"One Year Later": Μελετώντας το αμετάκλητο πέρασμα του χρόνου

Στην αρχαία ελληνική σκέψη, ο χρόνος ισούται με μία απέραντη κοσμική δύναμη που επηρεάζει και διαμορφώνει τη φυσική και ηθική τάξη του κόσμου. Μία θεότητα προϋπάρχουσα της Δημιουργίας, με αναπόφευκτη επιρροή στον ρου της ιστορίας, ένας καθολικός παράγοντας σε κυκλική ροή, επουδενί εξαρτώμενος από τη θέληση και τις ενέργειες των ανθρώπων. Στις 11 Σεπτεμβρίου, η γκαλερί Alma, σε συνεργασία με την επιμελήτρια και ιστορικό τέχνης Ειρήνη Μαρία Νανούρη, εγκαινιάζει τη νέα σεζόν με την έκθεση "One Year Later", όπου το βασικό καλλιτεχνικό και αισθητικό εργαλείο είναι ο χρόνος. Τρεις εικαστικοί καλλιτέχνες, από τους πιο ταλαντούχους της γενιάς τους, μοιράζονται με το κοινό προσωπικές στιγμές δημιουργικής έκφρασης, βάζοντας μία άνω τελεία, στο -κατά τα άλλα- αμετάκλητο, πέρασμα του χρόνου. 

Γεννημένη στην Αθήνα και ολοκληρώνοντας τις σπουδές της στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, στο εργαστήριο του Νίκου Τρανού, η Έλλη Γιαλαμά χρησιμοποιεί ως βασικό εργαλείο έκφρασης τον πηλό. Εμπνεόμενη από τη θεωρία των Τσάκρα -μία λέξη που στη σανσκριτική γλώσσα σημαίνει τροχός- δημιουργεί επτά πριμιτιβιστικά κεραμικά γλυπτά, τα οποία, όπως τα επτά τσάκρα του ανθρώπινου σώματος συνδέονται αμετάκλητα με τη ροή της ζωής και πλαισιώνουν αντίστοιχα το συντριβάνι της έκθεσης, πηγή της ζωής, που κυλά. Έντονες αλλά και παστέλ αποχρώσεις συνοδεύουν απεικονίσεις εμπνευσμένες από τη μυθολογία αλλά και την αρχή της δημιουργίας του κόσμου ενώ περιγραφικά σύμβολα ανθρώπινων σωμάτων ή και ζώων επανεμφανίζονται αλληγορικά για να υπενθυμίσουν στον θεατή την ιερότητα της ζωής, εντάσσοντας την αναπόφευκτα στην έννοια του συστήματος.

Και από τον χρόνο που τρέχει, στον χρόνο που σταματά. Σε μία αριστοτεχνική σπουδή του ανθρώπινου σώματος, ο εικαστικός Ορέστης Παπακωνσταντίνου, γεννημένος στην Αθήνα και με σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο εργαστήριο του Βαγγέλη Πλοιαρίδη, δημιουργεί μία ενότητα έργων, με βασική θεματική το άγγιγμα. Ακροβατώντας ανάμεσα στην ακαδημαϊκή ζωγραφική και την υψηλή αισθητική μιας γενιάς που παλεύει να βρει τη θέση της στον κόσμο, άφυλα σώματα προσεγγίζουν το ένα το άλλο, με μια απροσδιόριστη εγγύτητα απόκρυφων ηδονικών στιγμών, φυλακισμένων στην ανυπαρξία του βλέμματος. Εικόνες - χρονικά χάσματα που απεικονίζουν καταστάσεις όπου το παρόν αποκόπτεται από το παρελθόν ή το μέλλον, χωρίς ευθύγραμμη μετάβαση. Η συγκεκριμένη ενότητα έργων του Παπακωνσταντίνου αυτοκαθορίζεται από τον χώρο αλλά και τη σημασία που καταλαμβάνει ένα δακτυλικό αποτύπωμα. Περιεκτικό αλλά μοναδικό σχόλιο περί έμφυλων ζητημάτων αλλά και προβληματισμών σχετικά με την σύγχρονη επικοινωνία αποξένωσης, την ευαλωτότητα του συνεχώς βαλλόμενου ανθρώπινου σώματος και πνεύματος, τη θολή ανάμνηση άλλων, αιολικών στιγμών που εξουσιάζουν τη φαντασία και αναμοχλεύουν την ουσία. 

Και από τον χρόνο που σταματά, στον χρόνο που δεν ελέγχεται. Ο εικαστικός καλλιτέχνης Γιώργος Πουλής, γεννημένος στην Αθήνα και απόφοιτος της ΑΣΚΤ και του εργαστηρίου του Αριστοτέλη Τζάκου, δημιουργεί εμφατικά ζωγραφικά θραύσματα αξιοποιώντας τον χρόνο όχι μόνο ως μέσο μέτρησης αλλά και ως τρόπο σύνθεσης, συμβολισμού και εμπειρίας. Λάδια με έντονα και οριοθετημένα περιγράμματα, επιβάλλουν την αναπότρεπτη έννοια του συστήματος και δημιουργούν οπτικούς παραλληλισμούς με τη μέση πολιτειακή καθημερινότητα ενώ παράλληλα το δραματικό φορτίο ενισχύεται από ακουαρέλες που -καθοδηγούμενες από το υλικό τους- στέκονται μετέωρες στον ανύπαρκτο χρόνο της αιώνιας σχέσης ανάμεσα στη δημιουργία και τη θέαση. Ζαφειρένιες και ηλιοκαμένες αστραπές δημιουργούν μια αυτόνομη εσωτερική νοηματική δομή που καθοδηγείται από την αισθητηριακή αντίληψη του χρόνου. Μεταμόρφωση, μνήμη, απώλεια και αισιοδοξία υπό τη σκέπη σταθερής και ευέλπιδος χειρονομιακής πινελιάς. 

Στην ελληνική μυθολογία, ο Χρόνος ταξιδεύει με συνοδοιπόρισσα του, την Ανάγκη, μια θεμελιώδη και ανώτερη δύναμη που επιβάλλει τους φυσικούς και ηθικούς νόμους του κόσμου και δεν επιδέχεται αντίστασης. Μαζί δημιουργούν την Αδράστεια, την συνειδητή αποδοχή της αναπόφευκτης πορείας των γεγονότων. Αναπόφευκτα, η Έλλη, ο Ορέστης και ο Γιώργος, δημιουργούν. Αναπόφευκτα επιλέγουν την καθολικότητα του τώρα. 

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν τρεις ξεναγήσεις από την επιμελήτρια Ειρήνη Μαρία Νανούρη, τα Σάββατα 13, 20 και 27 Σεπτεμβρίου 2025, ώρα 12-1.30 μ.μ.

Info: Alma | Εγκαίνια: 11/9, 6.30 μ.μ. | έως 27/9 | Ώρες λειτουργίας: Τρ., Πεμ., Παρ. 11 π.μ. – 8 μ.μ., Τετ., Σαβ. 11 π.μ. – 4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη

Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.