Από τους πιο ενδιαφέροντες εικαστικούς που δουλεύουν με οπτικά αρχεία και αποδομούν τις εικόνες οι οποίες μας κατακλύζουν επιχειρώντας μια κριτική των μηχανισμών παραγωγής τους, ο Χαρούν Φαρόκι μιλά στη Δέσποινα Ζευκιλή με αφορμή το μεγάλο αναδρομικό αφιέρωμα στη φιλμογραφία του, που εγκαινιάζει αυτήν την εβδομάδα το 7o Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και την επερχόμενη έκθεσή του στην ΑΣΚΤ.
Πώς θα συνοψίζατε τις βασικές παραμέτρους του έργου σας; Τι σας ενδιαφέρει τελικά;
Αυτό έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια. Το βασικό μου ενδιαφέρον είναι να εξερευνήσω τις κινητήριες δυνάμεις στην κοινωνία μας.
Τι έχετε καταλάβει για τη σχέση ανάμεσα στην τεχνολογία, την πολιτική και τη βία μέσα από έργα σας όπως το «Serious Games»;
Παρότι εμπλέκει αρκετή τεχνολογία κι επιστήμη, ο πόλεμος έχει ακόμη μία ισχυρή μαγική πλευρά. Κάποτε πίστευαν ότι ένας ευγενής μπορούσε εύκολα να δείρει έναν απλό άνθρωπο λόγω της υψηλότερης κοινωνικής θέσης του. Σήμερα οι απεικονίσεις μέσω υπολογιστή του εδάφους του εχθρού δεν γίνονται μόνο για πρακτικούς λόγους. Εκφράζουν παράλληλα μια συμβολική κυριαρχία.
Σε μια εποχή που οι εικόνες βρίσκονται παντού πώς προσανατολίζεται ανάμεσά τους ένας καλλιτέχνης που δουλεύει με αυτές;
Δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε στον κόσμο που ένας χρήστης του Internet και της τηλεόρασης δεν έχει δει. Πρέπει να αναζητήσεις εικόνες που δίνουν νέα πρόσβαση σε ένα υποτιθέμενα συνηθισμένο αντικείμενο.
Τι σας ενδιαφέρει στα αρχεία και πώς τα χρησιμοποιείτε στη δουλειά σας; Νιώθετε μέρος μιας γενιάς καλλιτεχνών για τους οποίους η χρήση αρχείων είναι σημείο αναφοράς, του λεγόμενου «πυρετού του αρχείου»;
Με ενθουσιάζουν οι πηγές που μπορεί να βρει κάποιος στο Internet. Μέσα σε λίγες ώρες μπορεί να έχει πρόσβαση σε ιστορικά ντοκουμέντα για τα οποία άλλοτε έπρεπε να ταξιδέψει και να τα αναζητήσει σε απομακρυσμένα αρχεία. Μπορεί να βρει πράγματα που ούτε είχε φανταστεί ότι υπάρχουν.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του θεατή στη δουλειά σας;
Η μεγαλύτερη ευχαρίστησή μου είναι η διαδικασία του μοντάζ. Και όταν μοντάρω, βασικά βλέπω. Φαντάζομαι άλλους θεατές κι επικοινωνώ μαζί τους.
Πιστεύετε στο ρόλο της τέχνης ως εργαλείου πολιτικής εκπαίδευσης και ιστορικής αποσαφήνισης;
Όχι για ένα μεμονωμένο έργο και χωρίς πλαίσιο, αλλά ως μέρος ενός λόγου η τέχνη μπορεί να έχει τέτοια αποτελέσματα.
Διαχωρίζετε τα κινηματογραφικά από τα εικαστικά σας έργα και με ποιον τρόπο;
Βασικά προσπαθώ να δημιουργήσω έργα για χώρους τέχνης στους οποίους προσθέτει κάτι η παρουσία διαφορετικών κομματιών. Ένα είδος ειδικού μοντάζ. Τα έργα για τους χώρους τέχνης πρέπει να είναι πιο μικρά απ’ ό,τι αυτά για τη μεγάλη οθόνη. Αλλά έχω κάνει πολλά έργα που μπορούν να παρουσιαστούν σε γκαλερί ή σινεμά.
Το γεγονός ότι ζείτε στο Βερολίνο επηρεάζει την ταυτότητα του έργου σας;
Πιθανώς ναι. Βασικά ήταν η πολιτική μποεμία του Δυτικού Βερολίνου που με διαμόρφωσε.
Το αφιέρωμα «Ενάντια σε τι; Ενάντια σε ποιον;» επιμελείται η εικαστικός, συγγραφέας κι επιμελήτρια εκθέσεων Άντγε Έμαν, σταθερή συνεργάτις του Φαρόκι, και περιλαμβάνει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της μέχρι τώρα φιλμογραφίας του στην Ταινιοθήκη, έκθεση με 7 βιντεο-εγκαταστάσεις του στην ΑΣΚΤ (29/10-20/12) κι ένα masterclass του Φαρόκι στο Γκαίτε στις 25/10 (8 μ.μ.).
Αναλυτικά το πρόγραμμα των προβολών εδώ
Διαβάστε το αναλυτικό θέμα μας για τα υπόλοιπα highlights του Φεστιβάλ εδώ
