Ρίκα Πανά. Προς το Φως

Διαμαρτυρίες για την έλλειψη ελευθερίας, καταγγελίες για τη διάβρωση του πολιτισμού, αναζήτηση της ταυτότητας, απόγνωση, ελπίδα -αυτά είναι μερικά από τα ζητήματα που εδώ και πολλά χρόνια απασχολούν τη ζωγράφο Ρίκα Πανά και τώρα ανακαλύπτουμε μέσα από την πρώτη αναδρομική της έκθεση, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων. Περίπου 80 ζωγραφικά έργα σε καμβά και χαρτί συγκροτούν το αναδρομικό αφιέρωμα και εστιάζουν στο ανθρωποκεντρικό ύφος της Πανά, το οποίο αναπτύχθηκε με επιρροές από τον εμφύλιο πόλεμο, την κατοχή, τη Χούντα, αλλά και σοβαρά προβλήματα υγείας που η ζωγράφος αντιμετώπισε σε πολύ νεαρή ηλικία. Η έκθεση ξεκινά με τις πρώιμες δημιουργίες της Ρίκας Πανά (, όπου το ανθρώπινο πρόβλημα του σύγχρονου αδιέξοδου απασχολούσε ήδη τη ζωγραφική της. Οι δύο επόμενες ενότητες της έκθεσης παρουσιάζουν έργα από τις δύο βασικές περιόδους της δουλειάς της, έργα που δημιούργησε με την ελπίδα και τον στόχο να εκφράζουν μια σθεναρή αντίσταση ενάντια στην καταπίεση και στον φόβο του δικτατορικού καθεστώτος. Γι' αυτό και συνέλαβε τότε την ιδέα ότι, προκειμένου να υλοποιηθούν τέτοια εικαστικά εγχειρήματα διαμαρτυρίας που να καταγγέλλουν εκτός συνόρων τα δεινά της Ελλάδας, θα έπρεπε το έργο της πρώτα να παρουσιαστεί πρώτα στο εξωτερικό και μετά να εκτεθεί στην πατρίδα της. Έτσι παρουσίασε τα ώριμα έργα της πρώτη φορά στο Λονδίνο (Drian Galleries, 1969), έπειτα στην Αθήνα (Βρετανικό Συμβούλιο, 1970), ξανά στο Λονδίνο (Drian Galleries, 1971), και, τέλος, στη Ρώμη (Galleria d'Arte Albatros, 1972). Όταν η δημοκρατία αποκαταστάθηκε στη χώρα μας, η Ρίκα Πανά στράφηκε σε μια ιδιωτική και μοναχική δημιουργική πορεία, ζωγραφίζοντας αδιάκοπα, μέχρι περίπου το 2010, έργα που αποτελούν την τέταρτη και τελευταία ενότητα της έκθεσης.

Επιμέλεια: Ελισάβετ Πλέσσα