Μια Αρχαιολογία της Αναπηρίας

Μία εγκατάσταση ερευνητικού χαρακτήρα, που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας του 2021. Δημιουργία ενός ιστορικού της αρχιτεκτονικής (Davis Gissen), μιας ιστορικού τέχνης (Jennifer Stager) και μιας κλασικής αρχαιολόγου και ιστορικού της αρχιτεκτονικής (Μάνθα Ζαρμακούπη), η Αρχαιολογία της Αναπηρίας επιχειρεί να προσεγγίσει ένα κομμάτι του αρχαίου παρελθόντος χωρίς τους διαχωρισμούς που θέτει η σύγχρονη αντίληψη περί αναπηρίας. Συγκεκριμένα, μας καλεί να αναλογιστούμε τη διαδικασία της ανάβασης στο λόφο της Ακρόπολης των Αθηνών ως μία συλλογική εμπειρία, στην οποία συμμετείχαν όλα τα μέλη της αθηναϊκής κοινότητας ανεξαρτήτως σωματικής ικανότητας και χωρίς διαχωρισμούς, συχνά βοηθώντας ο ένας τον άλλον. Η έκθεση χρησιμοποιεί μέσα επικοινωνίας που είναι προσιτά σε άτομα με αναπηρίες (απτικές αναπαραστάσεις, ηχητικές αφηγήσεις στα ελληνικά και αγγλικά, αφηγήσεις στη ελληνική και αμερικανική νοηματική) και επιχειρεί μια πρωτότυπη ανάγνωση της εισόδου της Ακρόπολης (των Προπυλαίων), που προσφέρει νέες δυνατότητες αισθητηριακής κατανόησης από όλους. Παράλληλα, μας παρακινεί να παραβάλουμε την προσέγγιση αυτή με τη σύγχρονη λογική δημιουργίας προσβάσιμων αρχαιολογικών χώρων μέσω τεχνικών τροποποιήσεων, οι οποίες διευκολύνουν τα άτομα με αναπηρία κατευθύνοντάς τα σε ειδικά διαμορφωμένες διαδρομές και ξεναγήσεις. Οι τρεις ερευνητές προτείνουν να χρησιμοποιήσουμε το συγκεκριμένο παράδειγμα της αρχαιότητας για να κατανοήσουμε τη σωματική αναπηρία ως έκφραση της ανθρώπινης διαφοράς και ποικιλομορφίας, παρά ως μια κατάσταση που δικαιολογεί κοινωνικούς διαχωρισμούς ή απομόνωση. Η έκθεση εντάσσεται στον ευρύτερο προβληματισμό περί αναπηρίας, που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στο χώρο των μουσείων και έχει ως στόχο την ανάπτυξη νέων μορφών συμπερίληψης και ολιστικού σχεδιασμού.