Απολαυστικός είναι στην παιγνιώδη, κωμικά χρωματισμένη ερμηνεία του γερο-αλήτη Ντέιβις ο Γιώργος Κιμούλης, με άξιο συμπρωταγωνιστή τον Νίκο Γεωργάκη, σε μια παράσταση η οποία, ακόμη κι όταν χάνει το μέτρο, πετυχαίνει κάτι σημαντικό: καθιστά το ιδιότυπο έργο του Πίντερ άκρως διασκεδαστικό
Γραμμένος το 1959, ο «Επιστάτης» έμελλε να κάνει διάσημο τον νεαρό και πάμφτωχο τότε Χάρολντ Πίντερ. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Ντέιβις, ένας ηλικιωμένος άστεγος τον οποίο δύο παράξενοι αδερφοί φιλοξενούν στο άθλιο σπίτι τους, χρίζοντάς τον μάλιστα «επιστάτη». Δεν θα συμβεί τίποτε αξιοθαύμαστο στις δύο ώρες που διαρκεί το έργο. Ούτε θα ειπωθεί κάποια αξιοθησαύριστη αλήθεια για τη ζωή.
Τα αληθινά θαύματα στο θέατρο του Πίντερ συμβαίνουν στο μυαλό του θεατή. Πίσω από τις φαινομενικά αδιάφορες κουβέντες για τα τέλεια πλακάκια κουζίνας ή την κατασκευή υπόστεγων, ο Πίντερ στήνει ένα παιγνιώδες κρυπτογράφημα του μεταπολεμικού ανθρώπου κι ένα μπεκετικής υφής σκηνικό σκέρτσο για τη σημασία και την ασημαντότητα της ύπαρξης. Τα πάντα στον «Επιστάτη» είναι ζήτημα ισχύος. Τα τρία πρόσωπα, ίδια με άγρια ζώα, βρίσκονται σε πόλεμο με τον εαυτό τους, τους άλλους, τις ψευδαισθήσεις, το παρελθόν και το μέλλον. Η γλώσσα αποδεικνύεται το ικανότερο και τρομακτικότερο όπλο. Μπορείτε να «διαβάσετε» το έργο του Πίντερ μεταφορικά, πολιτικά, κοινωνικά, υπαρξιακά, ακόμη και μεταφυσικά. Πάντα, όμως, θα παραμένει ένα έργο-γρίφος.
«Ο “Επιστάτης”, μέχρις ενός σημείου, είναι κωμωδία. Από ένα σημείο κι έπειτα το γέλιο σταματάει. Γι’ αυτό ακριβώς το σημείο το έγραψα». Ο Γιώργος Κιμούλης ακολούθησε πιστά τη ρήση του Πίντερ. Σφύζει από χιούμορ και ένταση η παράστασή του κι ο ίδιος είναι αγνώριστος στο ρόλο του γερο-Ντέιβις. Όπως η μετάφραση του έργου και η σκηνοθεσία του δεν έχουν τίποτα ακαδημαϊκό, έτσι κι η ερμηνεία του δεν έχει τίποτα ηρωικό ή εμβληματικό. Απεκδυόμενος τη μεγαλοσύνη με την οποία συνηθίζει να περιβάλλει τις ερμηνείες του, πλάθει έναν τύπο ασήμαντο κι όμως φοβερό. Είναι ένας άστεγος ηλικιωμένος αλήτης. Με το πρόσωπο παγωμένο κι ανέκφραστο, «μασουλάει» τα λόγια του. Με μια ιδιοσυγκρασιακή προφορά «του δρόμου» παραληρεί, ξεστομίζοντας τα ρατσιστικά του λογύδρια («έχει γεμίσει ο τόπος ξένους») και τις άσκοπες φλυαρίες του («έχω μεγάλο κουντεπιέ»). Ως ηθοποιός της αβάντας, ενδίδει ανά στιγμές στο γέλιο που εισπράττει από το κοινό και υπερβάλλει. Το ίδιο ισχύει ανά στιγμές και για τη σκηνοθεσία του.
Παρά τη ζωτικότητά της, δεν διαθέτει την απαιτούμενη φλεγματικότητα κι ενδίδει σε κάποιες ευκολίες, όπως το rock soundtrack ή τα BBC News στα ελληνικά. Αυτά τα παράταιρα στοιχεία θεωρώ πως αποπροσανατολίζουν το ενδιαφέρον από την κεντρική ιδέα του Κιμούλη για το έργο, την οποία επιτελεί σκηνικά μόνο ίσως στη σκηνή των παπουτσιών: την κρυμμένη, φαντασιακή και συμβολική σχέση υιών - πατέρα και δη θνητών - Θεού. Έχω, επίσης, την εντύπωση πως η ερμηνευτική καθοδήγηση στηρίχτηκε περισσότερο στη δημιουργία «τύπων» παρά «χαρακτήρων», εξ ου και η εντυπωσιακή αλλά μονοδιάστατη απόδοση των τριών ρόλων. Εξαιρετικός είναι, πάντως, ειδικά στον αποκαλυπτικό μονόλογό του, ο Νίκος Γεωργάκης (μεγάλος αδερφός) και επαρκής, δίχως όμως μια εξίσου σφριγηλή ερμηνεία, ο Γιώργος Χρανιώτης (μικρός αδερφός). Ατμοσφαιρικά, αλλά χωρίς χαρακτήρα τα σκηνικά και κοστούμια της Μαίρης Τσαγκάρη, ενδιαφέροντες οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη και υποδειγματικό το μακιγιάζ των Χάρη Χαραλαμπάκη - Αλεξάνδρας Μύτα.
ΘΕΑΤΡΟ «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ» Αμερικής 10, 2103612500. Διάρκεια: 120΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Ο επιστάτης
Μέσα από τις ταραγμένες σχέσεις τριών προσώπων, ο νομπελίστας συγγραφέας σχολιάζει καυστικά τα πολλαπλά πρόσωπα της εξουσίας
