Το πώς μια χώρα από εκεί που καλλιεργούσε κλωστική κάνναβη σε όλη της την επικράτεια –σε σημείο μάλιστα ο ελληνικός τύπος να την χαρακτηρίζει ως «πηγή χρυσού» μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο– κατέληξε μέσα σε περίπου εξήντα χρόνια απαγόρευσης να την μετατρέψει στο «άνθος του κακού», ένας θεός το ξέρει. Δεκαετίες τώρα (μιλώντας για πριν το ’16, όταν και επανανομιμοποιήθηκε η καλλιέργεια του βιομηχανικού φυτού με τα πρώτα σύγχρονα κανναβουργεία να σπέρνουν τα χωράφια τους), το πλατύφυλλο «βοτάνι» παρέμενε κλειδωμένο στην ντουλάπα των απαγορευμένων ουσιών, με μετρημένους (και νομικά κατονομασμένους) ακτιβιστές να υποστηρίζουν ανοιχτά τα θεραπευτικά και χρηστικά του αβαντάζ, βαδίζοντας σε μία γκρίζα ζώνη που ενείχε ρίσκο και καταγγελίες.
«Πριν από δύο χρόνια μία τέτοια έκθεση ήταν αδύνατη στην χώρα μας λόγω του νομικού πλαισίου, ενώ αντίστοιχες expo κάνναβης συναντούσες σε αμέτρητα κράτη του εξωτερικού» μου εξηγεί η Ελένη Μπέλλου, εκπρόσωπος της πρώτης διεθνούς έκθεσης για την κάνναβη στην χώρα. «Έχει αρχίσει να αλλάζει κάτι στις συνειδήσεις και αυτό δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς. Μετά από είκοσι χρόνια κινηματικών αγώνων και την δρομολόγηση των πρόσφατων νομοσχέδιων, είναι ένα θέμα που πλέον δεν αφορά μόνο τα αριστερής ιδεολογίας μίντια και περιορισμένο κόσμο». Μιλώντας άλλωστε για τον δημόσιο διάλογο που έχει ανοίξει το πρόσφατο σχέδιο νόμου της κυβέρνησης σχετικά με το δικαίωμα στην καλλιέργεια και την ιατρική χρήση της κάνναβης, ένα μερίδιο στην παγκόσμια αγορά ανοίγεται στην χώρα με τους καλλιεργητές «να έχουν εκφράσει επενδυτικό ενδιαφέρον για κατάλληλα πάρκα θερμοκηπίων, που αγγίζουν το ποσό των δύο δισεκατομμυρίου ευρώ», όπως συνεχίζει.
«Η κάνναβη είναι το μέλλον της ιατρικής» σύμφωνα με τον Rick Simpson.
Και μήπως αυτό είναι το μοναδικό ατού που έφεραν οι τελευταίες αλλαγές στην νομοθεσία σχετικά με την κάνναβη; Οι πρώτες ώρες από το τριήμερο της παρθενικής Athens Cannabis Expo (που συνεχίζεται μέχρι την Κυριακή 14/1) έδειξαν περήφανα πως όχι. Έχεις δοκιμάσει μπίρα με άνθος κάνναβης, κρητικό κανναβορακόμελο, «μπαρουταρισμένα» αφεψήματα και σοκολατένια τσιμπολογήματα ή ντόπια γραβιέρα κάνναβης; Ή μήπως το (γνωστό πλέον) κανναβέλαιο σε παξιμάδια για την πιο θρεπτική χωριάτικη; Δεν πρόκειται φυσικά για το new generation της μαστούρας αλλά για καινοτόμες επιχειρηματικές προτάσεις που ανοίγουν νέα πεδία, συνδυάζοντας τα ενεργειακά και ευεργετικά οφέλη των CBD (κανναβιδιόλη) συστάσεων του φυτού με την υγιεινή διατροφή –περιέχοντας νόμιμο ποσοστό THC (τέτρακανναβιδιόλη) από μηδενικό έως 0,2%.
Ανάμεσα στις πολυαγαπημένες μυρωδιές από τις φρεσκοψημένες Mystic πίτσες, που ζυμώνονται επί τόπου και μπαίνουν στον φούρνο η μία μετά την άλλη, μπορείς να βρεις από οικολογικά δομικά υλικά που υπόσχονται άψογη θερμομόνωση και προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία, τσάντες μαζί με μπλούζες, πλεκτά πουφ και μαξιλάρια φτιαγμένα στον αργαλειό –όλα από κλωστική κάνναβη– που δηλώνουν άφθαρτα και ανθεκτικά στον χρόνο, φαρμακευτικά σκευάσματα (αλοιφές, κρυστάλλους υπόθετο, μαστίχα κ.α.) που εγγυώνται βιολογικές διεργασίες και άμεσα αποτελέσματα στις παθήσεις μέχρι τον κατάλληλο εξοπλισμό για να παράξεις d-i-y τα δικά σου κανναβοπροϊόντα.
Μαζί τους, τα μεγαλύτερα growshop και coffeeshop του εξωτερικού (ανάμεσά τους και το «The Bulldog» από το Άμστερνταμ) αραδιάζουν μπροστά σου τα πιο προσεγμένα είδη καπνιστών μαζί με τις λίστες των πιο περίεργων (και βραβευμένων) ποικιλιών, αποπνέοντας ένα άλλο mindset περί του θέματος. Όσο μάλιστα το πρώτο και νεοσύστατο ελληνικό έντυπο περιοδικό σχετικά με την κάνναβη «Dolce Vita» (αδερφάκι του ομώνυμου ιταλικού) έχει φτιάξει τη δική του εκθεσιακή γωνιά για να μιλήσει σχετικά με την «καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος» -όπως μου ανέφεραν οι συντάκτες του–, οι σημαντικότεροι συγγραφείς σχετικών βιβλίων με έρευνες και απόψεις είναι έτοιμοι για κάθε debate, ενώ ένα δυνατό ρόστερ ομιλητών σε περιμένει στον χώρο των διαλέξεων (μαζί με προβολές του ντοκιμαντέρ του Rick Simpson το Σάββατο στις 9.30 μ.μ. και την Κυριακή στη 1 μ.μ.). Χωρίς να φτάσουμε στα καλά χαρτιά αυτής της expo, κάναμε μια γύρα στους πάγκους και συνειδητοποιήσαμε πως το κάθε πόστο κρύβει και την δική του μικρή (ή μεγάλη) ιστορία, που αβίαστα σου ξανασυστήνει το «απαγορευμένο φυτό».
Γιώργης Οικονομόπουλος, ακτιβιστής
Πριν από τριάντα ακριβώς χρόνια, τον Μάρτιο του ’87, ο γιατρός –νευρολόγος και ψυχίατρος συγκεκριμένα– Γιώργης Οικονομόπουλος αποφάσισε να ανάψει ένα «τσιγάρο» προς ένδειξη διαμαρτυρίας, σε συνέντευξη τύπου για τον ισχύοντα και προτεινόμενο νόμο των ναρκωτικών. Χρειάστηκε μία επταετία και μερικά πέρα-δώθε σε δικαστήρια και νομικούς, αλλά τελικά αθωώθηκε. Ο πολυπράγμων ακτιβιστής συνέχισε να προβοκάρει ανοιχτά τις πεποιθήσεις του για τις φαρμακευτικές ιδιότητες που έχει «το ίαμα κάνναβη» (εκδ. Κέδρος) σε διαφορετικές παθήσεις –από επιληπτικούς σπασμούς, φλεγμονές και εμετούς μέχρι σκλήρυνση κατά πλάκας και καρκίνους–, ξεκινώντας μάλιστα το ’93 μαζί με περίπου άλλους εκατό γιατρούς την επώνυμη υποστήριξη της νομιμοποίησης της κάνναβης.
«Όταν επιστήμονες ερευνούσαν την κάνναβη τo 1988, ήρθαν μπροστά σε μία μεγάλη ανακάλυψη. Βρήκαν εκατομμύρια εκατομμυρίων υποδοχείς κάνναβης διασκορπισμένους σε όλο το ανθρώπινο σώμα. Με τις επόμενες έρευνες να φτάνουν μέχρι και τη δεκαετία του ’90, ανακάλυψαν πως υπάρχει μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό ένα σύστημα που παράγει τις ίδιες ουσίες με την κάνναβη –από όπου και το ονόμασαν ενδοκανναβιδοειδές σύστημα. Αυτό ξεκινά από τον εγκέφαλο και απλώνεται σε όλο το κορμί» μου εξηγεί, συμπληρώνοντας πως τόσο τα μέρη του φυτού με CBD όσο και εκείνα με THC μπορούν να χορηγηθούν για αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας.
Rick Simpson, ακτιβιστής
Η ιστορία του Καναδού Rick Simpsons είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλο τον δυτικό κόσμο. Το έτος του ’13 διαγνώστηκε μία μορφή καρκίνου στο δέρμα του, με εμφανή σημεία στο σώμα του. Αποφασίζοντας να ακολουθήσει τις ιατρικές ιδιότητες της κάνναβης για δεύτερη φορά (με την πρώτη να λαμβάνει χώρα λίγα χρόνια πριν, όταν ξεκίνησε την καύση για την αντιμετώπιση ενός σοβαρού μεταδιασειστικού συνδρόμου), αλλά με μία μικρή προσαρμογή. Μετέτρεψε την κάνναβη σε λάδι και την τοποθέτησε στα σημάδια του καρκίνου για μερικά εικοσιτετράωρα, φτάνοντας έπειτα από το πέρας της αγωγής στην ανακάλυψη πως είχαν εξαφανιστεί και μαζί τους και ο καρκίνος. Έκτοτε, ξεκίνησε να μοιράζει το έλαιο κάνναβης στους κατοίκους της πόλης δωρεάν και λίγο αργότερα μέσω διαδικτύου, φτάνοντας στην αρωγή 5.000 ασθενών παγκοσμίως και δίνοντας το όνομά του με το Rick Simpson’s Oil (RSO).
Ο εξηνταδυάχρονος πλέον Καναδός διέψευσε τις ιατρικές προβλέψεις. Φορώντας πάντα το δερμάτινο καπέλο του, μου είπε: «Δεν θα σταματήσω ποτέ να λέω την αλήθεια για αυτό το φυτό, μιας και μου έσωσε την ζωή. Όταν γνωρίζεις τις θεραπευτικές του ιδιότητες από πρώτο χέρι και βλέπεις δίπλα σου τόσους ανθρώπους να υποφέρουν και να πεθαίνουν πως μπορείς να κρατήσεις το στόμα σου κλειστό, άλλωστε. Η κάνναβη είναι το μέλλον της ιατρικής. Υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν, το χρειάζονται και πιστεύω ότι δεν μπορεί να τους σταματήσει καμία κυβέρνηση. Γι’ αυτό και βλέπεις να νομιμοποιείται διαρκώς σε όλο και περισσότερες χώρες.»
Μαρία Ματράκα, διατροφολόγος και συνιδρύτρια του Kannevia
Μέσα στην χρονιά του ’16, ένα οικογενειακό αγρόκτημα δέκα στρεμμάτων στα Ψαχνά Ευβοίας ξεκινά την παραγωγή βιομηχανικής κάνναβης, αυξάνοντας κατά ένα τις ντόπιες παραγωγές του περασμένου έτους, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται «το Καννάβι» στην Τρίπολη, άλλες φυτείες στον Βόλο, στην Ξάνθη, στην Κρήτη κ.α. Μέσα από την συλλογική προσπάθεια του παραγωγού Ματράκα Βαγγέλη και της αδερφής του διατροφολόγου Μαρίας Ματράκα δημιουργήθηκε το πρώτο ελληνικό τσάι που βγήκε στην αγορά, με πιστοποιημένους σπόρους από την Ευρωπαϊκή Ένωση (περιεκτικότητας 2,6 % CBD) και βιολογική συγκομιδή. Επιπλέον, έχουν κατασκευάσει κεραλοιφή και λάδι ανθέων, όσο βρίσκονται σε διαρκή προσπάθεια για να μεγαλώσουν την γκάμα τους με CBD προϊόντα.
«Την ουσία του CBD την παίρνουμε απ’ όταν γεννιόμαστε με το μητρικό γάλα· βοηθάει στην ομοιόσταση, στην διατήρηση δηλαδή της ισορροπία; μέσα και έξω από τον ανθρώπινο οργανισμό» μου εξηγεί η Μαρία. «Έτσι, το τσάι και το λάδι που το περιέχουν βοηθούν στην αντιοξείδωση από την κακή διατροφή, στο άγχος, στην αϋπνία αλλά και ειδικότερα στην μνήμη, στην ευεξία, στην θωράκιση των αυτοάνοσων. Επίσης οι σπόροι περιέχουν υψηλά ποσοστά σε πρωτεΐνη και αμινοξέα ενώ μόλις μπουν στο λάδι πετυχαίνουν την καλύτερη ισορροπία Ω3 και Ω6, βοηθώντας στα καρδιαγγειακά, στο λιπιδαιμικό προφίλ των κυττάρων και άλλα.».
Για το τέλος άφησα την κουβέντα που μου είπε ο Χοσέ από την Βαλένθια –όπου νομικά ισχύει μια φιλοσοφία εμφανώς πλησιέστερη στην ελεύθερη καλλιέργεια της γης και στην υποκειμενική χρήση των προϊόντων της με τα συνεργατικά cannabisclub– , ιδιοκτήτης ενός growshop. «Με κάθε έναν νέο χώρο που ανοίγει και υποστηρίζει αυτό το φυτό, αλλάζει και σταδιακά η αντίληψη του κόσμου και των αρχών για αυτήν την ουσία. Από τα λίγα που είδα αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα, αντιλαμβάνομαι ότι βρίσκεστε σε καλό δρόμο». Πράγματι, σε καλό δρόμο, Χοσέ, σε μακρύ διάβα, δε.
Κλειστό Γυμναστήριο Φαλήρου (TaeKwonDo), Έως Κυριακή 14/1, Γενική είσοδος: € 8, μειωμένο εισιτήριο: € 6.
