
Η Εθνική Πινακοθήκη καλωσορίζει τον Ιούλιο, προσκαλώντας μικρούς και μεγάλους σε έναν ζωντανό διάλογο με την τέχνη. Μέσα από τα εμβληματικά τοπία, τα έντονα χρώματα και το φως του Αιγαίου που χαρακτηρίζουν το έργο του Παναγιώτη Τέτση, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει ξανά την ποίηση της ελληνικής φύσης και της καθημερινής ζωής σε μια πολυαισθητηριακή προσέγγιση. Παράλληλα, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, οι θεματικές ξεναγήσεις και οι νέες εκθέσεις που έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούλιο αναδεικνύουν διαφορετικές εκφάνσεις της εικαστικής δημιουργίας - από τη σύγχρονη μυθοπλασία και τη σουρεαλιστική ποίηση έως τη ρεαλιστική και αφαιρετική γλυπτική. Μέσα από αυτές τις βιωματικές δράσεις, το κοινό θα έχει και αυτό τον μήνα τη δυνατότητα να εξερευνήσει έργα σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών και να συνδεθεί πιο ουσιαστικά με την τέχνη.
Εθνική Πινακοθήκη - Κεντρικό Κτήριο
Περιοδικές εκθέσεις που συνεχίζονται
Παναγιώτης Τέτσης - Η εμμονή του βλέμματος
Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του Παναγιώτη Τέτση, η Εθνική Πινακοθήκη παρουσιάζει μια μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του. Ο Π. Τέτσης, ζωγράφος, χαράκτης, δάσκαλος, ακαδημαϊκός, ο οποίος είχε διατελέσει Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης, υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες που με το έργο και τη διδασκαλία τους διαμόρφωσαν την Ελληνική μεταπολεμική ζωγραφική. Στόχος της έκθεσης είναι όχι μόνο να παρουσιάσει την καλλιτεχνική πορεία του δημιουργού αλλά και να εστιάσει στην ιδιαίτερη "ματιά" με την οποία, δίνοντας έμφαση στο φως και το χρώμα, πραγματεύεται τα θέματά του ενεργοποιώντας το σύνολο των αισθήσεων.
Η Λαϊκή αγορά και η Ύδρα αποτελούν μια εισαγωγή για τον επισκέπτη στον κόσμο του Π. Τέτση. Ακολουθεί μια κατάδυση στο έργο του. Θεματικές ομάδες, οι οποίες δεν χαρακτηρίζονται από μια χρονολογική συνέχεια, διαδέχονται η μία την άλλη προκειμένου να αποκαλύψουν στον θεατή το εικαστικό ιδίωμα του καλλιτέχνη, τον τρόπο με τον οποίο παρατηρεί τον κόσμο γύρω του και τον μετουσιώνει σε έργο τέχνης, πίνακα, χαρακτικό, υδατογραφία, παστέλ. Καθώς όμως γνωρίζουμε τον ιδιαίτερο κόσμο του Π. Τέτση, αντιλαμβανόμαστε ότι οι θεματικές ενότητες, πολλές φορές, συμπίπτουν και με τις χρονολογικές. Για μεγάλα χρονικά διαστήματα, που διαρκούν και τέσσερα αν όχι περισσότερα χρόνια, μελετάει, σχεδόν εμμονικά, ένα συγκεκριμένο θέμα. Δημιουργούνται "σειρές", "ενότητες", όπως οι ποδοσφαιριστές, οι κήποι, οι μπαλκονόπορτες, οι καρέκλες, τα ναυπηγεία, τα τοπία της Σίφνου, η λαϊκή αγορά, τα τραπέζια, τα τοπία της Ύδρας, οι βάρκες, οι θάλασσες, τα πορτραίτα των φίλων, οι νεκρές φύσεις, τα πεύκα και τέλος τα βράχια της Ύδρας. Οι ζωγραφικές αυτές σειρές πλαισιώνονται και με άλλα μέσα, όπως μελάνια, χαρακτικά, ακουαρέλες, γιατί θεωρεί ότι πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία και με τον τρόπο αυτό του δίνεται η δυνατότητα να δει το αποτέλεσμα στο οποίο θέλει να καταλήξει από πολλές οπτικές γωνίες.
Στην έκθεση παρουσιάζονται 160 έργα, τα περισσότερα πίνακες ζωγραφικής, χαρακτικά, ακουαρέλες, παστέλ. Η πλειοψηφία των έργων προέρχεται από τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης, στην οποία περιήλθαν έπειτα από δωρεές που πραγματοποίησε ο καλλιτέχνης μεταξύ των ετών 1997 και 2015, ενώ 64 από τα εκτιθέμενα έργα ανήκουν σε ιδιωτικές ή θεσμικές συλλογές. Η επιλογή έχει σκοπό να προβάλλει είτε την "εμμονική" ματιά με την οποία παρατηρούσε το περιβάλλον του και το μετουσίωνε εικαστικά είτε να αποκαλύψει άγνωστες πτυχές της καλλιτεχνικής του παραγωγής και τεχνοτροπίας.
Ξεναγήσεις από την επιμελήτρια της έκθεσης: Τετάρτη 2 Ιουλίου & 16 Ιουλίου στις 18:00 (Δεν απαιτείται κράτηση θέσης)
Χώρος: Κεντρικό Κτήριο ΕΠΜΑΣ, Σημείο συνάντησης: Είσοδος της έκθεσης (όροφος: -2 )
Επιμέλεια: Έφη Αγαθονίκου, Διευθύντρια Συλλογών, Καλλιτεχνικού και Μουσειολογικού Προγραμματισμού ΕΠΜΑΣ
Διάρκεια έκθεσης: Απρίλιος - Οκτώβριος 2025
Συνεχίζονται επίσης:
- Francisco Goya, Los Caprichos - Μόνιμη Συλλογή
- Η Σαγήνη του Αλλόκοτου – Ενδιάμεσος Χώρος
- Χάρτινες Εικόνες – Οι Απαρχές της Ελληνικής Χαρακτικής
- Έφη Στρούζα: ένα νέο ταξίδι - ΙΣΕΤ
Νέες εκθέσεις
Η ΦΑΡΜΑ
Στη Νεοελληνική γλυπτική κυρίαρχο θέμα, στο πεδίο της αναπαράστασης, είναι η ανθρώπινη μορφή. Η ζωοπλαστική είναι ένα δευτερεύον θέμα, που καλλιεργήθηκε από ορισμένους γλύπτες, συνήθως, όμως, περιστασιακά. Έτσι, ορισμένοι επέλεξαν να απεικονίσουν το αγαπημένο τους κατοικίδιο ή το κατοικίδιο κάποιου γείτονα, ενώ άλλοι πουλιά και ζώα της ελληνικής υπαίθρου ή πουλιά και ζώα που συνάντησαν στα ταξίδια τους. Στη συλλογή Γλυπτικής της Εθνικής Πινακοθήκης συνθέσεις καλλιτεχνών, όπως ο Πολύγνωτος Βαγής, ο Θανάσης Απάρτης, η Μπέλλα Ραφτοπούλου, ο Χρήστος Καπράλος, ο Ευριπίδης Βαβούρης, ο Αντώνης Καραχάλιος, ο Κώστας Καραχάλιος, η Ναταλία Μελά, ο Γιάννης Αντωνιάδης και ο Νικόλας Δογούλης δίνουν μια αρκετά αντιπροσωπευτική εικόνα αυτής της πλευράς της δημιουργίας τους. Η μοναδική που ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη ζωοπλαστική είναι η Φρόσω Ευθυμιάδη - Μενεγάκη.
Τα έργα που έχουν επιλεγεί για τη Φάρμα είναι μόνο εκείνα που το μέγεθος και το υλικό τους επιτρέπει την τοποθέτησή τους σε υπαίθριο χώρο. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1940 και φτάνοντας έως και τη δεκαετία του 1970, οικόσιτα και άγρια ζώα και πουλιά συνθέτουν ένα φανταστικό, εικαστικό περιβάλλον. Φιγούρες οικείες και άλλες λιγότερο γνωστές, σε χαρακτηριστικές στάσεις, ρεαλιστικά πλασμένες ή πιο αφαιρετικές, θα συναντήσουν την πανίδα και θα συνομιλήσουν με τους μικρούς και τους μεγάλους φίλους του πάρκου. Έτσι, μέσα από έργα της Μπέλλας Ραφτοπούλου, του Αντώνη Καραχάλιου, του Γιάννη Αντωνιάδη, του Νικόλα Δογούλη, ιδιαίτερα, όμως, της Φρόσως Ευθυμιάδη Μενεγάκη, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μια διαφορετική πλευρά της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ένα πιο σπάνιο, αλλά πολύ ενδιαφέρον θέμα της Γλυπτικής, και ταυτόχρονα να παρακολουθήσουν τη συνύπαρξη ή το πέρασμα από τη ρεαλιστική στην αφαιρετική απόδοση.
Χώρος: Εθνική Γλυπτοθήκη - Παράρτημα ΕΠΜΑΣ
Έναρξη έκθεσης: Τετάρτη 16 Ιουλίου
Επιμέλεια: Τώνια Γιαννουδάκη, επιμελήτρια της συλλογής Νεοελληνικής και Ευρωπαϊκής Γλυπτικής ΕΠΜΑΣ
Εκπαιδευτικά Προγράμματα για οικογένειες
Σύγχρονες Μυθολογίες: Στον Κόσμο του Hans Arp
Τι κάνουν άραγε υβριδικά πλάσματα όπως ο Φυτικός Κορμός, η Σειρήνα και η Χίμαιρα στο εργαστήριο του γλύπτη, ζωγράφου και ποιητή Hans Arp; Τον Ιούλιο, το παιδικό εργαστήριο της Εθνικής Πινακοθήκης αποχαιρετά από το Φουαγιέ του μουσείου ένα από τα είκοσι ένα γλυπτά, δωρεά του Ιδρύματος Arp προς την ΕΠΜΑΣ, του εμβληματικού Γαλλο-Γερμανού καλλιτέχνη. Από τη θεά Δήμητρα και τη νύμφη Δάφνη, στη Γυναίκα-Αμφορέα και τους θρυλικούς λέοντες της Δήλου, το ενδιαφέρον του Arp για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό τονώθηκε ύστερα από τα ταξίδια του στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 1950. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα: "Σύγχρονες Μυθολογίες: Στον Κόσμο του Hans Arp" επισκεπτόμαστε ξανά μυθικά πλάσματα και θρυλικές μορφές, εμπλουτίζοντας με σύγχρονα νοήματα την αφήγηση της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Εστιάζοντας στην περίοδο κατά την οποία ο Arp συνδέθηκε με το κίνημα του παρισινού Σουρεαλισμού, δημιουργούμε συλλογικά τα δικά μας ποιήματα και μυθικά πλάσματα, μέσα από το διάσημο παιχνίδι των σουρεαλιστών, γνωστό με το όνομα Cadavre Exquis.
Ημερομηνία: Σάββατο, 5 Ιουλίου, Ώρα: 12:00
Χώρος: Κεντρικό Κτήριο ΕΠΜΑΣ – Μόνιμη Συλλογή
Σχεδιασμός: Άρτεμις Ζερβού, επιμελήτρια ΕΠΜΑΣ & Χριστίνα Μπότσου, μουσειοπαιδαγωγός ΕΠΜΑΣ
Διεξαγωγή: Χριστίνα Μπότσου, μουσειοπαιδαγωγός ΕΠΜΑΣ
Κρατήσεις: edu.episkepseis@nationalgallery.gr
Κόστος Προγράμματος: 8€
Ηλικίες: 7-12 ετών (απαραίτητη η συνοδεία γονέα)
Θεματικές Ξεναγήσεις για το κοινό - Κεντρικό Κτήριο
Γνωρίζοντας τον Παναγιώτη Τέτση
Σε συνέχεια του κύκλου των θεματικών ξεναγήσεων θα επισκεφθούμε γωνιές της Ελλάδας και του εξωτερικού μέσα από το βλέμμα του Παναγιώτη Τέτση στην περιοδική έκθεση του μουσείου με τίτλο: Παναγιώτης Τέτσης,Η εμμονή του βλέμματος. Από την εμβληματική λαϊκή αγορά της οδού Ξενοκράτους με τον έντονο χρωματισμό έως τα σκιερά πεύκα της Ύδρας, θα ταξιδέψουμε και θα γνωρίσουμε έναν από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους του 20ού αιώνα.
Ημερομηνία: Σάββατο 12 Ιουλίου, Ώρα: 12:00
Χώρος: Κεντρικό Κτήριο ΕΠΜΑΣ – Μόνιμη Συλλογή
Σχεδίαση & Διεξαγωγή: Μαρίνα Τομαζάνη, Ιστορικός τέχνης & Επιμελήτρια ΕΠΜΑΣ
Κρατήσεις: edu.episkepseis@nationalgallery.gr
Παραρτήματα
Παράρτημα ΕΠΜΑΣ - Ναύπλιο
Το Νερό και τα Όνειρα: Ένα Βράδυ στο Μουσείο
Πού πηγαίνουν τα όνειρα όταν ξυπνάμε; Στο βραδινό sleepover στο Μουσείο της Εθνικής Πινακοθήκης - Παραρτήματος Ναυπλίου, βουτάμε σε έναν υδάτινο κόσμο ονείρων, με την επίσκεψή μας στη ρετροσπεκτίβα του έργου της Μαρίας Φιλοπούλου με τίτλο Ελευθερία. Εμπνευσμένοι από το βιβλίο του Gaston Bachelard Το Νερό και τα Όνειρα: Δοκίμιο πάνω στη Φαντασία της Ύλης, επιστρέφουμε στον ποιητικό χώρο του νερού, ζωγραφίζουμε τις δικές μας υδατογραφίες και μεταφερόμαστε σε έναν κόσμο που τα όνειρα συνεχίζουν να υπάρχουν ̶ ακόμη κι όταν έχουμε ξυπνήσει.
Υπεύθυνη οργάνωσης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων: Λαμπρινή Καρακούρτη, Ιστορικός Τέχνης-Επιμελήτρια ΕΠΜΑΣ
Ημερομηνία: Σάββατο 12 Ιουλίου, Ώρα: 20:00
Σχεδίαση & Διεξαγωγή: Λαμπρινή Καρακούρτη, Ιστορικός Τέχνης - Επιμελήτρια ΕΠΜΑΣ, Χριστίνα Μπότσου, μουσειοπαιδαγωγός ΕΠΜΑΣ
Διεξαγωγή: Χριστίνα Μπότσου, μουσειοπαιδαγωγός ΕΠΜΑΣ
Κρατήσεις: labrinikarakourti@nationalgallery.gr
Ηλικίες: 6-12 ετών
Συνεχίζονται οι εκθέσεις:
Ελευθερία, Αναδρομική έκθεση της Μαρίας Φιλοπούλου
Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.
Περισσότερες πληροφορίες
Francisco Goya. Los Caprichos
Ογδόντα χαρακτικά, οξυγραφίες σε χαρτί και ακουατίντα, που χρονολογούνται από το 1797-98, θα παρουσιαστούν σε διάλογο με τη μόνιμη συλλογή της ΕΠΜΑΣ και θα συνοδεύονται από φωτογραφίες των προπαρασκευαστικών σχεδίων. Είναι η πρώτη χαρακτική σειρά του Francisco Goya και η μόνη που δημοσιοποιήθηκε όταν ο καλλιτέχνης ήταν εν ζωή. Η σειρά των χαρακτικών, που ο Francisco Goya δημοσιεύει στις αρχές του 1799, αποτελεί ένα έργο-ορόσημο στην καλλιτεχνική του εξέλιξη, καθώς για πρώτη φορά ο επίσημος ζωγράφος της Ισπανικής Αυλής αφήνεται να εκφράσει τον επαναστατικό χαρακτήρα μιας τέχνης ώριμης και απελευθερωμένης από τις δεσμεύσεις των δημόσιων παραγγελιών. Εμφορούμενος από τα πνευματικά και φιλοσοφικά ερείσματα του διαφωτισμού που πρέσβευε τα ιδανικά της λογικής, της προόδου και της ελευθερίας, ο Goya αντλεί τα θέματά του από την ίδια τη ζωή της εποχής του, εστιάζοντας στις πιο προκλητικές όψεις της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας που τον περιβάλλει, προκειμένου να ασκήσει μια ανελέητη κριτική στις σκοτεινές πλευρές της ισπανικής κοινωνίας του τέλους του 18ου αιώνα.
Η Σαγήνη του Αλλόκοτου – Ενδιάμεσος Χώρος
Με κινητήριο μοχλό τις σειρές των χαρακτικών έργων του Goya στην Εθνική Πινακοθήκη και συνεπείς στην πρόθεση να ανανεώσουμε τα εργαλεία ανάγνωσης των ιστορικών συλλογών με το πρόγραμμα δράσεων του Ενδιάμεσου Χώρου, παρουσιάζουμε παράλληλα με την έκθεση των 80 χαρακτικών της σειράς «Los Caprichos», ένα θεματικό αφιέρωμα στην ελληνική τέχνη με τίτλο Η Σαγήνη του Αλλόκοτου. Στην ομαδική έκθεση περιλαμβάνονται έργα δέκα καλλιτεχνών που από διαφορετικές αφετηρίες εναγκαλίζονται και εικονίζουν το αλλόκοτο, το υβριδικό, και το γκροτέσκο.
Παναγιώτης Τέτσης: Η εμμονή του βλέμματος
Ο Π. Τέτσης, ζωγράφος, χαράκτης, δάσκαλος, ακαδημαϊκός, ο οποίος είχε διατελέσει Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης, υπήρξε από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες που με το έργο και τη διδασκαλία τους διαμόρφωσαν την Ελληνική μεταπολεμική ζωγραφική. Στόχος της έκθεσης είναι όχι μόνο να παρουσιάσει την καλλιτεχνική πορεία του καλλιτέχνη αλλά και να εστιάσει στην ιδιαίτερη «ματιά» με την οποία, δίνοντας έμφαση στο φως και το χρώμα, πραγματεύεται τα θέματά του. Στην έκθεση παρουσιάζονται 160 έργα, τα περισσότερα πίνακες ζωγραφικής, χαρακτικά, ακουαρέλες, παστέλ. Η επιλογή έχει σκοπό να προβάλλει την «εμμονική» του ματιά με την οποία παρατηρούσε το περιβάλλον του και το μετουσίωσε εικαστικά και να αποκαλύψει άγνωστες πτυχές της καλλιτεχνικής του παραγωγής και τεχνοτροπίας.
Έφη Στρούζα: ένα νέο ταξίδι
Tο θεωρητικό, το τεχνοκριτικό και το επιμελητικό έργο της ιστορικού και κριτικού τέχνης Έφης Στρούζα παρουσιάζεται με έμφαση σε κομβικές στιγμές της πορείας της, κυρίως μέσα από το πλούσιο αρχείο της. Η έκθεση περιλαμβάνει πρωτότυπο αρχειακό υλικό, επιδιώκοντας να προσφέρει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να κατανοήσουν τους θεωρητικούς άξονες, τους προβληματισμούς και τις θέσεις της γύρω από την τέχνη. Πολυγραφότατη και μαχητική, με όραμα και σαφείς τοποθετήσεις σχετικά με τον ρόλο της σύγχρονης τέχνης της εποχής της, η Έφη Στρούζα μέσα από το έργο της διατηρεί μια ξεχωριστή θέση στην ελληνική εικαστική σκηνή της μεταπολίτευσης. Με το βλέμμα διαρκώς στραμμένο στα διεθνή τεκταινόμενα επεδίωκε, μέσω της επιμελητικής της πρακτικής και των καίριων θεωρητικών της παρεμβάσεων, τον γόνιμο διάλογο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης με το διεθνές εικαστικό γίγνεσθαι.
Χάρτινες Εικόνες – Οι Απαρχές της Ελληνικής Χαρακτικής
Η Εθνική Πινακοθήκη «σκαλίζει» για άλλη μια φορά την πλούσια συλλογή της με χαρακτικά έργα και αναδεικνύει μια λιγότερη γνωστή πλευρά της ιστορικής αυτής τέχνης. Στα τέλη του Ιουνίου εγκαινιάζεται ένα αφιέρωμα «Χάρτινες Εικόνες – Οι Απαρχές της Ελληνικής Χαρακτικής», με την οποία το μουσείο εκθέτει τα θρησκευτικά χαρακτικά της συλλογής του. Παρότι λιγότερο γνωστή στις μέρες μας, η θρησκευτική χαρακτική είχε τεράστια απήχηση από τα μέσα του 17ου έως το τέλος του 19ου αι., και, αν μελετήσουμε την ιστορία της, θα εντοπίσουμε ίχνη της στα τουρκοκρατούμενα εδάφη αλλά και στις εσχατιές της ορθόδοξης ελληνικής διασποράς. Αγιορείτικα χαρακτικά (πανοραμικές απόψεις μοναστικών κέντρων, αναπαραστάσεις μοναστηριών, μορφές Αγίων και σκηνές από τα πάθη του Χριστού) συνδιαλέγονται με ένα «Προσκυνητάριον των Αγίων Τόπων», στις σελίδες του οποίου ανακαλύπτουμε πρωτότυπα θρησκευτικά χαρακτικά.