Είχα στείλει από το πρωί ένα μήνυμα στο Messenger και περίμενα αγωνιωδώς –για επαγγελματικούς λόγους, μην πάει ο νους σας στο πονηρό– μιαν απάντηση. Η φάσα που έσκασε ξαφνικά στην οθόνη του κινητού μου έκανε λόγο για μια «ενημέρωση σχετικά με τα προσωπικά μου δεδομένα». Δεν είχα χρόνο για πολλά πολλά. «Εντάξει», είπα, «κάτσε να διαβάσω διαγωνίως τι έχει να μου πει ο Ζάκερμπεργκ». Εξάλλου, το σκάνδαλο της Cambridge Analytica με έχει κάνει καχύποπτο. Ξεκίνησα, λοιπόν, να διαβάζω την ειδοποίηση σαν τον Robocop – χωρίς φυσικά τη δική του αποτελεσματικότητα: «Παραχωρώ τα δικαιώματα… μπλα μπλα… συμφωνώ με την εκχώρηση… μπλα μπλα… Η αναγνώριση του προσώπου σας… μπλα μπλα». Τι; Ποια αναγνώριση προσώπου, ρε συ Μαρκ; «Η λειτουργία της αναγνώρισης προσώπου γίνεται για να μην υπάρξει κάποιος που θα δημιουργήσει πλαστό προφίλ με τη δική σου φωτογραφία», έγραφε το μήνυμα. Είναι σαν να σου λέει κάποιος ότι θα κρατήσω τα αποτυπώματά σου για να αποτρέψω τους Κολομβιανούς κοκέμπορους να τα κολλήσουν στα δικά τους δάχτυλα! Τα νεύρα μου έγιναν τσατάλια. «Θα το σβήσω το ρημάδι», μονολογώ. Παύση. Θυμήθηκα ότι δεν είχα στείλει ακόμη το επείγον μήνυμα στον Ντανιέλε. Πάτησα τα απαιτούμενα «Συμφωνώ» και συνέχισα τη δουλειά μου.
Άλλη μία πικρή ιστορία εκχώρησης προσωπικών δεδομένων είχε μόλις ολοκληρωθεί, με το facebook να έχει κρατήσει τα βιομετρικά στοιχεία του προσώπου μου! Ούτε στη μάνα μου τέτοια εμπιστοσύνη...
Άλλη μία πικρή ιστορία εκχώρησης προσωπικών δεδομένων είχε μόλις ολοκληρωθεί, με το facebook να έχει κρατήσει τα βιομετρικά στοιχεία του προσώπου μου! Ούτε στη μάνα μου τέτοια εμπιστοσύνη... Τελικά πόσον εαυτό μας είμαστε διατεθειμένοι να παραδώσουμε αμαχητί για να κάνουμε «τζάμπα» τη «δουλειά» μας; Πόσο κοστίζει το «δωρεάν» σε μια υπηρεσία αν αυτή ρουφάει όποια πληροφορία κουβαλάμε (η γενετική έμεινε, πάρτε την και αυτή να τελειώνουμε); Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε, αλλά η εκχώρηση προσωπικών δεδομένων έχει μεγάλο κόστος, μόνο που αυτό δεν είναι άμεσα αντιληπτό. Η λυπητερή έρχεται αργότερα από διαφημιστικές, ασφαλιστικές, εισπρακτικές, δημοσκοπικές κι ένα σωρό άλλες εταιρείες. Αν το ψάξεις λιγάκι πιο υπαρξιακά, ποια είναι η «δουλειά» που κάνουμε στο facebook – μια υπηρεσία που, παρεμπιπτόντως, δεν παρέχει πρωτότυπο υλικό παρά μόνο δικτύωση κι ένα διαφορετικό σερβίρισμα content; Βασικά μας κάνει να αισθανόμαστε λιγότερο μόνοι. Ο Ζάκερμπεργκ –και οι υπόλοιποι online κολοσσοί– εκμεταλλεύονται τον εγγενή ανθρώπινο φόβο της μοναξιάς για να υφαρπάξουν τζάμπα και βερεσέ τα πολύτιμα data μας, μοσχοπουλώντας τα σε κάθε ενδιαφερόμενο. Μπορεί η εικόνα ενός κακοκουρεμένου και (υποτιθέμενα) φοβισμένου Μαρκ μπροστά σε μια στρατιά από γερουσιαστές να ικανοποίησε το κοινό περί δικαίου αίσθημα μιας κοινωνίας που χάνει κάθε μέρα ολοένα και περισσότερο την κυριαρχία των προσωπικών της δεδομένων, ωστόσο η ουσία της διαδικασίας –και πιθανότατα το αποτέλεσμά της– είναι απογοητευτική. Το σίγουρο είναι ότι όσοι Γενικοί Κανονισμοί Προστασίας Δεδομένων (GDPR) και αν προκύψουν, τίποτα δεν θα αλλάξει αν πρώτα δεν αλλάξουμε εμείς νοοτροπία.
