"Cosmic Spectrum": Μία έκθεση για τη μεταμορφωτική εμπειρία του φωτός

Εστιάζοντας στο φως ως κοσμική και μεταμορφωτική δύναμη, η Eleni Marneri Gallery παρουσιάζει τη Παρασκευή 28 Νοεμβρίου (6-9 μ.μ.) την έκθεση "Cosmic Spectrum", σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Βίκυς Τσίρου.

Με σημείο αφετηρίας τη συλλογή πολύτιμων κοσμημάτων, που έχει διαμορφώσει η Ελένη Μαρνέρη σε μία πορεία σαράντα ετών, τρεις σύγχρονοι καλλιτέχνες εξερευνούν το ανεξάντλητο πεδίο της λεπτεπίλεπτης τέχνης του κοσμήματος. Μέσα από νέα ζωγραφικά και χαρακτικά έργα, γλυπτά και τοποειδικές βιντεο-εγκαταστάσεις, οι εικαστικοί Ναταλία Μαντά, Μαρίνα Παπαδάκη και Ευριπίδης Παπαδοπετράκης ξετυλίγουν το νήμα νέων ιστοριών γύρω από την έννοια του φωτός, ως φορέα μίας αισθητικής, γνωσιακής, κοσμογονικής και εν τέλει ανυψωτικής εμπειρίας.

Το "Cosmic Spectrum" ξεδιπλώνεται σε ένα πεδίο φωτεινών συχνοτήτων και αλληγορικών αφηγήσεων, όπου κρύσταλλοι εξαιρετικής κοπής και πετρώματα ενεργοποιούν μία αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στο υψηλό κόσμημα και τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία. Ο ρόλος του φωτός αναδεικνύεται σε ζωοποιό όταν μας αποκαλύπτει νέες πληροφορίες για όσα ήδη είναι οικεία:

Με αυτή τη λυρική μεταφορά υμνεί ο Βεγγαλέζος νομπελίστας λογοτέχνης, Rabindranath Tagore, την ικανότητα του φωτός και της φύσης να προσφέρουν σε αφθονία την πολλαπλότητα και την ετερογένεια. Το φωτόλουστο σύμπαν από χρυσό και πετράδια που αναδύεται στο ποίημά του Tagore, "Light” (Φως), γραμμένο το 1910, κατοικεί στο νεοκλασικό κτήριο με εκλεκτικιστικά στοιχεία που στεγάζει σήμερα τη γκαλερί, το οποίο –περισσότερο ή λιγότερο συμπωματικά – ανεγέρθηκε την ίδια χρονιά.

Τα έργα αφορμούνται από τις αντανακλάσεις, τους πρισματικούς κατοπτρισμούς, τη στιλπνότητα και τους συμβολισμούς των πολύτιμων λίθων και μετάλλων, καθώς και από την ιδιότητά αυτών, ως φυσικά υλικά, να καταγράφουν στην επιφάνειά τους, φασματικά, την εξέλιξη και την πορεία του κόσμου. Άλλωστε, η νοηματική πολλαπλότητα της λέξης "κόσμος" στην αρχαία ελληνική γλώσσα εκτείνεται από την ευπρέπεια και την αρμονία έως το στολίδι (κόσμημα), το σύμπαν και το ουράνιο στερέωμα.

H τοποειδική εγκατάσταση της Μαρίνας Παπαδάκη, με τίτλο "Αναδυόμενοι προς τον Ήλιο" δεσπόζει στην πρόσοψη του νεοκλασικού κτηρίου. Η καλλιτέχνις μεταγράφει στο έργο της, που παραπέμπει σε σημαία, ένα μοναδικό κομμάτι της συλλογής με λευκόχρυσο, καφέ διαμάντια, γαλακτώδη χαλαζία και κόκκινο γρανάτη. Κάτω από αυτόν τον νέο ήλιο, δύο νεοσσοί μεταμορφώνονται σε φύλακες της αλλαγής προμηνύοντας τον ερχομό μίας νέας εποχής φωτός.  Στην ορφική, την αιγυπτιακή και την κινεζική μυθολογία η απαρχή του σύμπαντος συντελείται μέσα από το κοσμικό αυγό. Σύμφωνα με έναν τέτοιο ταοϊστικό θρύλο, ο θεός Παγκού (Pan Gu, 盤古) εκκολάφθηκε σε ένα αυγό και κατά την έξοδό του από αυτό, το διχοτόμησε στον ουρανό και τη γη. Το ζωγραφικό έργο "Γέννηση" της Μαρίνας Παπαδάκη αναφέρεται στη στιγμή πριν από μία τέτοια κοσμογονία. 

Ο Ευριπίδης Παπαδοπετράκης αφορμάται από τα μαργαριτάρια της πολύτιμης συλλογής και δημιουργεί μία νέα ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο με χρυσοτυπία. Το χαρακτικό έργο με τίτλο "Φωταύγεια" παρουσιάζει ένα όστρακο στο μεταίχμιο της αποκάλυψης του λείου και λαμπερού περιβλήματος του πολύτιμου εσωτερικού. Το κοχύλι, από σύμβολο ομορφιάς μετατρέπεται σε ασπίδα προστασίας και σύμβολο κρυπτότητας, αφήνοντας μόνο μία ελάχιστη σχισμή από την οποία θα ξεγλυστρίσουν διάχυτες ιριδίζουσες δέσμες φωτός και παλλόμενες αντανακλάσεις. Στο ίδιο πρίσμα, ο καλλιτέχνης "εγκιβωτίζει" αυτή την αφήγηση σε ένα readymade διαφανοσκόπιο. 

Η έννοια του προστατευμένου κελύφους διαμορφώνει την πολυμεσική βιντεο-εγκατάσταση της Ναταλίας Μαντά. Η καλλιτέχνις μελετά επιλεγμένα κομμάτια της πολύτιμης συλλογής και αντλεί το οπτικό υλικό της από τα ιδιαίτερα μοτίβα, τις χαράξεις και τις διαθλάσεις αυτών. Χρησιμοποιώντας αυτά τα στοιχεία ως αρχετυπικά σύμβολα, δημιουργεί ένα πολυαισθητηριακό σύμπαν κοσμικής πληροφορίας, όπου γεώλιθοι και κρύσταλλοι ταυτίζονται με πλανητικά σώματα και τα κοσμήματα της συλλογής γίνονται πυρακτωμένοι αστέρες. Το έργο παραπέμπει σε φωλιά, κήτη ή σπηλιά, στο εσωτερικό της οποίας προβάλλονται ρέουσες μορφές, περιβαλλόμενες από κεραμικά γλυπτά σε υπόλευκο χρώμα.

Όλα μαζί συγκροτούν έναν ολόκληρο συμπαντικό χάρτη, μία αγκαλιά για την αναζήτηση του ενδότερου φωτός, μέσα από την εμπειρία του χρωματικού φάσματος.

Το "Cosmic Spectrum" σηματοδοτεί για την Eleni Marneri Gallery την έναρξη ενός νέου προγράμματος που θα φιλοξενηθεί στη διάρκεια του 2026, με σκοπό να φέρει την εικαστική τέχνη πιο κοντά στη φορέσιμη τέχνη του κοσμήματος.

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν δύο ξεναγήσεις τα Σάββατα 13 Δεκεμβρίου και 17 Ιανουαρίου στις 12 μ.μ.

Την έκθεση συνοδεύει μία ειδικά διαμορφωμένη μουσική playlist από την επιμελήτρια της έκθεσης, Βίκυ Τσίρου. Ακούστε το Cosmic Spectrum, εδώ.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Ναταλία Μαντά, Μαρίνα Παπαδάκη, Ευριπίδης Παπαδοπετράκης

Info: Eleni Marneri Gallery | έως 31/1/2026 | Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 10 π.μ. – 6 μ.μ., Σαβ. 10 π.μ. – 4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη

Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr