"Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ": Μία έκθεση για τον "Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος"

Μέσα από το προσωπικό αρχείο του Θανάση Λεβέντη.

Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ ©Αρχείο Θανάση Λεβέντη

Από τις 10 έως τις 31 Μαρτίου, η 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης παρουσιάζει στο Παλαιό Δημαρχείο το "Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ", μία έκθεση αφιερωμένη στον "Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος" μέσα από τη ματιά του Θανάση Λεβέντη, ιδρυτικού του μέλους και μιας πολύπλευρης προσωπικότητας άρρηκτα συνδεδεμένης με την πόλη. Στα εγκαίναι της έκθεσης (10/3, 12 μ.μ.) θα διεξαχθεί συζήτηση στην οποία θα συμμετάσχουν ο Θανάσης Λεβέντης, η σκηνοθέτιδα Εύα Στεφανή και ο Γενικός Καλλιτεχνικός Διευθυντής της 2023 Ελευσίς, Μιχαήλ Μαρμαρινός.

Στην έκθεση παρουσιάζεται ένα σημαντικό μέρος από το προσωπικό αρχείο του Θανάση Λεβέντη, που περιλαμβάνει τεύχη του μηνιαίου περιοδικού "ΤΟ ΦΩΣ" που εξέδιδε ο Σύλλογος, φωτογραφικά στιγμιότυπα από καλλιτεχνικά δρώμενα και αξιομνημόνευτες στιγμές αλλά και πολλά ακόμη τεκμήρια του πρώτου πολιτιστικού σωματείου της Ελευσίνας. Το υλικό αυτό πλαισιώνεται από το κινηματογραφικό βλέμμα του σπουδαίου δημιουργού Μενέλαου Καραμαγγιώλη, με βίντεο ντοκουμέντα της ζωής και της δράσης του Θανάση Λεβέντη και του Συλλόγου.

Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ
©Αρχείο Θανάση Λεβέντη

Άνοιξη του 1957, Ελευσίνα. Ξεκινούν οι πρώτες προσπάθειες από μία ομάδα νέων της πόλης για τη δημιουργία ενός πολιτιστικού σωματείου. Παρόμοια σωματεία υπάρχουν στην πρωτεύουσα και σε διάφορες πόλεις της χώρας. Το κλίμα της εποχής είναι ευνοϊκό για τέτοιες πρωτοβουλίες, τα κενά και οι ανάγκες στην περιοχή είναι μεγάλες. Νύξεις προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχουν από πολλές πλευρές της Αριστεράς – και όχι μόνο. Τη δεκαετία του ’50 υπάρχουν στην Ελευσίνα κι άλλα σωματεία που αναπτύσσουν παρεμφερείς δραστηριότητες: οι όμιλοι Νέων και Νεανίδων, η Ένωση Φυσιολατρών, ο Ορειβατικός Σύλλογος, τοπικοί σύλλογοι, αθλητικά σωματεία, καθώς επίσης το Εργατικό Κέντρο Ελευσίνος με τα δεκάδες σωματεία του, που αναπτύσσει έντονη συνδικαλιστική δραστηριότητα.

Η δράση του "Μορφωτικού και Εκπολιτιστικού Συλλόγου Ελευσίνος" είναι πλούσια, με ενεργή συμμετοχή στα πολιτιστικά δρώμενα. Επί μία δεκαετία, λειτουργεί καθημερινά η λέσχη του στο κέντρο της πόλης με αναγνωστήριο, δανειστική βιβλιοθήκη και αίθουσα διαλέξεων. Με περιορισμένα οικονομικά μέσα και για παραπάνω από δύο έτη εκδίδεται το μηνιαίο περιοδικό "ΤΟ ΦΩΣ". Η δραστηριότητα αυτή είναι μία σοβαρή συλλογική προσπάθεια που έχει περιεχόμενο και διάρκεια. Καταφέρνει να επηρεάσει σημαντικά την πνευματική και πολιτιστική ζωή της Ελευσίνας και των γύρω περιοχών κατά τη δεκαετία 1957-1967, παρουσιάζοντας έργο πολύπλευρο, πρωτοποριακό για την εποχή αλλά και για τον χώρο στον οποίο δραστηριοποιήθηκε.

Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ
©John Stathis

Η δικτατορία των συνταγματαρχών διαλύει τον Σύλλογο και πολλά μέλη του συλλαμβάνονται και εξορίζονται. Τα περιουσιακά του στοιχεία κατάσχονται και πάνω από 1.000 βιβλία της βιβλιοθήκης και του αρχείου του εξαφανίζονται, εκτός από ένα μικρό τμήμα που αποκρύπτεται και διασώζεται. Μετά την πτώση της χούντας, μία ομάδα παλιών μελών του Συλλόγου, πλαισιωμένη και με νέους φίλους, κινείται για την επαναδραστηριοποίησή του. Λειτουργεί τη διετία 1974-76, οι συνθήκες όμως έχουν αλλάξει. Η πνευματική και πολιτιστική δραστηριότητα της πόλης αναλαμβάνεται από την καινούρια δημοτική αρχή της Ελευσίνας η οποία περιλαμβάνει αρκετά παλιά στελέχη του Συλλόγου. Στη συνέχεια, ο Δήμος Ελευσίνας με τα Αισχύλεια και τις άλλες εκδηλώσεις του έχει έντονη πολιτιστική παρουσία, η οποία προοδευτικά απορροφά τις ανάλογες δραστηριότητες διαφόρων σωματείων της πόλης και του Μορφωτικού Συλλόγου, που συρρικνώνεται και παύει να λειτουργεί.

Εγκαίνια: 10/3 (12 μ.μ.)

Info: Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας | 10-31/3 | Ωράριο λειτουργίας: Τετ.-Κυρ.: 1-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη

Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Τέχνες

Captain Daddi, γιατί να κάνεις μια έκθεση για την ανάπαυση ενώ δεν μπορείς να πάρεις ανάσα;

Μπήκαμε στο συναισθηματικό, κουίρ "κουκούλι" της έκθεσης "Radical Rest" στο Okay Initiative Space στην Κυψέλη που γιορτάζει τη λήξη της με προβολές, performance και sleepover!

ΓΡΑΦΕΙ: ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΖΕΥΚΙΛΗ
11/07/2025

Όλα όσα σε περιμένουν στο Μουσείο Ακρόπολης μέχρι το τέλος του καλοκαιριού

Ξεναγήσεις, δράσεις για όλη την οικογένεια και εορτασμοί για την αυγουστιάτικη πανσέληνο.

"Νέα τοπία, κολυμβητές και κεραμικά" συναντάμε στον Τριαντάρο της Τήνου

Ο εικαστικός Γιώργος Χαδούλης συνεργάζεται με την Γκαλερί Σκουφά.

Τα βιβλία του ΠΣΚ: "Εδώ είναι Βαλκάνια"

Βιβλία από τη... "γειτονιά" μας θα βρείτε στις τρεις προτάσεις μας που θα περιλαμβάνονται εντός και θα κάνουν το ΠΣΚ σου καλύτερο.

Ο φιλέλληνας Robert McCabe φωτογραφίζει την "Ελλάδα μετά τον πόλεμο"

Το αφιέρωμα "Η Ελλάδα μετά τον πόλεμο. Τα χρόνια της ελπίδας" θα βρίσκεται στο μουσείο έως τον Οκτώβριο.

"The End": Ένα νέο graphic novel και έπος επιστημονικής φαντασίας

Το βιβλίο του εικαστικού και DJ Δημήτρη Ρόκου κυκλοφόρησε πρόσφατα και θα παρουσιαστεί στο βιβλιοπωλείο Μπερλίν.