Ανθώνας | Δήμητρα Ιωάννου, ΜΕΤΑ/ΚΗΠΟΙ, Sheltered Gardens, © Μαρία Τούλτσα και PCAI
Μια χρήσιμη πρωτοβουλία, ανοιχτή σε διαβούλευση και βελτιώσεις, είναι ο "Κώδικας Δεοντολογίας για Συλλέκτες Σύγχρονης Τέχνης" που συνέταξε μια ομάδα διεθνών συλλεκτών, μεταξύ των οποίων και οι ιδρυτές του προγράμματος Phenomenon στην Ανάφη, η οποία με το να δεσμεύεται για μια σειρά καλές πρακτικές επιχειρεί να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς στην κατεύθυνση της υιοθέτησης μιας πιο ηθικής στάσης εκ μέρους των συλλεκτών απέναντι στους καλλιτέχνες, αλλά και τους θεσμούς και την κοινωνία γενικότερα. Αν κρίνουμε από τη δήλωση της διευθύντριας του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κατερίνας Γρέγου στην παρουσίαση του εν λόγω κώδικα την περασμένη εβδομάδα, ότι ένας συλλέκτης της παραπονέθηκε για τις αμοιβές που ανακοίνωσε το μουσείο ότι θα δίνει στους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στις εκθέσεις του, είναι σαφές ότι και το αυτονόητο χρειάζεται να το διεκδικούμε.
Διαβάστε Επίσης
Παρόλα αυτά από την πορεία που τελικά πήρε η συζήτηση για τον κώδικα και τον χρόνο που τελικά παραχωρήθηκε στον κάθε ομιλητή, ή που αυτός διεκδίκησε, αν προτιμάτε, η καλλιτέχνις του πάνελ, η Πακυ Βλασσοπούλου, ακούστηκε πολύ λιγότερο από τους συλλέκτες και τους θεσμούς! Κάτι που κάνει επιτακτικό το ερώτημα που έθεσε: Ποιος, δηλαδή, θέτει τους κανόνες. Ειδικότερα σε μια χώρα που οι καλλιτέχνες σταρ, τουλάχιστον στα εικαστικά, σπανίζουν και η ουσιαστική σχέση υποστήριξης που μπορεί να προσφέρει ένας συλλέκτης (η ένας οποιοδήποτε υποστηρικτής) με όραμα και ενσυναίσθηση είναι ιδιαίτερα σημαντική. Μπορεί οι καλλιτέχνες να έχουν όντως δύναμη και να πρέπει να την ασκούν, όπως τόνισε η Γρέγου, το να μπορείς να είσαι όμως, ειδικότερα σε βάθος χρόνου, καλλιτέχνης, πόσο μάλλον γυναίκα καλλιτέχνης, είναι καταρχήν ταξικό ζήτημα.
Η αναπνοή που ένιωσα ότι χρειαζόμουν φεύγοντας από την αποπνικτική αυτή συζήτηση ήρθε το επόμενο βράδυ στην ανάγνωση του Αϊλήν Μάιλς από τη συλλογή "Εύα και άλλα ποιήματα" που οργάνωσαν οι εκδόσεις Αντίποδες και το πρόγραμμα Phenomenon, το οποίο και είχε καλέσει το Αϊλήν στην Ανάφη. Έχοντας αποκτήσει ένα δυναμικό νέο ακροατήριο ως σημείο αναφοράς μιας queer ποιητικής γραφής, το Αϊλήν έκανε να κρεμονται απο το στομα του δεκάδες ακροατών που γέμισαν το θερινο σινεμα Ριβιέρα και περίμεναν υπομονετικά να τους υπογράψει το βιβλίο. Με τη φωνή και την εκφορα να αποτελεί μέρος της όλης εμπειρίας διάβασε για τη Νέα Υόρκη των ‘70s, το Αιγαιο, αλλά κυρίως την καθημερινή ζωή (πώς μεταφράζεται, αλήθεια, το dayliness;), η οποία όπως χαρακτηριστικά είπε είναι φύλο. "Ποίηση για μένα, αντίθετα με τη λογοτεχνία, είναι το να σπας διαρκώς τους κανόνες, όπως τα εικαστικά. Να κάνεις τα ίδια πράγματα αλλάζοντάς τα διαρκώς, όπως μια τάξη γιόγκα.".
Λίγες μέρες μετά, σε έναν άλλο κήπο, αυτόν του μαγικού, άγνωστου στους πολλούς, Βοτανικού Κήπου Διομήδους στην Ιερά Οδό, στα εγκαίνια της έκθεσης σύγχρονης τέχνης "Sheltered Gardens" σε οργάνωση του Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI) και επιμέλεια της Κίκας Κυριακάκου, η Φοίβη Γιαννίση (καλεσμένη των VASKOS, όπως και άλλοι ποιητές και περφόρμερ, π.χ. Δήμητρα Ιωάννου, Θεόδωρος Χιώτης) σε μια αφοπλιστική ποιητική περφόρμανς άσκησε θεσμική κριτική με τον υπαινικτικό αλλά διαπεραστικό τρόπο της ποίησης, μιλώντας για λιγότερο ειδυλλιακές αυλές από το Μεταξουργείο ως τον Βόλο και την αμφιλεγόμενη καύση των σκουπιδιών εκεί, δίνοντας μας τροφή για σκέψη πάνω στο greenwashing και το art washing.
