Όταν ακούς έκθεση γλυπτικής με μάρμαρο, σίγουρα το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι μία σειρά από παραταγμένες αναπαραστάσεις, στημένες πάνω σε βάθρο, να περιμένουν το θεατή για να του χαρίσουν μία αίσθηση κάλους και κοντρ πλονζέ επιβλητικότητας. Ο Ανδρέας Λόλης –πολύπειρος εικαστικός και καθηγητής στην Διεθνή Καλοκαιρινή Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Σάλτσμπουργκ– κάνει ακριβώς το αντίθετο στη νέα γλυπτική εγκατάσταση «Prosaic Origins» που του διατέθηκε στο πλαίσιο του Έργου στην Πόλη 2018 από τον οργανισμό ΝΕΟΝ, μιας και χωρίς χάρτη είναι σχεδόν αδύνατο να παρατηρήσεις τα γλυπτά που φιλοξενούνται στους χώρους της Βρετανικής Σχολής. Άλλωστε μερικές σακούλες σκουπιδιών, φθαρμένα κουτιά, κομμάτια φελιζόλ, παλέτες και ποδοπατημένες κούτες είναι πράγματα που αυθόρμητα θα προσπερνούσες στο διάβα σου, δεν θα έδινες σημασία και αυτόματα θα τα ξέχναγες – τί γίνεται όμως όταν αυτά είναι τα αγάλματα της έκθεσης;
«Για να δουλέψουμε με τον Ανδρέα Λόλη, ακολουθήσαμε οδηγίες που μας έδιναν τα ίδια τα έργα», εξήγησε η επιμελήτρια από το ΝΕΟΝ, Νάγια Γιακουμάκη, στη συνέντευξη Τύπου της περασμένης Τετάρτης, «διατηρήσαμε, δηλαδή, τη λιτότητα που έχουν και αυτή τη σιωπηλή υπόσταση στο χώρο». Μέχρι να φτάσεις στον καταπράσινο εξωτερικό χώρο υποδοχής/ εκδηλώσεων της Σχολής και να βρεθείς μπροστά από ένα παγκάκι με μερικά στρωσίδια και ένα μαξιλάρι ξαπλωμένα επάνω του (σημείο που για πρώτη φορά ο καλλιτέχνης δηλώνει την παρουσία του), έχεις ήδη περάσει δύο έργα χωρίς να το καταλάβεις. Η αναπαραστατική δυναμική του Λόλη σε συνδυασμό με τη θεματολογία και την άρτια επιλογή του υλικού βάση απόχρωσης κάθε φορά, τρανσφορμάρει το μάρμαρο σε οποιουδήποτε υλικού αντίγραφο θέλει και βάζει το θεατή σε μία συνεχή αναζήτηση του τι είναι έκθεμα και τι όχι.
Αν εξαιρέσει κανείς την εγκατάσταση που βρίσκεται μπροστά από τη βιβλιοθήκη της Σχολής – «white room», ένας μαρμάρινος θάλαμος χωρίς οροφή που ισορροπεί ανάμεσα στο κλειστοφοβικό, το φωτεινό και την προσωρινή απομόνωση– ο Ανδρέας Λόλης προτιμά να βρει σιωπηλά το χώρο του, χωρίς να παρέμβει. Σαν να θέλει να αφήσει ένα συμβολικό σχόλιο για όποιον μονάχα θέλει να το αναζητήσει. «Για εμένα, όλα έχουν ένα κοινωνικό υπόβαθρο, είναι σε ανθρώπινη κλίμακα και εκφράζουν κάποιους προβληματισμούς», σχολίασε ο ίδιος στο τέλος της ξενάγησης.
Πέρα, λοιπόν, από την εκπληκτική αποτύπωση και την πιστότητα, έχουμε να κάνουμε με μία γλυπτική πρόταση που δίνει αμέτρητα ερεθίσματα προς διερεύνηση. Αρχικά, τι σημαίνει γλυπτικό έργο και τι περιμένουμε να δούμε; Έπειτα, πόσο ανησυχητικό είναι που διαφεύγουν τόσα πολλά δεδομένα της προσοχής μας σε καθημερινή βάση; Τι σημαίνει, δε, αυτό σε μία πληροφοριακά υπερφορτισμένη εποχή; Τι σημαίνει μια οριζόντια μισοφαγωμένη σκάλα ή ένα παγκάκι με υπόνοια άστεγου στο κέντρο ενός κατά τα άλλα πλήρως οργανωμένου χώρου;
Και όσο όλα αυτά τα ερωτήματα εναλλάσσονται μέσα στο γλυπτικό περίπατο του «Prosaic Origins», συνειδητοποιείς πως βρίσκεσαι σε έναν αστικό κήπο μόλις λίγα λεπτά από το Σύνταγμα, με άπλες από γκαζόν, προσεγμένα δέντρα και όμορφα, πέτρινα κτίρια, που άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του στο κοινό και το έκανε πολύ θαρραλέα με μία έκθεση που τη «ρυπαίνει». «Όταν ήρθα στην Αθήνα, το 2015, έμαθα για το ΝΕΟΝ και συγκεκριμένα πως είχε διοργανώσει μία έκθεση στο κύκλο της Γαλλικής σχολής· μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον και από τότε το έβαλα στόχο, πράγμα που επιτεύχθηκε τώρα», σχολίασε ο John Bennet, διευθυντής της Βρετανικής. Τελικά, άξιζε η αναμονή.
Βρετανική Σχολή Αθηνών | Σουηδίας 52 | 12 Σεπτεμβρίου-14 Νοεμβρίου | Τετ.-Κυρ.: 12 μ.-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη.
