©Ελίνα Γιουνανλή
Το θέατρο δεν μένει ανεπηρέαστο από τις σύγχρονες τάσεις και τις κοινωνικές και πολιτιστικές πραγματικότητες κι αναπλάθοντας πανανθρώπινες αλήθειες μας κάνει κοινωνούς μιας εμπειρίας που καταργεί τα όρια του δημόσιου με το ιδιωτικό, αποτυπώνοντας την πραγματικότητα επί σκηνής με σχεδόν "φωτογραφική" ακρίβεια. Από αυτήν την κατηγορία έργων ορισμένα καταφέρνουν να ανήκουν σε όλες τις εποχές. Μπορεί η υπόθεση να διαδραματίζεται σε άλλες δεκαετίες, αλλά είναι ικανά να προκαλούν αμηχανία, έκπληξη, εκνευρισμό μέχρι και δυσφορία στο κοινό της εποχής μας.
Αυτό συμβαίνει και με τα "Ανεξάρτητα κράτη" των Αντώνη Τσιοτσιόπουλου και Γιώργου Παλούμπη, του οποίου η υπόθεση, το ύφος, η δομή και οι χαρακτήρες ανήκουν στην κατηγορία του σύγχρονου πολιτικού θεάτρου με στοιχεία δυστοπίας και υπαρξιακής αλληγορίας. Οι πληροφορίες που δίνονται στα "Ανεξάρτητα κράτη" βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα: το έργο εστιάζει στον απόηχο της υπόθεσης του γιατρού Βασίλη Τσιρώνη, ενός ανθρώπου με έντονη πολιτική δράση, ο οποίος, το 1978, κήρυξε το σπίτι του ανεξάρτητο κράτος. Η δράση μεταφέρεται στα γραφεία μιας εφημερίδας (απολύτως ρεαλιστικό το σκηνικό της Νατάσας Παπαστεργίου) όπου η Μαρία Θεοφίλου, μια νεαρή δημοσιογράφος, πιάνει δουλειά τη μέρα που σκοτώνεται ο γιατρός Βασίλης Τσιρώνης, μετά την έφοδο της αστυνομίας στο σπίτι-ανεξάρτητο κράτος όπου ζούσε για οκτώ μήνες. Η αστυνομία κάνει λόγο για αυτοκτονία, ενώ η οικογένειά του υποστηρίζει πως επρόκειτο για δολοφονία. Η Μαρία, γοητευμένη από την υπόθεση, ξεκινά έρευνα για την αλήθεια, αλλά αντιμετωπίζει εμπόδια και προσκόμματα από συναδέλφους της αλλά και από την κοινωνία. Η έρευνά της διαρκεί από το καλοκαίρι του 1978 μέχρι το καλοκαίρι του 1979.
Τα θέματα που προκύπτουν μέσα από το έργο είναι άπειρα: η σύγκρουση ατόμου και εξουσίας, όπως συνέβη στην υπόθεση Τσιρώνη, η έννοια της ψευδούς ανεξαρτησίας –η ιδέα ότι κάποιος μπορεί να αποσχιστεί από ένα σύστημα, αλλά στην πραγματικότητα παραμένει εγκλωβισμένος σε αυτό–, αλλά και η γραφειοκρατική και πολιτική ειρωνεία: Όπως ο Τσιρώνης υποστήριζε ότι το διαμέρισμά του ήταν ανεξάρτητο κράτος, έτσι και στο έργο υπάρχουν χαρακτήρες που διεκδικούν ανεξαρτησία, αλλά βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα αδιέξοδο προσωπικό ή του συστήματος.
Το έργο αγγίζει τα όρια μεταξύ πολιτικής διαμαρτυρίας και παράλογης εμμονής και αν ήταν πιο σφιχτό δραματουργικά, θα απέφευγε να δώσει μια αίσθηση μονοτονίας, στη μέση περίπου της παράστασης. Θα βοηθούσε τον πολύ ωραίο ρυθμό που έδωσε ο σκηνοθέτης Γιώργος Παλούμπης, αναδεικνύοντας χαρακτήρες, σχέσεις και συγκρούσεις "στην κόψη του ξυραφιού". Οι φωτισμοί του Βασίλη Κλωτσοτήρα και η πρωτότυπη μουσική του Κώστα Νικολόπουλου υπογραμμίζουν τις συναισθηματικές κορυφώσεις. Σχόλιο, καταγγελία ή διαμαρτυρία; Καθένας δίνει τον δικό του χαρακτηρισμό στην παράσταση αυτή, που έχει μια ιδανική πρωταγωνιστική ομάδα: Θάνος Αλεξίου, Στέλιος Δημόπουλος, Βασιλική Διαλυνά, Άλκηστις Ζιρώ, Ελεάνα Καυκαλά, Μάκης Παπαδημητράτος, Στάθης Σταμουλακάτος, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος. Παίζουν όλοι με φοβερή σταθερότητα και αφοπλιστική φυσικότητα, σ’ αυτόν τον καφκικό γραφειοκρατικό εφιάλτη, όπου οι ήρωες είναι εγκλωβισμένοι σε ένα μηχανισμό που τους ξεπερνά, θυμίζοντας το θέατρο του παραλόγου.
Περισσότερες πληροφορίες
Ανεξάρτητα κράτη
Στο δημοσιογραφικό δράμα με φόντο τον Δεκέμβριο του 1977, ένας γιατρός κλείνεται μαζί με την οικογένειά του στο διαμέρισμα τους επί τέσσερις μήνες μετά από καταδίωξη της αστυνομίας και αρνείται να παραδοθεί, κηρύσσοντάς το «ανεξάρτητο κράτος». 11 Ιουλίου 1978. Τρίτη, ξημερώματα γύρω στις τέσσερις. Στα γραφεία γνωστής εφημερίδας φτάνει η είδηση του θανάτου του γιατρού μετά από εντολή του υπουργείου Δημόσιας Τάξης για επέμβαση και τερματισμό της πολιορκίας. Μέσα σε αυτά τα γραφεία γινόμαστε μάρτυρες της ζωής των δημοσιογράφων του οργανισμού, από την πρώτη μέρα του εγκλεισμού μέχρι και τον θάνατο του Βασίλη Τσιρώνη, ακολουθώντας τη φανταστική ιστορία της Μαρίας Θεοφίλου, μιας νεαρής δημοσιογράφου, η οποία γοητευμένη από την περίπτωση του γιατρού αποφασίζει να εισχωρήσει στην υπόθεση και να μάθει την αλήθεια σχετικά με τις συνθήκες του θανάτου του. Ήταν αυτοκτονία, όπως ισχυρίστηκε η αστυνομία, ή κρατική δολοφονία;
