Aσε τους γιατρούς να λένε, κούκλα μου, θα σου πω εγώ τι θα κάνεις. Θα πάρεις μια ρίζα αγριοσέλινο, να έχει κοπεί όμως με σελήνη επτά ημερών, θα τη βάλεις τη μισή κάτω από το μαξιλάρι του ανθρώπου και τη μισή θα του τη βράσεις να την πιει. Αφού κοιμηθεί θα του διαβάσεις μια συγκεκριμένη ευχή του οσίου Παχωμίου εννιά φορές. Κάν’ το και θα με θυμηθείς». Δεν ξέρω αν η κοπέλα τη θυμήθηκε, τη θυμήθηκα όμως εγώ όταν διάβασα τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής και του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας, τα οποία παρουσιάστηκαν την περασμένη εβδομάδα και απέδειξαν για άλλη μια φορά πως οι αντιλήψεις των Ελλήνων για τις υπηρεσίες περίθαλψης, τις θεραπείες αλλά και για την ίδια την υγεία βρίσκονται σε αρκετά παρωχημένο στάδιο – για να το πούμε κάπως κομψά.
Βέβαια τον αρχικό διάλογο τον άκουσα πριν από αρκετά χρόνια μέσα σ’ ένα πλοίο, αλλά στη σημερινή πραγματικότητα δεν θα λέγαμε ότι έχουν γίνει και άλματα. Ένα βασικό πρόβλημα με τους Έλληνες, όπως προκύπτει από την έρευνα αυτή, είναι ότι δύο πράγματα εντελώς διαφορετικά, η πρόληψη και οι προληπτικές εξετάσεις, στο μυαλό των περισσοτέρων από εμάς ταυτίζονται… Και όχι μόνο ταυτίζονται, αλλά παραμελούνται αμφότερες. Δηλαδή ούτε αυτά που πρέπει δεν τρώμε (το 9% δεν καταναλώνει καμία μερίδα λαχανικών την ημέρα και το 15% δεν καταναλώνει κανένα φρούτο) ούτε τις απαραίτητες εξετάσεις κάνουμε.
Ένα βασικό πρόβλημα με τους Έλληνες είναι ότι δυο πράγματα εντελώς διαφορετικά, η πρόληψη και οι προληπτικές εξετάσεις, στο μυαλό των περισσότερων από εμάς ταυτίζονται… Και όχι μόνο ταυτίζονται, αλλά παραμελούνται αμφότερες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι δύο στους δέκα Έλληνες δεν έχουν μετρήσει πίεση, σάκχαρο και χοληστερίνη. Μόνο το 41% έχει κανονικό βάρος σώματος, ενώ το 17% είμαστε παχύσαρκοι και το 42% υπέρβαροι. Και βέβαια, δεν μας κάνει μεγάλη εντύπωση που το 39% απέχει από οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα, ούτε καν χορεύει δηλαδή (ποσοστό που αυξάνεται κατά 10 τουλάχιστον μονάδες στα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα). Και για να επανέλθουμε στην κυρία με τα γιατροσόφια της, η γνώση μας περί των φαρμάκων, και δη των γενοσήμων, παρά τη δημοσιότητα που είχε πάρει το θέμα, είναι κι αυτή ελλιπέστατη. Και το πραγματικά εκπληκτικό είναι ότι, όσον αφορά τα γενόσημα, οι Έλληνες δείχνουν να έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον φαρμακοποιό τους παρά στον γιατρό.
Μιλώντας δε για γιατρούς, πολύ πιο πάνω από τους μισούς Έλληνες απευθύνονται σε ιδιώτες, ενώ στα ιατρεία του ασφαλιστικού τους ταμείου πηγαίνει μόνο το 8%. Το διά ταύτα, πάντως, και σε σχέση με την κρίση που διανύουμε είναι πως το 55% αξιολογεί πως η διάθεση και η ψυχική υγεία του έχουν μεταβληθεί προς το χειρότερο. Ενώ, φυσικά, το 80% έχει υποστεί μείωση στα εισοδήματά του, από τα οποία ένα 5% περίπου πάει σε υπηρεσίας υγείας και φάρμακα. Πάντως, οι αγχώδεις διαταραχές και η κατάθλιψη φαίνεται να έχουν υποχωρήσει κάπως, αφού στη λίστα με τα χρόνια νοσήματα έχουν πέσει από την 3η στην 5η θέση και από την 4η στην 7η αντίστοιχα σε σχέση με την προηγούμενη, προ διετίας έρευνα. Λέτε να συνηθίζουμε; Ή τόσο αγριοσέλινο έχει κάνει δουλειά;