Την Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2025 στις 8 μ.μ., στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, εγκαινιάζεται η έκθεση με τίτλο "Shadows of the Mind" του διεθνώς αναγνωρισμένου φωτογράφου Roger Ballen, σε επιμέλεια του Ηρακλή Παπαϊωάννου. Η έκθεση συνδιοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη, το Momus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και το Studio Roger Ballen, με την υποστήριξη του ΕΜΣΤ. Η έκθεση θα διαρκέσει από την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2025 και μέχρι τις 25 Ιανουαρίου 2026. Την ημέρα των εγκαινίων στις 7 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί ομιλία του καλλιτέχνη (στην αγγλική γλώσσα) με θέμα το έργο του, στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη / Πειραιώς 138.
Τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, η φωτογραφία του Roger Ballen βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Υφολογικά, οι τετράγωνες φωτογραφίες του προχώρησαν από την ωμή λιτότητα του ασπρόμαυρου σε πιο εκλεπτυσμένα σκηνοθετημένες έγχρωμες σκηνές. Εννοιακά, το πρώιμο έργο του Ballen υιοθέτησε μια λογική εγγύτερα στο ντοκουμέντο, συλλαμβάνοντας τη ζωή ανθρώπων γύρω του ενώ εργαζόταν ως γεωλόγος σε αγροτικές περιοχές της Νότιας Αφρικής. Καθώς όμως η αλληλεπίδραση με τα θέματά του έγινε βαθύτερη, η εστίασή του στράφηκε στον εσωτερικό κόσμο της ανθρώπινης ψυχής, οδηγώντας σε ένα είδος "μυθοπλαστικού ντοκουμέντου". Το έργο του έχει θεμελιώσει τη δική του αισθητική: το Ballenesque – ένα θέατρο του μυαλού φτιαγμένο από οργανικούς και ανόργανους χαρακτήρες, φαντάσματα, ζώα και το παράλογο.
Από τη σειρά Boarding House
Γεννημένος στη Νέα Υόρκη το 1950, ο Ballen ζει και εργάζεται στη Νότιο Αφρική τα τελευταία 40 χρόνια. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο επιδραστικούς και σημαντικούς καλλιτέχνες φωτογράφους του 21ου αιώνα. Στην πρακτική του ο Ballen έχει όλο και πιο έντονα διερευνήσει τις δυνατότητες να ενώσει τη φωτογραφία, το σχέδιο και την εγκατάσταση – επεκτείνοντας διαρκώς το ρεπερτόριο και την εικαστική του γλώσσα. Η ένωση αυτή είναι μια συνεισφορά μακράς πνοής στο πεδίο της τέχνης, καθώς κι ένα ισχυρό σχόλιο για την ανθρώπινη συνθήκη και το δημιουργικό της δυναμικό.
Από τη σειρά Asylum of the Birds
Διαβάστε Επίσης
Η αναδρομική έκθεση "Roger Ballen: Shadows of the Mind" περιλαμβάνει έργα από διάφορες φωτογραφικές σειρές, όπως Dorps (1986), Platteland (1994), Outland (2001), Shadow Chamber (2004), Boarding House (2009), Asylum of Birds (2013), Theatre of Apparitions (2016) και Spirits and Spaces (2025). Η θέαση των έργων αυτών μαζί επιτρέπει στο κοινό να έχει μια εμπειρία συμπυκνωμένη, από το τεκμηριωτικό ύφος των παλαιότερων έργων μέχρι τη δημιουργία του ψυχολογικού θεάτρου που έγινε το επίκεντρο του έργου του από τις αρχές του 2000, και την εξέλιξη του έγχρωμου ύφους Ballenesque, στην τελευταία έκδοσή του Spirits and Spaces. Η έκθεση επισκοπεί την έκταση της ικανότητας του Ballen να μετασχηματίζει μια εικόνα πέρα από τα όρια της αφηγηματικότητας του μέσου, καθώς και το ενδιαφέρον του να φέρνει στο προσκήνιο αυτά που βρίσκονται στο περιθώριο των κοινωνιών μας. Ο Ballen, που αναφέρεται στον εαυτό του ως "outsider", το περιγράφει ως εξής: "Στόχος μου ήταν να γκρεμίσω τα όρια ανάμεσα στη φωτογραφία και τις άλλες τέχνες, βγάζοντας τη φωτογραφία από την αυτο-απομόνωσή της".
Παρότι ο Ballen είναι ευρέως γνωστός ως φωτογράφος, η πρακτική του αποσταθεροποιεί τη μοναδικότητα της φωτογραφίας καθώς ενσωματώνει ζωγραφική, σχέδιο, εγκατάσταση και βίντεο – μετασχηματίζοντάς τα σε ένα μέσο που εκτείνεται πολύ πέρα από το να συλλαμβάνει απλά αυτό που βρίσκεται απέναντι από την κάμερα. Το είδος αυτό διαστρωμάτωσης στις εικόνες του προκαλεί το βλέμμα και τους θεατές να κοιτάξουν προς τα μέσα στους κόσμους των δικών τους σκέψεων και αισθημάτων.
Από τη σειρά Platteland
Η έκθεση "Roger Ballen: Shadows of the Mind" επιδεικνύει το εύρος της πρακτικής του Ballen επιβεβαιώνοντας τον σκοπό του να διαλύει όρια και να μετασχηματίζει τη φωτογραφία σε ένα θέατρο του μυαλού.
Ο Roger Ballen έχει εκδώσει διεθνώς περισσότερα από 25 βιβλία. Τα έργα του βρίσκονται σε περισσότερες από 50 από τις σημαντικότερες διεθνώς συλλογές μουσείων. Ο Ballen υπήρξε επίσης δημιουργός αρκετών αναγνωρισμένων ταινιών μικρού μήκους που συσχετίζονται με τις φωτογραφικές του σειρές. Υπήρξε ένας από τους καλλιτέχνες που εκπροσώπησαν τη Νότιο Αφρική στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2022. Είναι επίσης ιδρυτής και διευθυντής του Inside Out Centre for the Arts και του Roger Ballen Centre for Photography στο Γιοχάνεσμπουργκ που στοχεύει στο να αναδεικνύει διεθνή και αφρικανικά θέματα μέσα από την τέχνη και τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Τον Σεπτέμβριο 2025 οι εκδόσεις Thames and Hudson κυκλοφόρησαν το Spirits and Spaces, την πρώτη έγχρωμη έκδοση του Ballen.
Ξεναγήσεις
Ξεναγήσεις από τον επιμελητή της έκθεσης Ηρακλή Παπαϊωάννου θα πραγματοποιηθούν τις ακόλουθες μέρες και ώρες:
- Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2025, ώρα 17:00
- Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2025, ώρα 12:00
Περιορισμένος αριθμός θέσεων. Η συμμετοχή στις ξεναγήσεις επιβαρύνει το εισιτήριο της έκθεσης κατά €2. Δυνατή η προαγορά εισιτηρίου στο tickets.benaki.org.
Λεζάντα φωτογραφίας εξωφύλλου: Ο Eugene στο τηλέφωνο, 2000. Από τη σειρά Outland
Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Roger Ballen: Shadows of the Mind
Αναδρομική έκθεση του φωτογράφου Roger Ballen που συγκεντρώνει αρκετές από τις πιο γνωστές φωτογραφικές του σειρές. Η παρουσίαση κινείται από το ντοκουμέντο των πρώιμων έργων μέχρι το ψυχολογικό θέατρο που έγινε η σκηνή του έργου του από τις αρχές του 2000, καταλήγοντας στη νέα έγχρωμη εκδοχή του Ballenesque, με την έκδοση του τελευταίου βιβλίου του Spirits and Spaces. Η έκθεση προσφέρει μια ευκαιρία επισκόπησης της ικανότητας του Ballen να μετασχηματίζει μια εικόνα πέρα από τα όρια της αφήγησης και του μέσου, καθώς και του ενδιαφέροντος του να φέρνει στο προσκήνιο αυτό που βρίσκεται στο περιθώριο της συνείδησής μας. Το έργο του Ballen διαρρηγνύει τα όρια ανάμεσα στη φωτογραφία και τις άλλες τέχνες.
