρω στον κόσμο μια εμπειρία. Μέχρι τότε είχα δει μερικές εκθέσεις και ήταν συνήθως αυτά τα λευκά δωμάτια, οπότε ήθελα να φτιάξω κάτι διαφορετικό που θα το δεις και θα μιλάς για αυτό για καιρό. Ήταν ένα μεγάλο, λευκό δωμάτιο, μέσα στο οποίο έχτισα ένα άλλο δωμάτιο και το προγραμμάτισα ώστε να έχει πιο ζεστή θερμοκρασία. Σε ένα σημείο τοποθέτησα ένα χαλί, σε ένα άλλο ένα άρωμα, ήχους, έτσι ώστε να ενεργοποιούνται όλες οι αισθήσεις όταν μπαίνεις μέσα στον χώρο. Και πράγματι, ο κόσμος που ήρθε να δει την έκθεση το απόλαυσε τρομερά. Μου φαίνεται περίεργο γιατί ακόμα και οι κριτικές για την έκθεση ήταν καλές, ενώ εγώ περίμενα να λάβω πολύ αρνητικά σχόλια. Εκείνη την περίοδο, αποκαλούσα τον εαυτό μου MM (Double M) επειδή, αν ήσουν μουσικός, δεν μπορούσες να ήσουν και κάτι άλλο ταυτόχρονα.

Οπότε επέλεξες το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο MM μόνο για να διαχωρίσεις την τέχνη σου από τους The Prodigy. 
Ακριβώς. Προσπάθησα να ορίσω μια άλλη ταυτότητα ως καλλιτέχνης γιατί, αν διαφήμιζα την τέχνη μου ως Maxim, όλοι θα έλεγαν "τι είσαι τελικά, μουσικός ή καλλιτέχνης;”. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να γίνεται πιο αποδεκτό το να μπορείς να κάνεις διαφορετικά πράγματα. Ειδικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όλοι πλασάρονται ως καλλιτέχνες, μουσικοί, influencers, ηθοποιοί - δεν υπάρχει όριο. Όμως αυτό τότε ήταν μια πολύ αμερικανική τάση που δεν ήταν αποδεκτή στην Αγγλία. Ή θα ήσουν μουσικός ή καλλιτέχνης. Γι’ αυτό παραξενεύτηκα όταν τελικά είδα καλές κριτικές για την πρώτη μου έκθεση. Μετά από χρόνια αποφάσισα να αφήσω τα ψευδώνυμα και να αποκαλώ τον εαυτό μου Maxim. 

Είχες κάποιες επιρροές όταν άρχισες να δημιουργείς έργα;
Όχι. Προφανώς είχα δει τα έργα πολλών καλλιτεχνών αλλά δεν σπούδασα ποτέ τέχνη σε κάποια ακαδημία για να μάθω τα είδη τέχνης, τα διάφορα κινήματα, τους κανόνες που πρέπει να ακολουθήσεις για να φτιάξεις ένα έργο. Το μόνο που κάνω είναι να πειραματίζομαι με τεχνικές, αν και πολλές φορές δεν ασχολούμαι καν με αυτό το κομμάτι. Ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανα ήταν να χρησιμοποιήσω ρητίνη και νομίζω ήμουν από τους πρώτους καλλιτέχνες στην Αγγλία που το επιχείρησα. Μιλάμε για δεκαοκτώ χρόνια πριν. Τότε δεν μπορούσες να βρεις εύκολα ρητίνη στην Αγγλία και δεν είχα δει κανένα να φτιάχνει έργα με αυτό το υλικό. Έπρεπε να το παραγγείλω από την Αμερική γιατί κανείς δεν το πουλούσε στο Λονδίνο. Χρησιμοποίησα τη ρητίνη ως επικάλυψη για μερικούς πίνακες, σκεπτόμενος ότι θα έχουν αυτή τη γυαλιστερή όψη μετά, αλλά τελικά τα έργα έμοιαζαν σαν να είχε θολώσει όλη η επιφάνειά τους, δεν μπορούσες καν να δεις τι ακριβώς είναι η κάθε σύνθεση. Επίσης, παλιότερα δεν υπήρχε ρητίνη με προστασία από ακτίνες ήλιου, οπότε μετά από καιρό κιτρίνισαν τα έργα από το φως. Επομένως οι πειραματισμοί μου δεν ήταν πάντα επιτυχημένοι, αλλά έτσι μαθαίνει κανείς. 

Σε τι βαθμό διαφέρει η δημιουργική διαδικασία όταν φτιάχνεις έργα σε σύγκριση με τη μουσική;
Είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Για εμένα η τέχνη είναι πολύ πιο απελευθερωτική διαδικασία από τη μουσική. Στη μουσική υπάρχει ένα είδος φόρμουλας, πάντα στοχεύω να τελειοποιήσω το τραγούδι που γράφω, είτε μιλάμε για τους στίχους ή τη μελωδία. Αλλά όταν δημιουργώ τέχνη, δεν υπάρχει αυτή η πίεση και δεν χρειάζεται να βγει κάτι τέλειο. Η τελειότητα κρύβεται στα λάθη που κάνεις. Ίσως αυτό να ισχύει και για τη μουσική, αλλά εγώ δεν το βλέπω έτσι. Στην τέχνη δεν αισθάνομαι ότι υπάρχουν περιορισμοί, εκφράζομαι με όποιον τρόπο θέλω και χωρίς φόβο ότι θα κάνω λάθη, ακόμα κι αν το αποτέλεσμα είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που αρχικά περίμενα.

Άρα είναι πολύ πιο αγχωτικό να γράφεις μουσική;
Δεν θα έλεγα ότι είναι αγχωτικό, γιατί το απολαμβάνω εξίσου, αλλά είναι πιο χρονοβόρο και τα όρια πιο περιορισμένα. Όμως μπορώ να ζωγραφίσω κάτι μέσα σε μια ώρα και να είμαι ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα. Είναι ένα χόμπι, οπότε δεν σκέφτομαι ότι θα πουλήσω το έργο γιατί κάνω τέχνη πρώτα για τον εαυτό μου και μετά για τους άλλους.

Επηρεάζει η τέχνη τη μουσική σου και αντίστροφα; Σκέφτηκες ποτέ να μεταφέρεις τους στίχους σου στον καμβά ή κάτι παρόμοιο;
Είναι περίεργο που το ρωτάς αυτό για τους στίχους, γιατί το σκέφτηκα πρώτη φορά πριν από περίπου τρεις εβδομάδες. Συνήθως η μουσική και η τέχνη είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα, όμως οι λέξεις έχουν τεράστια δύναμη και μπορείς να τις εντάξεις στην τέχνη. Μου αρέσει να χρησιμοποιώ τους στίχους μου, ειδικά όταν είναι κάπως προκλητικοί. Σκέφτηκα ότι είναι ένας τρόπος να προσθέσω ένα νέο στοιχείο στην τέχνη μου. Έχω κρατήσει μερικές φράσεις που θέλω να τις κάνω νέον επιγραφές. 

Tα NFTs είναι η τέλεια ευκαιρία να πάω ένα βήμα παραπέρα, αφού νιώθω ότι έτσι ζωντανεύω την τέχνη μου.

Στο παρελθόν είχες ασχοληθεί πολύ με τη reggae σκηνή του Λονδίνου. Είναι ακόμα μέρος της τέχνης σου;
Όχι. Μπορεί να χρησιμοποιήσω μερικές λέξεις που σχετίζονται με αυτήν αλλά δεν ασχολούμαι τόσο. Ασχολούμαι όμως ως ένα βαθμό με την αφρικανική τέχνη. Έχω φτιάξει μερικές μάσκες για αυτήν την έκθεση. Ήθελα να δείξω κάτι πιο φουτουριστικό. Στην αφρικανική τέχνη, ειδικά όταν παρουσιάζεται σε μουσεία της δύσης, πάντα βλέπεις παλιότερα έργα, ποτέ κάτι πιο μοντέρνο. Δημιούργησα αυτές τις μάσκες επειδή ήθελα να δώσω μία διαφορετική οπτική της αφρικανικής τέχνης. Υπάρχουν πολλοί μαύροι καλλιτέχνες τώρα, αλλά αρκετά συχνά δεν λαμβάνουν την αναγνώριση που τους αξίζει ή δεν τους δίνεται μια τόσο μεγάλη πλατφόρμα για να προβάλλουν την τέχνη τους. Πάντα πίστευα ότι θα μπορούσε να υπάρχει λίγη παραπάνω αντιπροσώπευση, ειδικά στη σημερινή εποχή. Παράλληλα επικρατεί αυτή η ιδέα ότι αν είσαι Αφρικανός ή Ασιάτης καλλιτέχνης, για παράδειγμα, πρέπει η τέχνη σου να συνδέεται κάπως με την κουλτούρα σου. Επειδή είμαι μαύρος, πρέπει οπωσδήποτε να κάνω κάτι σχετικό με το black lives matter;

Τα τελευταία χρόνια μπήκες και στον κόσμο των NFTs. Αυτό οφείλεται κάπως στην ενασχόλησή σου με την τεχνολογία, που τη χρησιμοποιείς στη μουσική σου;
Ήταν απλώς ένας άλλος τρόπος να προσεγγίσω την τέχνη και την τεχνολογία. Δεν είμαι υπέρ της άποψης ότι τα NFTs ή η AI καταστρέφουν την τέχνη ή δεν θεωρούνται τέχνη. Αν πας σε μια έκθεση σύγχρονης τέχνης που παρουσιάζει μια φημισμένη γκαλερί και δεις δύο δοχεία λαδιού δεμένα με ένα μπουγαδόσχοινο πάνω σε μια κατσαρόλα, θα πεις "πω πω, εννοιολογική τέχνη!”. Ένα τέτοιο έργο δεν νομίζω ότι διαφέρει καθόλου από τα NFTs. Νομίζω ότι τα πάντα είναι τέχνη, αν εσύ πιστεύεις ότι είναι. Οτιδήποτε δημιουργεί ο άνθρωπος είναι τέχνη. Αυτοί που κατασκευάζουν αυτοκίνητα, δημιουργούν τέχνη. Γιατί; Επειδή πρέπει να σκεφτείς το κόνσεπτ, να το σχεδιάσεις και μετά να το κατασκευάσεις. Τα NFTs λοιπόν είναι ένας ακόμη τρόπος δημιουργικής έκφρασης. Η τέχνη μου είναι δισδιάστατη και τα NFTs είναι η τέλεια ευκαιρία να πάω ένα βήμα παραπέρα, αφού νιώθω ότι έτσι ζωντανεύω την τέχνη μου.

Τον Ιούλιο είχατε έρθει στην Αθήνα με τους The Prodigy για το Release Athens. Πώς ήταν η εμπειρία;
Το ελληνικό κοινό είναι φανταστικό, από τα καλύτερα στην Ευρώπη. Είχαμε καιρό να παίξουμε στην Ελλάδα και όλοι ήταν τρομερά ενθουσιασμένοι. Ήταν τρελή εμπειρία.

Υπάρχει κάποιο σόου που σου έχει μείνει αξέχαστο;
Όλα είναι ξεχωριστά με τον τρόπο τους. Ίσως το Rock Am Ring στην Γερμανία, όταν είχαμε παίξει με τους Rage Against the Machine, να είναι από τις πιο έντονες εμπειρίες μου ως περφόρμερ.

Τι θα έβρισκε κανείς στην playlist σου;
Δεν ακούω κάτι συγκεκριμένο. Μου αρέσει η ησυχία, όσο απίστευτο κι αν ακούγεται. Όταν είμαι σπίτι ή βγάζω βόλτα τα σκυλιά μου, ακούω οτιδήποτε. Μπορεί να είναι ένα audiobook ή old school τραγούδια, Freddie McGregor, Dennis Brown, παλιά ηλεκτρονική μουσική, δεν ακούω κάποιο συγκεκριμένο είδος ή μουσική σκηνή. Νεότερος ασχολήθηκα βέβαια με μουσικές σκηνές ως καλλιτέχνης: reggae, acid jazz, soul, αλλά δεν ακούω ποτέ κάτι συστηματικά.