Ο Γιώργος Αρχιμανδρίτης γράφει για τον σημαντικότερο ίσως σύγχρονο ποιητή του Αραβικού Κόσμου λίγο πριν συζητήσει μαζί του την Τρίτη 10/1 στη Στέγη.
«Πού ήσουν;
Ποιο φως θρηνεί κάτω απ’ τα βλέφαρά σου;
Πού ήσουν;
Δείξε μου. Τι έγραψες;»
«Η γλώσσα είναι η πατρίδα μου, η γεωγραφία μου, ο τόπος μου», λέει ο Άδωνις, ο σημαντικότερος σύγχρονος ποιητής του Αραβικού Κόσμου. Γεννημένος το 1930 στη Συρία ως Ali Ahmed Saïd Esber, ο Άδωνις υιοθέτησε ήδη από την εφηβική του ηλικία το μυθολογικό ψευδώνυμο με το οποίο γρήγορα έγινε γνωστός, θεωρώντας ότι «το να εγκαταλείπεις το μουσουλμανικό και σιιτικό σου όνομα συμβολικά σε φέρνει πιο κοντά στην πράξη της δημιουργίας και στην οικουμενικότητα.»
Δεν της απάντησα. Δεν ήξερα ούτε λέξη κι έσκισα τα χαρτιά μου αφού δεν βρήκα ούτε ένα άστρο κάτω απ’ τα σύννεφα του μελανιού.
Καταδικασμένος σε φυλάκιση στην πατρίδα του λόγω των προοδευτικών πολιτικών του πεποιθήσεων, αυτο-εξορίστηκε στον Λίβανο και στη συνέχεια στο Παρίσι όπου ζει μέχρι σήμερα. «Ανακάλυψα», υπογραμμίζει, «ότι η ιστορία μας ήταν ένα κίβδηλο κατασκεύασμα, ότι οι πραγματικοί δημιουργοί του Αραβικού πολιτισμού και του μεγαλείου του, εξορίστηκαν, καταδικάστηκαν, φυλακίστηκαν, θανατώθηκαν. Πρέπει να γίνει μια νέα ανάγνωση του πολιτισμού αυτού, να τον δούμε διαφορετικά, με νέο βλέμμα, νέα ανθρωπιά.»
«Ποιο φως θρηνεί κάτω απ’ τα βλέφαρά σου;
Πού ήσουν;»
Σε μια περίοδο όπου ο εξτρεμισμός, ο θρησκευτικός θεμελιωτισμός και η ρητορική του μίσους βάλλουν την ανθρώπινη φύση και τον πολιτισμό, ο λόγος του Άδωνι, έρχεται να εκφράσει και να επικυρώσει την ανθρώπινη προσδοκία με τρόπο μαχητικό, προκλητικό και ρηξικέλευθο. Δεν της απάντησα. Η νύχτα ήταν καλύβα Βεδουίνου, τα λυχνάρια φυλή
κι εγώ ένας ήλιος ισχνός.
Πάνω απ’όλα, όμως, ο Άδωνις είναι η γλώσσα της ποίησης, μιας γλώσσας μέσα στην γλώσσα που πλάθεται από την έρημο και τη θάλασσα, από τον ορίζοντα και τον άνεμο, από τις πληγές και τα όνειρα, τους μύθους και την Ιστορία. Η ποίησή του γίνεται έτσι η έκφραση της Μοίρας του ανθρώπου και της πορείας του μέσα στους αιώνες.
Η γη από κάτω άλλαξε τις ράχες της και ο χαμένος συνάντησε τον μακρύ του δρόμο.
Την Τρίτη 10 Ιανουαρίου ο Άδωνις έρχεται στη Στέγη για μια συζήτηση με τον Γιώργο Αρχιμανδρίτη | Μικρή Σκηνή στις 19:00 | Η είσοδος είναι δωρεάν και τηρείται σειρά προτεραιότητας | H συζήτηση θα μεταδοθεί και σε live streaming στο www.sgt.gr
(Το ποίημα που παρατίθεται περιέχεται στην ανθολογία Ένας τάφος για τη Νέα Υόρκη-Ποίηση (1949-2008), Άδωνις, μετάφραση από τα αραβικά: Αγγελική Σιγούρου, Εκδόσεις Πατάκη 2017)