Με τα Βραβεία Βιβλίου να μπαίνουν στην τελική ευθεία αλλά και μια νέα σειρά εκδόσεων με την υπογραφή του, το Public επενδύει σταθερά στο βιβλίο. Ο Εμπορικός Διευθυντής Προϊόντων Ψυχαγωγίας των Public Σπήλιος Λαμπρόπουλος μας μιλά για τις νέες τάσεις και τη δυναμική της τοπικής αγοράς του βιβλίου.
Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία για τα Βραβεία Βιβλίου Public 2018. Τι αλλάζει φέτος;
Αυτό που αλλάζει φέτος, πέρα από το διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον εκδοτών, συγγραφέων και, πρωτίστως κοινού, δηλαδή των αναγνωστών που καλούνται να καταθέσουν τις προτιμήσεις τους, είναι η προσθήκη ενός νέου βραβείου, αυτό του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, καθώς είναι κάτι που αμέτρητοι επισκέπτες στα καταστήματά μας είχαν προτείνει την τελευταία διετία και εκτιμούμε ότι θα βοηθήσει πολύ τη νέα γενιά συγγραφέων στη χώρα μας, καθώς έχει ανάγκη η ευρύτερη λογοτεχνική σκηνή την ανανέωση/εμπλουτισμό με νέες αξιόλογες πένες.
Μέχρι στιγμής, σχεδόν ένα μήνα πριν την Τελετή Απονομής, η διαδικασία ρέει ομαλά με περισσότερες από 100.000 ψήφους. Στη φετινή διοργάνωση συμμετέχουν 2.500 βιβλία, 1.800 συγγραφείς, 160 εκδότες. Η πρώτη φάση ψηφοφορίας μόλις ολοκληρώθηκε και στη δεύτερη φάση το κοινό αναδεικνύει τους μεγάλους νικητές μέσα από τις τελικές 10άδες υποψηφίων όπως ανακοινώνονται στο http://www.publicbookawards.gr/2018/index.php
Βλέπω ότι έχετε κι ένα ειδικό αφιέρωμα στους «Λογοτέχνες της Αθήνας».
Όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι, η Αθήνα φέτος έχει ανακηρυχθεί σε Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου υπό την αιγίδα της Unesco. Προφανώς κανείς δεν περιμένει συγκεκριμένη αφορμή για να σκύψει πάνω από τα βιβλία που μιλούν για την πόλη του, αλλά ήταν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να θυμηθούμε συγκεκριμένους συγγραφείς που έχουν ταυτιστεί με την Αθήνα, έχουν περιγράψει με λεπτομέρεια το ρυθμό της, έχουν αφουγκραστεί τους ήχους της, έχουν καταγράψει την ομορφιά και την κατά καιρούς ασχήμια της και έχουν βάλει τους ήρωές τους να ζουν και να αναπνέουν σε μία πόλη που έχει πολλές απόκρυφες πτυχές, ακόμα και για όσους μένουν σε αυτή δεκαετίες…
Πολύ ενδιαφέρον έχει και το βραβείο για το καλύτερο ανεξάρτητο βιβλιοπωλείο. Πως έχει αλλάξει ο χώρος του βιβλίου στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια; Πως απαντά στην κρίση; Βλέπετε νέες προσπάθειες με ενδιαφέρον (π.χ. νέοι εκδότες, μικρά βιβλιοπωλεία) που να μπορούν να είναι βιώσιμες;
Το συγκεκριμένο βραβείο προέκυψε από αυθόρμητη πρωτοβουλία του CEO της εταιρείας Public, κου Χρήστου Καλογεράκη, πριν από δύο χρόνια, πάνω στη σκηνή, κατά τη διάρκεια των Τρίτων Βραβείων Βιβλίου Public. Πιστοποιεί την αγάπη μας για τον κλάδο του βιβλίου και την ανάγκη ύπαρξης πολλών σημείων διάθεσης σε όλη τη χώρα, κυρίως των λεγόμενων «μικρότερων» βιβλιοπωλείων, πάντοτε μέσα σε εισαγωγικά ο προσδιορισμός, που λειτουργούν ως μικρές εστίες πολιτισμού και δημιουργούν τις δικές τους λίστες με «προτεινόμενους» τίτλους βιβλίων, διαμορφώνουν τη δική τους αισθητική και χτίζουν τη δική τους πελατεία. Είναι αλήθεια ότι ο χώρος έχει αλλάξει δραστικά τα τελευταία χρόνια, καθώς την τελευταία δεκαετία έκλεισαν τρεις μεγάλες αλυσίδες και δεκάδες άλλα βιβλιοπωλεία σταμάτησαν να λειτουργούν για διάφορους λόγους, όχι απαραίτητα εμπορικούς.
Η περιβόητη οικονομική κρίση σίγουρα έχει παίξει ρόλο, αλλά θα ήταν λάθος αν αποδώσουμε αποκλειστικά εκεί τους λόγους. Το βασικότερο είναι η διάδοση της φιλαναγνωσίας. Πάνω από όλα, το βιβλίο έχει ανάγκη αναγνώστες. Ευθύνη όλων μας στον κλάδο είναι να δημιουργούμε τους αναγνώστες του αύριο. Αν θέλετε καθαρά την προσωπική μου άποψη, δηλώνω εντυπωσιασμένος από το πώς το σύνολο των Ελλήνων εκδοτών διαχειρίστηκε όλες τις δυσκολίες, τις ανατιμήσεις στην παραγωγή βιβλίου και όλα όσα έχουν πλήξει τον κλάδο τα τελευταία χρόνια. Βλέπουμε πολύ σωστές επιλογές τίτλων, εξαιρετικά εξώφυλλα, ποιοτικές εκδόσεις, προσεγμένες γραμματοσειρές και βιβλιοφιλικό χαρτί, καλαίσθητες εκτυπώσεις…
Έχουν εμφανιστεί και νέοι εκδοτικοί οίκοι που καλύπτουν τα όποια κενά αφήνουν οι παραδοσιακοί οίκοι που συνεχίζουν να κάνουν εξαιρετική δουλειά και έχουμε δει και πολύ όμορφα βιβλιοπωλεία που σωστά προσπαθούν να βρουν το δικό τους κοινό, τείνοντας προς εξειδίκευση που εύλογα τους διαφοροποιεί. Δεν είναι εύκολο να σταθεί μία εντελώς καινούρια, ανεξάρτητη προσπάθεια σήμερα, αλλά πάντοτε υπάρχουν άνθρωποι με πάθος και ικανότητες να κάνουν τη διαφορά.
Πρόσφατα εγκαινιάσατε το Public Βιβλιοθήκη; Πώς προέκυψε η ιδέα να μπείτε στις εκδόσεις; Δεν είναι μια δύσκολη εποχή για το χώρο;
Κατ’ αρχάς να διευκρινίσουμε ότι ουδέποτε μπήκαμε στις εκδόσεις. Δεν είμαστε εκδότες, αλλά βιβλιοπώλες. Σε καμία περίπτωση δεν θα κάναμε κάποια κίνηση που θα ήταν έστω έμμεσα ανταγωνιστική προς τους εκδότες που μας εμπιστεύονται τα βιβλία τους. Η σειρά “Public Βιβλιοθήκη” είναι απλώς μία απάντηση στα αιτήματα των πελατών μας που έψαχναν βιβλία τα οποία ήταν δεν ήταν διαθέσιμα καθόλου στην ελληνική αγορά, είτε ήταν σχετικά δυσεύρετα και διαθέσιμα σε περιορισμένα αντίτυπα παλαιάς έκδοσης που δεν είχε επικαιροποιημένη μετάφραση, μοντέρνα σελιδοποίηση και artwork αντάξιο του περιεχομένου.
Ως εκ τούτου, πάντοτε σε συνεργασία με επαγγελματίες εκδότες, προχωρήσαμε στη διάθεση βιβλίων που απλώς φέρουν το λογότυπο Public Βιβλιοθήκη. Με χαρά θα διαθέταμε τα βιβλία αυτά και σε οποιοδήποτε άλλο βιβλιοπωλείο ενδιαφερόταν να τα εκθέσει. Οποιοσδήποτε αναλαμβάνει να τυπώσει ένα βιβλίο σήμερα, παίρνει ένα ρίσκο. Αλλά η ανταπόκριση των επισκεπτών μας που κρατάνε στα χέρια τους αυτά τα βιβλία με χαμόγελο και ικανοποίηση που επιτέλους μπορεί να τα αποκτήσεις μας κάνει να πιστεύουμε ότι, αν μη τι άλλο, αξίζει ο κόπος! Κάθε μήνα θα προστίθενται νέοι τίτλοι στη σειρά και αυτή σταδιακά θα λειτουργεί ως μία πρόταση εναλλακτικής βιβλιοθήκης.
«Δηλώνω εντυπωσιασμένος από το πώς το σύνολο των Ελλήνων εκδοτών διαχειρίστηκε όλα όσα έχουν πλήξει τον κλάδο τα τελευταία χρόνια. Βλέπουμε πολύ σωστές επιλογές τίτλων, εξαιρετικά εξώφυλλα, ποιοτικές εκδόσεις, προσεγμένες γραμματοσειρές και βιβλιοφιλικό χαρτί, καλαίσθητες εκτυπώσεις…
Πώς επιλέξατε να ξεκινήσετε με ένα κλασικό αλλά σχετικά αγνώστο βιβλίο όπως το «Ο άνθρωπος που λεγόταν Πέμπτη», του Γκίλμπερτ Κιθ Τσεστερτον; Τι σχέδια έχετε για τη συνέχεια;
Ο βασικός λόγος είναι αυτός ακριβώς που επισημαίνετε και στην ερώτησή σας: το συγκεκριμένο βιβλίο συνδυάζει δύο θεωρητικά αντιφατικές έννοιες, καθώς είναι και κλασσικό αλλά και σχετικά άγνωστο. Είναι εντυπωσιακό πόσο άνετα διαβάζεται σήμερα αυτό το βιβλίο που γράφτηκε πριν από 110 χρόνια και πόσο ανατρεπτικό, σχεδόν ψυχεδελικό θα λέγαμε, χιούμορ διατρέχει τις σελίδες του. Με το πρώτο βιβλίο λοιπόν της σειράς δώσαμε ένα στίγμα: βιβλία που… ίσως δεν ξέρατε ότι πρέπει να διαβάσετε!
Η σειρά Public Classics θα έχει άμεσα συνέχεια με την «Ουτοπία» του Τόμας Μορ, που παραμένει μία διαχρονική ματιά στις κοινωνικοπολιτικές επιλογές που κάνουμε και τα λάθη που… επαναλαμβάνει σταθερά ο σύγχρονος άνθρωπος, ενώ σε λίγες εβδομάδες ξεκινάει και η σειρά ModernClassics, με τίτλους σαφώς πιο πρόσφατους που επίσης έχουν εξαφανιστεί από την αγορά ή δεν έχουν εκδοθεί ποτέ. Ονόματασυγγραφέων: Hunter S. Thompson, PD James, Benjamin Black, Leonardo Padura, Jim Thompson… Παράλληλα, ξαναδώσαμε ζωή στα περίφημα Classics Illustrated (γνωστά στη δεκαετία του ’80 ως Κλασσικά Εικονογραφημένα), σε ολοκαίνουριες μεταφράσεις του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη. Θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικές εκδόσεις, ώστε οι μικρότερες ηλικίες να έρθουν σε πρώτη επαφή με αριστουργήματα τα κλασσικής λογοτεχνίας.
Tέλος, πριν λίγες μέρες παραλάβαμε σε χίλια αντίτυπα κάθε ένα εκ των πέντε τόμων με τα άπαντα Σέρλοκ Χολμς από τον Sir Arthur Conan Doyle. Είναι οι καλύτερες εκδόσεις που έχουν βγει ποτέ στα συγκεκριμένα έργα, οι μοναδικές που συγκεντρώνουν όλες ανεξαιρέτως τις νουβέλες και ήταν για χρόνια κατηργημένες.
Τι θέση έχει το βιβλίο στο Public; Τι συμπεράσματα έχετε από τις πωλήσεις και την ανταπόκριση στις σχετικές εκδηλώσεις που διοργανώσετε; Υπάρχουν κάποιες κυρίαρχες τάσεις, π.χ. άνθιση του αστυνομικού/ νουάρ μυθιστορήματος;
Το βιβλίο ανέκαθεν ήταν τρομερά σημαντικό για εμάς. Η βασική πρόκληση είναι ότι το «προϊόν» είναι ένα πολιτιστικό αγαθό που μας γεμίζει διπλή ικανοποίηση όταν φθάνει στα χέρια των επισκεπτών μας. Αλλά και αμιγώς εμπορικά, αν το εξετάσει κανείς, έχουμε πλέον ευθύνη ως ηγετική αλυσίδα στο χώρο του βιβλίου την τελευταία δεκαετία. Ευθύνη απέναντι στον αναγνώστη, στο συγγραφέα, στον εκδότη, στους μεταφραστές, τους επιμελητές, τα ίδια τα βιβλία να διατηρήσουμε υψηλά τη φιλαναγνωσία και να κάνουμε το βιβλίο ελκυστικό: ως δώρο στον εαυτό μας ή σε τρίτους…
Υπάρχουν πολλές τάσεις στο χώρο του βιβλίου, άλλες πιο περιστασιακές, όπως πχ τα coloring books, και άλλες σταθερά αναπτυσσόμενες, όπως το παιδικό βιβλίο, που πλέον αγγίζει υψηλά επίπεδα δημιουργικότητας, γραφιστικής ή τα λεγόμενα non fiction, δηλαδή δοκίμια/βιογραφίες/ιστορικά/μελέτες που στο εξωτερικό ήταν mainstream και παλαιότερα, αλλά στη χώρα μας σχετικά πιο πρόσφατα έγιναν πιο δημοφιλή, με πιο ελκυστικά εξώφυλλα και εκλαϊκευμένη θεματολογία, ενώ τα βιβλία αυτοβελτίωσης επίσης έχουν γίνει πιο μαζικά. Το νουάρ δεν είναι ακριβώς λογοτεχνικό είδος, όσο περισσότερο αισθητική τάση και έχει ένα σταθερό κοινό.
Τα αστυνομικά όντως την τελευταία πενταετία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πολύ εμπορικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως όλα τα αστυνομικά ενδιαφέρουν τον Έλληνα αναγνώστη. Για παράδειγμα, το γυναικείο κοινό έχει επιδείξει μία προτίμηση στη σκανδιναβική σχολή και σπανίως βλέπουμε να αποκλίνει από αυτήν. Αντίθετα, οι πιο παραδοσιακοί που προτιμούν τις παλιές πένες από Αμερική και Αγγλία, στέκονται πιο επιφυλακτικά απέναντι στη μαζική παραγωγή από Νορβηγία και Σουηδία…
Τέλος, αξίζει να γίνει ειδική μνεία στη νέα γενιά Ελλήνων συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας που συνεχίζει το έργο των Γιάννη Μαρή, Τζίμμυ Κορίνη και Πέτρου Μάρκαρη επάξια. Η βράβευση, πέρσι, της «Ευτυχίας Γιαννάκη, της οποίας το Στο Πίσω Κάθισμα» οι αναγνώστες ψήφισαν ως καλύτερο μυθιστόρημα της χρονιάς, σηματοδοτεί, τρόπον τινά, την εμπιστοσύνη που δείχνει το κοινό στις εγχώριες πένες. Και δικαίως συμβαίνει αυτό!
«Υπάρχουν πολλές τάσεις στο χώρο του βιβλίου, άλλες πιο περιστασιακές, όπως πχ τα coloring books, και άλλες σταθερά αναπτυσσόμενες, όπως το παιδικό βιβλίο, που πλέον αγγίζει υψηλά επίπεδα δημιουργικότητας, γραφιστικής ή τα ολοένα πιο δημοφιλή non fiction, ενώ τα βιβλία αυτοβελτίωσης επίσης έχουν γίνει πιο μαζικά.»
Αναφερθήκατε ήδη στον θεσμό Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου; Από το Public τι να περιμένουμε σε αυτό το πλαίσιο;
Ο θεσμός δεν είναι, δυστυχώς, ευρέως διαδεδομένος και μακάρι φέτος να ανατραπεί αυτό. Πχ ελάχιστοι γνωρίζουν ότι πέρσι την αντίστοιχη διάκριση είχε το Conakry της Νέας Γουινέας. Είμαστε σίγουροι ότι ο Δήμος θα το αξιοποιήσει στο έπακρο και γνωρίζουμε από πρώτο χέρι ότι όλοι οι εκδότες έσπευσαν εξαρχής να στηρίξουν το θεσμό αυτό.
Τα Public δεν θα μπορούσαν να μείνουν αμέτοχα από αυτή τη γιορτή. Θεωρούμε ότι και τα Βραβεία Βιβλίου, τις τέσσερις προηγούμενες χρονιές, ήταν ένα προμήνυμα αυτού του θεσμού και θεωρούμε ότι για όλους τους ανθρώπους του βιβλίου θα λειτουργήσουν σαν μία… ανεπίσημη τελετή έναρξης των σχετικών εκδηλώσεων. Όπως αναφέραμε, δεν χρειαζόμασταν συγκεκριμένες αφορμές για να στηρίξουμε το βιβλίο και φέτος με εκδηλώσεις, προσφορές, αποκλειστικότητες και εισαγωγές από Αγγλία, Γερμανία και Αμερική, αλλά θα φροντίσουμε το βιβλίο και φέτος να έχει την τιμητική του, φυσικά όχι μόνον στην Αθήνα αλλά και στα καταστήματά μας σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα και Κύπρο!
Δέκα αγαπημένες πρόσφατες κυκλοφορίες:
PAUL AUSTER: 4 3 2 1 (Mεταίχμιο)
COLSON WHITEHEAD: Υπόγειος Σιδηρόδρομος (Ψυχογιός)
JONATHAN SWIFT: Αποφάσεις Για Όταν Θα Είμαι Γέρος – Στοχασμός Για Ένα Σκουπόξυλο (ΑΓΡΑ)
RAY CELESTIN: Τα Μπλουζ Του Δολοφόνου (Διόπτρα)
SAMUEL HUNTINGTON Η Σύγκρουση Των Πολιτισμών (Εκδόσεις Πατάκη)
JIM HEIMANN Dark City – The Real Los Angeles Noir (Taschen)
JAMES M. CAIN: Φονικό Κοκτέηλ (Μίνωας)
FABIEN NURY/THIERRY ROBIN: Ο Θάνατος Του Στάλιν (Brainfood)
ADIMI KAUTHER: Τα Πλούτη Μας (ΠΟΛΙΣ)
Υγ: Και ένα παιδικό που είναι αγαπημένο του γιου μου και μου ζητάει να του το διαβάζω συνέχεια: BENJI DAVIES: Ο Νόι Και η Φάλαινα (Ίκαρος, είναι του 2017, αλλά θα ξαναβγεί τον άλλο μήνα σε ειδική έκδοση με building blocks).
Δέκα διαχρονικά αγαπημένα:
GEORGI VLADIMOV Ο Πιστός Ρουσλάν
JAMES ELLROY Λος Άντζελες Εμπιστευτικό
RAYMOND CHANDLER Αντίο, Γλυκιά Μου
GEORGE ORWELL Η Φάρμα Των Ζώων
PHILIP K. DICK Το Ηλεκτρικό Πρόβατο
GILES SMITH Lost In Music
ΟΜΗΡΟΥ Ηλιάδα
ΜΠΡΑΜ ΣΤΟΚΕΡ Δράκουλας
BRET EASTON ELLIS American Psycho
JAY MCINERNEY Δυνατά Φώτα Σε Μεγάλη Πόλη
Τα πιο ευπώλητα βιβλία στο Public αυτήν την περίοδο:
Μάκβεθ, Jo Nesbo, εκδόσεις Μεταίχμιο
Γινάτι, ο σοφός της λίμνης, Γιάννης Καλπούζος, εκδόσεις Ψυχογιός
Οι πολυθρόνες των δράκων, Χρυσηίδα Δημουλίδου, εκδόσεις Ψυχογιός
Η Αποικία, Αρκάς, εκδόσεις Γράμματα
Ο Ρένος και η Ορχήστρα, Le Huche Magali, εκδόσεις Πατάκη
The subtle art of not giving a f*ck, Mark Manson, εκδόσεις Έσοπτρον
Origin, Dan Brown, εκδόσεις Ψυχογιός
4 3 2 1 , Paul Auster, εκδόσεις Μεταίχμιο
Σεμινάρια φονικής γραφής, Πέτρος Μάρκαρης, εκδόσεις Γαβριηλίδη
Φωτιά στα Σαβαβατόπαχα, Αύγουστος Κορτώ, εκδόσεις Πατάκη
Δείτε περισσότερα εδώ http://www.public.gr/cat/books/best-sellers/best-sellers-books/
