Αυτές είναι οι νέες εκθέσεις που θα δούμε στην Callirrhoë

Στις 2 Οκτωβρίου, η γκαλερί Callirrhoë εγκαινιάζει τις πρώτες της εκθέσεις για τη νέα εικαστική σεζόν.

Πρώτον, η ομαδική έκθεση "Disappearing act/second life", σε επιμέλεια Εύας Βασλαματζή, φέρνει κοντά πρακτικές που πειραματίζονται με την υλικότητα της αναλογικής εικόνας, στατικής ή κινούμενης, και των τεχνικών εμφάνισης της. Δοκιμάζοντας τα όρια του υλικού τους, οι καλλιτέχνες ερευνούν τη διαδικασία και την επιτελεστικότητα της ως βασικό συστατικό της παραγωγής τους. Είτε αφορά ευρεθέν υλικό, είτε πληροφορία που οι ίδιοι καταγράφουν, η έκθεση ισορροπεί ανάμεσα στη σταδιακή "εμφάνιση” και εξαφάνιση της εικόνας και εστιάζει στη δεύτερη ζωή που ζει ως υλικό στοιχείο στην άυλη ψηφιακή εποχή. 

Στο κέντρο της έκθεσης τοποθετείται ένα εύθραυστο σύστημα λούπας για φιλμ super8 το οποίο αποτελεί μια υπόσχεση για συνέχεια ενώ βασίζεται σε μια λεπτή ισορροπία, καθιστώντας το ίδιο το σύστημα αντικείμενο προς θέαση. Το περιεχόμενο του μας παρουσιάζει ένα μοντάζ από κομμάτια φιλμ του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου που έχουν "απορριφθεί” από τον ίδιο ή αποτελούν τεστ πριν τραβηχτεί το επίσημο υλικό, και που δεν βρίσκουν τη θέση τους στο έργο του, είτε επειδή δεν ενσωματώνονται στο σύνολο είτε επειδή δεν θεωρούνται τεχνικά σωστές. Το έργο Here's a scene (2025) που προκύπτει από την τυχαία τοποθέτηση αυτού του ετερόκλητου απωθημένου υλικού με ημερολογιακό χαρακτήρα επισημοποιείται μέσα από κάθε επανάληψη ενώ ταυτόχρονα ωθείται στη φθορά του μέσα από το πολλαπλό πέρασμα από τη μηχανή. 

Μια ανάλογη διαδικασία γίνεται εμφανής στο έργο της Isabelle Ha Eav Ruiz Looking for the spirit of the river (2025) που αναδεικνύει τα στάδια της εμφάνισης μιας εικόνας ενός αστικού αθέατου ποταμού μέσα από μια τεχνική εμφάνισης του 19ου αιώνα που αξιοποιεί ένα φυσικό υλικό, το αραβικό κόμμι (gum printing). Μέσα από την αναβίωση αυτής της τεχνικής, μέρος της οποίας ολοκληρώνεται μέσα σε νερό, που δίνει μια ανάγλυφη και σχεδόν ζωγραφική ποιότητα στην εικόνα, η καλλιτέχνις αποτυπώνει το φαντασιακό της για τον ποταμό Ιλισσό, ψάχνοντας τα ίχνη του σε υδάτινες περιοχές κοντά στην πόλη. Σε διάλογο με το μεγεθυμένο αρνητικό από ιστορικό αρχείο που χρησιμοποιεί για τα τυπώματα - και στο οποίο απεικονίζονται δύο μορφές που πιθανολογείται να βρίσκονται στον Ιλισσό - τα δύο έργα μας αποκαλύπτουν τα στάδια και τα υλικά μιας συμβολικής διαδικασίας σταδιακής επανεμφάνισης ενός εξαφανισμένου τόπου.

Στο έργο του Σταύρου Κάσση, η φωτογραφία δεν λειτουργεί μόνο ως εικόνα, αλλά και ως αρχείο, χειρονομία και παρέμβαση. Για το έργο του Turista Desaparecido (2024) ο καλλιτέχνης αξιοποιεί ένα ευρεθέν υλικό φωτογραφιών τραβηγμένων κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού. Η κεντρική φιγούρα που εμφανίζεται σε όλες τις εικόνες έχει διαγραφεί με επιμελημένο τρόπο από τον ιδιοκτήτη τους, με τρόπο που αφαιρεί μεν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του απεικονιζόμενου προσώπου, τονίζει όμως ακόμα περισσότερο την παρουσία της σιλουέτας στο σύνολο. Το τουριστικό βλέμμα και η αντίληψη του τοπίου μέσα από την κατανάλωση εικόνων γίνονται πεδία έρευνας του Κάσση, ο οποίος εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο ο αστικός και ιστορικός χώρος διαστρεβλώνεται μέσα από αυτή τη ματιά. Αυτή η ερευνητική πορεία επεκτείνεται και στις τρεις διαστάσεις, με έργα που ενσωματώνουν υλικά από τον δημόσιο χώρο δίνοντας τους μια δεύτερη ευκαιρία, όπως και στις φωτογραφίες, να συνυπάρξουν μέσα από νέους συσχετισμούς και δυναμικές. 

Τέλος, στις δύο αίθουσες της έκθεσης τοποθετούνται τα έργα του Philip Fleischman, με τίτλο One Meter of White (2025), δύο "αυτοαναφορικά” φωτογράμματα από 16mm φιλμ. Ο καλλιτέχνης - που στο έργο του η επεξεργασία του μέσου του φιλμ υπερνικά την πληροφορία που το ίδιο φέρει και τον οδηγεί συχνά σε μινιμαλιστικές εικόνες - αφαιρεί το περφορέ του φιλμ στερώντας του τη δυνατότητα πλέον να λειτουργήσει ως μέσο αναπαραγωγής εικόνας. Τοποθετώντας το φιλμ πάνω στην φωτοευαίσθητη επιφάνεια με διαφορετικούς τρόπους το αντιμετωπίζει ως υλικό απελευθερωμένο από την αντίληψη του ως πηγή σταθερής και επαναλαμβανόμενης πληροφορίας. Η επιτελεστική αυτή προσέγγιση σχετίζεται με τη διεκδίκηση του υλικού για μια ρευστή ταυτότητα που του προσφέρει περισσότερες δυνατότητες ύπαρξης του στον χώρο από ότι η αρχική του χρήση.

Παράλληλα με την ομαδική έκθεση, η One Work Show Series παρουσιάζει το έργο του καλλιτέχνη Θοδωρή Προδρομίδη, "Port Proxy", μια πράξη καταγεγραμμένη σε ένα λιμάνι, μια ματιά στραμμένη προς τη θάλασσα. Η σειρά αυτή αντικατοπτρίζει τόσο την εμπειρία του κοινού χρόνου όσο και τον χρόνο που χρειάζεται ένα κύμα για να διασχίσει την Ανατολική Μεσόγειο.

Ο όρος portrait by proxy, που εισήγαγε ο επιμελητής Christian Oxenius, αναφέρεται σε ένα αυτογνωστικό πορτρέτο — ή σε ένα αυτοπορτρέτο διά αντιπροσώπου — το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο της έκθεσης. Εδώ, το πορτρέτο διαμορφώνεται ως μια στιγμή δράσης, τοποθετημένη στο πλαίσιο της εμπορικής λειτουργίας του λιμανιού του Πειραιά και ενός συνόλου σχέσεων γύρω από αυτήν την ιστορική στιγμή.

Το έργο του Προδρομίδη προτείνει έναν τρόπο ανάδειξης μοναδικών ταυτοτήτων μέσα στο φαντασιακό των πόλεων εντός και γύρω από τη Μεσόγειο. Παράλληλα, διερευνά πώς η κατανόηση της ένωσης αυτών των μοναδικοτήτων διαμορφώνεται από την οπτική γωνία της κοινής δράσης. Εξετάζει, επίσης, τους συνεχείς μετασχηματισμούς που διαμορφώνουν αυτούς τους χώρους ως παλίμψηστα αναμνήσεων, εμπειριών και διαπραγματεύσεων.

Λεζάντα φωτογραφίας εξωφύλλου: Isabelle Ha Eav Ruiz, "Looking for the river", 2025, αρνητικό, 80 x 120 cm, copyright the artist

Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr