Ο Juergen Teller ισχυρίζεται ότι είναι "φυσιολογικός άνθρωπος" αλλά οι φωτογραφίες του σίγουρα δεν είναι

Σαλιγκάρια μέσα σε πιάτα γεμάτα ροδάκινα, άνθρωποι που ποζάρουν ως ζώα στη φύση, ο Πάπας Φραγκίσκος σε γυναικείες φυλακές, η Charlotte Rampling γυμνή δίπλα στη Μόνα Λίζα και ο Iggy Pop που κοιτάει αινιγματικά το φακό ενώ αγκαλιάζει έναν κορμό δέντρου. Ο Juergen Teller αυτοχαρακτηρίζεται ως ένας "φυσιολογικός άνθρωπος" αλλά οι φωτογραφίες του σίγουρα δεν είναι. Με μια πρώτη ματιά, οι φωτογραφίες του "you are invited" μπορεί να μη βγάζουν νόημα. Παρατηρώντας τες ξανά και ξανά, ωστόσο, και κάνοντας τις δικές μας συνδέσεις, πολύ γρήγορα  καταλαβαίνουμε την ιδιαίτερη εικαστική ματιά του Teller αλλά και την προσωπική του φιλοσοφία. 

Ο γνωστός Γερμανός φωτογράφος μάς προσκαλεί να εξερευνήσουμε και να βιώσουμε τον αλλόκοτο κόσμο του, από πολύ προσωπικές στιγμές μέχρι λήψεις που τον έκαναν διάσημο. Το "you are invited" είναι η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση του Teller στην Ελλάδα, την οποία είχαμε την ευκαιρία να δούμε λίγο πριν τα εγκαίνια (18/10), μέσα στο νέο, εντυπωσιακό χώρο του Onassis Ready, που εγκαινίασε το Ίδρυμα Ωνάση στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη.

Ακατέργαστες και συνάμα ποιητικές φωτογραφικές σειρές, μεμονωμένα έργα και βίντεο κατακλύζουν το παλιό εργοστάσιο στο Ρέντη. Αρκετές από τις φωτογραφίες έχουν μια δόση χιούμορ, ενώ άλλες είναι πιο αινιγματικές. Τα πιο γνωστά έργα του (κυρίως πορτρέτα διάσημων) συνδιαλέγονται με εικόνες νεκρής φύσης και υπαίθρου, καθώς και έργα που μας δίνουν μία γεύση από την προσωπική ζωή του καλλιτέχνη και συγκεκριμένα τη σχέση του με τη σύζυγό του, Dovile Drizyte, και της κόρης τους Iggy (ναι, προφανώς από τον Iggy Pop). "Επέλεξα τον τίτλο ‘you are invited’ ως κάτι θετικό, μια πρόσκληση να κοιτάξεις, να βιώσεις, να σκεφτείς, να ονειρευτείς. Προσκαλώ τον καθένα να το βιώσει. Αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο βιώνω κι εγώ τη ζωή, το πώς αντιμετωπίζω τις τραγωδίες της, την ομορφιά της και όλα τα ενδιάμεσα" μας λέει αργότερα ο καλλιτέχνης, κατά τη διάρκεια της συζήτησής του με την καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου.

Η φιλοσοφία ενός ιδιοσυγκρασιακού φωτογράφου

"Είναι ζωτικής σημασίας να αναπνέεις, να ζεις και να αξιολογείς τα πράγματα τη στιγμή που συμβαίνουν. Θέλω να νιώθω ζωντανός, νέος και φρέσκος"

Από τα 80s που ξεκίνησε την καριέρα του, μέχρι σήμερα, πολλά έχουν αλλάξει στον τρόπο που δουλεύει. Την τελευταία οκταετία ο Juergen συνεργάζεται με τη σύζυγό του και έτσι προκύπτουν πολύ πιο ενδόμυχα έργα. Παρότι η οικογένειά του είναι πλέον μέρος της τέχνης του, ο ίδιος δεν μπλέκει τη δουλειά με την προσωπική ζωή.

Εξάλλου, δεν εφαρμόζει διαρκώς το "φωτογραφικό βλέμμα" του. "Μπορώ απλώς να περπατάω στο δρόμο και να αποσυνδέομαι εντελώς. Είμαι σαν φυσιολογικός άνθρωπος και, επιπλέον, χρειάζομαι πάντα χρόνο για να σκεφτώ ένα κόνσεπτ, συνήθως δεν είναι αυθόρμητη η λήψη". Βέβαια, όταν φωτογραφίζει κάποιον, θεωρεί απαραίτητη την επικοινωνία ή την αλληλεπίδραση. "Συχνά, όταν φωτογραφίζουν εμένα είτε έξω είτε σε κάποια εκδήλωση, υπάρχει μια αναισθησία. Προσωπικά, όταν δουλεύω, με ενδιαφέρει να ακούω τις σκέψεις και τις ιδέες του υποκειμένου που φωτογραφίζω και να το κάνω να νιώσει άνετα μπροστά στον φακό".

"Γιατί δεν υπάρχουν λεζάντες ή πληροφορίες δίπλα στις φωτογραφίες σου;" τον ρωτά η Αφροδίτη Παναγιωτάκου. "Όποτε κάνω μια έκθεση, λαμβάνω πάντα υπόψη τον τόπο και την κουλτούρα της εκάστοτε τοποθεσίας. Είναι σημαντικό για μένα το ότι η έκθεση εδώ είναι site-specific, προσαρμοσμένη στο κτίριο, στην πόλη, στη χώρα" απαντά εκείνος.

Στο Onassis Ready, μια απλότητα διατρέχει την έκθεση. Ελάχιστες φωτογραφίες έχουν κορνιζαριστεί, ενώ οι περισσότερες είναι καρφωμένες με πινέζες στον τοίχο. "Δεν θέλω μια σειρά από πανομοιότυπες φωτογραφίες σε κορνίζες να ταξιδεύουν από πόλη σε πόλη. Δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο δουλεύω ή ονειρεύομαι – κάτι τέτοιο θα ήταν βαρετό. Θέλω κι εγώ ο ίδιος να ενθουσιάζομαι. Είναι ζωτικής σημασίας να αναπνέεις, να ζεις και να αξιολογείς τα πράγματα τη στιγμή που συμβαίνουν. Θέλω να νιώθω ζωντανός, νέος και φρέσκος" τονίζει ο καλλιτέχνης. Για τον ίδιο, κάποιες φορές, τα έργα νοηματοδοτούνται περισσότερα δίπλα σε άλλα και άλλοτε έχουν μεγαλύτερη σημασία όταν εκτίθενται μόνα τους. Τρία χρόνια πριν, όταν γνώρισε την Παναγιωτάκου, ο χώρος στο Ρέντη ήταν ένα κτίριο σαν όλα τα άλλα στην περιοχή. Ο καλλιτέχνης όμως οραματίστηκε "κάτι μεγάλο. Ποτέ δεν φοβόμουν να βουτήξω στα βαθιά, να κάνω κάτι χωρίς να πατάω σε ασφαλές έδαφος, χωρίς την άνεση του ότι όλα είναι εντάξει, ότι βγάζω καλά λεφτά και ούτω καθεξής. Πρέπει να παίρνεις ρίσκα".

Ένα νέο κεφάλαιο στο Ρέντη

Βγαίνοντας εκτός έδρας, η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση μάς χάρισε ένα νέο πολιτιστικό χώρο, ανακαινίζοντας ένα πρώην εργοστάσιο στη βιομηχανική ζώνη της πόλης. Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου περιγράφει το Onassis Ready ως ένα "Εργοστάσιο Περιπέτειας, Ονείρων και Ιδεών". Εδώ, οι καλλιτέχνες θα έχουν ό,τι χρειάζονται: green screens και editing rooms, στούντιο, υπολογιστές για επεξεργασία εικόνας και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και αίθουσες για πρόβες, για έρευνα και πειραματισμό και πάγκους εργασίας. Πάνω από όλα, ανθρώπους για να συνδράμουν στις ανάγκες και τις επιθυμίες τους".

Ο χώρος θα φιλοξενεί σύγχρονα, πειραματικά έργα και παράλληλα θα λειτουργεί ως πλατφόρμα για τολμηρές καλλιτεχνικές φωνές από όλο τον κόσμο. Το Onassis Ready στεγάζει επίσης τον αθηναϊκό κόμβο του Onassis ONX – ενός διεθνούς προγράμματος, με έδρα και στη Νέα Υόρκη, που στηρίζει καλλιτέχνες οι οποίοι εργάζονται με αναδυόμενες τεχνολογίες.

Στο πλαίσιο του φωτογραφικού πρότζεκτ του Juergen Teller, θα λειτουργεί βιβλιοπωλείο στο χώρο, με τον κατάλογο της έκθεσης σχεδιασμένο από τον Peter Saville, memorabilia και προσεκτικά διαλεγμένους τίτλους από την πορεία του καλλιτέχνη. Επιπλέον, μουσική, φαγητό και ποτό μέσα στο Onassis Ready δημιουργούν μία πιο χαλαρή συνθήκη, σαν happening, αλλά και μία ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα τη γειτονιά του Ρέντη, κάνοντας συνδέσεις μεταξύ των εικόνων του Teller και εκείνων του αθηναϊκού αστικού τοπίου.

Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr