Art Athina 2025: "To design βρίσκεται παντού, αρκεί να το παρατηρήσεις"

Το μεγαλύτερο εικαστικό γεγονός της χρονιάς επιστρέφει στο Ζάππειο Μέγαρο από τις 18 έως τις 22 Σεπτεμβρίου, δίνοντας στο φιλότεχνο κοινό την ευκαιρία να ανακαλύψει όλα όσα συμβαίνουν αυτήν τη στιγμή στον κόσμο της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής. Η αγαπημένη Art Athina, μία από τις παλαιότερες ευρωπαϊκές φουάρ που διοργανώνεται από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης, φέρνει στην πόλη 72 αίθουσες τέχνης από την Ελλάδα και το εξωτερικό και μας καλεί να παρακολουθήσουμε το πλούσιο παράλληλο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει ομιλίες, περφόρμανς, συζητήσεις και πολλές εκπλήξεις. 

Πολύ σύντομα θα μάθουμε αναλυτικά τις συναρπαστικές εκδηλώσεις της Art Athina, η οποία, εκτός από το Main μέρος με προτάσεις από διεθνείς γκαλερί, περιλαμβάνει ακόμα τις ενότητες Projects (ανεξάρτητοι χώροι τέχνης και μη κερδοσκοπικοί πολιτιστικοί οργανισμοί), Performance σε συνεργασία με το Flux Laboratory και Design, το οποίο φέτος έχει ιδιαίτερη, πολύ πιο ενισχυμένη θέση στο πρόγραμμα της φουάρ. 

Μια ολόφρεσκη προσθήκη είναι τα Art Athina Art for Tomorrow Talks powered by TATOÏ Club, που έχουν σχεδιάσει οι Μαριλένα Κουτσούκου, διευθύντρια ανάπτυξης της Art Athina, και η Kim Conniff Taber, διευθύντρια σύνταξης του Art for Tomorrow, με προσκεκλημένους έμπειρους δημοσιογράφους των "New York Times". Αυτός ο νέος κύκλος συζητήσεων και ανταλλαγής ιδεών αφορά, προφανώς, τη σύγχρονη τέχνη, και φιλοδοξεί να φέρει σε διάλογο καλλιτέχνες, εκπροσώπους της πολιτιστικής πρωτοπορίας, στοχαστές και ακτιβιστές σχετικά με το ρόλο της τέχνης στη διαμόρφωση του μέλλοντος. Ακόμη, στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης, θα παρουσιαστεί για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά ο θεσμός του βραβείου της Art Athina για νέο καλλιτέχνη. Το βραβείο είναι μια συνεργασία της φουάρ με το MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά και στοχεύει στην ενίσχυση της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Κεντρικός άξονας της Art Athina 2025 είναι η ανάδειξη και καταγραφή νέων καλλιτεχνικών τάσεων, προβληματισμών και εξελίξεων στη σύγχρονη τέχνη. Επίσης, σε πρώτο πλάνο φαίνεται πως είναι το σύγχρονο design –όχι μόνο στη φουάρ, αλλά γενικότερη στη διεθνή εικαστική σκηνή–, γεγονός που μας έδωσε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον Μάνθο Καλούμενο, ο οποίος συνεπιμελείται την ενότητα Design (συμμετέχουν οι χώροι ANTIQUA, Bombyx, Mare Studio, Soutzoglou Carpets, Stefanidou Tsoukala Gallery, TAXIDI TINOS, Temporary Showroom) μαζί με την Τίνα Δασκαλαντωνάκη. Ο ανεξάρτητος επιμελητής μάς μίλησε για τις παράλληλες δράσεις που θα πραγματοποιηθούν σε χώρους εντός και εκτός του Ζαππείου, τα στοιχεία που εμπνέουν τους συμμετέχοντες χώρους τέχνης στην Art Athina και τον τρόπο με τον οποίο το σχέδιο έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητά μας, ακόμα κι αν εμείς δεν το συνειδητοποιούμε.

Μιλήστε μας για την ενότητα Design. Ποιο ήταν το σκεπτικό και πώς συνεργαστήκατε με την Τίνα Δασκαλαντωνάκη για την υλοποίησή της;

Η ενότητα design, που ξεκίνησε δυναμικά στην περσινή Art Athina, είναι στην ουσία μια τέχνη που αγγίζει με πολύπλευρες μορφές τους θαυμαστές της. Με τον ίδιο τρόπο και με παρόμοιο σκεπτικό λειτουργεί η συνεργασία μας με την Τίνα. Τόσο απλά και σύνθετα συγχρόνως. Μέταλλο, αργαλειός, μάρμαρο, γυαλί είναι μερικά από τα υλικά που θα παρουσιάσουν οι εκθέτες από τους σχεδιαστές τους.

Με ποιον τρόπο οι καλλιτέχνες επανοικειοποιούνται παραδοσιακές τεχνικές και τις εφαρμόζουν στα έργα τους;

Οι καλλιτέχνες με τις παραδοσιακές τεχνικές ως οδηγό δοκιμάζουν και εξελίσσονται μέσα από τα έργα τους. Δίνουν νέα μορφή στα υλικά με τα οποία δουλεύουν. Η άποψή μου είναι ότι σχεδιαστικά έχουν δοκιμαστεί τα πάντα αλλά και συγχρόνως τίποτα.

Πώς επιλέχθηκαν οι γκαλερί που συμμετέχουν στην Art Athina και ποιες διαφορετικές προσεγγίσεις παρατηρούμε στα έργα;

Βασισμένοι στην περσινή επιλογή των γκαλερί, των οποίων την αισθητική εμπιστευόμαστε, αλλά και με νέες συμμετοχές που θα προσθέσουν υλικά και τεχνικές, επιδιώκουμε τις διαφορετικές προσεγγίσεις. Ωστόσο υπάρχουν γκαλερί που προτείνουν δημιουργούς από παλαιότερες εποχές, οι οποίοι είχαν εμπνευστεί εμβληματικά designs.

Θα υπάρξουν παράλληλες δράσεις (ομιλίες, παρουσιάσεις) σχετικές με την ενότητα;

Θα υπάρχουν δράσεις σε κάποιους χώρους της φουάρ, ενώ εκτός Ζαππείου θα γίνουν ομιλίες και άλλα events που θα ανακοινωθούν προσεχώς.

Ποια είναι η προσωπική σας σχέση με το design;

Με το design έχουμε καθημερινή σχέση, από το περπάτημα στην πόλη και την παρατήρηση των κοινόχρηστων αντικειμένων μέχρι τη μακρά ιστορία που έχει το design στη μόδα, τα vintage έπιπλα ή τα αντικείμενα – χρηστικά ή μη. Το design βρίσκεται παντού, αρκεί να το παρατηρήσεις.

Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η δημοφιλία του design τα τελευταία χρόνια; Υπάρχουν τεχνικές ή προσεγγίσεις που έχουν οδηγήσει σε ένα είδος "αναγέννησης" της συγκεκριμένης τέχνης;

Το design ήταν, είναι και θα είναι δημοφιλές. Αν το σκεφτείς, από τα 30s έως και σήμερα υπάρχει δυναμικά στη ζωή μας. Σαφώς και πολύ παλαιότερα. Το σήμερα έχει έντονο ενδιαφέρον, αφού παρατηρείται επιστροφή σε τεχνικές και υλικά που ίσως να είχαν παραμεληθεί και πλέον αναβιώνουν με σύγχρονο τρόπο.

Ποια η γνώμη σας για την εξέλιξη του design στην Ελλάδα;

Υπάρχει μεγάλη εξέλιξη. Μην ξεχνάμε το γεγονός ότι είναι μια τέχνη με μακρά ιστορία. Συνδυαστικά, το άνοιγμα που έχει γίνει στη σημερινή εποχή επιτρέπει στην πληροφορία να διαδίδεται και να διαχέεται ανεμπόδιστα. Επομένως, τα ερεθίσματα είναι αμέτρητα. Έλληνες σχεδιαστές υπήρχαν ανέκαθεν και εξακολουθούμε να ανακαλύπτουμε νέα ταλέντα.

Σε διεθνές επίπεδο, υπάρχουν κάποιες σχεδιαστικές τάσεις που σας έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον και θα θέλατε να δείτε περισσότερο και στην ελληνική σκηνή;

Δεν θα ξεχώριζα την ελληνική από την παγκόσμια σκηνή. Η ελληνική είναι παγκόσμια από τη φύση της. Είναι πρωτοπόρα από το DNA της. Πιστεύω πως έχει δώσει απλόχερα έμπνευση στην παγκόσμια κοινότητα τεχνών, ειδικά στο design – από τον Αλέξανδρο Κωνσταντίνο Ισσιγόνη, τον Τλούπα και πολλούς άλλους.

Ποιος ο ρόλος της βιωσιμότητας σε όσα παρουσιάζουν οι χώροι τέχνης; Υπήρχε επιθυμία να αναδείξετε τέτοιου είδους έργα με αφορμή τη φουάρ;

Η βιωσιμότητα είναι ούτως ή άλλως στοιχείο της καθημερινής μας φιλοσοφίας σε όλα τα επίπεδα, η οποία εκτείνεται και στα έργα design που παρουσιάζουν οι χώροι τέχνης, και μάλιστα πολύ πιο ξεκάθαρα τις περισσότερες φορές.

Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.