Η επόμενη μέρα του Πειραιά χωράει πολύ τέχνη (και συζήτηση)

Σάββατο μεσημέρι στην Ακτή Ποσειδώνος, επιστρέφω προς το μετρό από τις γκαλερί της οδού Πολυδεύκους και χαζεύω τους περαστικούς προσπαθώντας να μαντέψω ποιοί από αυτούς βγήκαν πολιτιστική βόλτα στον Πειραιά και ποιοί κάνουν απλά τις δουλειές τους. Δύο νέες γκαλερί - χώροι τέχνης (η Atopos cvc που μετακόμισε εδώ από το Μεταξουργείο και η Ramiken που έχει την έδρα της στη Νέα Υόρκη) προστέθηκαν τον τελευταίο καιρό στη νέα πιάτσα που εγκαινίασε πριν 7 χρόνια η Σύλβια Κούβαλη (και όπου συνεχίζεται ως τις 17/10 η "μουσειακή" αναδρομική, θα λέγαμε, έκθεση της διεθνώς αναγνωρισμένης Κύπριας εικαστικού Χάρις Επαμεινώνδα), ενώ η Intermission παραδίπλα έχει φέρει εδώ τον τελευταίο χρόνο ένα ευρύτερο κοινό, φιλοξενώντας σε συνεργασία με μεγάλες αμερικάνικες γκαλερί, έργα ιδρυματικών καλλιτεχνών όπως του Basquiat και, αυτόν τον καιρό, του Lucas Samaras.

Καθώς βλέπαμε τις εκθέσεις διασταυρωθήκαμε τόσο με ζευγάρια που έβαλαν τα καλά τους για να πάνε στις γκαλερί, μια εικόνα που έχουμε καιρό να δούμε αλλού στην Αθήνα, κινητοποιούμενοι καθώς φαίνεται από τις ερωτήσεις τους από το φεστιβάλ Art Explora που έστρεψε για μια βδομάδα τα φώτα στο λιμάνι του Πειραιά, όσο και με φαναρτζήδες που είχαν μείνει στην παλιά χρήση των αποθηκών της περιοχής και μάλλον θα πρέπει πλέον να κοιτάξουν αλλού για κτίρια.

Η πόλη αλλάζει και είναι ωραίο να βλέπεις κτίρια φαντάσματα για χρόνια όπως ο Πύργος Πειραιά να ξαναζούν ή την πανασιατική alternative rock μπάντα DOXIES, με νεαρές μουσικούς από διάφορες πόλεις της Κίνας που έχουν ως βάση την Αθήνα και τον Αιγυπτιακής καταγωγής XVT, που συνθέτει στα αραβικά, τα αγγλικά και τα ελληνικά, να κλείνουν με τους ήχους τους το φεστιβάλ Art Explora στην πύλη Ε8 του λιμανιού που συγκέντρωσε 2000 άτομα καθημερινά.

Οι προσκλήσεις για φεστιβάλ (τέχνης, γαστρονομίας, μόδας…) και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στον Πειραιά, σε παλιές αποθήκες και εργοστάσια, συνεχίζουν να καταφθάνουν και δεν είναι τυχαίο. 'Έχοντας παρακολουθήσει κατά καιρούς διάφορα master plans για ένα καλλιτεχνικό μέλλον στα εμβληματικά βιομηχανικά κτίρια που υπάρχουν άφθονα στην περιοχή (θυμάται κανείς την Πειραιώς art street;) διαισθάνεσαι πλέον ότι τα σχέδια για την αξιοποίηση αρκετών από αυτά έχουν ωριμάσει και το real estate και τα ξενοδοχεία έχουν βέβαια τον πρώτο λόγο, εντάσσοντας συχνά πολιτιστικά κέντρα και δημόσιο χώρο στο δυναμικό τους. Δεν νομίζω ότι μένουν να γραφτούν πολλά για το gentrification και τον ρόλο της τέχνης σε αυτό ούτε βέβαια για τις αθηναϊκές ιδιαιτερότητες όπου όπως έχει δείξει η ιστορία τα πεντάστερα και τα πολυτελή λοφτ σε μια πρώην υποβαθμισμένη γειτονιά δεν συνεπάγονται ότι ο περίγυρός τους θα αλλάξει και τόσο γρήγορα προς το καλύτερο για την ασφάλεια και την ευημερία των κατοίκων και περαστικών.

Και φυσικά θα ήταν ουτοπικό σε αυτή την πόλη όπου η στρατηγική για τον σύγχρονο πολιτισμό αποτελεί ψιλά γράμματα για τους φορείς και όπου εξακολουθούν να υψώνονται με τιμές ανδριάντες του Προμηθέα προς τιμήν του έλληνα μικρομεσαίου να ζητάμε μια πιο στοχευμένη και οργανική ένταξή του στον οικιστικό πυρήνα και τα μελλοντικά σχέδια για την ανάπτυξη του λιμανιού. 'Άρα δεν μένει παρά να ελπίζουμε ότι ο Πειραιάς θα διδαχθεί από τα κακώς κείμενα του αθηναϊκού αστικού εξευγενισμού και οι φορείς θα υποστηρίξουν μια λιγότερο ατσούμπαλη ανάπλαση από αυτές που έχουμε δει σε άλλες γειτονιές της πόλης. Γιατί μερικά πολυτελή apartments ακόμη, ειδικά αν απευθύνονται σε όσους αναζητούν Golden Visa δεδομένης της αμφιλεγόμενης πλέον αξίας του προγράμματος, λόγω κινδύνων για ξέπλυμα χρήματος, φούσκες ακινήτων και κοινωνικές ανισότητες, δεν είναι απαραίτητα ο πιο υγιής τρόπος ανάπλασης της περιοχής.