Το όνομα Αθανασιάδου είναι σίγουρα γνωστό για όσους έχουν παρακολουθήσει την εξέλιξη της εγχώριας εικαστικής σκηνής τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ενώ οι παλιότεροι τεχνόφιλοι, που είδαν την άνθηση πολλών ελληνικών γκαλερί στα 80s, πιθανόν θυμούνται τον ιστορικό χώρο που η Ζήνα Αθανασιάδου ίδρυσε το 1983 στη Θεσσαλονίκη. Η κόρη της Μαρίνα που διευθύνει τη γκαλερί από το 2000, έφερε έκτοτε με τον δικό της τρόπο το όνομα στην Αθήνα, με διάφορα projects στου Ψυρρή και το Κολωνάκι, όπως ο πειραματικός χώρος LAB Art Projects και το γραφείο συμβούλων τέχνης aaa, athanasiadou art advice, αλλά και στην Πάρο, το 2018. Σε λίγες μέρες, στις 15 Νοεμβρίου, η Athanasiadou Gallery μάς περιμένει σε έναν ολοκαίνουργιο χώρο, στην καρδιά του Κουκακίου, σηματοδοτώντας ένα νέο κεφάλαιο στην πολυετή ιστορία της.
"Η τέχνη για μένα είναι διάλογος. Και η ποιότητα μιας γκαλερί κρίνεται από τη συνέπεια με την οποία υπηρετεί αυτόν το διάλογο τόσο στη λειτουργία της όσο και στη διάρκεια ύπαρξής της"
"Ως μια γειτονιά συναρπαστικών αντιφάσεων, το Κουκάκι είναι πραγματικά ένας ζωντανός πολιτιστικός καμβάς, όπου η ιστορία, η τέχνη και η καθημερινότητα συναντιούνται" μας λέει η Μαρίνα Αθανασιάδου, εξηγώντας γιατί επέλεξε τη συγκεκριμένη περιοχή. "Μόλις πέντε λεπτά περπάτημα από το νέο Μουσείο της Ακρόπολης και οκτώ λεπτά από το ΕΜΣΤ, η νέα γκαλερί βρίσκεται ανάμεσα σε δύο από τους σημαντικότερους πόλους τέχνης και αρχιτεκτονικής της πόλης, εντάσσοντας τον χώρο σε μια ζωντανή διαδρομή πολιτισμού. Η επιλογή της τοποθεσίας, λοιπόν, έχει ως βασική αφετηρία την προώθηση και τη σύνδεση με το διεθνές κοινό των σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, αξιοποιώντας τη ζωντάνια και τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της γειτονιάς".
Γιατί, όμως, να μην επιστρέψει εκεί όπου ξεκίνησαν όλα, στη Θεσσαλονίκη, και να συνεχίσει την πορεία της στην Αθήνα; Η Μαρίνα πιστεύει ότι η ελληνική πρωτεύουσα έχει εξελιχθεί σε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες πολιτιστικούς κόμβους της Ευρώπης. "Υπάρχει ενέργεια, ζωντάνια, μια ωριμότητα που δεν υπήρχε παλαιότερα. Μου αρέσει ο ρυθμός του Κουκακίου – έχει ρίζες, αλλά και ανοιχτότητα στο καινούριο. Δεν είναι "στημένο" μέρος, έχει ακόμα αυθεντικότητα, ανθρώπους που δημιουργούν και επικοινωνούν. Έτσι, μετά το χώρο aaa/athanasiadou art advice το 2004 στο Κολωνάκι και το πετυχημένο εγχείρημα στην Πάρο, επιστρέφω στην Αθήνα, σε ένα χώρο που βρίσκεται στον όμορφο δρόμο της οδού Μητσαίων 4". Ο συγκεκριμένος χώρος λειτουργούσε από το 2015 ως γραφείο και ανακαινίστηκε από τους ADD ARCHITECTURE STUDIO για να μετατραπεί στη νεοσύστατη Athanasiadou Gallery.
Η ιδιοκτήτριά της φιλοδοξεί να φέρει συνέπεια, διεθνή προσανατολισμό και σχέσεις εμπιστοσύνης στην αθηναϊκή σκηνή και να προσθέσει "μία νέα ενέργεια, έναν νέο τρόπο συζήτησης και παρουσίασης, στηρίζοντας σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες με διεθνές βλέμμα και φέρνοντας σε επαφή συλλέκτες, θεσμούς και δημιουργούς. Η τέχνη για μένα είναι διάλογος. Και η ποιότητα μιας γκαλερί κρίνεται από τη συνέπεια με την οποία υπηρετεί αυτόν το διάλογο τόσο στη λειτουργία της όσο και στη διάρκεια ύπαρξής της".
Ποδαρικό στην γκαλερί κάνουν οι καλλιτέχνες Ειρήνη Λιναρδάκη και HOPE (Konstantinos Ntagkas) με την έκθεση "Hazy Cosmic Jive!" σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Ελένης Κούκου. Το γενικότερο πρόγραμμα του χώρου θα περιλαμβάνει ατομικές παρουσιάσεις καλλιτεχνών και in situ πρότζεκτ, ενώ θα δίνεται μεγάλη έμφαση στη συνεργασία μεταξύ καλλιτέχνη και επιμελητή. Η Αθανασιάδου περιγράφει την επιλογή των καλλιτεχνών ως μία πολύ προσωπική διαδικασία, "σχεδόν πνευματική". "Δε με ενδιαφέρει να ακολουθώ τάσεις, αλλά να συνεργάζομαι με ανθρώπους που έχουν εσωτερική αναγκαιότητα, αυτό που λέμε urge. Το ‘Hazy Cosmic Jive!’ ήταν ένα φυσικό ξεκίνημα. Ήθελα το πρώτο πρότζεκτ στο νέο χώρο να εκφράζει ακριβώς αυτή τη φιλοσοφία: δύο καλλιτέχνες με διαφορετικές αφετηρίες, που όμως κινούνται στην ίδια συχνότητα. Η Ειρήνη Λιναρδάκη και ο HOPE δημιουργούν έναν γόνιμο διάλογο ανάμεσα στη ζωγραφική, το κολάζ, την ύφανση και την κεραμική. Ο τίτλος, εμπνευσμένος από το ‘Starman’ του David Bowie, αποτυπώνει την ατμόσφαιρα της έκθεσης: τη συνύπαρξη του γήινου και του ονειρικού, του ρεαλιστικού και του φαντασιακού. Ήταν το ιδανικό πρότζεκτ για να ξεκινήσει αυτή η νέα εποχή με ενέργεια, διάλογο, και λίγη αστερόσκονη".
Βασικό στοιχείο στο όραμα της Athanasiadou Gallery είναι η ισορροπία ανάμεσα στην προβολή έργων πρωτοπόρων Ελλήνων καλλιτεχνών της γενιάς του ’60 και του ’70 και την περαιτέρω προώθηση καταξιωμένων και ανερχόμενων σύγχρονων καλλιτεχνών, με τους οποίους η γκαλερί έχει εδώ και χρόνια σταθερή συνεργασία. "Στον πυρήνα της φιλοσοφίας μας βρίσκεται η καλλιτεχνική δημιουργία ως θεμελιώδης δύναμη για την κοινωνία" τονίζει η Μαρίνα. "Συνεχίζοντας το όραμα από την ίδρυσή της το 1983, η γκαλερί στοχεύει τόσο στη διάχυση ενός ουσιαστικού, κριτικού καλλιτεχνικού διαλόγου όσο και στη δημιουργία σταθερών σχέσεων με καλλιτέχνες και συλλέκτες".
Παράλληλα, στο χώρο θα λειτουργεί πωλητήριο, το οποίο θα προσφέρει συλλεκτικές εκδόσεις, μικρά έργα και αντικείμενα τέχνης από αρχιτέκτονες και designers, δίνοντας στο κοινό μία πιο άμεση σχέση με το συλλέγειν, μας λέει η Μαρίνα.
Το νέο τοπίο της τέχνης
Το πρώτο έργο τέχνης που γοήτευσε τη Μαρίνα Αθανασιάδου ήταν "Η Γυναίκα που Γράφει Γράμμα" του Βερμέερ (Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον). Η αγάπη της για τις εικαστικές τέχνες δεν άργησε να εξελιχθεί, μέσα από σπουδές αλλά και διαρκή επαφή με τον καλλιτεχνικό κόσμο, και το 2000 ανέλαβε τη διεύθυνση της Athanasiadou Gallery, ακολουθώντας τα βήματα της μητέρας της.
"Η σχέση γκαλερίστα–συλλέκτη δεν είναι εμπορική, αλλά βαθιά ανθρώπινη –μια σχέση εμπιστοσύνης και διάρκειας"
Όταν τη ρωτήσαμε τη γνώμη της για τη σύγχρονη εικαστική σκηνή, η ίδια παραδέχτηκε ότι την τελευταία τριετία παρατηρεί μια μετάβαση: "η τέχνη στρέφεται ξανά στην ύλη, στο χειροποίητο και στη φυσική εμπειρία –όχι ως ρομαντική επιστροφή, αλλά ως ανάγκη ισορροπίας απέναντι στην υπερ-τεχνολογική εποχή. Μετά την έκρηξη του AI art, βλέπουμε μια νέα γενιά καλλιτεχνών να συνδυάζει τεχνολογία και οργανικά υλικά, να δημιουργεί έργα που "αναπνέουν" μέσα από πλέγματα, ύφανση, κεραμική ή ψηφιακές υβριδικές μορφές. Η τάση που αναδεικνύουν οι σημαντικότεροι επιμελητές διεθνώς δείχνει ακριβώς αυτό: τη συνύπαρξη τεχνολογίας και φυσικότητας, αλλά και την αναζήτηση μιας πιο υπεύθυνης στάσης απέναντι στον πλανήτη και στο μέλλον. Ο κόσμος της τέχνης γίνεται ολοένα πιο διασυνδεδεμένος, αλλά θέλω να ελπίζω και πιο ενσυνείδητος. Οι καλλιτέχνες δεν δημιουργούν πια μόνο για να εκφραστούν· δημιουργούν για να νοηματοδοτήσουν –να ερμηνεύσουν μια εποχή γεμάτη αντιφάσεις. Και εκεί, ανάμεσα στην τεχνητή νοημοσύνη και τη χειροποίητη ύφανση, ανάμεσα στα data και στην ύλη, διαμορφώνεται το πραγματικά νέο τοπίο της τέχνης".
Διαβάστε Επίσης
Έχουμε ξανασυζητήσει το ζήτημα έλλειψης Ελλήνων συλλεκτών προκειμένου να στηριχθούν και οι χώροι τέχνης, καθώς δεν μπορούν να βασίζονται αποκλειστικά στην επισκεψιμότητα για να επιβιώσουν. Η Μαρίνα αναμφίβολα πιστεύει ότι υπάρχει έδαφος για νέους συλλέκτες που ενδιαφέρονται για την εγχώρια αγορά, αρκεί να υπάρχει μία ουσιαστική σχέση ανάμεσα στον γκαλερίστα και τον συλλέκτη. "Μεγάλωσα μέσα στην τέχνη, στη γκαλερί της μητέρας μου, της Ζήνας Αθανασιάδου, από τις πιο εμβληματικές παρουσίες της γενιάς της. Από εκεί έμαθα πως η σχέση γκαλερίστα–συλλέκτη δεν είναι εμπορική, αλλά βαθιά ανθρώπινη –μια σχέση εμπιστοσύνης και διάρκειας" σχολιάζει. "Σήμερα υπάρχει μια νέα γενιά συλλεκτών, πιο ενημερωμένη και πιο διεθνής. Ζουν ανάμεσα στην Αθήνα, τις Κυκλάδες και τα μεγάλα διεθνή κέντρα, παρακολουθούν τις εξελίξεις και γνωρίζουν ακριβώς τι αναζητούν. Δεν ενδιαφέρονται για τα έργα μόνο ως assets ή διακόσμηση αλλά για τη σύνδεση –για έργα που καθρεφτίζουν τη δική τους διαδρομή και κοσμοθεωρία. Αυτό είναι κάτι εξαιρετικά αισιόδοξο".
Το ενδιαφέρον στοιχείο με αυτή τη νέα γενιά συλλεκτών, σύμφωνα με την Αθανασιάδου, είναι ότι αγοράζουν με επίγνωση και καλλιέργεια και δεν περιορίζονται απλώς στην εικόνα, αλλά ενδιαφέρονται σημαντικά και για τη σκέψη πίσω από το έργο, τη συνέπειά του και τον τρόπο που συνομιλεί με το παρόν. "Βλέπουμε μια επιστροφή στη χειρωναξία, στην υλικότητα: κεραμικά, υφαντά, ζωγραφική, μικτά μέσα. Είναι μια ανάγκη επανασύνδεσης με το χειροποίητο, με το ανθρώπινο. Σε έναν κόσμο υπερκορεσμένο από την ταχύτητα του ψηφιακού, η σιωπή και η ύλη αποκτούν ξανά αξία" παρατηρεί.
Λεζάντα φωτογραφίας εξωφύλλου: Ειρήνη Λιναρδάκη, "I Wake Up to the Sound of Mountains" (fter Wyoming), 2025, print on cotton, 140x200 cm.
Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Hazy Cosmic Jive!
Ο διάλογος της Ειρήνης Λιναρδάκη και του HOPE (Konstantinos Ntagkas) κατά την προετοιμασία της έκθεσης και η συνύπαρξη των έργων τους στον εκθεσιακό χώρο λειτουργεί πολλαπλασιαστικά ως προς την ένταση και τα νοήματα που αυτά παράγουν. Η Λιναρδάκη –η οποία ζει και εργάζεται μεταξύ Ηρακλείου Κρήτης και Νέας Υόρκης– είναι καλλιτέχνιδα με μεγάλη εμπειρία σε πρότζεκτ στον δημόσιο χώρο και περιβαλλοντική δράση. Θα δείξει τη δουλειά της για πρώτη φορά σε αθηναϊκή γκαλερί. Ο HOPE, γνωστός για την πολυσχιδή καλλιτεχνική του πρακτική –που περιλαμβάνει γλυπτική, κολάζ, περφόρμανς και φανζίν–, θα παρουσιάσει μια νέα σειρά κεραμικών γλυπτών.
