© Λεωνίδας Τούμπανος
Τα βιβλιοπωλεία της γειτονιάς είναι εκεί όπου χτυπά πραγματικά η καρδιά του βιβλίου στην πόλη. Με αυτές τις μικρές εστίες, όπου η λογοτεχνία γίνεται συλλογική υπόθεση και μεταδίδεται από στόμα σε στόμα, ασχολείται αυτή η νέα στήλη. Για αυτή την εβδομάδα σειρά έχει το βιβλιοπωλείο "La Zone" στα Εξάρχεια (Σουλτάνη 17) που μας συστήνεται ως βιβλιο-καφέ και στέκι. ΤΙ σημαίνει όμως αυτό και πώς σχετίζεται με το όνομά του; Ας δούμε τι έχουν να μας πουν ο Νικολά κι η Εύα που το άνοιξαν.
Συστήστε μας το βιβλιοπωλείο: Πότε και πώς αποφασίσατε να ανοίξετε το δικό σας; Πώς επιλέξατε το όνομά του; Τι δράσεις πραγματοποιεί;
Το "La Zone" είναι ένα πολύγλωσσο βιβλιο-καφέ-στέκι στη γειτονιά των Εξαρχείων.
Ο χώρος μας δεν είναι μόνο βιβλιοπωλείο, αλλά και βιβλιοθήκη, φάνζιν-θήκη, καφέ, χώρος όπου διοργανώνονται εκδηλώσεις όπως παρουσιάσεις βιβλίων, προβολές, συζητήσεις και μερικές φορές ακόμη και συναυλίες. Το ονομάζουμε βιβλιο-καφέ-στέκι επειδή μας αρέσει η ιδέα να υπάρχει και αυτή η διάσταση όπου οι άνθρωποι της γειτονιάς, αλλά και από αλλού, μπορούν να έρθουν, να οικειοποιηθούν τον χώρο και να τον κάνουν δικό τους στέκι.
Αποφασίσαμε να ανοίξουμε αυτό το χώρο οι δυο μας (ο Νικολά και η Εύα) πριν από δύο χρόνια, όταν συνειδητοποιήσαμε ότι μας έλειπαν όλο και περισσότερο χώροι όπου θα μπορούσαμε να καθίσουμε και να διαβάσουμε, να δουλέψουμε ή ακόμα και απλά να πιούμε έναν καφέ ήσυχα, χωρίς να είναι χίπστερ και χωρίς να είναι ακριβοί. Χρειαζόμασταν επίσης έναν χώρο όπου θα μπορούσαμε να βρούμε βιβλία και περιοδικά με αγωνιστικό περιεχόμενο, είτε αναρχικό, είτε σχετικά με τους κουίρ, φεμινιστικούς, αντιρατσιστικούς, απο-αποικιοκρατικούς, κ.λπ. αγώνες, σε πολλές γλώσσες, όχι μόνο στα ελληνικά, αφού εμείς οι ίδιοι είμαστε πρωτίστως γαλλόφωνοι. Έχουμε αποκτήσει μια συλλογή βιβλίων στα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά για το βιβλιοπωλείο, και έχουμε βιβλία στα γερμανικά, ιταλικά, σερβικά και άλλες γλώσσες για τη βιβλιοθήκη.
"La Zone" είναι το όνομα που δώσαμε στον χώρο μας, γιατί είναι αυτό που πλησιάζει περισσότερο στα γαλλικά την ελληνική λέξη "στέκι".
Για πολλούς ανθρώπους η δουλειά σε ένα βιβλιοπωλείο φαντάζει ειδυλλιακή. Είναι όμως έτσι η καθημερινότητά σας;
Για εμάς είναι μια υπέροχη δουλειά, ακόμα κι αν δεν είναι πάντα εύκολη από οικονομική άποψη. Από τότε που ανοίξαμε πριν από ένα χρόνο, ανακαλύψαμε δεκάδες Έλληνες εκδότες που δεν γνωρίζαμε, οι οποίοι είναι παθιασμένοι με τη δουλειά τους και τα βιβλία και κάνουν εξαιρετική δουλειά. Συναντήσαμε επίσης συγγραφείς, μεταφραστές, άλλους βιβλιοπώλες, ανθρώπους με πάθος για κάθε είδους πράγματα. Αυτό συνεχίζει να μας εντυπωσιάζει. Σιγά-σιγά καταφέρνουμε να συμπληρώσουμε τη συλλογή μας με βιβλία και περιοδικά στα γαλλικά και στα αγγλικά, και είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι με τις επιλογές που έχουμε κάνει.
Πώς επιλέγετε τα βιβλία που θα μπουν στα ράφια σας;
Είμαστε αρκετά σχολαστικοί στις επιλογές που κάνουμε. Επιλέγουμε βιβλία που μας φαίνονται ενδιαφέροντα κυρίως λόγω του πολιτικού τους περιεχομένου. Έχουμε δοκίμια για τις μεταναστεύσεις, τους αντιφασιστικούς και αντιρατσιστικούς αγώνες, τους κουίρ και φεμινιστικούς αγώνες, τους αγώνες ενάντια στο gentrification και για το δικαίωμα στη στέγαση, κλασικά έργα της αναρχικής και ελευθεριακής σκέψης, μια ενότητα για την Κύπρο. Αλλά αγαπάμε επίσης τη λογοτεχνία και δίνουμε ιδιαίτερη θέση στην ποίηση.
Ποια είναι η κυρίαρχη τάση στις αναγνωστικές προτιμήσεις του κοινού σήμερα; Τι διαβαζόταν περισσότερο στο παρελθόν;
Είμαστε μόλις ένα χρόνο στην αγορά, οπότε δεν ξέρουμε πώς ήταν πριν ο κόσμος της πώλησης βιβλίων. Είμαστε αρχιτέκτονες και δημοσιογράφοι, οπότε προερχόμαστε από διαφορετικούς κόσμους. Αλλά αυτό που ξέρουμε είναι ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται πολύ για τη κουίρ και αναρχική θεωρία, σε κάθε περίπτωση πολύ περισσότερο από τα ιστορικά βιβλία, για παράδειγμα, δυστυχώς ή ευτυχώς.
Πείτε μας ένα αγαπημένο σας στοιχείο στη γειτονιά του βιβλιοπωλείου σας.
Δεν εγκατασταθήκαμε στα Εξάρχεια τυχαία. Πρώτα απ' όλα, γνωρίζαμε τη γειτονιά, είχαμε δραστηριοποιηθεί εδώ για κάποια χρόνια πριν ανοίξουμε το χώρο μας. Πολλοί φίλοι και σύντροφοι από την Αθήνα, το Βέλγιο, τη Γαλλία και την Ελβετία μας στήριξαν για να ανοίξουμε και να φτιάξουμε το "La Zone". Είμαστε περιτριγυρισμένοι από πολλούς ανθρώπους του αναρχικού και αριστερού εκδοτικού κόσμου της Ελλάδας και είμαστε χαρούμενοι γι αυτό. Αυτό είναι το σημαντικότερο στοιχείο που μας συνδέουν με τη γειτονιά.
Πώς έχει επιδράσει στη γειτονιά η ύπαρξη του βιβλιοπωλείου;
Οι θαμώνες του "La Zone" και οι κάτοικοι των Εξαρχείων θα μπορούσαν να απαντήσουν καλύτερα σε αυτή την ερώτηση. Σε κάθε περίπτωση, η πρόθεσή μας είναι να δημιουργήσουμε έναν χώρο για τη γειτονιά που να μην συμμετέχει στο gentrification. Και ο τρόπος που προσπαθούμε να το κάνουμε αυτό είναι με το να είναι πολλές από τις δραστηριότητες μας, και κάποια από τα βιβλία μας, εντελώς δωρεάν, εντελώς προσβάσιμα.
Είναι μια πρόκληση, γιατί ταυτόχρονα προσπαθούμε να κάνουμε το "La Zone" έναν οικονομικά βιώσιμο και πολιτικά προσιτό χώρο. Δηλαδή έναν χώρο ανταλλαγής ιδεών – μέσω βιβλίων και συζητήσεων – και πολιτικών εμπειριών πέρα από τα σύνορα. Μας συγκινεί πάντα να βλέπουμε τις θετικές αντιδράσεις των ανθρώπων που ανακαλύπτουν τον χώρο μας και μας προτείνουν – ή μας προσφέρουν – βιβλία, φάνζιν ή που επιθυμούν να οργανώσουν βραδιές κινηματογράφου και πολιτικές συζητήσεις. Πρόκειται για άτομα που ζουν στα Εξάρχεια, σε άλλες γειτονιές της Αθήνας, αλλά και για φίλους που βρίσκονται σε επίσκεψη από διάφορες χώρες, μέχρι και την Κίνα, το Μεξικό, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σερβία, την Ιταλία, την Ινδία κ.λπ. Οι χώροι όπου οι άνθρωποι μπορούν να οργανώνουν τις δικές τους εκδηλώσεις, να μοιραστούν τη δική τους τέχνη, δεν είναι πολλοί, σε κάθε περίπτωση λείπουν απεγνωσμένα, δεδομένης της ενέργειας που σφύζει σε αυτή την πόλη.
Τι προβλήματα αντιμετωπίζει σήμερα ένα μικρό βιβλιοπωλείο;
Δεν είχαμε ποτέ διαχειριστεί καφέ/μπαρ ή βιβλιοπωλείο. Πολλοί φίλοι και σύντροφοι μας υποστήριξαν από την αρχή κάποιοι μας μετέφεραν την εμπειρία τους, άλλοι μας δώσανε πολύ καλά βιβλία για τη βιβλιοθήκη μας, άλλοι μας βοήθησαν στην ανακαίνιση του χώρου, και σε πολλά άλλα. Χωρίς αυτή τη συλλογική προσπάθεια, το "La Zone" σίγουρα δεν θα είχε ανοίξει. Η ελληνική γραφειοκρατία μας έβαλε σε μεγάλη δοκιμασία: βρεθήκαμε σε καφκικές καταστάσεις.
Δεν ήταν στόχος της ζωής μας να δημιουργήσουμε μια επιχείρηση, αλλά έπρεπε να περάσουμε από αυτό για να υλοποιήσουμε την ιδέα μας. Δώσαμε όλη μας την ενέργεια και τα χρήματα που είχαμε στην άκρη για να ξεκινήσουμε το "La Zone". Μόλις ξεπεράσαμε το όριο των 500 τίτλων που είναι διαθέσιμοι στο βιβλιοπωλείο μας, κάτι που μας βοηθά πολύ να βρούμε μια αρχή οικονομικής ισορροπίας. Στην περιοχή υπάρχουν όμως μεγάλα βιβλιοπωλεία, που είναι πολύ πιο καθιερωμένα από εμάς και έχουν εξαιρετικά χαμηλές τιμές, τις οποίες δεν μπορούμε να προσφέρουμε. Γι' αυτό είμαστε πολύ προσεκτικοί στην επιλογή των τίτλων που διαθέτουμε, έχουμε βιβλία που κάποια από αυτά δεν βρίσκονται πουθενά αλλού στην Αθήνα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια για το βιβλιοπωλείο;
Θέλουμε να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε το βιβλιοπωλείο μας, προσφέροντας μια επιλογή από πολιτικά βιβλία που είναι ελάχιστα γνωστά ή δεν διανέμονται στην Ελλάδα. Θα θέλαμε επίσης να παραγγείλουμε βιβλία στα αλβανικά, ισπανικά, αραβικά, φαρσί, λινγκάλα κ.ά. Και φυσικά, θα συνεχίσουμε να διοργανώνουμε βραδιές συζήτησης, μουσικής, ποίησης και ντοκιμαντέρ.
