Επισκεφτείτε το "Closing Soon" πριν να είναι πολύ αργά!

   

Συνδυάζοντας ιστορικούς και ανερχόμενους εικαστικούς (Luca Bolognesi, Anna Valeria Borsari, Maria Friberg, Bruno Muzzolini, John Smith, Fani Zguro, Νάσια Καλαμάκη, Ορέστης Μαυρουδής), τα φιλμ των οποίων προβάλλονται σε ζεύγη, η σειρά προβολών Projections στον χώρο τέχνης "Closing Soon" εξετάζει την απροσδόκητη εξέλιξη ελάχιστων και αποσπασματικών αφηγήσεων. Θέλοντας να μάθουμε περισσότερα μιλήσαμε με τον Ορέστη Μαυρουδή, εικαστικό και ιδρυτή του project space στα Κάτω Πετράλωνα που ξεκίνησε αθόρυβα τη δράση του πριν λίγα χρόνια και, πλέον με τη Δέσποινα Κρέη και τη Μαριάννα Στεφανίτση στην ομάδα, παίζει επιτυχημένα με το εφήμερο και το ελάχιστο, όπως υπονοεί και το όνομά του. 

Πώς προέκυψε το CLOSING SOON και από ποιούς; 

Ο χώρος του CLOSING SOON χρησιμοποιείται από το 2018 ως εργαστήριο, στο οποίο ανά περιόδους συνυπήρξαμε με διάφορες/ους συναδέλφους και καλλιτεχνικές ομάδες. Το CLOSING SOON ως project space προέκυψε το 2019 ως μια ανάγκη διαλόγου και διεύρυνσης της εικαστικής μου πρακτικής, στην επιμέλεια εκθέσεων. Από το 2021, στο CLOSING SOON συμμετέχουν επίσης η Δέσποινα Κρέη και η Μαριάννα Στεφανίτση, με τις οποίες συνεργαζόμασταν ήδη και σε άλλα projects.

Πώς συντηρείται; 

Το CLOSING SOON είναι ένας ανεξάρτητος μη-κερδοσκοπικός χώρος τέχνης και λειτουργεί σε αυτοχρηματοδοτούμενη βάση. Επιχειρούμε την πλήρη αξιοποίηση των δεξιοτήτων των μελών της ομάδας και έχουμε ως στόχο την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών και την αποφυγή κάθε είδους απόκτησης εκτός αυτής της οικονομίας. Όταν αυτό είναι εφικτό, τα υλικά παραγωγής και οι απαιτούμενες εργασίες καλύπτονται με την υποστήριξη φίλων και συνεργάτιδων/ατών. 

Το όνομα, ο τρόπος λειτουργίας του χώρου, ακόμη και κάποια από τα έργα που παρουσιάζει μοιάζουν να αποτίνει φόρο τιμής στο στιγμιαίο, το εφήμερο, το μπανάλ.  

Στο CLOSING SOON διερευνάμε όρους όπως η οικονομία μέσων και η ελάχιστη παραγωγή, φιλοξενώντας εκθέσεις που εστιάζουν στην αφαίρεση, την αλλοίωση και τη μετατόπιση ως καλλιτεχνικές αξίες. Ενθαρρύνουμε πρακτικές που χρησιμοποιούν μία λιτή, αλλά υποβλητική γλώσσα και είμαστε ανοιχτοί σε έργα που εμβαθύνουν στις δυνατότητες δημιουργίας με όσο το δυνατόν λιγότερα στοιχεία. Αυτή η μέθοδος εργασίας ελαχιστοποιεί το κόστος παραγωγής και τις ανάγκες αποθήκευσης και αποτελεί μία πραγματιστική και εννοιολογική απάντηση στην τρέχουσα υπερπαραγωγή εικόνων και αντικειμένων.

Σκοπός του κύριου εκθεσιακού προγράμματος είναι η υποστήριξη καλλιτεχνών στην παρουσίαση των πρώτων τους ατομικών εκθέσεων στην Αθήνα, προκαλώντας τες/τους να περιορίσουν την έρευνά τους στην πιο ουσιαστική της διάσταση και να αντιμετωπίσουν τον εκθεσιακό χώρο ως πεδίο πειραματισμού. Παράλληλα με τις ατομικές εκθέσεις, οργανώνουμε προβολές και ομαδικές εκθέσεις, με πρόθεση να αναμειχθούν νέες/οι, υποεκπροσωπούμενες/οι, καθώς και καταξιωμένες/οι καλλιτέχνες με διαφορετικά υπόβαθρα και εθνικότητες.

Όλα τα μέλη της ομάδας εργάζονται και ως εκ τούτου η λειτουργία του CLOSING SOON προσαρμόζεται τόσο στους χρόνους όσο και στις οικονομικές μας δυνατότητες. Οι εκθέσεις που φιλοξενούμε είναι επισκέψιμες κυρίως απογευματινές ή βραδινές ώρες και διαρκούν λίγες μόνο ημέρες. Μετά τα εγκαίνια η έκθεση κλείνει κυριολεκτικά σύντομα. Το όνομα είναι επομένως ένας τρόπος επικοινωνίας τόσο των αντικειμενικών συνθηκών λειτουργίας, όσο και του επισφαλούς πλαισίου στο οποίο καλούμαστε να διαμορφώσουμε τον εκθεσιακό μας προγραμματισμό. Παράλληλα, ευελπιστούμε ότι το όνομα κινητοποιεί το κοινό να μας επισκεφτεί πριν να είναι πολύ αργά!

Εχετε παρουσιάσει αρκετούς καλλιτέχνες από την Ιταλία, έχετε κάποιο ενδιαφέρον για την εκεί σκηνή; 

Το μεγαλύτερο μέρος των σπουδών μου έχει γίνει στο Μιλάνο και από τότε η Ιταλία αποτελεί ένα μέρος στο οποίο επιστρέφω συχνά. Στην Ιταλία, γνώρισα φίλους και συναδέλφους, με τους οποίους διατηρούμε ουσιαστικές σχέσεις και ένα σταθερό δημιουργικό διάλογο. Παρά την απόσταση, το ενδιαφέρον μου για την εκεί σκηνή παραμένει έντονο και ως εκ τούτου, η συχνή συνεργασία με Ιταλούς εικαστικούς προκύπτει οργανικά. 

Γίνεται πολύς λόγος για την Αθήνα των ανεξάρτητων project spaces, τις ευκαιρίες αλλά και τον προβληματισμό που γεννάτε ως προς τη βιωσιμότητα τους.  

Γίνεται πολύς λόγος για την Αθήνα των ανεξάρτητων project spaces, ενδεχομένως, εξ’ αιτίας του περιορισμένου αριθμού άλλων φορέων και ιδρυμάτων σύγχρονης τέχνης. Οι πρωτοβουλίες αυτές λειτουργούν άλλοτε συντονισμένα και άλλοτε ακολουθώντας διαφορετικές στρατηγικές και στοχεύσεις. Σε κάθε περίπτωση, η συνύπαρξη πολλών φωνών μόνο καλό μπορεί να κάνει στην εγχώρια καλλιτεχνική κοινότητα.

Όσον αφορά τη δική μας λειτουργία, πορευόμαστε συμμετέχοντας σε όσους περισσότερους ανοιχτούς διαγωνισμούς μπορούμε, χωρίς ωστόσο να βασίζουμε τη βιωσιμότητά μας σε αυτούς, καθώς κατανοούμε ότι οι διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις είναι δυσανάλογα μικρές σε σχέση με τις ανάγκες και τον αριθμό των μη κερδοσκοπικών χώρων. Συνεχίζουμε επομένως τη λειτουργία μας, αποδεχόμενοι ότι αποτελούμε μέρος μιας παθογένειας σε σχέση με τις συνθήκες εργασίας των επαγγελματιών της τέχνης και αναγνωρίζουμε την κυνικότητα της παραδοχής ότι οι εκθέσεις μας, είτε δεν θα γίνουν καθόλου, είτε θα γίνουν με την εθελοντική συνεισφορά των περισσότερων εμπλεκόμενων μερών. Επιλέγουμε το δεύτερο, αντιλαμβανόμενες/οι ότι υπό αυτές τις συνθήκες, ίσως αναγκαστούμε, όπως υποδηλώνει και το όνομά μας, να κλείσουμε σύντομα.

Μιλήστε μας για την έκθεση "Projections", ποιό είναι το σκεπτικό και πώς επιλέχθηκαν οι συμμετέχοντες;

Η έκθεση Projections εξετάζει την απροσδόκητη εξέλιξη ελάχιστων και αποσπασματικών αφηγήσεων. Τα επιλεγμένα έργα συνδυάζουν διαφορετικές γενιές, καταβολές και ύφη∙ και αποτελούν, για διαφορετικούς λόγους το καθένα, σημεία αναφοράς τόσο για τις θεματικές, όσο και για το λεξιλόγιο που επιχειρούμε να αναπτύξουμε.

Κάθε ημέρα δύο βίντεο προβάλλονται ταυτόχρονα. Η παρουσίαση των οκτώ συνολικά βίντεο σε ζεύγη, αποσκοπεί στην ανάδειξη της αμοιβαίας επιρροής που ασκούν στην κατανόηση του άλλου, πέραν της σχέσης ανάμεσα στα έργα και την/ον θεατή. Η αντιστοίχιση προκύπτει βάσει των συμπληρωματικών τους χαρακτηριστικών, τόσο από άποψη μορφής όσο και περιεχομένου, ως μία απόπειρα επισήμανσης της επιρροής του συσχετισμού και της χειραγώγησης στην αντιληπτική διαδικασία. Η έκθεση Projections διερευνά τις πτυχές δυσφορίας της ίδιας της διαδικασίας της θέασης, εστιάζοντας στην αντίφαση μεταξύ αυτού που βλέπουμε και αυτού που το Εγώ θέλει να δει.

Από τον Μάρτιο του 2020, ξεκίνησες να αφαιρείς κορδέλες σήμανσης από δημόσιους χώρους στην Αθήνα, οι οποίες απαγόρευαν την πρόσβαση για υγειονομικούς λόγους. Μίλησέ μας για το project "Approximately 250 meters of safety ribbons removed from public areas in Athens, which were restricted in the interest of health protection due to Covid-19 pandemic, between March 11, 2020 and today".

Το ξέσπασμα της πανδημίας επηρέασε σημαντικά την αντίληψη του δημόσιου χώρου. Ο περιορισμός της εξάπλωσης του ιού επέβαλε κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης και την κατάργηση ορισμένων δημόσια προσβάσιμων περιοχών. Αυτοσχέδια εμπόδια και σημάνσεις απαγόρευσης επιστρατεύτηκαν για να ρυθμίσουν την κίνηση των πολιτών. Ο μετασχηματισμός του αστικού τοπίου με απαγορεύσεις και υλικά προσωρινού χαρακτήρα, αντανακλά τη συλλογική ελπίδα για τη σύντομη διάρκεια της παρατεταμένης κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

Οι τυποποιημένες ασπροκόκκινες πλαστικές κορδέλες σήμανσης αποτελούν μέρος του αστικού τοπίου και χρησιμοποιούνται για να υποδείξουν μεταξύ άλλων: εργοτάξια, τόπους εγκλημάτων, δεσμευμένες θέσεις στάθμευσης, κλειστούς δρόμους, διαδηλώσεις κ.λπ. Οι ίδιες κορδέλες σήμανσης χρησιμοποιούνται εκτενώς στη διάρκεια της πανδημίας για να ακυρώσουν θέσεις και να υποδείξουν αποστάσεις λόγω των νέων κανονισμών. Μπαρ, καφετέριες, εστιατόρια, καταστήματα, υπηρεσίες, πάρκα και πλατείες, είναι μερικά από τα πιο δημοφιλή μέρη όπου η υπερβολική χρήση του υλικού αυτού συναντάται.

Οι κορδέλες σήμανσης απέκτησαν τη δημοτικότητά τους αφενός λόγω της ευκολίας χρήσης και της χαμηλής τους τιμής και αφετέρου επειδή επικοινωνούν ένα σαφές καθολικό μήνυμα. Καθώς κάθε πολίτης μπορεί να τοποθετήσει κορδέλες σήμανσης σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια, κάθε άλλος μπορεί να τις αφαιρέσει σύμφωνα με τα αντίθετα κριτήρια. Μοιάζει να μην υπάρχει κάποια αποτελεσματική ρύθμιση, για τη ρύθμιση της χρήσης, της ρυθμιστικής αυτής σύμβασης.

Από τον Μάρτιο του 2020, ξεκίνησα να αφαιρώ κορδέλες σήμανσης από δημόσιους χώρους στην Αθήνα, οι οποίες απαγόρευαν την πρόσβαση για υγειονομικούς λόγους. Τις κορδέλες που συνέλεγα της τύλιγα στη συνέχεια σε ένα ρολό όμοιο με το αυτό της αρχικής τους συσκευασίας, κολλώντας τα ξεχωριστά κομμάτια μεταξύ τους με σελοτέιπ. Η διαδικασία της ένωσης των διάφορων κομματιών σε μία ενιαία κορδέλα παραπέμπει στη διαδικασία του μοντάζ φιλμ σε μουβιόλα, όπου τα διάφορα μεμονωμένα πλάνα συνθέτουν την ολοκληρωμένη αφήγηση. Το πιο συνηθισμένο πλάτος για τις κορδέλες σήμανσης είναι τα 70 εκ., το οποίο αντιστοιχεί στο πλάτος του μεγάλου κινηματογραφικού φιλμ.

Η αφαίρεση κάθε κορδέλας οδήγησε εν δυνάμει σε ανεξέλεγκτες και απρόβλεπτες καταστάσεις. Ό,τι συνέβη μετά από αυτές τις παρεμβάσεις, κάθε βήμα σε περιοχές που ήταν μέχρι τότε απροσπέλαστες και κάθε αλλαγή στο αστικό τοπίο, αποτελούν όλα μέρος της αφήγησης αυτού του έργου. Το ρολό περιέχει νύξεις των καταστάσεων που δημιουργήθηκαν και μπορεί να θεωρηθεί ως μνημείο της πρωτοφανούς αυτής περιόδου

Το Monument Lab, μία από τις πιο εξειδικευμένες πλατφόρμες έρευνας και διαλόγου για ζητήματα δημόσιας τέχνης, ορίζει το μνημείο ως "δήλωση δύναμης και παρουσίας στο δημόσιο χώρο". Πρόθεσή μου είναι να αμφισβητήσω αυτόν τον ορισμό, αντιστρέφοντας το μνημείο ως "δήλωση αδυναμίας και απουσίας στο δημόσιο χώρο".

Γιατί δεν τελειώνει το έργο εκεί και μεταφέρεται στον χώρο της γκαλερί; 

Το έργο αυτό είναι άυλο στο δημόσιο χώρο, αλλά υλοποιείται στον ιδιωτικό. Η διαδικασία μετατόπισης από τον δημόσιο στον ιδιωτικό χώρο συνοδεύεται από τον μετασχηματισμό της εξωστρεφούς χειρονομίας του ξετυλίγματος της κορδέλας στον εξωτερικό δημόσιο χώρο, στην εσωστρεφή χειρονομία του τυλίγματός της στον εσωτερικό χώρο του εργαστηρίου. Η μετατόπιση αυτή αναφέρεται στη φύση των πιο κοινών στρατηγικών για την καταπολέμηση του αόρατου εχθρού, όπως τα lockdowns και οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας, που υποχρεώνουν τις δραστηριότητες των ανθρώπων να λαμβάνουν χώρα οπουδήποτε αλλού εκτός του δημοσίου χώρου.

Οι παρεμβάσεις αυτές εστιάζουν στην αφαίρεση και τη μετατόπιση ως καλλιτεχνικές αξίες και χαρακτηρίζονται από μία ανάγκη αναζήτησης της μέγιστης δυνατής οικονομίας μέσων. Στην περίπτωση αυτή, η δημιουργία είναι αόρατη και μπορεί να εντοπιστεί στα υπολείμματα της καλλιτεχνικής διαδικασίας. Το ρολό είναι ένα τεκμήριο και αφορά το υλικό, την κατασκευή και τη δομή της ίδιας της αυθαιρεσίας της εξουσίας.

Αναλυτικά το πρόγραμμα των προβολών Projections:

20.01.2022, 19:00-22:00

Anna Valeria Borsari
Il testimone
1976-1977
Super 8 transferred to digital video
Color, sound
3 minutes 

Fani Zguro
Let me see your eyes
2009
SD video
Color, mute
47 seconds

21.01.2022, 19:00-22:00

John Smith
Om
1986
16 mm film transferred to digital video
Color, sound
4 minutes

Luca Bolognesi
Smiler #2
2008
SD video
Color, mute
8 minutes, 16 seconds

22.01.2022, 19:00-22:00

Nassia Kalamakis
Ci si prova
2016
HD video
Color, sound
2 minutes, 26 seconds

Bruno Muzzolini
Wolf
2008
SD video
Color, mute
4 minutes, 37 seconds

23.01.2022, 19:00-22:00

Orestis Mavroudis
Clap hands
2010-2018
SD video
Color, sound
3 hours, 2 minutes, 11 seconds

Maria Friberg
No time to fall
2001
SD video
Color, sound
5 minutes, 43 seconds

CLOSING SOON, Αιγηίδων 31, Κάτω Πετράλωνα, www.closingsoon.gr