Οι funky και σούπερ μοδάτοι χώροι συνεργατικής εργασίας έχουν απλωθεί από άκρη σε άκρη στην πόλη και οι μουντοί, τυπικοί εργασιακοί χώροι μοιαζουν με μακρινό παρελθόν. Ψάξαμε και βρήκαμε τις χαρακτηριστικότερες αθηναϊκές cosy σάλες, στις οποίες συγκεντρώνεται το παραγωγικό μέλλον της χώρας για να δώσει σάρκα και οστά στα επιχειρηματικά του σχέδια. Είναι όμως τα hubs το μέλλον της εργασίας ή μήπως πρόκειται για μια χίπστερ φούσκα;
Τι κάνουν σε μια αίθουσα ένας ψυχολόγος, μια σχεδιάστρια μόδας, ένας αρχιτέκτονας, ένας freelance δημοσιογράφος κι ένας ιδιοκτήτης online shop; Όχι δεν πρόκειται για επιχειρηματικό... ανέκδοτο, αλλά για μια μικρή εργασιακή κιβωτό του Νώε, τη νέα πρόταση που προσφέρουν τα hubs. Από τη στιγμή που ο υπολογιστής μετατράπηκε σε ευέλικτο πολυεργαλείο το οποίο σου προσφέρει την πολυτέλεια να δουλεύεις όπου και όποια στιγμή θέλεις η έννοια του χώρου εργασίας τέθηκε υπό αμφισβήτηση. Έχει ήλιο; Πάω στο πάρκο. Βρέχει; Πάω σε μια καφετέρια με wi-fi. Αυτή η προσέγγιση όμως δημιουργούσε αρκετά προβλήματα, αφού οι αβέβαιες συνθήκες εργασίας και τα απρόοπτα που συναντούσες κάθε φορά μπροστά σου μείωναν σε σημαντικό βαθμό την παραγωγικότητα.
Προς τα τέλη των ’00s ήρθε και στην Ελλάδα η τάση των hubs – άλλοι προτιμούν τον όρο «cowοrking spaces» (συνεργατικοί χώροι ελληνιστί). Σίγουρα κάτι θα έχει πάρει το αφτί σας γι’ αυτά. Αυξάνονται αργά και σταθερά, καλύπτοντας έτσι όσους ψάχνουν κάτι παραπάνω από μια καφετέρια με θέσεις και κάτι λιγότερο από έναν τυπικό χώρο γραφείων. Η ιδέα είναι απλή. Χαλαροί χώροι που δίνουν τη δυνατότητα στους ενοίκους τους να καθορίσουν οι ίδιοι το περιβάλλον εργασίας τους, νιώθοντας ταυτόχρονα μέλη μιας ομάδας. Αυτός θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι ο πυρήνας της δημιουργίας των hubs. Δηλαδή να μετατρέψουν τον εργασιακό χώρο σε ζήτημα επιλογής. Στα hubs μπορείς να καθίσεις κάθε μέρα σε άλλη καρέκλα, σε άλλο γραφείο, δίπλα στο παράθυρο, σε μια μοναχική πλευρά, σε ένα μεγάλο τραπέζι...
Επίσης, σε αρκετούς από αυτούς τους χώρους είναι υποχρεωτικό να παράσχεις βοήθεια σε όποιον τη χρειαστεί. Υπό αυτήν την έννοια, η αλληλοβοήθεια και η άμιλλα σε φιλικό επίπεδο θεωρούνται από τις θεμελιώδεις αρχές ενός hub – μαζί με αυτές της κοινότητας, της συνεργασίας, της μάθησης και της βιωσιμότητας. Κάπως έτσι, εύκολα μπορεί να φανταστεί κάποιος γιατί θα μπορούσε να νιώσει όχι απλός εργαζόμενος σε έναν «κοινό» χώρο, αλλά μέρος ενός κοινωνικού κινήματος.
Κάποιοι, βέβαια, δεν αντιμετωπίζουν τα hubs ως πανάκεια για κάθε εργασιακή παθογένεια. Ο θόρυβος, οι πολλές αφορμές για διάσπαση της προσοχής λόγω ανομοιογένειας στη φύση και τη ροή της εργασίας, το ότι δύσκολα χτίζεις μια ολότελα δική σου κουλτούρα μέσα σε ένα τόσο πολυσυλλεκτικό περιβάλλον είναι μόνο μερικές από τις ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί. Ο καιρός, οι ανάγκες και η παραγωγικότητα θα κρίνουν αν τα hubs είναι μια παροδική μόδα ή μια ρηξικέλευθη πρόταση που αλλάζει το εργασιακό τοπίο. Ας δούμε όμως αναλυτικά όλα τα αθηναϊκά spots, όπου η συνέργεια μετατρέπεται σε αιχμή, σε μια ατμόσφαιρα που απέχει έτη φωτός από την γκρίζα έννοια «γραφείο».
Impact Hub Athens: κομμάτι μιας παγκόσμιας κοινότητας
Έχοντας αποκτήσει την εμπειρία της παγκόσμιας κοινότητας του Impact Hub, στους χώρους της Μαδρίτης και της Βιένης αντίστοιχα, και διακρίνοντας την ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου, βιώσιμου μοντέλου για την ελληνική οικονομία, η Σόφη Λάμπρου και ο Δημήτρης Κοκκινάκης δημιούργησαν μια κοινότητα-σημείο αναφοράς στην Αθήνα. Το Impact Hub Athens ξεκίνησε επίσημα τη λειτουργία του τον Ιούνιο του 2013, στο Νο 28 της οδού Καραϊσκάκη, στου Ψυρρή (2103210146). Πρόκειται για μια αθηναϊκή μονοκατοικία του 1860, η οποία σχεδιάστηκε από τον Τσίλερ, με πολύ καλό φυσικό φως. «Πιστεύουμε ότι το καλύτερο περιβάλλον εργασίας δεν είναι ένα κλειστό γραφείο ή ένα μικρό δωμάτιο.
Γι’ αυτό σχεδιάσαμε ακριβώς το αντίθετο: έναν ανοιχτό κι ενιαίο χώρο εργασίας, για να εμπνέει τη δημιουργικότητα και να διευκολύνει τη συνεργασία», μας λέει η Σ. Λάμπρου. «Αυτό που χαρακτηρίζει το Impact Hub Athens», δηλώνει με τη σειρά του ο Δ. Κοκκινάκης, «και ταυτόχρονα του προσδίδει ένα ιδιαίτερο στίγμα αλλά και μοναδική αξία είναι πως αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας πάρα πολύ δραστήριας παγκόσμιας κοινότητας, που αυτήν τη στιγμή μετράει περίπου 15.000 μέλη σε 90 διαφορετικά σημεία του κόσμου».
Orange Grove: ένας πορτοκαλεώνας επιχειρηματικής καινοτομίας
«Το Orange Grove ξεκίνησε ως πρωτοβουλία της ολλανδικής πρεσβείας στην Αθήνα πριν από περίπου 4 χρόνια και αποτελεί μια θερμοκοιτίδα νεοφυούς επιχειρηματικότητας, που φιλοξενεί επιλεγμένες νέες καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες με στόχο τη στήριξή τους στα πρώτα δύσκολα βήματα», μας εξηγεί ο operations manager Πάνος Ζαμάνης. Ο χώρος μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 80 νεοφυείς επιχειρήσεις, καλύπτοντας τις βασικές τους λειτουργικές ανάγκες. Επίσης το Orange Grove (Λεωφ. Β. Κωνσταντίνου 5, Καλλιμάρμαρο, 2114082551) έχει φιλοξενήσει μέχρι στιγμής πάνω από 250 διακεκριμένους ομιλητές, ενώ την περασμένη εβδομάδα μίλησαν εκεί ο John Fox, sr. UI engineer iOS της Netflix από τις ΗΠΑ, και ο Amos Talmor, πρόεδρος της ισραηλινής εταιρείας Lighthouse the Scalerator.
The Cube: o techie κύβος ερρίφθη
Το Cube (Κλεισόβης 8, Εξάρχεια, 2114081253) λειτουργεί ως τόπος συνεργασίας, αλληλεπίδρασης και ανάπτυξης. Υπάρχουν χώρος για 25 εταιρείες, ένα σημείο ειδικά διαμορφωμένο για workshop με έμφαση στα hardware projects κι ένας συνεδριακός χώρος στον οποίο πραγματοποιούνται οι περισσότερες τεχνολογικές συναντήσεις στην πόλη. «Φιλοξενούμε ως επί το πλείστον startups, λειτουργούμε υποστηρικτικά και συμβουλευτικά με κατεύθυνση το ανθρώπινο δυναμικό και κυρίως τη χρηματοδότηση. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν 20 ομάδες στο Cube, μεταξύ αυτών η Resin.io που παρέχει υπηρεσίες LoT software και η εταιρεία gaming Dragon’s Lair», μας λέει ο ιδρυτής του χώρου Σταύρος Μεσσήνης.
Found.ation: limit up στα Πετράλωνα
Το Found.ation αποτελεί τη συνέχεια του 123p, ενός συνεργατικού χώρου ο οποίος ξεκίνησε παρέχοντας φιλοξενία σε νέες επιχειρηματικές ομάδες που αναζητούσαν έναν εξοπλισμένο χώρο για να εργαστούν. Στο ίδιο κτίριο στα Κάτω Πετράλωνα (Ευρυσθέως 2, 2103450606) διαμορφώθηκαν το 2013 οι νέοι μεγαλύτεροι και ανανεωμένοι χώροι του Found.ation, το οποίο αυτή την στιγμή παρέχει προγράμματα επιχειρηματικής επιτάχυνσης, συμβουλές επιχειρηματικής ανάπτυξης, νομικές συμβουλές και υπηρεσίες marketing, ενώ φέρνει σε επαφή –μέσω διαφόρων συνεργασιών– τις πιο «έτοιμες» ομάδες με δυνητικούς επενδυτές.
TZAFERI 16: industrial co-working
Πίσω από το Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς (Τζαφέρη 16, 2103422006), ένα παλιό εργοστάσιο καλλυντικών μετατράπηκε σε boutique office – και όχι hotel. Εκεί έχουν το γραφείο τους δυναμικές εταιρείες κι επαγγελματίες και απολαμβάνουν εκτός από την αισθητική και πλήρεις υπηρεσίες γραφείου – με όλα τα πρακτικά θέματα λυμένα. Παρουσιάσεις, συναντήσεις, workshops κι εκδηλώσεις βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη ενός χώρου όπου το industrial design κοντράρεται με τη χαλαρή πολυτέλεια. Το μπιλιάρδο, το ποδοσφαιράκι, η μπασκέτα και η εσωτερική πλατεία με την ελιά είναι μόνο μερικά από τα highlights.
Ρομάντσο: «Bios» κι εργασία
Το «Bios» προχώρησε πριν από λίγα χρόνια στην ανακατασκευή του κτιρίου όπου στεγαζόταν το περιοδικό «Ρομάντσο» (Αναξαγόρα 3-5, περιοχή Γεράνι, 2167003325) για να στεγάσει τον πρώτο δημιουργικό κόμβο (creative hub) της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα χώρο υποδοχής που στηρίζει την προσπάθεια των νέων δημιουργών στο ξεκίνημά τους, παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών και συμβουλευτικής δράσης. Τελικός στόχος: η δημιουργία βιώσιμων επιχειρήσεων και η αποκοπή τους από το creative hub.
THE ΦΛΑΤ: διαμέρισμα με θέα στην τέχνη
Η σκηνοθέτις Έλλη Παπακωνσταντίνου, καλλιτεχνική διευθύντρια της ομάδας ODC Εnsemble, άνοιξε πριν από 6 χρόνια τον πολυχώρο Βυρσοδεψείο που γρήγορα εξελίχτηκε σε σημείο αναφοράς. Δίνοντας έμφαση στις άυλες δομές και στη δικτύωση με το εξωτερικό, τον περασμένο Σεπτέμβριο έκλεισε το Βυρσοδεψείο και άνοιξε ένα art hub στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Creative Lenses στην καρδιά της Αθήνας, πίσω από το δημαρχείο (Ικτίνου 2, 2105201758). «Στο ΦΛΑΤ καλλιτέχνες μοιράζονται χώρους και γραφεία εργασίας, εξελίσσουν ιδέες ή παρουσιάζουν το έργο τους στο κοινό. Υπάρχουν τακτικοί ενοικιαστές και γύρω τους ένα δίκτυο καλλιτεχνών για νέες συνεργασίες και καινοτόμα έργα», μας λέει η Παπακωνσταντίνου.
