© Λεωνίδας Τούμπανος
Τα βιβλιοπωλεία της γειτονιάς είναι εκεί όπου χτυπά πραγματικά η καρδιά του βιβλίου στην πόλη. Με αυτές τις μικρές εστίες, όπου η λογοτεχνία γίνεται συλλογική υπόθεση και μεταδίδεται από στόμα σε στόμα, ασχολείται αυτή η φρέσκια στήλη του "α". Για αυτή την εβδομάδα σειρά έχει το "Αμόνι" στα Πετράλωνα (Ανταίου 2). Δείτε όλα όσα μάθαμε για το βιβλιοπωλείο που αγαπά όλη η πλατεία Μερκούρη αφού ξεναγηθήκαμε στον μικρόκοσμό του (και κυριολεκτούμε καθώς το Αμόνι δεν είναι ούτε 15 τετραγωνικά!).
Συστήστε μας το βιβλιοπωλείο: Πότε και πώς αποφασίσατε να ανοίξετε το δικό σας; Πώς επιλέξατε το όνομά του; Τι δράσεις πραγματοποιεί;
Tο βιβλιοπωλείο "Αμόνι" και η ομάδα που το τρέχει κλείνει ένα τέταρτο του αιώνα στην πλατεία Μερκούρη, στα Άνω Πετράλωνα, στους πρόποδες του Φιλοπάππου. Η ομάδα μας πήρε την σκυτάλη στη λειτουργία του βιβλιοπωλείου το 2004, από έναν φίλο που το άνοιξε αρχικά το 2000. Τα Πετράλωνα, ακόμα και τα Άνω, ήταν τότε μια άλλη γειτονιά, στην οποία συνέρρεε κόσμος λόγω των φθηνών ενοικίων. Ήταν σκληρή δουλειά το να ανοίξει κανείς ένα συνοικιακό βιβλιοπωλείο σε μία -τότε- υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας, επιλέγοντας να συγκρουστεί με τον παγιωμένο μύθο που θέλει τους ανθρώπους στην Ελλάδα και ιδίως τα λαϊκά στρώματα να μην διαβάζουν βιβλία. Έτσι προέκυψε το βιβλιοπωλείο "Αμόνι".
Ταυτόχρονα όμως, το πόσος κόσμος διαβάζει έχει να κάνει και με τη δική σου τη δουλειά: πρέπει ένα βιβλιοπωλείο να σφυρηλατεί ιδέες, να καλλιεργεί δεσμούς. Το "Αμόνι" και η ομάδα του έφτιαξαν αρχικά μία πολιτιστική ομάδα και αργότερα τη λέσχη ανάγνωσης –που πλέον μετράει πάνω από 15 χρόνια δράσης– έστησε ανοιχτά μπαζάρ βιβλίου, βιβλιοπαρουσιάσεις για τα βιβλία που ξεχωρίζουμε, αλλά και ιστορικούς περιπάτους.
Για πολλούς ανθρώπους η δουλειά σε ένα βιβλιοπωλείο φαντάζει ειδυλλιακή. Είναι όμως έτσι η καθημερινότητά σας;
Η δουλειά σε ένα βιβλιοπωλείο θα ήταν ειδυλλιακή αν τα συνοικιακά βιβλιοπωλεία δεν ήταν επιχειρήσεις με τελικό σκοπό να βγάλουν κέρδος. Όμως τα οικονομικά ζητήματα, το ότι ο κόσμος μετά τις 10 του μήνα δεν έχει την πολυτέλεια να αγοράσει βιβλία, η δυσβάσταχτη φορολογία, τα ασφαλιστικά, η κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου κάνουν τον κόσμο του βιβλίου να παλεύει κάθε μέρα για το μεροκάματο στα αλήθεια και χωρίς μελοδραματισμούς –όπως συμβαίνει με την πλειοψηφία των ανθρώπων σήμερα.
Από εκεί και πέρα, ναι είναι μία ωραία δουλειά! Η ανάγνωση βιβλίων ανοίγει το μυαλό, το εξελίσσει, γεννά ιδέες, η φαντασία μπορεί να φουντώσει, η ελπίδα να ξαναγεννηθεί, νέες απαντήσεις να δοθούν σε παλιά ερωτήματα. Και όταν δε η ανάγνωση συμπληρώνεται με την ανταλλαγή απόψεων και εντυπώσεων με το αναγνωστικό κοινό, τότε είσαι διπλά χαρούμενος ως βιβλιοπώλης γιατί ανέδειξες ένα βιβλίο που αξίζει ανάμεσα σε μία πληθώρα εκδόσεων.
Εν ολίγοις, η καθημερινότητάς μας είναι μοιρασμένη ανάμεσα στην πάλη για την καθημερινή επιβίωση και τα άγχη που αυτή συνεπάγεται, και στη χαρά που μας δίνει η επικοινωνία με τον κόσμο της γειτονιάς, μέσω των συζητήσεων στις εκδηλώσεις και στη λέσχη μας.
Πώς επιλέγετε τα βιβλία που θα μπουν στα ράφια σας;
Το βιβλιοπωλείο μας είναι, μεταξύ άλλων, γνωστό και για το εξαιρετικά μικρό μέγεθός του: ο χώρος μας είναι μόλις 13 τ.μ. Αυτό θέτει αυτομάτως το ζήτημα της επιλογής των βιβλίων που θα διαθέσουμε. Προσπαθούμε να είμαστε πάντοτε ενήμεροι και να παρακολουθούμε τις νέες κυκλοφορίες, ενώ παράλληλα επιλέγουμε και προβάλλουμε βιβλία από μικρούς εκδοτικούς οίκους που δεν θα βρει κανείς εύκολα στα μεγάλα βιβλιοπωλεία, βιβλία που έχουμε ξεχωρίσει και θα θέλαμε να τα γνωρίσει και ο κόσμος της γειτονιάς. Θέλουμε το βιβλιοπωλείο μας να φιλοξενεί καινούργιες και ιδιαίτερες προτάσεις που συχνά μένουν "εκτός του ραντάρ". Οι επιλογές μας έχουν βέβαια να κάνουν πάντοτε και με την επικαιρότητα.
Για παράδειγμα, σε μία συνθήκη όπως τη σημερινή δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τα ράφια μας βιβλία για το παλαιστινιακό ζήτημα, την ιστορία των αντιαποικιακών αγώνων ανά τον κόσμο καθώς και η αραβική λογοτεχνία και ποίηση, η οποία γνωρίζει αξιοσημείωτη άνθιση τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Με πυξίδα τις εξελίξεις, ψάχνουμε πάντοτε βιβλία που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο γύρω μας και που παράλληλα θα ανταποκριθούν στις αυξανόμενες ανησυχίες και απορίες των ανθρώπων που μας επισκέπτονται, κουβεντιάζουν μαζί μας και μας στηρίζουν.
Ποια είναι η κυρίαρχη τάση στις αναγνωστικές προτιμήσεις του κοινού σήμερα; Τι διαβαζόταν περισσότερο στο παρελθόν;
Τα τελευταία χρόνια έχει σίγουρα αυξηθεί το ενδιαφέρον για βιβλία κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας, δοκίμια και άλλα θεωρητικά έργα, αλλά ακόμη και για λογοτεχνία η οποία αγγίζει ευρύτερες κοινωνικές ανησυχίες. Πέρα από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια μπορούμε να μιλάμε σίγουρα για μια περίοδο εκδοτικής άνθησης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι από την καραντίνα και μετά ο κόσμος διαβάζει λιγότερο ατομικά, με έναν τρόπο.
Το διάβασμα δεν είναι πια μια μοναχική ασχολία, αλλά ένας τρόπος να συνδεθούμε με τους άλλους ανθρώπους, να καταλάβουμε τον κόσμο γύρω μας και να εξοικειωθούμε με έννοιες, όρους και καταστάσεις που προηγουμένως μας ήταν άγνωστοι. Αυτό το διαπιστώνουμε μέσα από τις συζητήσεις και την καθημερινή επαφή με τον κόσμο, που πλέον αναζητά το "κάτι παραπάνω" από το βιβλίο που θα επιλέξει. Όσο η κατάσταση γύρω μας δυσκολεύει τόσο οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι ο πόνος και τα βάσανα τους δεν είναι ατομικά ζητήματα, αλλά κάτι που βιώνεται και αντιμετωπίζεται συλλογικά.
Πείτε μας ένα αγαπημένο σας στοιχείο στη γειτονιά του βιβλιοπωλείου σας.
Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τη γειτονιά των Πετραλώνων χωρίς να απευθυνθούμε στο γεγονός ότι οι γειτονιές της Αθήνας αλλάζουν προς το χειρότερο, καθώς τις σαρώνει το gentrification, αποστειρώνοντάς τες και μετατρέποντάς τες σε τουριστικά αξιοθέατα. Αν πρέπει να μιλήσουμε για τα αγαπημένα μας στοιχεία σε μια γειτονιά που υφίσταται αυτές τις βίαιες αλλαγές, θα λέγαμε πως αυτά έχουν να κάνουν με τις αντιστάσεις και τους αγώνες που δίνονται από τους κατοίκους. Το ότι ο λόφος του Φιλοπάππου παραμένει ανοιχτός σε όλο τον κόσμο, ότι το βιβλιοπωλείο μας κατάφερε να επιβιώσει χάρη στη στήριξη του κόσμου, το ότι επιβιώνουν γενικώς συλλογικά εγχειρήματα στη γειτονιά είναι στοιχεία που μας δίνουν δύναμη και μας κρατάνε στη γειτονιά των Πετραλώνων.
Πώς έχει επιδράσει τη γειτονιά η ύπαρξη του βιβλιοπωλείου;
Η γειτονιά και ο κόσμος της είναι αυτά που μας έχουν κρατήσει εδώ. Αυτό φάνηκε την περίοδο που κινδυνεύαμε με εκτοπισμό, οπότε και δεχθήκαμε ένα συγκινητικό κύμα συμπαράστασης και στήριξης, χάρη και στο οποίο παραμείναμε στη γωνία της πλατείας Μερκούρη. Ακόμη, είναι οι κάτοικοι της γειτονιάς που αγκαλιάζουν όλες μας τις δράσεις, συζητούν μαζί μας, δείχνουν το ενδιαφέρον τους και μας δίνουν δύναμη να συνεχίζουμε. Όλες μας οι βιβλιοπαρουσιάσεις και συζητήσεις γίνονται σε επίπεδο γειτονιάς για αυτό το λόγο: εδώ βρίσκεται ο κόσμος μας και οι συνδέσεις μας.
Τι προβλήματα αντιμετωπίζει σήμερα ένα μικρό βιβλιοπωλείο;
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα μικρό βιβλιοπωλείο σήμερα είναι αντίστοιχα με αυτά που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια: οι οικονομικές πιέσεις, η πίεση του gentrification, οι φορολογικές επιβαρύνσεις, η κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου, η συρρίκνωση των μισθών, η ακρίβεια αλλά και η απουσία οποιασδήποτε κεντρικής πολιτικής για το βιβλίο και τον πολιτισμό. Δεν λαμβάνουμε καμία στήριξη απέναντι σε αυτές τις δυσκολίες, αφού ούτως ή άλλως το βιβλίο και η προώθηση της φιλαναγνωσίας δεν αποτελούν προτεραιότητα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια για το βιβλιοπωλείο;
Στόχοι μας για τον επόμενο καιρό είναι η αναβάθμιση του βιβλιοπωλείου, η βελτίωση της εικόνας του, προκειμένου να είναι ένα σημείο πάντοτε ανοιχτό προς τον κόσμο, ώστε να μπορεί οποιοσδήποτε να έρθει ακόμη και για συζήτηση, χωρίς απαραίτητα να φεύγει έχοντας αγοράσει κάτι. Ακόμη, θέλουμε να συνεχίσουμε πιο δυναμικά με τις παρουσιάσεις βιβλίων, τις εκδηλώσεις μας, αλλά και να ανοιχτούμε στον χώρο των εκδόσεων. Ελπίζουμε πως με τη στήριξη των φίλων του βιβλιοπωλείου και των ανθρώπων της γειτονιάς θα καταφέρουμε να τους υλοποιήσουμε!
Διαβάστε για περισσότερα βιβλιοπωλεία της γειτονιάς παρακάτω:
Διαβάστε Επίσης
