Όταν η ποίηση κάνει soft guerilla στον Εθνικό Κήπο

Σάββατο πρωί στον Εθνικό Κήπο, μια διαφορετική πομπή διακόπτει την κίνηση των τουριστών. Μας οδηγεί ο ήχος του αυτοσχέδιου ζουρνά και του βιολιού (Αλέξανδρος Κλειδωνάς και Κωνσταντίνα Κυριαζή) πριν σταματήσουμε ανάμεσα στα δέντρα και τα ανθισμένα πλατώματα. Η αρχική αμηχανία δίνει γρήγορα τη θέση της στην ενεργή συμμετοχή, καθώς ερχόμαστε όλο και πιο κοντά, κλείνοντας τον κύκλο γύρω από τις αφηγήτριες και τους αφηγητές, τις/τους ραψωδούς. Το κάλεσμα για την αυτοσχεδιαστική δράση ανάγνωσης "Το Θρόισμα. Δενδροποιητική" στον Εθνικό Κήπο ήρθε από τρεις ποιήτριες (Φοίβη Γιαννίση, Κατερίνα Ηλιοπούλου, Eleni Sikelianos) και χαίρομαι που δεν ενέδωσα στη σαγήνη του κρεβατιού και βρέθηκα να παίρνω βαθιές αναπνοές παρασυρμένη από τις ευωδιές της ανοιξιάτικης φύσης και ακούγοντάς τες να διαβάζουν τα ποιήματά τους καλώντας μας να ανοίξουμε τα μάτια ανάποδα για να κοιτάξουμε τον κόσμο και δίνοντας το σύνθημα για μια διαφορετική "σκυταλοδρομία": "'Όταν όλα πάνε κατά διαόλου, έχουμε τα δέντρα."

Τέσσερα χρόνια μετά την πρώτη αντίστοιχη συνάντηση "Βούισμα. Εντομοποιητική", που έγινε το 2021 στου Φιλοπάππου εν μέσω πανδημίας, ένα ακόμη soft guerilla event έφερε μαζί ποιήτριες, καλλιτέχνες, θεωρητικούς, αναγνώστριες, περαστικούς να διαβάζουν αποσπάσματα από διάφορα είδη και ύφη ακουμπώντας στα δέντρα, όλες και όλοι μαζί, σε μια φιλική συνάντηση με κορύφωση μια ομαδική πολυφωνική εκφώνηση. Αρχαίοι μύθοι, σύγχρονα χρονογραφήματα, συκιές και παράξενα φρούτα, "χαϊκού" της αθηναϊκής ζωής, με επίκεντρο τα δέντρα που στις πιο λυρικές ή σκληρές στιγμές μας συντρόφευσαν για πάνω από 2 ώρες σε μια δράση θεραπευτική και αφυπνιστική ταυτόχρονα. Δεν κατάλαβα πότε έφτασε μεσημέρι και αναγκάστηκα να στείλω μήνυμα στο ραντεβού μου ότι θα αργήσω λίγο. 

Βγαίνοντας στο Σύνταγμα με κατεύθυνση την πλατεία της Μητρόπολης κοιτάζω ξαφνιασμένη τις ουρές έξω από τους φούρνους νέας γενιάς και το κλασικό σουβλατζίδικο του "Κώστα" στη Φιλελλήνων. Προς στιγμήν νόμιζα ότι ο μόνος καλός λόγος για να στριμωχτείς είναι για ν’ ακούσεις καλύτερα το επόμενο ποίημα ή για να πάρεις θέση και κουράγιο να διαβάσεις αυτό που έχεις φέρει μαζί σου εσύ. 'Όλο το υπόλοιπο σαββατοκύριακο διατηρώ την ευφορία, τις λέξεις, τις εικόνες, τις μυρωδιές. Υπόσχομαι να επιστρέψω στον Κήπο με το βιβλίο μου, όπως έκανα φοιτήτρια στα πάρκα του Λονδίνου, όπως κάναμε όταν ο γιος μας ήταν μικρός, τα Παριλίσσια Ιερά πίσω από τους Στύλους Ολυμπίου Διός ήταν ανοιχτά στο κοινό και οι κάτοικοι του κέντρου δεν ήταν είδος προς εξαφάνιση.

"Θα ήμασταν χειρότεροι απ’ ό,τι είμαστε χωρίς τα καλά βιβλία που έχουμε διαβάσει, πιο κομφορμιστές, όχι τόσο ανήσυχοι, πιο υποτακτικοί, και το κριτικό πνεύμα, η μηχανή της προόδου, δεν θα υπήρχε καν. Όπως η γραφή, έτσι και η ανάγνωση, είναι μια διαμαρτυρία ενάντια στις ανεπάρκειες της ζωής".

Δευτέρα πρωί διαβάζω την ομιλία του εκλιπόντος Μάριο Βάργκας Γιόσα όταν είχε πάρει το Νόμπελ και κρατάω αυτό: "Αν, προκειμένου να ανθίσει η λογοτεχνία, έπρεπε πρώτα μια κοινωνία να αποκτήσει υψηλό πολιτισμό, ελευθερία, ευημερία και δικαιοσύνη, δεν θα είχε υπάρξει ποτέ. Αλλά χάρη στη λογοτεχνία, στη συνείδηση που διαμορφώνει, τις επιθυμίες και τους πόθους που εμπνέει, και την απογοήτευσή μας από την πραγματικότητα όταν επιστρέφουμε από το ταξίδι σε ένα όμορφο φαντασιακό, ο πολιτισμός είναι σήμερα λιγότερο σκληρός απ’ ό,τι όταν οι παραμυθάδες άρχισαν να εξανθρωπίζουν τη ζωή με τους μύθους τους. Θα ήμασταν χειρότεροι απ’ ό,τι είμαστε χωρίς τα καλά βιβλία που έχουμε διαβάσει, πιο κομφορμιστές, όχι τόσο ανήσυχοι, πιο υποτακτικοί, και το κριτικό πνεύμα, η μηχανή της προόδου, δεν θα υπήρχε καν. Όπως η γραφή, έτσι και η ανάγνωση, είναι μια διαμαρτυρία ενάντια στις ανεπάρκειες της ζωής. Όταν αναζητούμε στη μυθοπλασία αυτό που λείπει από τη ζωή, λέμε, χωρίς να χρειάζεται να το πούμε ή ακόμη και να το γνωρίζουμε, ότι η ζωή όπως είναι δεν ικανοποιεί τη δίψα μας για το απόλυτο –το θεμέλιο της ανθρώπινης κατάστασης– και θα έπρεπε να είναι καλύτερη. Εφευρίσκουμε μυθοπλασίες για να ζήσουμε κάπως τις πολλές ζωές που θα θέλαμε να ζήσουμε, ενώ μόλις και μετά βίας έχουμε μία στη διάθεσή μας".

Αυτό το Πάσχα διαβάστε, πάρτε βαθιές ανάσες, ξεδιψάστε με φύση και μύθους, διαμαρτυρηθείτε, αλλάξτε. Καλή Ανάσταση!