© Erieta Attali
Woodscapes. Erieta Attali on Kengo Kuma
Η Ελληνοϊσραηλινή φωτογράφος αρχιτεκτονικής και τοπίου, Erieta Attali, επιστρέφει στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο παρουσιάζοντας την καλλιτεχνική της μελέτη πάνω στα ξύλινα αρχιτεκτονικά έργα του Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kengo Kuma. Ταξιδεύοντας από τα πιο απόμακρα μέρη της Ιαπωνίας έως το κέντρο του Παρισιού, η φωτογράφος απαθανάτισε τα έργα του Kuma αναπτύσσοντας έναν προσωπικό διάλογο με την αρχιτεκτονική. Οι πολυεπίπεδες λήψεις της Attali (δεκαπέντε συνολικά) αποτυπώνουν την προσέγγισή της στην αρχιτεκτονική φωτογραφία, ως μια σειρά από διαρκώς μεταβαλλόμενες οπτικές γωνίες και εμπειρίες.
Info: Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο | 16/6-31/10 | Ώρες λειτουργίας: Τρ.: 1-8 μ.μ., Δευ., Τετ., Πεμ., Παρ., Σαβ.: 8 π.μ. - 8 μ.μ. | Είσοδος: €8
Sleep, Death’s Own Brother
Αφετηρία για την έκθεση του Steven Shearer στη Συλλογή Γεωργίου Οικονόμου ήταν το έργο "Sleep II (2015)", ένα μνημειώδες κολλάζ αποτελούμενο από jpeg εικόνες που έχει βρει ο καλλιτέχνης σε αναζητήσεις του στο διαδίκτυο και αναπαριστούν ανθρώπους που κοιμούνται. Ο Shearer παρουσιάζει μια εκτενή γκάμα καταστάσεων ύπνου, ξεκινώντας από την ξεκούραση και συνεχίζοντας στην έκσταση, έτσι ώστε να καταλήξει σε κάτι εντελώς μακάβριο. Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από ένα στίχο της "Θεογονίας" του Ησίοδου ("Επιβλαβής Νύχτα, καλυμμένη σε ένα πέπλο ομίχλης, κουβαλά στην αγκαλιά της τον Ύπνο, τον αδερφό του Θανάτου”), και αφορά την άβολη εγγύτητα μεταξύ ύπνου και θανάτου, ένα επαναλαμβανόμενο κόνσεπτ στη σκοτεινή τέχνη του Shearer. Το έργο συμπληρώνουν κι άλλες ζωγραφικές δημιουργίες, καθώς και μια σειρά έργων σε χαρτί.
Εγκαίνια: 18/6 (12-8 μ.μ.)
Info: Συλλογή Γιώργου Οικονόμου | 18/6/23-Μάρτιος 2024 | Ώρες λειτουργίας: Δευτ., Τρ., Πεμ., Παρ.: 10 π.μ. - 6 μ.μ., Τετ.: 10 π.μ. - 8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Rema Incognita
Η ρεματιά είναι το σπουδαιότερο υδρογραφικό στοιχείο της περιοχής Πεντέλης - Χαλανδρίου και η παρουσία της έχει συμβάλλει καθοριστικά στη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Αντλώντας έμπνευση από το φυσικό περιβάλλον και τη μακρόχρονη ιστορία του, δεκαεπτά καλλιτέχνες κατέγραψαν στοιχεία του τόπου και δημιούργησαν μια εικαστική χαρτογράφηση του ρέματος. Τα έργα που προέκυψαν από την έρευνα συγκεντρώθηκαν σε έναν έντυπο κατάλογο με τη μορφή χάρτη-οδηγού της περιοχής, ο οποίος στη συνέχεια ενέπνευσε τους καλλιτέχνες για την κατασκευή μιας νέας σειράς έργων, τα οποία θα εκτεθούν στον περιβάλλοντα χώρο του Ευριπίδειου Θεάτρου Ρεματιάς Χαλανδρίου.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Παναγιώτης Βούλγαρης, Mary Cox, Χριστιάνα Γαροφαλίδου, Μαρία Γουβέλη, Κατερίνα Κατσιφαράκη, Σοφία Κυριακού, Δήμητρα Μαλταμπέ, Καρολίνα Μέη, Ευαγγελία Μπασδέκη, Διονύσης Παππάς, Λία Πέτρου, Γιώργος Τσεριώνης, Δημήτρης Τσουμπλέκας
Συμμετέχουσες καλλιτέχνιδες εργαστηρίων της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών: Εύα Ανδρονικίδου, Έφη Λάσκαρη, Αλίκη Παπαδημητρίου, Μαγδαληνή Τσεμπέρη
Εγκαίνια: 15/6 (5.30-8.30 μ.μ.)
Info: Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς | 15-29/6 | Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 5.30-8.30 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Γιάννης Μανιατάκος
Ο Γιάννης Μανιατάκος, γλύπτης και ζωγράφος, από το 1967 μέχρι το τέλος της ζωής του, ανέπτυξε μια πρακτική ζωγραφίζοντας τον βυθό του Αιγαίου ενόσω βρισκόταν κάτω από το νερό. Η μεταφυσική ζωγραφική του καλλιτέχνη αποτυπώνει στον καμβά την ελευθερία και τον φόβο μας για το άγνωστο, αισθήματα που ο ίδιος βίωνε ενώ ζωγράφιζε στον βυθό. Η έκθεση παρουσιάζεται παράλληλα με εκείνη του Leidy Churchman, του οποίου τα ζωγραφικά έργα απεικονίζουν τοπιογραφίες, διαφημιστικές αναρτήσεις, βίντεο, καθώς και έργα από άλλους καλλιτέχνες.
Εγκαίνια: 18/6
Info: Rodeo | 18/6-16/9 | Ώρες λειτουργίας: Τετ.-Σαβ.: 12-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
See-Thru Palm
Γνωστή για τα αναπαραστατικά ζωγραφικά έργα και τις site-specific εγκαταστάσεις της με πλεξιγκλάς και άμμο, η καλλιτέχνιδα Mira Dancy φέρνει στα Dio Horia ένα νέο ζωγραφικό πρότζεκτ, με σχέδια μελάνης μεγάλου φορμά, καθώς και κείμενα και βινύλια. Οι αφηγήσεις στα οπτικά παράδοξα έργα της κρύβουν πνευματικές και φιλοσοφικές έννοιες της υποκειμενικότητας, της αιωνιότητας και της σχέσης του ατόμου με τη φύση. Στο νέο της πρότζεκτ, ενεργοποιείται ένα παιχνίδι υπερθέσεων και αντιθέσεων που παρασύρει τον θεατή σε ένα αλλόκοτο κόσμο, μέσα από πολυεπίπεδες συνθέσεις.
Εγκαίνια: 17/6 (7-10 μ.μ.)
Info: Dio Horia Ακρόπολη | 17/6-29/7 | Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ.: 11 π.μ. – 7 μ.μ., Σαβ.: 11 π.μ. – 6 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
1427 μέρες λαζούρα
Τοπία, νεκρές φύσεις και πορτραίτα δημιουργημένα τα τελευταία πέντε χρόνια αποτυπώνουν τον στενό και ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο του ζωγράφου Γιάννη Σελιμιώτη. Η πρώτη ατομική του έκθεση κατασκευάζει έναν κόσμο μεταξύ μύθου και καθημερινότητας, βάζοντας στο επίκεντρο τον άνθρωπο και υπερβαίνοντας τα όρια του αληθινού περιβάλλοντος. Ο τίτλος της έκθεσης υποδηλώνει το χρονικό πλαίσιο δημιουργίας των έργων (1427 είναι οι μέρες που έχουν περάσει από το πρώτο μέχρι το τελευταίο έργο) και την έμφαση που δίνει ο Σελιμιώτης στις τεχνικές της ζωγραφικής και γενικότερα στην ιστορία του μέσου. Από την άλλη, η λαζούρα, που τονίζει τα χρώματα και δημιουργεί μια αίσθηση γυαλάδας και διαφάνειας, αποκαλύπτει το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη για την αίσθηση του φωτός. Με αναφορά στο κλασικό μυθιστόρημα "Εκατό χρόνια μοναξιά" του Gabriel García Márquez, ο Σελιμιώτης εξηγεί τη φιλοσοφία του: η τέχνη βρίσκεται στην καθημερινή ζωή, σε ό,τι περιβάλλει και συγκινεί τον ζωγράφο, και εκτείνεται από το πολύ προσωπικό μέχρι το συλλογικό.
Εγκαίνια: 15/5 (7-10 μ.μ.)
Info: Πολιτιστικό Κέντρο "Μελίνα" Δήμου Αθηναίων | 15/30/6 | Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ.: 11 π.μ. – 7 μ.μ., Σαβ., Κυρ.: 10 π.μ. – 3 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Μέλισσα, Κοσμώντας τον Μύθο
Εξήντα σχεδιαστές κοσμήματος και εικαστικών δημιουργούν έργα που τιμούν την πολυτιμότητα και τους πολυσχιδείς συμβολισμούς της μέλισσας. Έμπνευση για τους δημιουργούς αποτέλεσαν τα τεχνουργήματα της ελληνικής νομισματικής τέχνης και τα κοσμήματα από τη μινωική και μυκηναϊκή αρχαιότητα, τη βυζαντινή τέχνη και την ελληνική λαϊκή παράδοση.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Ιωάννα Αγγελίδου, Χριστίνα Αθανασούλα-Μαντζαβίνου, Mari Aoyama, Άννα Αχιλλέως, Κωστής Βελώνης, Βασίλης Βλασταράς, Γιώτα Βόγκλη, Μάρω Βούλγαρη, Μάριος Βουτσινάς, Μαίρη Γαλάνη-Κρητικού, Ομαδικό έργο από το Εργαστήριο Γυψοτεχνίας και Χαλκοχυτικής της ΑΣΚΤ: Ιωάννα Αγγελίδου, Τζουλιάνα Βασιλάκου, Δήμητρα Γρηγορίου, Περσεφόνη Ζυγομαλά, Λωρίνα Καρατζά, Πάνος Ντε Πίντο, Γιώργος Παπαδομανωλάκης, Αλεξία Ταλιαδώρου-Χαραλαμπίδη (υπεύθυνος εργ. Μάρκος Γεωργιλάκης), Μαρία Γκίζη, Άκης Γκούμας, Γεωργία Γκρεμούτη, Τερέζα Δαμιανίδου, Παναγιώτης Δαραμάρας, Ελένη Δασκαλάκη, Μάρθα Δημητροπούλου & Απόστολος Καρακατσάνης, Μαρία Διακοδημητρίου, Polina Ellis, Κατερίνα Ιωαννίδου, Σταυρούλα Καζιάλε, Δέσποινα Καλλιγά, Κωνσταντίνος Καλογερόπουλος, Bάσω Καλουδιώτη, Αναστασία Κανδαράκη, Τίνα Καραγεώργη, Bούλα Καραμπατζάκη, Πάνος Καρδάσης, Μαρία Καπρίλη, Μάρω Κορνηλάκη, Άγγελος Κωνσταντακάτος, Ρόδη Κωνσταντόγλου, Σοφία Λαμπροπούλου, Κωνσταντίνος Μάρος, Μηνάς Μαυρικάκης, Άνθια Μέγα-Χαβρέ, Χαρίτων Μπεκιάρης, Χριστίνα Μόραλη, Γεωργία Μπλιάτσου, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Ισμήνη Μπονάτσου, Nicofilimon, Δημήτρης Νικολαΐδης, Ιόλη Ξιφαρά, Γιώργος Παπαδομανωλάκης, Νίκος-Γιώργος Παπουτσίδης, Σοφία Πάσχου, Δέσποινα Πανταζοπούλου, Joanna Peters, Βαγγέλης Πολύζος, Κλάρα Πουλαντζά, Τιτίκα Σάλλα, Ρουμπίνα Σαρελάκου, Ιφιγένεια Σδούκου, Ζωή Σεκλειζιώτη, Ελένη Σιούστη, Χριστίνα Σούμπλη, Μάριος Σπηλιόπουλος, Παρασκευή Σπύρου, Αλίκη Στρουμπούλη, Ιωάννα Τερλίδου, Ντίνα Τζαβιδοπούλου, Ζαφειρία Τριβιζά, Βάσω Τρίγκα, Λίνα Φανουράκη, Μαρία Χάνιου, Αλέκος Φασιανός, Τζένη Φραγκούλη, Οίκος ZOLOTAS.
Εγκαίνια: 12/6
Info: Κέντρο Πολιτισμού "Ελληνικός Κόσμος" | 12/6-15/9 | Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ.: 11 π.μ. - 4 μ.μ., Κυρ.: 11 π.μ. - 4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Books as Art
Τιμώντας την τέχνη του βιβλίου, ο επιμελητής Paolo Cortese παρουσιάζει έργα από καλλιτέχνες διαφορετικών γενεών και εθνικοτήτων: έργα συγκεκριμένης (concrete) και οπτικής ποίησης από τα ‘60s, τοποθετούνται σε διάλογο με δουλειές γυναικών καλλιτεχνών από μεταγενέστερες γενιές, οι οποίες συνεχίζουν να εξερευνούν τις πολλαπλές δυνατότητες του βιβλίου ως μέσο έκφρασης της τέχνης τους.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Marilla Battilana, Mirella Bentivoglio, Tomaso Binga, Evangelía Biza, Irma Blank, Anna Boschi, Francesca Cataldi, Chiara Diamantini, Lia Drei, Anna Esposito, Elisabetta Gut, Fernanda Fedi, Susanne Kessler, Maria Lai, Rosanna Lancia, Virginia Lorenzetti, Lucia Marcucci, Gisella Meo, Patrizia Molinari, Aurelia Muñoz, Elly Nagaoka, Giulia Niccolai, Renata Prunas, Betty Radin, Anna Maria Sacconi, Alba Savoi, Marilena Scavizzi, Greta Schödl, Maria Jole
Εγκαίνια: 15/6 (6 μ.μ.)
Info: Gramma_Epsilon | 15/6-20/10 | Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Σαβ.: 11 π.μ. - 7 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Mira Dancy. See-Thru Palm
Ένα νέο σύνολο έργων ζωγραφικής, σχέδια μελάνης μεγάλου φορμά, αλλά και προσθήκες κειμένου και βινυλίου, παρουσιάζει η καλλιτέχνιδα Mira Dancy. Σε όλο το φάσμα της δουλειάς της, η Dancy χρησιμοποιεί τεχνικές διαστρωμάτωσης για να δημιουργήσει ρήξεις στον χώρο. Τυπολογικά αρμονικά αλλά πρακτικά αδύνατα, τα οπτικά παράδοξά της υποδηλώνουν πνευματικές και φιλοσοφικές έννοιες της υποκειμενικότητας, της αιωνιότητας και της σχέσης μας με τη φύση. Τα συγκλίνοντα επίπεδα των πινάκων της απεικονίζουν σώματα σε μεταιχμιακές καταστάσεις, όχι μέσω της απαλής διάλυσης της θολότητας, αλλά μέσω τολμηρών, σκληρών περιγραμμάτων που παραπέμπουν σε μια αναδιάταξη των φυσικών και ψυχολογικών ιεραρχιών. Οι ιδιότητες της γραμμής, του χρώματος και του σχήματος υποτάσσονται σε θεωρητικές δομές, καθώς οι πίνακες προτείνουν έναν κόσμο ώριμο να ξαναπλαστεί με τη φαντασία, να διαμορφωθεί από τη σκέψη και την αίσθηση. Το έργο της Dancy ενεργοποιείται μέσα από ένα παιχνίδι υπερθέσεων και αντιθέσεων. Τα έργα του ‘See-Thru Palm’ συνεχίζουν συμβολικά αυτή την εξερεύνηση. Οι πίνακες και τα σχέδια μελάνης περιλαμβάνουν μια παιγνιώδη ανταλλαγή μοτίβων – ανάμεσα στο φύλλο του φοίνικα (palm) και την παλάμη του χεριού (palm) – και τα δύο γλαφυρά αποσωματοποιημένα μέσα στην περιδίνιση του εικονογραφικού κόσμου της Dancy. Ερμηνείες του να βλέπεις μέσα από (see thru) νερό, να παρακολουθείς ένα πουλί να μπαίνει σε ένα λουλούδι ή να στοχάζεσαι πάνω στις γραμμές της παλάμης σου, πυροδοτούν τις πολυεπίπεδες συνθέσεις των πινάκων, αλλά και τις πιο διακριτικές αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις στην γκαλερί. Η διαμόρφωση μιας οπτικής εμπειρίας μέσω του συνδυασμού χρώματος, γλώσσας και χωρικών χειρονομιών υπαινίσσεται ένα τηλεσκοπικό συνεχές ανάμεσα στην κατοίκηση ενός σώματος, ενός ποιήματος ή ενός δωματίου. Σε όλο το εύρος της έκθεσης υπάρχει ανάμικτη η έννοια του γυαλιού ως δοχείου και του γυαλιού ως φακού, δημιουργώντας μια συνομιλία ανάμεσα στην ύλη και στο κενό. Μια μορφή βινυλίου σε στάση κατάδυσης, τοποθετημένη στους γυάλινους τοίχους που βλέπουν στον δρόμο, ρίχνει περιστασιακά τη σκιά της στο εσωτερικό της γκαλερί. Η άρθρωση του χώρου μέσω πολλαπλών αλλεπάλληλων μορφών απηχεί το διατηρητέο που είναι εγγενές στην τοποθεσία της γκαλερί Δύο Χωριά: στεγασμένη σε μια αστική βίλα του τέταρτου αιώνα, η γκαλερί έχει διατηρήσει ένα υπόγειο επίπεδο με την αρχική αρχιτεκτονική του κάτω από γυαλί, ώστε να είναι ορατό στο κοινό από ψηλά. Σε διάλογο με το έργο της Dancy, ο ίδιος ο χώρος παρασύρεται μέσα στον συμπαντικό αναστοχασμό της πάνω στην αλλαγή, τη μονιμότητα και την πληθώρα των ενεργειών που βρίσκονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του ορατού.
Γιάννης Σελιμιώτης. 1427 μέρες λαζούρα
Στην πρώτη ατομική του έκθεση, ο Γιάννης Σελιμιώτης παρουσιάζει τοπία, νεκρές φύσεις και πορτρέτα. Φιλοτεχνημένα την τελευταία πενταετία (2018-2023), τα έργα αποτυπώνουν τον στενό και ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο του ζωγράφου. Συγγενείς και φίλοι, λουλούδια και φρούτα, ταπεινά χρηστικά αντικείμενα και ασυνήθιστες όψεις της Αθήνας, όπως η εν πολλοίς άγνωστη «Κοίλη Οδός», παρελαύνουν στους πίνακές του συγκροτώντας μια μυθολογία του καθημερινού. Ο Σελιμιώτης παρακολουθεί στωικά όχι μόνο τις διακυμάνσεις του φωτός αλλά και της ψυχικής διάθεσης των προσώπων, οι οποίες ομολογουμένως έγιναν πιο έντονες τον καιρό του υποχρεωτικού εγκλεισμού λόγω της πανδημίας. Η ανθρωποκεντρική ζωγραφική του ισορροπεί θαυμαστά ανάμεσα στον ποιητικό ρεαλισμό και τη μεταφυσική πλευρά της πραγματικότητας. Είναι μια τέχνη που ενώ βασίζεται στο πραγματικό, την ίδια στιγμή επιχειρεί να το υπερβεί. Ο τίτλος της έκθεσης υποδηλώνει το χρονικό πλαίσιο δημιουργίας των έργων (1427 είναι οι μέρες που έχουν περάσει από το πρώτο μέχρι το τελευταίο έργο) και την έμφαση που δίνει ο Σελιμιώτης στις τεχνικές της ζωγραφικής και γενικότερα στην ιστορία του μέσου. Εν προκειμένω η λαζούρα, που τονίζει τα χρώματα και δημιουργεί μια αίσθηση γυαλάδας και διαφάνειας, φανερώνει το ενδιαφέρον του για την αίσθηση του φωτός, η οποία ποικίλει: τα έργα σε ξύλο και καμβά έχουν σκληρό φωτισμό, ενώ στα τελευταία, όπου χρησιμοποιεί τζάμι, η στιλπνότητα είναι διαφορετική. Παραπέμποντας έμμεσα στο εμβληματικό μυθιστόρημα «Εκατό χρόνια μοναξιά» του Gabriel García Márquez, ο Σελιμιώτης αποκαλύπτει τις προθέσεις και τη φιλοσοφία του: η τέχνη βρίσκεται στην καθημερινή ζωή, σε ό,τι περιβάλλει και συγκινεί τον ζωγράφο, και εκτείνεται από το πολύ προσωπικό μέχρι το συλλογικό. Έτσι, η πηγή και το πλαίσιο της ζωγραφικής του δεν είναι μια εξιδανικευμένη ή αφαιρετική κατάσταση αλλά η ζωή στην Αθήνα, εκεί όπου ζει και εργάζεται σήμερα. Έχοντας ως πρότυπο τον Johannes Vermeer, ο Σελιμιώτης επιθυμεί να ζωγραφίσει προσωπικά έργα με οικουμενική εμβέλεια και απεύθυνση. Η ζωγραφική του Σελιμιώτη πατά με το ένα πόδι στο σήμερα και με το άλλο στο παρελθόν. Στα τοπία του ενσωματώνει μοτίβα και φιγούρες-φαντάσματα από εικόνες άλλων εποχών: μια φιγούρα από ένα έργο του Caravaggio, μια φωτογραφία με την Georgia O’Keeffe (να φωτογραφίζει) σε ένα έρημο τοπίο, αλλά και δέντρα από πίνακες της πρώιμης Αναγέννησης. Σε αυτό το αδιάκοπο παιχνίδι που λέγεται σύγχρονη ζωγραφική, ο Σελιμιώτης δουλεύει έχοντας επίγνωση ότι δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στο πώς μπορεί να φτιαχτεί μια εικόνα. Ο ίδιος θέλει να κάνει μια ζωγραφική που να έχει τις ρίζες της «σε πράγματα που έχεις δει, που έχουν ήδη υπάρξει και έχουν περάσει». Ως προς αυτό, η επίδραση της φωτογραφίας στο έργο του υπήρξε καταλυτική.
Μέλισσα, Κοσμώντας τον Μύθο
Εξήντα σχεδιαστές κοσμήματος και εικαστικών δημιουργούν έργα που τιμούν την πολυτιμότητα και τους πολυσχιδείς συμβολισμούς της μέλισσας, όπως αυτοί αποτυπώνονται με θαυμαστή πλαστικότητα στις όψεις των πολύτιμων και σπάνιων τεχνουργημάτων της ελληνικής νομισματικής τέχνης αλλά και στις πολύτιμες όψεις και φόρμες των κοσμημάτων της Μινωικής και Μυκηναϊκής Αρχαιότητας, της νεότερης αρχαιότητας, της βυζαντινής τέχνης και της ελληνικής λαϊκής παράδοσης. Η μυθολογία και η σημασία της μέλισσας στην αρχαία Ελλάδα αλλά και στον κόσμο είναι σχεδόν ανεξάντλητες. Μοναδικού κάλλους και ενδελέχειας είναι και οι απεικονίσεις της στην τέχνη και τη μικροτεχνία, κυριότερα δε, ως λαμπρού λατρευτικού συμβόλου, στον Μινωικό και τον Μυκηναϊκό πολιτισμό. Σε κάθε περίπτωση, η μέλισσα, έμβλημα πόλεων και στολίδι πολλών νομισμάτων σε διάφορα ιερά και ισχυρά κέντρα της αρχαιότητας, συνδεόταν επίσης με τις γενεσιουργές δυνάμεις της φύσης και είχε εμβληματική θέση στα λατρευτικά έθιμα, γεγονός που ο άνθρωπος συνειδητοποίησε, θεοποίησε και προστάτευσε από πολύ νωρίς. Η συνομιλία με τον ιδιαίτερο κόσμο των μελισσοκόμων, το πρωτογενές σχήμα της κυψέλης, η λειτουργία του μελισσιού, το μέλι, το μελισσοκέρι, οι συμβολισμοί, αποτελούν πηγή έμπνευσης στον εικαστικό διάλογο. Μνήμη και τιμή στη «Βασίλισσα Μέλισσα», το χρυσό κόσμημα από την Ελεύθερνα της Κρήτης, ηλικίας 2.700 ετών -μοναδική απεικόνιση της µέλισσας ως θεάς-, και το «Κόσμημα των Μελισσών», το χρυσό κόσμημα εξαίρετης τέχνης από το ανάκτορο των Μαλίων (2.100-1.700 π.Χ.), Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Η οργανική σύνδεση της Μέλισσας με όλα τα παραπάνω και η σημασία της διαχρονίας στους συμβολισμούς της αποτελούν τους κύριους άξονες αναφοράς και έμπνευσης των συμμετεχόντων σχεδιαστών και εικαστικών. Με χρήση παραδοσιακών τεχνικών, χειροποίητη διαδικασία, επιστράτευση πολύτιμων ή εφήμερων υλικών, προσμένουμε τη δημιουργία μικρόκοσμων ωραιότητας και ιστορικής αναφοράς, με την παράλληλη παρουσίαση μεγαλύτερης κλίμακας αυτοδύναμων εικαστικών έργων και εγκαταστάσεων.
Steven Shearer. Sleep, Death’s Own Brother
Η έκθεση έχει ως αφετηρία το έργο "Sleep II (2015)", ένα μνημειώδες κολλάζ αποτελούμενο από χιλιάδες εικόνες που έχει βρει ο καλλιτέχνης σε αναζητήσεις του στο διαδίκτυο, όλες τους jpegs, που αναπαριστούν ανθρώπους που κοιμούνται. Το έργο, ένα εντυπωσιακό κατόρθωμα όπου ισορροπεί το χρώμα, η κλίμακα, η σύνθεση και η θεματική, είναι ένα εκτεταμένο μωσαϊκό που αποτυπώνει μια εκτενή γκάμα καταστάσεων ύπνου, από την ξεκούραση και την ηρεμία, την κωμική ελαφρότητα έως την έκσταση και το εντελώς μακάβριο. Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από ένα στίχο από το επικό ποίημα Θεογονία του ποιητή του 8ου αιώνα π.Χ. Ησίοδου ("Επιβλαβής Νύχτα, καλυμμένη σε ένα πέπλο ομίχλης, κουβαλά στην αγκαλιά της τον Ύπνο, τον αδερφό του Θανάτου”), και περιστρέφεται γύρω από αυτή την άβολη εγγύτητα μεταξύ ύπνου και θανάτου, μια επαναλαμβανόμενη ιδέα στο έργο του Shearer. Σχεδιασμένη γύρω από το σημαντικό αριθμό έργων ζωγραφικής και έργων σε χαρτί του Steven Shearer που ανήκουν στη συλλογή Γιώργου Οικονόμου, η έκθεση Sleep, Death’s Own Brother προτείνει μια σε βάθος προσέγγιση του έργου του καλλιτέχνη, από την ανατρεπτική σκοπιά του άψυχου σώματος, που κάποιες φορές είναι πραγματικά νεκρό, ενώ άλλοτε απλώς μοιάζει νεκρό. Ο Steven Shearer που έχει έδρα το Vancouver, έγινε γνωστός στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με μια σειρά έργων ορμώμενων από την προσωπική του έλξη για την νεανική κουλτούρα της δεκαετίας του 70 και την προλεταριακή αισθητική του διεθνούς metal underground, τις οποίες ο καλλιτέχνης συνεχίζει να επιστρατεύει ως πηγές για εικονογραφικές αναφορές, όσο ελευθεριάζουσες κι αν είναι σε σχέση με τον κανόνα της ιστορίας της τέχνης. Ένα από τα πρώτα του έργα που περιλαμβάνεται στην έκθεση είναι το Man Sitting (2006), ενδεικτικό της στρατηγικής εικονοποίησης του καλλιτέχνη που δρα δια-χρονικά: πηγή του πίνακα είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία με έντονο κόκκο ενός ημίγυμνου ντράμερ με μακριά μαλλιά πίσω από ντραμς, την οποία ο Shearer μεταμορφώνει σε ένα ιερατικό πορτρέτο ενός νέου σε περισυλλογή, καθισμένου σε ένα κλειστοφοβικό εσωτερικό χώρο με παραληρηματική ηχώ στον κόσμο του Edvard Munch (η ίδια αυτή θλίψη του Munch ενυπάρχει και στο πορτρέτο του The Sickly Fauve (2014).) Οι συχνές αναφορές του Shearer σε μια γοτθική αισθητική της ύστερης μεσαιωνικής ζωγραφικής και εικαστικής γλώσσας των μεγάλων ζωγράφων του παρελθόντος αντανακλούν τις νοσηρές ενασχολήσεις της θεματικής του, όπως στο σχέδιο με στυλό Band (2004), το οποίο βασίζεται στο θρυλικό πορτρέτο του heavy metal συγκροτήματος Οbituary, στο οποίο τα μέλη του φαίνονται κρεμασμένοι από θηλιές.
Rema Incognita
Η ρεματιά είναι το σπουδαιότερο υδρογραφικό στοιχείο της περιοχής Πεντέλης - Χαλανδρίου και η παρουσία της έχει συμβάλλει καθοριστικά στη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Αποτελεί τη συνέχεια της οδού Λιθαγωγίας, του αρχαίου άξονα μεταφοράς μαρμάρων από το λατομείο του Πεντελικού όρους, προς την αρχαία πόλη των Αθηνών και πιθανολογείται πως, στην περιοχή, υπήρξε ιερό της θεάς Δήμητρας, καθώς και χώρος ταφής της Μυκηναϊκής περιόδου. Στα Ρωμαϊκά χρόνια, τα νερά της ρεματιάς τροφοδοτούσαν το Αδριάνειο Υδραγωγείο ενώ το ρέμα αποτυπώνεται ήδη στους χάρτες της Αττικής του 1883, που επιμελήθηκαν οι Βαυαροί Ernst Curtius και Johann August Kaupert. Δεκαεπτά καλλιτέχνες περιηγήθηκαν στη ρεματιά Χαλανδρίου, αρχικά με στόχο να διερευνήσουν και να καταγράψουν στοιχεία του τοπίου και, στη συνέχεια, να δημιουργήσουν μια εικαστική χαρτογράφηση του ρέματος. Η διαδικασία του περπατήματος αποτέλεσε το κεντρικό εργαλείο της επιτόπιας αυτής έρευνας. Όλοι βίωσαν το πλούσιο σε ήχους, μυρωδιές, χλωρίδα και πανίδα τοπίο και απέδωσαν την εμπειρία τους χαρτογραφικά. Αυτές οι εικαστικές αποτυπώσεις συγκεντρώθηκαν σε έναν έντυπο κατάλογο με τη μορφή χάρτη - οδηγού της περιοχής, και αποτελούν τη βάση για εκκίνηση μιας σειράς εικαστικών αποδόσεων του ρέματος Χαλανδρίου. Στη συνέχεια, βασισμένοι στις βιωματικές περιπλανητικές εμπειρίες και χαρτογραφήσεις τους, δημιούργησαν εικαστικά έργα, τα οποία θα εκτεθούν στον περιβάλλοντα χώρο του Ευριπίδειου Θεάτρου Ρεματιάς Χαλανδρίου.
Γιάννης Μανιατάκος. Η Θάλασσα Είπε Ναι
Ο Γιάννης Μανιατάκος, γλύπτης και ζωγράφος, από το 1967 μέχρι το τέλος της ζωής του, ανέπτυξε μια πρακτική ζωγραφίζοντας τον βυθό του Αιγαίου ενόσω βρισκόταν κάτω από το νερό. Για την ολοκλήρωση των συγκεκριμένων έργων ο καλλιτέχνης δημιουργούσε και προετοίμαζε τις δικές του ζωγραφικές επιφάνειες και χρώματα τα οποία βελτίωνε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η μεταφυσική ζωγραφική του Μανιατάκου συλλαμβάνει την ελευθερία και τον φόβο του άπειρου και του άγνωστου, αισθήματα τα οποία βίωσε ο καλλιτέχνης καθώς περνούσε αρκετές ώρες στον βυθό ζωγραφίζοντας.
Woodscapes. Erieta Attali on Kengo Kuma
Μετά την πολύ επιτυχημένη φωτογραφική έκθεση με « Limina», το καλοκαίρι του 2021, η Attali επανέρχεται στο Β.Χ.Μ με μια άλλη έκθεση, η οποία εστιάζει στα ξύλινα αρχιτεκτονικά έργα του Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kengo Kuma, που βρίσκονται από τα πιο απόμακρα σημεία της Ιαπωνίας μέχρι το κέντρο της πόλης του Παρισιού. Τα φωτογραφικά πρότζεκτ της Erieta Attali, αναπτύσσονται με πλήθος εικόνων και πολυετή -συχνά- αφοσίωση στο ίδιο θέμα. Ωστόσο, αυτή η δεύτερη έκθεσή της στο ίδιο Μουσείο, μέσα από μια επιλογή δεκαπέντε φωτογραφιών, αποτελεί απόσταγμα του ουσιαστικού προσωπικού της διαλόγου με την αρχιτεκτονική. Πρόκειται για πολυεπίπεδες εικόνες, με χωρικές και νοητικές προεκτάσεις, που αποτυπώνουν συνοπτικά και συγκεφαλαιωτικά όλη την ουσία της δικής της προσέγγισης στην αρχιτεκτονική φωτογραφία ως μία σειρά από διαρκώς μεταβαλλόμενες οπτικές γωνίες και εμπειρίες. Σε αντίθεση με την εμπορική φωτογραφία, η οποία αποτυπώνει σχεδιασμένα αντικείμενα προς κατανάλωση στο πλαίσιο ενός διαρκούς ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, παράγεται-διανέμεται υπό τη σκιά μίας νοητής ημερομηνίας λήξης, η τέχνη της Attali γεννιέται μέσα από το σύνολο του έργου ενός και μόνο σχεδιαστή, επιχειρώντας πάντα να προσεγγίσει την ατμόσφαιρα, την ουσία και την ανασχηματιζόμενη από έργο σε έργο κεντρική ιδέα της σύλληψης. Σε ένα διάστημα που ξεπερνά το ένα τέταρτο του αιώνα, ανάμεσα στις ελάχιστες σχέσεις που διαμόρφωσε η φωτογράφος Attali, καμία δεν ήταν πιο αμοιβαία από αυτή με τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kengo Kuma, καθώς η συγχώνευση του σχεδιασμένου χώρου και του περιβάλλοντος είναι κοινός στόχος αρχιτέκτονα και φωτογράφου. Συνδυάζοντας το μηχανικό και κατασκευαστικό άθλο των αδιάκοπων, τεράστιων γυάλινων επιφανειών με καινοτόμες ερμηνείες της παραδοσιακής ιαπωνικής ξύλινης αρχιτεκτονικής, ο Kengo συνθέτει χώρους που αναφέρονται τόσο οπτικά όσο και βιωματικά στις μεταβαλλόμενες αξίες του φυσικού περιβάλλοντος. Τα έργα του πάλλονται σε έναν σχεδόν υπερφυσικό συντονισμό με τη φωτογραφική πρακτική της Attali. Μέσα από τους γυάλινους φακούς των αναλογικών φωτογραφικών μηχανών της, αναζητά και αποτυπώνει τη διαπερατότητα του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, συγχωνεύοντας τις σκληρές και αντανακλαστικές επιφάνειες σε πολυεπίπεδες εικόνες γεμάτες από την ατμόσφαιρα της καθαυτής ουσίας της αρχιτεκτονικής τέχνης του Kuma.
Books as Art
Η έκθεση, αφιερωμένη στο βιβλίο ως μορφή τέχνης, παρουσιάζει έργα καλλιτεχνών που προέρχονται από διαφορετικές γενιές και εθνικότητες: έργα συγκεκριμένης (concrete) και οπτικής ποίησης από τη δεκαετία του 1960 τοποθετούνται σε διάλογο με δουλειές γυναικών καλλιτεχνών από μεταγενέστερες γενιές οι οποίες συνεχίζουν να εξερευνούν τις πολλαπλές δυνατότητες του βιβλίου ως μέσο έκφρασης της τέχνης τους. Στην ορολογία που καθιερώθηκε από τη Mirella Bentivoglio τις δεκαετίας του 1980 και του 1990 κατά τη διάρκεια πολυάριθμων εκθέσεων αφιερωμένων σε αυτό τον ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης, γίνεται αναφορά στον όρο «librista» ως την εικαστικό που δημιουργεί object-books, την καλλιτέχνη που εμπνέεται από τη μορφή και την ιδέα του βιβλίου. Δύο σύμπαντα έρχονται να συνυπάρξουν: εκείνο του λόγου, της γλώσσας, το οποίο τα έργα αναπαριστούν μέσω της μορφής τους, και εκείνο της ύλης, που τα έργα εξυμνούν μέσω της υλικότητας. Δυο αντιθετικές διαστάσεις που αναδύονται σε μοναδικές, επικοινωνιακές και σιωπηρές ποιητικές μαρτυρίες.
