80s κωμωδίες και θρίλερ με βαμπίρ εμπνέουν δύο καλλιτέχνιδες στη The Breeder

Η γκαλερί The Breeder παρουσιάζει δύο νέες ατομικές εκθέσεις από 8 Ιουνίου, παράλληλα με την εγκατάσταση "The Rubble Chute Order" του Ανδρέα Αγγελιδάκη στο The Breeder Studyroom. Το "Risky Business" της Όλγας Μιλιαρέση-Φωκά και το "After Dark" της Αμαλίας Βεκρή θα φιλοξενούνται στην γκαλερί έως τα τέλη του Αυγούστου.

"Risky Business"

Η ατομική έκθεση της Όλγας Μιλιαρέση-Φωκά είναι μια εξερεύνηση της έμφυλης ταυτότητας, των μέσων αναπαράστασής της, και της σύνθετης αλληλεπίδρασης μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου. Η έκθεση ανατρέπει τα όρια και προκαλεί τα δεδομένα πρότυπα, ενώ γίνεται έναυσμα για περισυλλογή και ενδοσκόπηση.

Η καλλιτέχνιδα μάς προσκαλεί σε έναν κόσμο παιχνιδιού με τις λέξεις όπου εμβληματικά λογότυπα μεταμορφώνονται εννοιολογικά. Γραφικά σήματα, άμεσα αναγνωρίσιμα, οικεία, μέρος πλέον του οπτικού μας λεξιλογίου, αποκτούν νέα μορφή, διευρύνοντας τη νοηματοδότησή τους. Η ποπ αισθητική της Μηλιαρέση-Φωκά σε συνδυασμό με την καυστική της διάθεση παρέχει μια κριτική οπτική. Η έκθεση ανοίγει με μια εγκατάσταση στην πρόσοψη της γκαλερί – έντονα κόκκινα νέον γράμματα που σχηματίζουν την λέξη Risky (με τίτλο Risky Business/2023) – που χρησιμεύει ως σαγηνευτικός πρόλογος των αφηγήσεων που αναπτύσσονται στον εκθεσιακό χώρο.

Αντλώντας έμπνευση από την ομώνυμη ταινία του 1983, το "Risky Business" συνδυάζει την ανάληψη ρίσκων με στόχο την απόλαυση, προτρέποντας το κοινό να αμφισβητήσει τις κοινωνικές προσδοκίες και να αγκαλιάσει τους ‘κινδύνους’ που είναι εγγενείς στην επιδίωξη ονείρων και επιθυμιών. Ενσωματωμένο στον Αθηναϊκό αστικό ιστό, στο αντιφατικό σκηνικό της πόλης, το πρότζεκτ συνδέει τον εξωτερικό με τον εσωτερικό χώρο και μετατρέπει την γκαλερί σε περιβάλλον δράσης. Οι επισκέπτες, καλούνται να γίνουν εξώφυλλο του περιοδικού VAGUE, μιας φαντασιακής έκδοσης για το έτος 2080. Η απλή αλλαγή ενός γράμματος διαταράσσει τη νοηματοδότηση ενός εμβληματικού περιοδικού, μετατρέπει τον κόσμο λάμψης που πρεσβεύει σε κάτι κρυπτικό, θολώνει τα όρια παρουσίας και οφθαλμαπάτης. Αυτό που κάποτε ήταν συνώνυμο ενός φιλόδοξου τρόπου ζωής, τώρα αγκαλιάζει μια ποιητική ασάφεια, όπου τα νοήματα γίνονται ρευστά και αόριστα.

Η εγκατάσταση "The Future is Vague", 2023 αποτελείται από 12 καθρέφτες, ένα για κάθε μηνιαίο εξώφυλλο, συνυφαίνοντας προσωπικές εμπειρίες με τις ευρύτερες κοινωνικές επιταγές. Η Μηλιαρέση-Φωκά δημιουργεί έναν εσωτερικό διάλογο με καλλιτέχνες που εκτείνονται σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας της τέχνης - Lucas Samaras, Joan Jonas, Dan Graham, Olafur Eliasson – και που έχουν διερευνήσει τη χρήση ανακλαστικών επιφανειών στις πρακτικές τους. Αυτοί οι καλλιτέχνες εμβάθυναν στην αλληλεπίδραση καθρέφτη και θεαματικότητας, προσκαλώντας το κοινό να εξετάσει τον ενδιάμεσο χώρο, το στοιχείο του οριακού, της μετάβασης διευρύνοντας τις αισθητηριακές εμπειρίες· μινιμαλιστικά γλυπτά και λαβύρινθοι από κάτοπτρα προς διατάραξη της διαφοροποίησης μεταξύ ατόμου και αυτόνομου αντικειμένου τέχνης ενώ περφόρμανς έχουν αναγάγει τις αντανακλάσεις του κοινού σε ένα δυναμικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο οπτικό πεδίο, καθρεφτίζοντας το έδαφος των σχέσεων. Σκεπτόμενοι την καταναλωτική επιθυμία, την επιτήρηση και τις προκλήσεις του να ορίζουμε τον εαυτό μας μεμονωμένα, αποκάλυψαν τις διαστρωματώσεις της εμπορικής επιρροής και τον βαθύ αντίκτυπο των εξωτερικών προτύπων στις αντιλήψεις μας.

Οι καθρέφτες στο "Risky Business", που δημιουργήθηκαν μέσα από μια χρονοβόρα διαδικασία εργασίας, αποτελούν ένα πολυεπίπεδο μωσαϊκό σημασιολογίας, συμβόλων, ιχνών γλώσσας και εικόνων. Μέσα από το χιούμορ και την ασάφεια, προσκαλούν το κοινό να αναλογιστεί την απεικόνιση του φύλου, ενθαρρύνοντας κριτικές οπτικές σχετικά με την πρόσληψη και απεικόνιση του γυναικείου ως έννοιας που είναι ρευστή και ανοιχτή. Οι καθρέφτες χρησιμεύουν ως σύμβολα αλήθειας, αυτο-αντανάκλασης και αυτογνωσίας, ενώ ταυτόχρονα συλλαμβάνουν την παροδική ουσία του εαυτού και αποκαλύπτουν το περίπλοκο μωσαϊκό των κατακερματισμένων ταυτοτήτων. Αποδυναμώνοντας την εξουσία της αντικειμενοποιητικής ματιάς, η έκθεση προκαλεί τις συμβατικές μας αντιλήψεις και σε μια διαδικασία συνεχούς αναθεώρησης.

Η εγκατάσταση δημιουργεί έναν διάλογο με τους επισκέπτες καθώς έρχονται αντιμέτωποι με τις αντανακλάσεις τους, προσφέροντας μια μεταμορφωτική εμπειρία. Η έκθεση απελευθερώνεται από την παρούσα στασιμότητα, ξεκινώντας ένα ταξίδι προς κάτι που δεν είναι ακόμα εδώ, καθίσταται μαρτυρία των selfies-καθρεφτών-παραθύρων που προσφέρουν εικόνες μιας μελλοντικότητας. Το "εξώφυλλο" κάθε μήνα έχει απροσδόκητες ανατροπές, παρουσιάζοντας οικεία μέρη του σώματος ως ήρωες, συμβολικές αναπαραστάσεις παιχνιδιών και δυναμικών φύλου, ειρωνικές οικειοποιήσεις μάρκας, μεταμορφώσεις μέσω της δύναμης των λουλουδιών, ανεστραμμένες διαφημιστικές καμπάνιες, γλωσσικές μεταφορές και αναγραμματισμούς που ενθαρρύνουν τους θεατές να σχετιστούν με τις προσωπικές τους ιστορίες.

Τέλος, το LED έργο "Get the Hell Out" χρησιμεύει ως μια τολμηρή και επιδραστική δήλωση ενάντια στις έμφυλες προκαταλήψεις. Κλιμακώνει την αφήγηση μέσα από 10 στρατηγικά τοποθετημένα σήματα που αναγράφουν τη λέξη SEXIST, δείχνοντας σκωπτικά τηv έξοδο.

"After Dark"

Τα έργα της Αμαλίας Βεκρή λειτουργούν όπως κάποια περίεργα σκληροπυρηνικά ψυχαναλυτικά πορτρέτα καταστάσεων, όπως τα σκίτσα που μπορεί να ζητήσει ο γνωσιακός συμπεριφοριστής θεραπευτής σου να φτιάξεις αντλώντας από το φαντασιακό σου. Στους πίνακες της Αμαλίας Βεκρή δεν υπάρχει ποτέ κείμενο, ποτέ μια καθαρή αφήγηση όσων διαδραματίζονται, και δεν μοιάζουν καθόλου με τα σκίτσα που ανέφερα προηγουμένως. Μερικές φορές οι δίνες είναι τόσο δυνατές που οι φιγούρες πνίγονται σε μια καταιγίδα αμφισημίας μεταξύ προσκηνίου και παρασκηνίου. Χρειάζεται κανείς μέχρι και να στενέψει το βλέμμα του για να διακρίνει όσα πραγματικά συμβαίνουν μέσα στις μαγευτικές ασημένιες αναθυμιάσεις του πάθους και της λαγνείας.

Σε ένα από τα έργα, οι ασημένιες φλόγες μετατρέπονται σε γυναικείες μορφές, με τρομακτικά μάτια να φυτρώνουν σε διάφορα σημεία των σωμάτων τους και χέρια που καταλήγουν σε φτερά νυχτερίδας. Τελικά οι γυναίκες καταλήγουν να φιλιούνται με πάθος. Η Αμαλία εμπνέεται από ταινίες τρόμου με βρυκόλακες όπως το Vamp, με πρωταγωνίστρια την Grace Jones που υποδύεται μια σαγηνευτική βρυκόλακα stripper. Για τη Βεκρή, εννοιολογικά, τα θηλυκά βαμπίρ αντιστρέφουν τα στερεότυπα φύλου. Οι βρικόλακες κυριαρχούν τρυπώντας το λαιμό των θυμάτων με τα δόντια τους, διεισδύοντας από το δέρμα στον εσωτερικό κόσμο τους.

Οι πρωταγωνίστριες της Βεκρή είναι απελευθερωμένες από κάθε κοινωνική προσδοκία, παραμένουν όμως σε διαρκή διαπραγμάτευση με το δικό τους ψυχικό κόσμο, εξερευνώντας τα προσωπικά τους όρια προς κάθε κατεύθυνση. Μέσω της σκηνογραφίας και του φωτισμού η έκθεση μεταμορφώνεται η ίδια σε μια από τις σκηνές τις οποίες ζωγραφίζει η Αμαλία Βεκρή. Έτσι, η εμπειρία των θεατών ακροβατεί μεταξύ μιας περιήγησης στην έκθεση και μιας εποίκισης στον ατμοσφαιρικό κόσμο της Βεκρή που ζωντανεύει μετά τα μεσάνυχτα.

The Rubble Chute Order

To The Breeder Studyroom είναι μια νέα πρωτοβουλία, ένας διαμορφωμένος χώρος μέσα στο κτίριο της Βreeder, όπου η γκαλερί προσκαλεί καλλιτέχνες να στήσουν ένα προσωπικό studyroom. Tο εγχείρημα σκοπεύει να προσφέρει στους "ενοίκους" του την ευκαιρία να μοιραστούν μέρος της δημιουργικής τους διαδικασίας με το κοινό, παρουσιάζοντας αναφορές, αντικείμενα από το studio τους, ή παράλληλα projects και πειραματισμούς. Πρώτη φορά το The Breeder Studyroom ενεργοποίησε η Chioma Ebinama, παράλληλα με την ατομική της έκθεση στην γκαλερί, τον Μάιο 2023. Αυτή τη φορά ο Ανδρεάς Αγγελιδάκης καταλαμβάνει το χώρο παρουσιάζοντας το πρότζεκτ "The Rubble Chute Order".

Το "The Rubble Chute Order" είναι ένα εγχείρημα που αναπτύσσεται παρασιτικά σε έργα, σε εκθέσεις και εγκαταστάσεις, βρίσκοντας ευκαιρίες να προσκολληθεί εννοιολογικά σε προϋπάρχουσες ιδέες. Το έργο αφηγείται την ιστορία μας ομάδας πλαστικών αγωγών συλλογής οικοδομικών μπάζων, τα οποία συγκεντρώθηκαν το καλοκαίρι του 2015. Το καλοκαίρι των δημοψηφισμάτων και των τεράστιων ουρών στα ΑΤΜ, όταν διακυβευόταν η θέση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτοί οι επαναστατικοί αγωγοί εργάζονταν για να αδειάσουν το εσωτερικό των παλαιών κτιρίων, τα οποία στη συνέχεια ανακαινίστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ως Airbnb. Αυτή ήταν η μόνη κατασκευαστική δραστηριότητα που συνέβαινε στην Ελλάδα για πολλά χρόνια, και έτσι οι αγωγοί αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα δικό τους αρχιτεκτονικό ρυθμό. Όπως και οι προγενέστεροι τους, πήραν το όνομά τους από τις φυλές που τους χρησιμοποιούσαν, τους Δωριείς, τους Ίωνες και τους Κορίνθιους.

Αυτός ήταν ο "Ρυθμός των Αγωγών Μπάζων" για εμάς, όλους τους ανθρώπους που υποβιβαστήκαμε σε "μπάζα" από τις κυβερνήσεις και το τραπεζικό σύστημα. H πρώτη απόπειρα αυτών των σωλήνων να συστηθούν σαν αρχιτεκτονικό ρεύμα ήταν στην γκαλερί The Breeder, το καλοκαίρι του 2018, στην ατομική έκθεση του Ανδρέα Αγγελιδάκη "A Submissive Acknowledgement of Powerlessness". Σε εκείνη την έκθεση, οι αγωγοί δημιουργούσαν δύο διακριτές στήλες στο πίσω μέρος του ισογείου και κανείς δεν φαινόταν να αναγνωρίζει ότι, παρά την αρχική τους χρήση ως κατασκευαστικά εξαρτήματα, πλέον κατείχαν ρόλο ισάξιο με αρχαίους ελληνικούς κίονες.

Μετά από αυτή την πρώτη τους επιτυχημένη απόπειρα μεταμόρφωσης, οι αγωγοί πραγματικά ένιωσαν ότι έκαναν καλή δουλειά, καθώς αμέσως μετά την έκθεση του Αγγελιδάκη στην Breeder, δέχθηκαν μια πρόσκληση να παρουσιαστούν ως πραγματικοί κίονες πια, σε ένα αληθινό κτίριο στη Γερμανία; ένα υπαίθριο μουσείο φτιαγμένο από κολόνες-γλυπτά με το όνομα STOA 169. Οι κίτρινοι αγωγοί ήταν η προσέγγιση του Αγγελιδάκη στην ιδέα του Ελληνικού Κίονα, εγκατεστημένοι μόνιμα σε ένα πράσινο λιβάδι στην πλούσια Γερμανία, να υποδύονται τα αρχιτεκτονικά στοιχεία ανάμεσα στους νέους τους "φίλους", ένα ετερόκλητο σύνολο από κολόνες φτιαγμένες από πληθώρα καλλιτεχνών.

Αυτή η ηχηρή επιτυχία έκανε τους αγωγούς να συνειδητοποιήσουν ότι η ζωή δεν αξίζει να βιώνεται μόνο σαν μια σειρά από επιτεύγματα, και ότι μπορούσαν πραγματικά να ψάξουν περισσότερο το παρελθόν τους και να ανακαλύψουν την πραγματική τους ουσία. Ο ρυθμός θα εξακολουθούσε να υφίσταται, αλλά οι αγωγοί θα έβρισκαν τον χαμένο τους εαυτό. Κάποιοι αποφάσισαν να είναι πιο κοινωνικοί, και αποδέχτηκαν την πρόσκληση να είναι μέρος της αφήγησης του Ανδρέα Αγγελιδάκη για την κριτική εκτίμηση της αρχαιότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, μαζί με μια σειρά από ντυμένα τραπέζια catering, οι αγωγοί μπορούσαν να επιλέξουν το ρόλο τους. Μπορούσαν να λειτουργήσουν ως τραπέζια κοκτέιλ με διάφανες φωτιζόμενες βινύλ φούστες, είτε ως εκθεσιακά βάθρα, με τις ίδιες φούστες, που αντί για ποτά, στην βάση τους θα φιλοξενούσαν μικρά γλυπτά.

Άλλοι αγωγοί επέμεναν στη ιδέα του κίονα, αλλά πια ο Αγγελιδάκης σκεφτόταν τους στύλους ως ένα μέρος απομόνωσης, όπως αυτούς του χρησιμοποιούν οι στυλίτες μοναχοί για αιώνες. Τελικά, βρέθηκε μια λύση και για εκείνους; κάθε αγωγός αποκομιδής μπάζων διαθέτει ένα εξάρτημα στο πάνω μέρος του, που μοιάζει με στόμιο -ας το πούμε αέτωμα- από όπου τα απορρίμματα κατευθύνονται στο σωλήνα. Αυτό το σημείο, όπως ένα κάθισμα, θα μπορούσε να αποτελεί την τέλεια αναπαυτική πολυθρόνα για έναν στυλίτη μοναχό.
Αυτή η ιστορία αφορά μια πολύ μικρή ομάδα επαναστατικών αγωγών που αποφάσισαν να αλλάξουν το μέλλον τους. Πολλοί άλλοι αγωγοί οικοδομικών υλικών είναι ακόμη εκεί έξω δουλεύοντας, υπηρετώντας μια οικονομία που έχει τόσο πολύ διαλύσει την αρχιτεκτονική, ενώ αυτοί οι σωλήνες των Airbnb έχουν πια γίνει ένα με τα κτίρια που τους φιλοξενούν. Ωστόσο, η μικρή ομάδα των επαναστατικών αγωγών που στράφηκε στην τέχνη και την αρχιτεκτονική έχει γίνει έμπνευση για άλλους να ακολουθήσουν.