Το Faust είναι το δεύτερο σπίτι του. Εκεί ο Αλέκος Συσσοβίτης, παράλληλα με την επιχειρηματική του δραστηριότητα, επιλέγει τα έργα που ανεβαίνουν και, φυσικά, ερμηνεύει. Λίγο πριν από την πρεμιέρα του «Ο Θάνατος και ο Αγρότης» όπου πρωταγωνιστεί μαζί με τη Ρούλα Πατεράκη μιλάει στη Μαρία Κρύου για το έργο αλλά και το θέατρο στην εποχή μας.
Πώς οδηγηθήκατε στην επιλογή του προαναγεννησιακού έργου «Ο Θάνατος και ο Αγρότης» του Γιοχάνες βον Τεπλ;
Με τον Αντώνη Περή, συνέταιρό μου στο Faust, μοιραζόμαστε κοινές ανησυχίες. Ο ίδιος είναι μεταφραστής, γράφει κείμενα και το έργο του Τέπλ είναι δική του επιλογή. Παίχτηκε το 2005 στο Λονδίνο και παρακολουθώντας στενά την αγγλική σκηνή το βρήκαμε ενδιαφέρον. Αφορμή για τη συγγραφή του ήταν ο θάνατος της γυναίκας του συγγραφέα στη γέννα. Ο άνθρωπος συναντά το θάνατο σ’ αυτό το έργο, που για μένα είναι μια ελεγεία στον έρωτα και τη ζωή. Είναι ένας εσωτερικός διάλογος για τη φύση των πραγμάτων. Μιλά για τα μεγάλα «γιατί».
Εσύ ερμηνεύεις το ρόλο του Αγρότη;
Ναι και η Ρούλα Πατεράκη τον Θάνατο. Στο πρωτότυπο κείμενο υπάρχει ένας δικαστής –ένας Αρχάγγελος– που δίνει στον καθένα το δίκιο του. Η διασκευή της Ρούλας προτείνει μια σύγχρονη δραματουργία. Ζούμε σε εποχές όπου υπάρχει μεγάλη αμφισβήτηση. Καλούμαστε λοιπόν να φέρουμε το έργο στο σήμερα και να μιλήσουμε όχι για το ποιος θα μας δικάσει όσο για το πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος την αιωνιότητα. Μέσα από τα επιτεύγματά μας προσπαθούμε να καταρρίψουμε το θάνατο. Είναι στη φύση του ανθρώπου να υπερβαίνει τα πάντα.
Πού γίνεται αυτή η παράδοξη συνάντηση;
Λένε πως από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια. Στη σκηνή υπάρχουν και δυο βουβά πρόσωπα, τα οποία ερμηνεύουν η Τασία Σοφρωνίου και ο Νίκος Μαυράκης. Όλοι μαζί βρισκόμαστε στο δωμάτιο ενός ψυχιατρείου. Το παιχνίδι των δυο τρελών είναι να παίξουν ο ένας τον Αγρότη και ο άλλος τον Θάνατο. Δημιουργείται η συνθήκη του θεάτρου μέσα στο θέατρο και με αυτό το εύρημα-άλλοθι μπορούν οι θεατές να σταθούν απέναντί μας και ν’ ακούσουν τους δυο τρελούς να φιλοσοφούν βαθιά μέσα στην τρέλα τους.
Τι ήταν αυτό που σε άγγιξε στο έργο;
Έτυχε να ζήσω μια ερωτική απώλεια και το θάνατο της μητέρας μου. Αυτές οι δυο απώλειες με ευαισθητοποίησαν πολύ όταν το διάβασα. Ποιος από εμάς δεν φοβάται την παροδικότητα του χρόνου και το γήρας; Όμως με το γήρας έχεις κι ένα όφελος, ωριμάζει το πνεύμα και ησυχάζει η ψυχή. Ξέρω ότι πρέπει να προσαρμοστώ σ’ αυτό. Δεν μπορείς να τα έχεις όλα στη ζωή.
Έχεις ξανά συνεργαστεί με τη Ρούλα Πατεράκη. Τι θαυμάζεις σ’ εκείνη;
Είχα παίξει μαζί πριν 17 χρόνια στην «Κυρία με τις καμέλιες» σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια στο θέατρο Χώρα. Ερμηνεύσαμε τους δυο βασικούς ρόλους, τον Αρμάνδο και τη Μαργαρίτα, ενώ αργότερα με σκηνοθέτη σε μια παράσταση του θεάτρου Αμιράλ με συμπρωταγωνίστρια την κυρία Ελένη Ερήμου. Ξεκινήσαμε να κάνουμε παρέα, αφιερώσαμε χρόνο βλέποντας παραστάσεις και κάνοντας συζητήσεις. Μου αρέσει το ασυμβίβαστο της. Όλες οι επιλογές της είναι συνειδητές, έχει βαθύ πνεύμα, υπέρμετρη φαντασία και είναι δοτική. Προτιμά να αφιερώσει χρόνο για να σου δείξει πράγματα και να προχωρήσεις παρά να τον εκμεταλλευτεί, η ίδια, για να βρει το ρόλο της. Αυτό είναι κάτι σπάνιο στις θεατρικές συνεργασίες.
Η επαφή σου με σημαντικά κείμενα άλλαξε τον τρόπο σκέψης σου;
Ήμουν πάντα ανήσυχος και ήθελα να μαθαίνω. Μελετώντας κείμενα και κάνοντας αυτού του είδους το θέατρο, με λιγότερο εμπορικό ρεπερτόριο, η απάντηση είναι ναι, υπάρχει αλλαγή. Είναι πολύ συνειδητή επιλογή αυτού που κάνουμε στο Faust. Μας ενδιαφέρει το έργο και το σκηνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο παρουσιάζεται ένα έργο. Αν χρειαστεί για παράδειγμα να μειώσουμε τις 80 θέσεις για τις ανάγκες μιας παράστασης, θα το κάνουμε.
Το Faust καθιερώθηκε ως ένα πολυμορφικό στέκι ανοιχτό στο θέατρο και τη μουσική. Πως προέκυψε η ιδέα της δημιουργίας του;
Προέκυψε εξ ανάγκης. Όταν άρχισε να μειώνεται η δουλειά στην τηλεόραση έπρεπε να βρω κάτι άλλο γιατί ως γνωστόν από το θέατρο δεν μπορείς να ζήσεις. Δουλεύοντας για δέκα χρόνια ως μπάρμαν είχα πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού, ότι θα μπορούσαν να το ξανά κάνω. Από τη μια ήθελα να το αποφύγω γιατί το ξενύχτι είναι κούραση, από την άλλη όμως μεριά, μου άρεσε πάρα πολύ η ιδέα μιας μουσικής σκηνής γιατί αγαπώ τη μουσική. Έτσι, προσπάθησα να τα συνδυάσω και τα δύο χωρίς ωστόσο να ξεχάσω το θέατρο. Με τον συνέταιρο μου, Αντώνη Περή, σκεφτήκαμε πως θα μπορούσαμε να κάνουμε ωραία πράγματα. Ο χώρος φτιάχτηκε μέσα από δουλειά, επιμονή και υπομονή. Μας πήρε πάνω από ενάμιση χρόνο μέχρι να βρεθεί ο χώρος και να οργανωθεί.
Με ποιους τρόπους διεκδικείς τους στόχους σου;
Όταν επιλέξω κάτι δίνομαι. Διαθέτω το χρόνο που χρειάζεται γνωρίζοντας πάντα πως μπορεί να έρθει και η αποτυχία. Αν σε κυριεύσει η δειλία της αποτυχίας δεν θα κάνεις ποτέ τίποτα. Μπροστά στο άγνωστο, στο νέο, γεννιέται ο φόβος μέσα μας κι αυτό είναι ανθρώπινο. Ακόμη και την εμπειρία να έχεις όταν πας να κάνεις την επόμενη καλή κίνηση έχεις τον ενδοιασμό αν θα πετύχει ή θα αποτύχει. Πολλές φορές μετανιώσεις για κάτι που δεν έκανες. Εγώ λοιπόν, προτιμώ να κάνω κάτι και μετά να το μετανιώσω.
Πόσο σημαντική είναι η δουλειά στη ζωή σου;
Η πράξη δείχνει ότι είναι η πολύ σημαντική αφού περνάω τον περισσότερο χρόνο της ζωής μου δουλεύοντας. Ο άνδρας δεν έχει το χάρισμα της γυναίκας να γεννά και σύμφωνα με τους φιλόσοφους: ‘ο άνδρας γεννάει ιδέες, αυτές είναι τα παιδιά του και τις υποστηρίζει’. Ακούγεται ματαιόδοξο αλλά αυτή είναι η πορεία του ανθρώπου.
Η δουλειά σου προσφέρει μια ολοκλήρωση;
Υπάρχει η κοινωνική αποδοχή, υπάρχει η επιβεβαίωση και ένα στοίχημα με το χρόνο. Γεμίζοντας δημιουργικά το χρόνο σου κρατάς ψηλά και την ψυχολογία. Δουλεύω από δεκατριών ετών και διαπίστωσα πως την περίοδο της προ εφηβείας, της εφηβείας και της μετ’ εφηβείας αν είσαι παθητικός πάντα ψάχνεις τις αφορμές για να μην πράξεις. Αν έχεις ζοριστεί από νωρίς και έχεις ξεπεράσει αυτό το στάδιο προσαρμογής, μετά φιλοσοφείς τη ζωή, βρίσκεις πράγματα και βλέπεις το ποτήρι μισό γεμάτο, όχι μισό άδειο.
Από πού αντλείς ενέργεια;
Από την ιδιοσυγκρασία μου. Υπάρχουν άτομα που είναι υπέρ ενεργητικά, που ψάχνονται και είναι ανήσυχα με όλο το κόστος που μπορεί να έχει αυτό. Υπάρχουν κι εκείνοι που έχουν χαμηλών εντάσεων νευρικό σύστημα. Το δικό μου ανήκει στην πρώτη κατηγορία, θέλω διαρκώς να κάνω πράγματα.
Περισσότερες πληροφορίες
O Θάνατος και ο Αγρότης
Ένας στοχασμός για τον άνθρωπο, τη ζωή και το θάνατο, σε ένα έργο που γράφτηκε το 1400 μ.Χ. κι ενσαρκώνει το πνεύμα της Αναγέννησης
