«Ρίξτε ένα δίδραχμο στη σχισμή/ Καλέστε τον αριθμό που θέλετε.» Η μεταλλική επιγραφή σε ένα μικρό, Bauhaus, έντονα κόκκινο τηλέφωνο πάνω από ένα στριφογυριστό καντράν παλαιού τύπου –ανάμεσα στα εκθεσιακά ράφια του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ– σε έκανε να αναρωτηθείς πόσα τηλεφωνήματα παίζει να έχουν περάσει από τις γραμμές του. Αυτή η μικρή εφεύρεση που έσκασε ένα φθινοπωρινό πρωινό του 1873 κατάφερε να πείσει αμέτρητους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο –και εμάς φυσικά– να εμπιστευτούν πάμπολλες ιστορίες στο ακουστικό του.
«Μέσα από τα δίκτυά μας έχουν μεταφερθεί ειδήσεις και ντοκουμέντα που καθόρισαν την πορεία της Ελλάδας, πολλές γενιές ανθρώπων έχουν μοιραστεί τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής τους μέσα από τις τηλεφωνικές μας γραμμές» είπε ο Μιχάλης Τσαμάζ, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, στο βήμα της εκδήλωσης για το φετινό τιμώμενο μουσείο από το ICOM τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων. Κι αν σκεφτεί κανείς πως ο ΟΤΕ είχε τη μονοκαθεδρία στην τηλεφωνική επικοινωνία (και όχι μόνο) μέχρι δύο δεκαετίες πίσω, δεν είναι καθόλου υπερβολή αυτή η παραδοχή.
«Είναι διεθνώς αποδεκτό στο χώρο της μουσειολογίας, ότι τα μουσεία είναι και πρέπει να είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας, την οποία εκφράζουν και υπηρετούν».
Το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ δεν επιλέχθηκε τυχαία. Με τη θεματική για φέτος να είναι «Μουσεία και (δια)δίκτυα. Νέες προσεγγίσεις, νέο κοινό», το τεχνολογικό, εταιρικό μουσείο στα βόρεια –που επίσης αποτελεί και το μοναδικό παράδειγμα μουσείου τηλεπικοινωνιακών στη χώρα– είναι ένα δυνατό παράδειγμα αυτόνομου πολιτιστικού θύλακα, που φύσει και θέσει έχει να πει πολλά για τη δυναμικότητα της επικοινωνίας. Με 25.000 ιστορικά αρχεία και 3.400 αντικείμενα, χωρισμένα στην προ-ηλεκτρική και την ηλεκτρική περίοδο, από την τηλεγραφία και την τηλεφωνία μέχρι τις ασύρματες δορυφορικές επικοινωνίες, τις οπτικές ίνες, και την τηλεόραση –όλα με θέμα την διαμεσολαβημένη επαφή των ανθρώπων–, το μουσείο έχει αμέτρητα σημεία που αξίζει να σταθεί κανείς: καταγραφικό μορσικού συστήματος, συσκευή τηλεφωτογραφίας με περίεργα καντράν και κυλίνδρους, ένα από τα πρώτα τηλεοπτικά στούντιο της χώρας με control room. «Μάλιστα, έχουμε καταφέρει να είμαστε ένα από τα λίγα μουσεία της Ελλάδας που έχουν ολοκληρώσει σχεδόν απόλυτα την ψηφιοποίηση των εκθεμάτων τους», πρόσθεσε η Ντέπη Τζιμέα, Executive Director Εταιρικής Επικοινωνίας του Ομίλου ΟΤΕ.
Έχοντας στην πλάτη του, μάλιστα 8 χρόνια με εκπαιδευτικά διαδραστικά προγράμματα για παιδιά και ενήλικες, το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ υποστηρίζει έμπρακτα μία νέα μορφή μουσειακή εμπειρίας. Άμεσα συνδεδεμένο με την τεχνολογία και την αμεσότητα, θα συναντήσεις βιωματικές προσομοιώσεις για μελλοντικούς εναερίτες, πειράματα με υδραυλικά τηλέφωνα, εργαστήρια με τους σημαντικότερους εφευρέτες, τεχνολογικό προγράμματα βασισμένο σε virtual και augmented reality. «Είναι διεθνώς αποδεκτό στο χώρο της μουσειολογίας, ότι τα μουσεία είναι και πρέπει να είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας, την οποία εκφράζουν και υπηρετούν», όπως θύμισε η Τέτη Χατζηνικολάου, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων, για να συμπληρώσει πως «τα μουσεία αλλάζουν για να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες», και αυτό είναι κάτι που επιβεβαιώνεται στην περίπτωση του μουσείου του ΟΤΕ.
Κλείνοντας τη βραδιά, ανανεώσαμε το ραντεβού μας με για την επόμενη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, ελπίζοντας να δώσει δυναμική σε αντίστοιχα ενδιαφέροντες μουσειακούς χώρους της πόλης. Αξίζει να κρατήσουμε κατά νου πως η φετινή συνάντηση έδειξε πρωτίστως την ανάγκη της αλλαγής, τη χάραξη μιας νέας, περισσότερο βιωματικής εμπειρίας στα μουσεία που πρωτίστως θα μιλάει στη γλώσσα των αυριανών επισκεπτών. Γίνεται αυτό το μήνυμα να μην μείνει χωρίς παραλήπτη;