Ο Νίκος Παττίχης πορεύεται στη ζωή φτιάχνοντας εικόνες. Μπορεί να μην εξάσκησε το επάγγελμα του αρχιτέκτονα που σπούδασε, όμως ο εκδότης του μεγαλύτερου δημοσιογραφικού οργανισμού της Κύπρου (Ο Φιλελεύθερος) δεν έπαψε ποτέ να σχεδιάζει, να φτιάχνει εικόνες. Είτε πρόκειται για τα δημιουργικά εκδοτικά project που έχει κατά καιρούς εκπονήσει, είτε για τη συλλογή του που συγκεντρώνει τους κορυφαίους Κύπριους εικαστικούς καλλιτέχνες αλλά και τις εκθέσεις και νέες αναθέσεις με τις οποίες τη συστήνει διαφορετικά κάθε φορά στο κοινό. Έργο και σχέση ζωής, η συλλογή και η επαφή του με την τέχνη είναι το οξυγόνο του, όπως μας λέει ξεναγώντας μας στην εμβληματική έκθεση "Casts of an Island 2024" που ήταν η αφορμή για τη συνέντευξή μας.
Επισκεπτόμενοι την Κύπρο για την τελετή απονομής των βραβείων του θεσμού Αθηνόραμα Χρυσοί Σκούφοι Κύπρου, από το "αθηνόραμα" και τον "Φιλελεύθερο", επιστρέψαμε με τις βαλίτσες γεμάτες όχι μόνο ξεχωριστές γαστρονομικές αναμνήσεις αλλά και δυνατές εικόνες - τροφή για σκέψη, από αυτές που προκύπτουν όταν το έργο ξεχωριστών καλλιτεχνών συναντά την ιστορία ενός τόπου. Και αυτό γιατί είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε τη μεγάλη έκθεση "Casts of an Island 2024" που μόλις έκλεισε τον εξάμηνο κύκλο της, παρουσιάζοντας περισσότερα από 120 έργα τέχνης των τελευταίων 35 χρόνων από 43 καλλιτέχνες σε επιμέλεια Νίκου Παττίχη. Η έκθεση στεγάστηκε στις παλιές Αποθήκες Χαρουπιών στο παραλιακό μέτωπο της Λεμεσού, πλάι στο Καρνάγιο της πόλης, μένα εμβληματικό μπρουταλιστικό κτίριο του κυπριακού μοντερνισμού, έργο των Νεοπτόλεμου Μιχαηλίδη (αρχιτέκτονας) και Ανδρέα Παπαδόπουλου (μηχανικός) το οποίο ανακαινίστηκε από το νεοσύστατο PSI Foundation και εγκαινιάστηκε με την έκθεση Casts of an Island 2024 για να αποτελέσει έναν σύγχρονο χώρο πολιτισμού τέχνης και καινοτομίας.
Ο διαπεραστικός ήχος της πέτρας που πέφτει απότομα κατά τακτά διαστήματα στο γλυπτό του Ανδρέα Καλλή "Waiting for a miracle II" (2023), χωρίς να σπάει τη γυάλινη σφαίρα που στέκεται από κάτω, δεν έλεγε να φύγει από το μυαλό μας καθώς περιηγούμαστε στην έκθεση. Σαν γκιλοτίνα που καιροφυλακτεί πάνω από την εύθραυστη ισορροπία ενός τόπου τόσο ιστορικά και συναισθηματικά φορτισμένου όσο η Κύπρος. Τα ρεαλιστικά έργα ζωγραφικής που αναπαριστούν με έντονα χρώματα την ανάλαφρη διάθεση του νησιού της Αφροδίτης ως καλοκαιρινού προορισμού διακοπών, όπως το "Sea Shells" (2024) του Χρίστου Ακορδαλίτη ή το υπερμεγέθες ζουμερό σταφύλι στο "Cyprus Realism" (2007) του Mustafa Hulusi, στο πρώτο μέρος της έκθεσης, δεν μας ξεγελούν. Όπως διαπιστώσαμε σύντομα, μπαίνοντας πιο βαθιά στην έκθεση, τα "εκμαγεία" ή τα αποτυπώματα της Κύπρου που αναπαριστά γλαφυρά η μνημειώδης αυτή διοργάνωση - έργο ζωής του Νίκου Παττίχη που υποστηρίζει εδώ και δεκαετίες με σθένος και ευαισθησία την Κυπριακή σύγχρονη τέχνη είναι στην πλειονότητά τους σημάδια μιας χώρας σε μόνιμη ανησυχία, "βαλίτσα ολόκληρη με αναμνήσεις γλυκόπικρες από ένα νησί, καθόλου ‘εξωτικό’, στη δύσκολη μεριά της Μεσογείου", όπως γράφει ο επιμελητής στον Χάρτη Θησαυρού που έχει προσεκτικά σχεδιάσει για την περιήγησή μας.
Έργα όπως η εγκατάσταση - κρανίου τόπος του Σωκράτη Σωκράτους "Model of Urban Landscape" (2011-2014), το βίντεο ενός πουλιού που χτυπάει κατακούτελα την αντανάκλασή του στον καθρέφτη ενός αυτοκινήτου του Στέλιου Καλλινίκου "Bird (Calls and Songs)" (2022), ο χάρτης του νησιού με τη μαύρη μουτζούρα μελανιού να λεκιάζει τα κατεχόμενα "Stain" (2021) του Σάββα Χριστοδουλίδη, το χαλί με τις "πατημασιές" των ξένων δυνάμεων του Νίκου Χαραλαμπίδη ("Innocent Peasants Missing Their Chance", 1997), η χωρίς-λόγια μπάρα που έχει αποσπάσει από τον τοίχο μιας δημόσιας υπηρεσίας ο Φάνος Κυριάκου, φτιαγμένη για να ακουμπούν όσοι βρίσκονται εν αναμονή της εξυπηρέτησής τους ("Social", 2015), η δυστοπική "Nemesis" (2003) της Χάρις Επαμεινώνδα, οι εκ πρώτης όψεως γαλήνιες φωτογραφίες της Banu Cennetoglu που απεικονίζουν μετανάστες να ξαποσταίνουν στα πάρκα της στη διάρκεια του διαλείμματός τους και να μετατρέπονται εν αγνοία τους σε "Scary Asian Men" (2015) για τους περαστικούς είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα έργων διαφορετικών μέσων, όπου ευαισθησία, σοκ, σαρκασμός, χιούμορ, λυρισμός, εννοιολογικό σχόλιο, πόνος, κάθαρση εναλλάσσονται σε αυτή τη χειρουργικά χορογραφημένη διαδρομή στην ταραχώδη ιστορία των τελευταίων 50 χρόνων στην Κύπρο. "Κάτω από τον καυτό ήλιο η αντιμετώπιση των δεινών κάνει τον αναστοχασμό ακόμη πιο επείγοντα." γράφει ο συλλέκτης και επιμελητής καλώντας μας να σκεφτούμε πάνω στην ιστορία, το χθες και το σήμερα της Κύπρου, με τη δύναμη της τέχνης, η οποία εδώ μας προσφέρεται απλόχερα.
"Ένα από τα πρώτα έργα τα οποία πραγματικά ερωτεύτηκα - διότι το να επιθυμείς να αποκτήσεις ένα έργο τέχνης έχει να κάνει με τον έρωτα, αυτό το συναίσθημα που νιώθεις όταν μπαίνεις σε μια γκαλερί και ξέρεις αμέσως ποιό έργο έχεις ερωτευτεί ή περιμένεις έξω από την έκθεση να ανοίξει φοβούμενος μήπως έχει πουληθεί - ήταν μια εγκατάσταση του Σάββα Χριστοδουλίδη".
Ποιό είναι το πρώτο έργο που σε έκανε να θέλεις να το αποκτήσεις;
Η έννοια του αγοράζω αντικείμενα υπήρχε από την παιδική μου ηλικία. Θυμάμαι τον παππού μου τον Στέλιο Κοντόπουλο, ο οποίος είχε ένα εξαιρετικό ντελικατέσεν για την εποχή, αλλά την ίδια στιγμή ήταν μανιώδης αγοραστής. Αρχαιότητες, αντίκες, κοσμήματα, νομίσματα. Οπότε πολλά Σαββατοκύριακα πηγαίναμε σε παλαιοπωλεία μαζί και πάντα έβρισκα κάτι με τα λεφτά των Χριστουγέννων ή των γενεθλίων και αγόραζα. Τώρα η έννοια του αγοράζω έργο τέχνης και η συλλογή ήρθε πολύ μετά. Όταν επέστρεψα στην Κύπρο μετά τις σπουδές μου υπήρχε μια καταπληκτική γκαλερί στη Λευκωσία η Diaspro, την οποία την είχε ιδρύσει η Χαρά Μεταξά μαζί με τον καλλιτέχνη και σύντροφό της Ιωάννη, και έδειχναν αδιανόητα πράγματα για την εποχή: Δανιήλ, τις "Κατακρύψεις" του Δημήτρη Αληθινού αλλά και σύγχρονους Κύπριους. Ένα από τα πρώτα έργα τα οποία πραγματικά ερωτεύτηκα - διότι το να επιθυμείς να αποκτήσεις ένα έργο τέχνης έχει να κάνει με τον έρωτα, αυτό το συναίσθημα που νιώθεις όταν μπαίνεις σε μια γκαλερί και ξέρεις αμέσως ποιό έργο έχεις ερωτευτεί ή περιμένεις έξω από την έκθεση να ανοίξει φοβούμενος μήπως έχει πουληθεί - ήταν μια εγκατάσταση του Σάββα Χριστοδουλίδη. Ενός καλλιτέχνη με τον οποίο στην πορεία γίναμε πολύ φίλοι, είμαστε αδέρφια πια και τον συλλέγω τριάντα πέντε χρόνια τώρα. Είχε φτιάξει λοιπόν έναν "κήπο" από πλαστικές κουρτίνες μπάνιου, τη στολή ενός κηπουρού, ένα λάστιχο και πλαστικά λουλούδια…Ένα έργο το οποίο δεν μπορώ να αντικαταστήσω με κανένα άλλο, και το κουβαλάω πάντα μαζί μου σε όποιο διαμέρισμα ή σπίτι έχω μείνει έκτοτε.
Και πότε άρχισες να έχεις αίσθηση της συλλογής;
Η συνειδητοποίηση της συλλογής ως τέτοια ξεκίνησε το 2007 όταν με κάλεσε ο Γιάννης Τουμαζής, διευθυντής τότε του NiMAC (Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας) να την παρουσιάσω εκεί. Τότε είπα "Παναγία μου υπάρχει συλλογή!", αλλά και πάλι για την έκθεση επέλεξα να κάνω πολλές νέες αναθέσεις. Έκτοτε στηρίζω συνειδητά τους καλλιτέχνες που θεωρώ ότι αξίζουν. Μάλιστα σε κάποια φάση έκανα και την ανόητη κίνηση να ανοίξω γκαλερί, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Θεωρούσα ότι έχοντας γνωριμίες θα έπειθα ανθρώπους με χρήματα να στηρίξουν τη δημιουργία αλλά αποδείχθηκε ότι οι Κύπριοι στην πλειοψηφία τους δεν αντιλαμβάνονται τη σύγχρονη τέχνη, το εφήμερο, το χαρτί, το γλυπτό, την κατασκευή. Δεν συζητώ για το βίντεο… Επιμένουν να αγοράζουν ελαιογραφίες και μάλιστα υποδεέστερης ποιότητας, αρκεί να έχουν μια υπογραφή που θεωρούν πως είναι σημαντική.
Παρότι πάντως πολλά έργα της συλλογής σου είναι εννοιολογικά, επιμένεις να είσαι κριτικός απέναντι στην conceptual art.
Για μένα το έργο τέχνης χρειάζεται κάματο, πρέπει να αναγνωρίζω το mano, το χειροτεχνικό στη δουλειά. Πάρε ας πούμε τη σπουδαία συλλογή του φίλου Δάκη Ιωάννου (στον αντίποδα της μικρής δικής μου) είτε αυτή σου αρέσει είτε όχι δεν μπορείς να μην παραδεχτείς ότι τα έργα της είναι άψογα στην κατασκευή τους. Δεν αρκεί να έχεις μια ιδέα και να την αποδίδεις στο άψε-σβήσε, κι αυτή την εποχή, στην Κύπρο οι πλείστοι θεωρούν ότι επιβεβαιώνονται μέσω μιας ρηχής, για μένα τουλάχιστον, conceptual art. Από την άλλη, αυτό που χαρακτηρίζει τη συλλογή μου και της εφημερίδας Ο Φιλελεύθερος - έργα που ανήκουν στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό CYCO (Cyprus Contemporary Art Center) - είναι ότι αποτελείται από έργα ‘στρατευμένα’, με πολιτικό χαρακτήρα, διδακτικά στην ιστορία της χώρας μου, αγγίζοντας πανανθρώπινα θέματα. Αυτό με ενδιαφέρει, δεν αγοράζω ποτέ pop art! (γέλια)
"Διαβάζοντας τα κείμενα που συνοδεύουν τις εικόνες αυτές βλέπεις και την ιστορία της Κύπρου μέσα από την διαδρομή, διαβάζοντας για μια χώρα σε µόνιµη ανησυχία, που αναζητεί τη χαµένη της αθωότητα, επιστρέφοντας για παρηγοριά, συχνά, σε ένα παρελθόν που χάθηκε ανεπιστρεπτί."
Με ποιόν τρόπο η έκθεση "Casts of an Island 2024" διηγείται την ιστορία του νησιού;
Για την έκθεση επέλεξα συγκεκριμένα έργα με τα οποία έφτιαξα συγκεκριμένες ενότητες. Παράλληλα, σχεδίασα ένα χάρτη θησαυρού για τον επισκέπτη με τον οποίο ανακαλύπτεις τα έργα, που χωρίστηκαν σε ‘εικόνες’. Διαβάζοντας τα κείμενα που συνοδεύουν τις εικόνες αυτές βλέπεις και την ιστορία της Κύπρου μέσα από την διαδρομή, διαβάζοντας για μια χώρα σε µόνιµη ανησυχία, που αναζητεί τη χαµένη της αθωότητα, επιστρέφοντας για παρηγοριά, συχνά, σε ένα παρελθόν που χάθηκε ανεπιστρεπτί. Διερωτάται το κείμενο: "Πόσο πίσω πρέπει να πάει κανείς για να φτάσει µε γνώση και κατανόηση στο σήµερα που οδηγηθήκαµε: Ένα µικρό νησί, µοιρασµένο, µε στρατούς επιτήρησης και κατακτητές, που µετά από χιλιάδων χρόνων πήγαινε-έλα, οι συγκεκριµένοι επέλεξαν να παραµείνουν. Ας κοιτάξουµε ξανά τον εαυτό µας στον καθρέφτη και παίρνοντας βαθιά ανάσα να ανέβουµε τα σκαλιά ένα προς ένα – και η πόρτα, θα βρεθεί!"
Πες μας ένα έργο της έκθεσης που θεωρείς έργο-κλειδί για να καταλάβουμε την ιστορία της Κύπρου.
Υπάρχουν αρκετά τέτοια, αλλά για να αναφέρω ένα παράδειγμα, θα έλεγα το "Innocent Peasants Missing Their Chance", ένα τεράστιο έργο του Νίκου Χαραλαμπίδη, ένα χαλί έξι μέτρων που σχολιάζει τις πολλαπλού τύπου στολές εξουσίας και παραμένει αδιανόητα επίκαιρο. Ή το "Casts of an Island/Katalogos" του Σωκράτη Σωκράτους, μία εγκατάσταση με εκμαγεία από μορφοποιημένη και στερεοποιημένη άμμο, τα αποτυπώματα, θα λέγαμε, του νησιού, ένα πολύ σημαντικό έργο που έδωσε και το όνομά του στην έκθεση.
Ποια είναι τα σχέδια για το μέλλον της εντυπωσιακής πρώην Αποθήκης Χαρουπιών όπου στεγάστηκε η έκθεση "Casts of an Island 2024";
Το PSI Foundation έχει ως όραμα την καλλιέργεια διαλόγου μεταξύ τέχνης και τεχνολογίας, ειδικότερα ο Κύπριος εμπνευστής του Petr Valov αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη ευαισθησία το σημαντικό κτίριο που στεγάζει το νεοσύστατο ίδρυμα αλλά και την σύγχρονη κυπριακή τέχνη. Από τις πρώτες μας κιόλας συναντήσεις αντιλήφθηκε τη σημασία του χώρου που απέκτησε πολύ πρόσφατα, ενώ το κράτος στο οποίο απευθυνόμουν, σχεδόν εμμονικά, για περισσότερα από 15 χρόνια δεν φρόντισε να αποκτήσει ένα τέτοιο εμβληματικό διατηρητέο κτίριο, κάτι που το βρίσκω αδιανόητο. Δικό μου όραμα ήταν η δημιουργία Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, το οποίο θα προικοδοτούσα με τη συλλογή μου. Τελικά, ο ιδιωτικός τομέας και μόνον – πάλι! - θα παραγάγει έργο.
Πάντως παρατηρείται μια δυναμική και ένα ενδιαφέρον για τους Κύπριους καλλιτέχνες διεθνώς.
Οι Κύπριοι καλλιτέχνες που κάνουν πράγματα στο εξωτερικό τα έχουν καταφέρει σχεδόν μόνοι τους, με πενιχρή κρατική υποστήριξη. Εκτιμάται ελάχιστα, δυστυχώς, η σημασία και η δύναμη του πολιτισμού για τη χώρα. Κλείσαμε το κεφάλαιο ήλιος και θάλασσα, πρέπει να ανοίξουμε και νέα κεφάλαια, υποενότητες, όπως καταφέραμε ήδη να κάνουμε με τη γαστρονομία. Πας πλέον και τρως αξιοπρεπώς σχεδόν παντού, άσχετα με το αν βραβεύεται ή όχι ένα εστιατόριο. Πρέπει το κράτος να δώσει περισσότερο από αυτά τα λίγα ψίχουλα που δίνει για την τέχνη και τον πολιτισμό.
Στο "Casts of an Island 2024" έχεις επιμεληθεί προσωπικά κάθε πτυχή της έκθεσης, από το στήσιμο των έργων ως τον χάρτη. Ο ρόλος του επιμελητή φαίνεται να σε ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
Βέβαια, χρησιμοποιώ και τις γνώσεις μου στην αρχιτεκτονική και την ιστορία της Τέχνης, που ήταν οι αρχικές μου σπουδές και που συνεχίζω να μελετώ δεκαετίες ολόκληρες μετά την αποφοίτηση (γέλια). Η επιμέλεια μιας έκθεσης με ενδιαφέρει πιο πολύ κι από το να συλλέγω!
Και πώς συνδυάζεται η ζωή του συλλέκτη με αυτή του εκδότη του μεγαλύτερου δημοσιογραφικού ομίλου στην Κύπρο, του "Φιλελεύθερου";
Η ενασχόληση μου με την τέχνη είναι το οξυγόνο για τη δουλειά μου ως εκδότης, που τα τελευταία χρόνια έγινε τόσο δύσκολη και απαιτητική - εργαζόμαστε, όπως ξέρεις στο πετσί σου καλά κι εσύ 24/7… και πάλι δεν προλαβαίνουμε (γέλια). Η τέχνη είναι αυτό που τροφοδοτεί όλους στον ‘Φ’, καθώς η αγάπη μου προς την τέχνη και τον πολιτισμό έχει συμπαρασύρει ολόκληρο το συγκρότημα: όλοι όσοι εργάζονται στον Φιλελεύθερο ενθουσιάζονται κι επιζητούν να κάνουμε πράγματα δημιουργικά σε αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχει αφοσίωση και αναγνώριση ότι κάνουμε κάτι εξίσου σημαντικό με τη δημοσιογραφία, αλλά και ουσιαστικό για την Κύπρο.
Πώς είναι το εκδοτικό τοπίο σήμερα;
Challenging που λένε οι Άγγλοι! Γεμάτο προκλήσεις. Οι ρυθμοί με το ίντερνετ έχουν αλλάξει εντελώς και απαιτούν την προσοχή μας 24 ώρες την ημέρα, 7 μέρες την εβδομάδα. Ενώ παράλληλα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τη μείωση της κυκλοφορίας και την εξαφάνιση σχεδόν της διαφήμισης στην Κύπρο. Είναι ένας διαρκής αγώνας.
Σκέφτηκες ποτέ να τα παρατήσεις;
Κάθε δέκα χρόνια ήθελα να τα παρατήσω και να φύγω, στα 40, στα 50… στα 60 μου, μάλλον, συμβιβάστηκα (γέλια). Αυτό που με κρατάει είναι καταρχήν η ευθύνη μαζί με την αγάπη για τη δουλειά του εκδότη. Αλλά επειδή κατά βάθος νιώθω πάντα αρχιτέκτονας, παρότι δεν ακολούθησα αυτόν τον δρόμο κάνω συνέχεια νέα πρότζεκτ. Ακόμη κι αν δεν υλοποιούνται πάντα. Είμαι διαρκώς σε μια δημιουργική διαδικασία.
"Αυτό που με αφορά είναι η υστεροφημία της Κυπριακής σύγχρονης τέχνης. Δεν με ενδιαφέρει τυχόν αναγνώριση της συλλογής Παττίχη, αλλά μέσω του μη κερδοσκοπικού οργανισμού CYCO (Cyprus Contemporary Art Center) η συνδρομή στη δημιουργία, η προβολή και η προώθηση της και μόνον."
Πώς αποφάσισες να σπουδάσεις αρχιτεκτονική;
Με γονείς από νωρίς διαζευγμένους και σε άλλες πόλεις δεν υπήρχε η προοπτική της εφημερίδας στο προσκήνιο. Ο πατριός μου Κώστας Ονουφρίου, ο άνθρωπος που με μεγάλωσε από τριών ετών, δούλευε σε εργοληπτική εταιρεία κι επειδή είχα ταλέντο στις τέχνες και στα μαθηματικά με κατεύθυνε κάπου που θεωρούσε ότι μπορούσε να μου βρει δουλειά μετά. Να μη γίνω καλλιτέχνης και πεινάσω… (γέλια) Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου στη Γερμανία, χτίστηκαν εκ νέου οι σχέσεις μου με τον βιολογικό μου πατέρα ο οποίος δεν απέκτησε άλλα παιδιά και με κάλεσε να δουλέψω στην εφημερίδα. "Όταν τελειώσω" του απαντούσα "κι επιστρέψω, θα έρθω δοκιμαστικά", όπως και έπραξα, και μου άρεσε, και δεν έφυγα ποτέ! Αναβαθμίσαμε την εφημερίδα, προσέλαβα γυναίκες (γέλια), δημιουργούσαμε το ένα περιοδικό μετά το άλλο, ραδιοσταθμούς, τυπογραφεία και σημαντικές εκδόσεις βιβλιοθήκης και έντυπα πολιτισμού, όπως το "Υστερόγραφο” που έγραψε ιστορία και φιλοξένησε τους κορυφαίους ανθρώπους από κάθε πτυχή του πολιτισμού, σε θεματικά εβδομαδιαία τεύχη, με πολύμηνη εργασία το καθένα τους.
Πώς είναι να ζεις με την τέχνη;
Το κάνουμε φυσιολογικά, χωρίς καμιά μανία, μαζί με τη σύζυγό μου Μύρνα και τις δυο έφηβες μας κόρες Ινδία - Ολυμπία και Κασσάνδρα. Όμως όλα μας τα ταξίδια προγραμματίζονται από καιρό (γέλια) με βάση τον πολιτισμό, να δούμε παραστάσεις, εκθέσεις, μουσεία, όπερες, χορό.
Τι είναι για σένα η έννοια του συλλέκτη;
Αυτό που με αφορά είναι η υστεροφημία της Κυπριακής σύγχρονης τέχνης. Δεν με ενδιαφέρει τυχόν αναγνώριση της συλλογής Παττίχη, αλλά μέσω του μη κερδοσκοπικού οργανισμού CYCO (Cyprus Contemporary Art Center) η συνδρομή στη δημιουργία, η προβολή και η προώθηση της και μόνον. Εξού και ό,τι καινούριο αποκτώ με ενδιαφέρει να συμπληρώνει αυτό που θέλω να πω μέσα από αυτή τη συλλογή σύγχρονης Κυπριακής τέχνης.
Πώς φαντάζεσαι τη συλλογή στο μέλλον;
Υπάρχουν σχέδια για να στεγαστεί κάπου μόνιμα η συλλογή. Εύχομαι να ευοδωθούν!
