Το Μουσείο Μαρία Κάλλας ανοίγει τις πόρτες του με ένα πολυαισθητηριακό αφιέρωμα στη σπουδαία σοπράνο

Το 2023 ορίστηκε επετειακό έτος για τη Μαρία Κάλλας, μετρώντας εκατό χρόνια από τη γέννησή της, και μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε πολλά και διαφορετικά αφιερώματα που φωτίζουν όχι μόνο το ασύγκριτο ταλέντο της σοπράνο, αλλά και την προσωπικότητα και ζωή της. Η Μόνικα Μπελούτσι που το 2021 υποδύθηκε τη σοπράνο στο Ηρώδειο, τα ντοκιμαντέρ για την καριέρα της και οι πρόσφατες εκδηλώσεις της ΕΛΣ τίμησαν την Κάλλας και με το παραπάνω, ενώ οι εκθέσεις εννοείται δεν έλειπαν από το επετειακό πρόγραμμα (χαρακτηριστικό παράδειγμα το "Unboxing Callas" στο ΚΠΙΣΝ).

Όμως, ήταν καιρός να γίνει ένα πιο συνολικό αφιέρωμα για την καλλιτέχνιδα. Η ιδέα ίδρυσης ενός μουσείου που θα ξετυλίγει την ιστορία της ήταν ίσως η καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση που θα μπορούσαμε να έχουμε. Ο Δήμος Αθηναίων είχε ανακοινώσει την άνοιξη του 2023 ότι το Μουσείο Μαρία Κάλλας θα ανοίξει σύντομα για το κοινό. Μετά από αρκετές αναβολές, το μουσείο ανοίγει επισήμως τις πόρτες του στην οδό Μητροπόλεως 44, μέσα σε ένα κομψό, τετραώροφο νεοκλασικό κτίριο που ανακαινίστηκε για χάρη του πρότζεκτ.

Το μουσείο ανήκει στην ιδιοκτησία του Δήμου Αθηναίων και καινοτομεί συνδυάζοντας την τεχνολογία με τη βιωματική εμπειρία για να τιμήσει τη μεγάλη ντίβα, κάτι που ήταν επιθυμία του Δημάρχου Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη και της Τεχνόπολης, φορέα υλοποίησης του έργου. Ο Κώστας Μπακογιάννης, εγκαινιάζοντας το μουσείο, ανέφερε στην ομιλία του: "Η Αθήνα όφειλε την τιμή στη θρυλική Divina. Το Μουσείο Μαρία Κάλλας, το πρώτο στον κόσμο, μάς κάνει όλους περήφανους. Ευχαριστώ θερμά τους δωρητές, τους χορηγούς, την ομάδα έργου και όλους όσοι συνέβαλαν για να αποκτήσει η πόλη αυτόν τον ξεχωριστό χώρο πολιτισμού".

Ο διευθύνοντας σύμβουλος της Τεχνόπολης και γενικός επόπτης του έργου Κωνσταντίνος Μπιτζάνης ανέφερε ότι η ιδέα για τη δημιουργία ενός τέτοιου μουσείου ειπώθηκε για πρώτη φορά το 2000, όταν αγοράστηκαν τα πρώτα εκθέματα σε πλειστηριασμό στο Παρίσι. Σταδιακά, φορείς και ιδιώτες δώρισαν περισσότερα αντικείμενα και σήμερα η συλλογή φτάνει περίπου τα 1000 τεκμήρια. "Το έργο εντάχθηκε σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον πολιτισμό, το οποίο εξασφάλισε χρηματοδότηση και όλους τους πόρους και υλοποιήθηκε μέσα σε 12 μήνες, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα και τον προϋπολογισμό (1.5 εκ.). Επίσης σημαντικό είναι ότι φέτος που γιορτάζουμε εκατό χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, ο Δήμος Αθηναίων της αφιερώνει ένα μουσείο που προσπαθεί να αναδείξει τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά αυτής της τεράστιας προσωπικότητας που την έκαναν θρύλο: τη μουσική, την ερμηνεία και την απίστευτη εργατικότητα" τόνισε ο κ. Μπιτζάνης.

Οι εκθεσιακοί χώροι έχουν στηθεί στον πρώτο και δεύτερο όροφο του μουσείου, ενώ ο τρίτος, με θέα την Ακρόπολη, θα χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις, σεμινάρια και συνέδρια. Στο ισόγειο λειτουργεί το καφέ του μουσείου μαζί με το gift shop.

Αν και κατά τη διάρκεια της ξενάγησης μάς πρότειναν να ξεκινήσουμε την περιήγηση από τον δεύτερο όροφο, ο επισκέπτης έχει την ελευθερία να περιπλανηθεί στο μουσείο όπως προτιμά. Ο δεύτερος όροφος έχει μετατραπεί σε ένα πιο βιωματικό περιβάλλον που χρησιμοποιεί κατά κύρια βάση τον ήχο για να προβάλλει την καριέρα της Μαρίας Κάλλας - κάτι που ελπίζαμε να δούμε μέσα στο μουσείο πέρα από τα αναμενόμενα ιστορικά εκθέματα. Τέσσερα στούντιο έχουν "ντυθεί μουσικά" με τις πιο χαρακτηριστικές ερμηνείες της Μαρίας Κάλλας ("Τόσκα", "Νόρμα", "La Traviata") και έχουν μεταμορφωθεί σε μικρές αίθουσες όπερας, μέσα στις οποίες το κοινό μπορεί να απολαύσει τη φωνή της σοπράνο σαν να παρακολουθεί μία πραγματική παράσταση. Στόχος εξάλλου δεν ήταν να παρουσιαστεί ένα αφιέρωμα μόνο για τους θαυμαστές της Κάλλας και τους λάτρεις της όπερας, αλλά για όλον τον κόσμο που γνωρίζει ελάχιστα για τη θρυλική ερμηνεύτρια. Στο τελευταίο δωμάτιο παρακολουθούμε την Κάλλας να διδάσκει masterclasses στο Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης, στις αρχές του ’70, και η περιήγηση συνεχίζεται στον πρώτο όροφο.

Εκεί βλέπουμε τη μόνιμη έκθεση που θα φιλοξενείται στο μουσείο, με πληθώρα αντικειμένων και ενδυμάτων της σοπράνο, κοστούμια από παραστάσεις, βραβεία και μετάλλια, πλούσιο φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό, ακόμα και γλυπτά και έργα από ιστορικούς ζωγράφους, όπως το πορτραίτο της από τον Αλέκο Φασιανό. Τα εκθέματα χωρίζονται σε ενότητες, βοηθώντας έτσι τον επισκέπτη να γνωρίσει με χρονολογική σειρά την πορεία της Μαρίας Κάλλας προς την επιτυχία. Τα πρώτα της βήματα στον χώρο της μουσικής, η καριέρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, οι εμβληματικοί ρόλοι, η τέχνη και η τεχνική της ως ερμηνεύτρια, οι δασκάλες και οι μέντορές της είναι μερικές από τις ενότητες που βλέπουμε στο αναδρομικό αφιέρωμα.

Η μουσειολογική ομάδα (Μαρία Φλώρου, Ερατώ Κουτσουδάκη-Γερολύμπου, Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, Δέσποινα Ανδριοπούλου, Νίοβη Ανδριώτη) πρωτοτύπησε στον σχεδιασμό της έκθεσης τοποθετώντας διάφορα διαδραστικά εκθέματα μέσα στον χώρο: ειδικές προθήκες που μπορείς να ανοιγοκλείσεις σαν συρτάρια, βιβλία με πληροφορίες που ξεφυλλίζεις σε κάθε στάση του αφιερώματος και διάφορα τεχνάσματα δημιουργούν μία πιο ελκυστική εκθεσιακή εμπειρία που δεν έχουμε συνηθίσει στα δημόσια μουσεία.

Παρά την καθυστέρηση, καθώς αρχικά το πλάνο του δήμου ήταν το μουσείο να εγκαινιαστεί το καλοκαίρι του ’23, το αποτέλεσμα άξιζε την αναμονή μας. Περιμένοντας να δούμε την τυπική αναδρομική έκθεση που τα ελληνικά μουσεία έχουν πλέον υιοθετήσει, ήταν ευχάριστη έκπληξη όταν αντικρίσαμε ένα μουσείο που ακολουθεί τη λογική των σύγχρονων ευρωπαϊκών μουσειακών προδιαγραφών. Να σημειώσουμε ότι το έργο αναδιαμόρφωσης του νεοκλασικού κτιρίου στη Μητροπόλεως εμφάνισε αρκετές δυσκολίες, αφού για αρκετά χρόνια είχε μείνει παραμελημένο και απαιτούσε πολλές επίπονες διαδικασίες για να εκσυγχρονιστεί. Ειδικά όταν γίνεται λόγος για ένα δημόσιο μουσείο, οι αμφιβολίες για το τελικό αποτέλεσμα είναι δικαιολογημένες. Ωστόσο ο Δήμος Αθηναίων κατάφερε να στήσει έναν εντυπωσιακό και ολοκληρωμένο αφιέρωμα για μία από τις σημαντικότερες μορφές της Ελλάδας και, μάλιστα, με έναν πολυαισθητηριακό τρόπο που σε παρακινεί να εξερευνήσεις με ενδιαφέρον το μουσείο και όχι να περιηγηθείς στα γρήγορα ανάμεσα στα εκθέματα -όπως γίνεται συνήθως.

Μεταξύ 26-29 Οκτωβρίου, το Μουσείο Μαρία Κάλλας θα λειτουργεί με ελεύθερη είσοδο με απαραίτητη κράτηση μέσω του more.com και επίδειξη του μηδενικού εισιτηρίου στο χώρο του Μουσείου για επικύρωση. Τα εισιτήρια θα είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά, από την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου. Στις 2 Δεκεμβρίου, την ημέρα γέννησης της Μαρίας Κάλλας, το μουσείο θα έχει επίσης ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Το μουσείο είναι προσβάσιμο σε ΑμεΑ.

Ώρες λειτουργίας:
1/4-31/10: Τρ.-Κυρ. 10 π.μ. - 8 μ.μ. και Παρ. 10 π.μ. - 10 μ.μ., 1/11-31/3: Τρ.-Κυρ.: 10 π.μ. - 6 μ.μ. και Παρ. 10 π.μ. - 9 μ.μ.

Γενική είσοδος: €10
Μειωμένα εισιτήρια: €7, €3
Οικογενειακό: 2 ενήλικες + 2 παιδιά (άνω των 6 ετών) €22
Ελεύθερη είσοδος: Παιδιά έως 6 ετών, ΑμεΑ + συνοδός, Μέλη του ICOM, Πρόσφυγες, Χορηγοί, Δωρητές.
Ξενάγηση: +4 €/άτομο απαραίτητη κράτηση στο 210 44 04 204
Ομαδικά εισιτήρια: €8/άτομο για 10+ άτομα κράτηση στο 210 44 04 204