Νικόλ Οικονομίδου. Illusion of home, as a memory

Η Νικόλ Οικονομίδου και το έργο της «Illusion of home, as a memory (Ενθύμιο από το Πάσχα)» θα είναι η δεύτερη παρουσίαση της σειράς one work show series. H Οικονομίδου είναι ζωγράφος που εργάζεται και ζει στην Αθήνα και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μέσω της χρήσης σημειωτικών στοιχείων, εξερευνά το συναίσθημα της νοσταλγίας, την έννοια του σπιτιού και την ανάγκη της εύρεσης ταυτότητάς, καθώς η ίδια και η οικογένειά της διασχίζουν τον Ατλαντικό. Οι εννοιολογικοί πίνακές της θυμίζουν στον θεατή τη λαχτάρα αλλά και την ανάμνηση. Προς έκθεση είναι ο πίνακας της Οικονομίδου που απεικονίζει ένα υπερμεγεθυμένο αντίγραφο μίας σημείωσης της γιαγιάς της στο πίσω μέρος μιας φωτογραφίας. Ο πίνακας θυμίζει στον θεατή μια παλιά, τετράγωνη φωτογραφία ακουμπισμένη στον τοίχο και η πλευρά κρυμμένη πλευρά απεικονίζει το φαντασιακό παρελθόν. Είναι μια πράξη διατήρησης του παρελθόντος και ταυτόχρονα μια πράξη που μπορεί να ερμηνευθεί ως ένα άνοιγμα στο μέλλον. Ενώ ο πίνακας ακουμπάει στον τοίχο, επιπλέον στηρίζεται σε δύο σωρούς από κεραμίδια στέγης χωρίς να αγγίζει το πάτωμα. Κάποτε χρησιμοποιήθηκαν ως στέγαστρο, τώρα τα κεραμίδια έχουν τοποθετηθεί στο έδαφος, κουβαλώντας το ασταθές βάρος του παρελθόντος. Το παρελθόν της οικογένειας της χαρακτηρίζεται από τη μετακίνηση όχι μόνο μεταξύ πόλεων και χωρών, αλλά και ηπείρων. Όταν μετακινούμαστε σε ένα άγνωστο μέρος, το απρόσιτο της γλώσσας και της γνώσης γίνεται εμφανές. Όπως ακριβώς η ελληνική γραφή στο πίσω μέρος της φωτογραφίας δεν είναι κατανοητή ούτε αναγνωρίσιμη για τους μη ελληνόφωνους καθώς και το αντίστροφο όταν η οικογένεια της Οικονομίδου μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Η αρχική φωτογραφία της γιαγιάς της Οικονομίδου τραβήχτηκε το 1969 κατά την περίοδο του Πάσχα στη Νέα Υόρκη. Όλη η οικογένεια –οι γονείς, τα παιδιά και κάποιοι συγγενείς– βρίσκονται σε μια ταράτσα ανάμεσα στους ουρανοξύστες της πόλης. Μπροστά τους υπάρχει το σουβλιστό αρνί – μία ορθόδοξη ελληνική παράδοση για τον εορτασμό της Ανάστασης την Κυριακή του Πάσχα –. Η καταγεγραμμένη μνήμη απεικονίζει όχι μόνο τον ετήσιο εορτασμό του Πάσχα αλλά και την αίσθηση ότι φτιάχνεις ένα σπίτι μακριά από το σπίτι. Η χρήση των λέξεων στο σημείωμα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αφήγηση της ψυχικής τους κατάστασης: ένα αναμνηστικό από το Πάσχα για να μας θυμάστε. Μια εικόνα που συμβολίζει ένα αντικείμενο μνήμης, ώστε τα μέλη της οικογένειας που έμειναν στην «πατρίδα» να μην τους ξεχάσουν. Μια φωτογραφία ως ένα σύμβολο επιτευγμάτων, ένας έγκυρος λόγος για να φύγει κάποιος από το σπίτι του και να δηλώνει ότι τα « κατάφερε». Μεγαλώνοντας σε έναν κόσμο όπου πολλοί άνθρωποι αναζητούν ένα σπίτι - διασχίζουν τα σύνορα για να βρουν νέα εδάφη και έννοιες ελευθερίας, μια νέα αυγή και βεβαιότητα - κάθε άτομο κοιτάζοντας το σημείωμα που απεικονίζει η Οικονομίδου μπορεί να βρει στην άλλη πλευρά το δικό του σύμβολο μνήμης του δικού οικογενειακού ιστορικού, της δικιάς του εύρεσης σπιτιού. Αυτή η φωτογραφία ταξίδεψε πίσω στην Ελλάδα δεκαετίες πριν η καλλιτέχνης κάνει η ίδια το ταξίδι για να ανακαλύψει ξανά τη φωτογραφία, που καθρεπτίζει την ιστορία της οικογένειάς της.


Επιμέλεια: Ολυμπία Τζώρτζη

«Illusion of home, as a memory (Ενθύμιο από το Πάσχα / Keepsake from Easter)», 2022. Oil on canvas, Ceramic roof tiles, 180 x 180 x 8 cm. Unique Courtesy the artist
«Illusion of home, as a memory (Ενθύμιο από το Πάσχα / Keepsake from Easter)», 2022. Oil on canvas, Ceramic roof tiles, 180 x 180 x 8 cm. Unique Courtesy the artist