Φιλαρέτη Κομνηνού, Αναστασία Παντούση, τι συνέβη "Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι;"

O κλασικός του αμερικανικού θεάτρου Τενεσί Ουίλιαμς φαίνεται ότι παραμένει ακόμη επίκαιρος, χάρη σε ένα έργο του επηρεασμένο από τα πρώτα του βήματα στην ψυχανάλυση. Έτσι μας πληροφόρησε η Φιλαρέτη Κομνηνού, που υποδύεται τον ρόλο της κυρίας Βάιολετ Βέναμπλ στο "Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι", απέναντι στην Αναστασία Παντούση που αναλαμβάνει το ρόλο της ανιψιάς της, Κάθριν, με το καστ να συμπληρώνεται από τους Λίλλυ Μελεμέ (που σκηνοθετεί), Δημήτρη Τσίκλη και Πάρη Λεόντιο (Νέος Ακάδημος, από 16/10).

Τι είναι, όμως, αυτό που βρίσκουν γοητευτικό οι δύο ηθοποιοί στο κείμενο του Ουίλιαμς; Η Φιλαρέτη Κομνηνού δηλώνει πως έχει παρακολουθήσει όλα τα ανεβάσματά του, ενώ χαρακτηρίζει "λατρεμένο και όχι απλώς αγαπημένο της" το συγγραφέα. Αυτό που μαγεύει, από την άλλη, την Αναστασία Παντούση είναι ότι, παρόλο που μιλάμε για ένα σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικό έργο του 1957, το "Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι" παραμένει σύγχρονο, συνδυάζοντας ποιητικότητα και ρεαλισμό.

Βάιολετ εναντίον Κάθριν

Στο εξωτερικό υπάρχουν κινήματα που εξετάζουν ανατρεπτικά το φύλο κι εδώ μιλάμε ακόμη για αποδοχή της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας; -Φιλαρέτη Κομνηνού

Αν και οι δύο καλλιτέχνιδες θα μας μιλήσουν στη συνέχεια με τα καλύτερα λόγια για τη συνεργασία τους, επί σκηνής τα πράγματα είναι διαφορετικά. Κι αυτό επειδή οι χαρακτήρες που ερμηνεύουν εμπλέκονται σε μια σκοτεινή σύγκρουση: Η Κάθριν προσπαθεί να εξηγήσει στην κυρία Βέναμπλ την αλήθεια σχετικά με την ταυτότητα και το θάνατό του γιου της, όμως εκείνη αρνείται να την πιστέψει, μεθοδεύοντας τη λοβοτομή της. "Η Βέναμπλ είναι ένας πολυσύνθετος χαρακτήρας που κάνει ένα ψυχολογικό "σλάλομ” κατά τη διάρκεια του έργου. Όσο ζούσε ο γιος της, τον λάτρευε σε σημείο νοσηρότητας, δεν ήταν απλώς η γνώριμή μας υπερπροστατευτική μάνα. Αφού πέθανε, εκείνη προσπαθούσε να διαφυλάξει με κάθε κόστος το ζωτικό της ψεύδος και της ήταν αδύνατο να δεχτεί όσα της έλεγε η Κάθριν – πράγμα που την κάνει και συγκινητική πέρα από αδίστακτη", σχολιάζει η Φιλαρέτη Κομνηνού, με την Αναστασία Παντούση να λέει για την Κάθριν: "Αυτό που μου αρέσει σε αυτήν είναι ότι έχει το σθένος να υπερασπίζεται την αλήθεια της, παρά το φόβο τού τι θα της συμβεί, παρά τη χειραγώγηση και την απομόνωσή της στη μοναξιά του ψυχιατρείου όπου την έκλεισαν επειδή θεωρούσαν τρελά όσα έλεγε για το γιο της Βέναμπλ. Παράλληλα, ωστόσο, έχει την ευαισθησία να συμπονέσει μια μητέρα που θρηνεί".

Δύο θέματα ταμπού

Η αλήθεια βρίσκεται πίσω από τις κλειδαρότρυπες, εκεί όπου δεν χρειάζεται να δείξουμε "πόσο προοδευτικοί είμαστε".
-Αναστασία Παντούση

Νευροχειρουργοί, λοβοτομές, ψυχιατρεία, αλλά και μια μητέρα που αυτό που αρνείται πεισματικά να παραδεχτεί για το γιο της είναι η ομοφυλοφιλία του: το "Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι" φαίνεται να θίγει δύο θέματα που απασχολούν πολύ τη σύγχρονη εποχή, δηλαδή την ψυχική υγεία και τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα. Η επί σκηνής Κάθριν παρατηρεί ότι ως κοινωνία έχουμε απενοχοποιήσει σε έναν βαθμό την προσφυγή στην ψυχολογία (όχι όμως και στην ψυχιατρική), αν και πολλές φορές δεν δίνουμε την απαραίτητη προσοχή στη βαρύτητα ασθενειών που έχουν "κανονικοποιηθεί" στη δημόσια σφαίρα, όπως η κατάθλιψη. Ο στιγματισμός, βέβαια, συνεχίζει να υπάρχει, σύμφωνα με την Αναστασία Παντούση: "Δεν είναι εύκολο ακόμα για τα άτομα που πάσχουν από κάποιο ψυχικό νόσημα να το μοιραστούν με τους άλλους, ούτε να πάρουν την απόφαση να ζητήσουν τη βοήθεια ειδικού". Η Φιλαρέτη Κομνηνού συμφωνεί, υπογραμμίζοντας το ρόλο των σόσιαλ μίντια στην αφύπνιση της ελληνικής κοινωνίας, η οποία "από τη φύση της είναι συντηρητική και αποδέχεται τις αλλαγές με καθυστέρηση σε σχέση με τις εξελίξεις σε άλλες χώρες. Για παράδειγμα, στο εξωτερικό υπάρχουν κινήματα που εξετάζουν ανατρεπτικά το φύλο κι εδώ μιλάμε ακόμη για αποδοχή της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας". Μιλώντας για το ζήτημα αυτό, οι δύο καλλιτέχνιδες βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος: Έχει υπάρξει πρόοδος, όμως "ας μην γελιόμαστε", μας υπενθυμίζει η Φιλαρέτη Κομνηνού, "τα στερεότυπα του παρελθόντος δεν φεύγουν έτσι εύκολα", με τη συμπρωταγωνίστριά της να προσθέτει: "Η αλήθεια βρίσκεται στους στενούς κοινωνικούς μας κύκλους, πίσω από τις κλειδαρότρυπες, εκεί όπου δεν χρειάζεται να δείξουμε "πόσο προοδευτικοί είμαστε".

"Εσείς, του θεάτρου ή της τηλεόρασης;"

Καθώς οι δύο ηθοποιοί έχουν ασχοληθεί και με τους δύο χώρους με επιτυχία, δεν θα μπορούσαμε να μη ρωτήσουμε αν τελικά υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε "θεατρικούς" και "τηλεοπτικούς" ηθοποιούς. "Τα όρια αυτά δεν υφίστανται πια: πολλοί καλοί ηθοποιοί που έκαναν κυρίως θέατρο συμμετέχουν πια σε τηλεοπτικές παραγωγές και το ανάποδο", παρατηρεί η Φ. Κομνηνού, αν και η Αν. Παντούση παραδέχεται ότι λόγω της τηλεοπτικής της παρουσίας έχει δεχτεί προκαταλήψεις όσον αφορά τη συμμετοχή της σε θεατρικές δουλειές. Για το "Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι", ωστόσο, αποκαλύπτει ότι είχε προταθεί και από την ίδια την Κομνηνού, πράγμα που είναι τεράστια τιμή αλλά και τεράστια ευθύνη, όπως παραδέχεται. Μιλώντας για τη συνεργασία τους, η Φιλαρέτη Κομνηνού αναφέρει ότι η επαφή με τη νέα γενιά είναι κάτι που την ανανεώνει υποκριτικά, ειδικά όταν βλέπει ηθοποιούς να παθιάζονται και να μην είναι υπερβολικά σίγουροι για τον εαυτό τους, και η Αναστασία Παντούση εκτιμά πολύ τη δοτικότητα της συμπρωταγωνίστριάς της, από την πείρα της οποίας μαθαίνει πολλά, ακόμα και μόνο παρατηρώντας την.