Η Σαντορίνη του μεσοπολέμου μέσα από τον φωτογραφικό φακό της Nelly’s

Το Μουσείο Μπενάκη φτιάχνει βαλίτσες για Κυκλάδες με αφορμή μία νέα καλοκαιρινή έκθεση.

Nelly’s Santorini 1928-1932 © Benaki Museum

Την Κυριακή 10 Αυγούστου 2025 στις 8 μ.μ. πραγματοποιούνται τα εγκαίνια της φωτογραφικής έκθεσης "Nelly’s. Η Σαντορίνη του μεσοπολέμου", στο Κέντρο Φωτογραφίας Καστελάνα, στο Καστέλι Πύργου Σαντορίνης. H έκθεση παρουσιάζει μια επιλογή από τις λήψεις που αποτύπωσε η διακεκριμένη φωτογράφος Nelly’s, στο κυκλαδίτικο νησί πριν από τον μεγάλο καταστροφικό σεισμό του 1956. Διοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Φωτογραφίας Καστελάνα με την επιμέλεια της Αλίκης Τσίργιαλου (Υπεύθυνη Φωτογραφικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη) και της Τόνιας Νούσια (Αρχιτέκτων, Μουσειολόγος). Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Οκτωβρίου 2025.

Η σχέση της Nelly’s με τη Σαντορίνη

Nelly’s Santorini 1928-1932
© Benaki Museum

Το καλοκαίρι του 1956, ένας μεγάλος σεισμός στην περιοχή της Αμοργού έπληξε το νησί της Σαντορίνης προκαλώντας την απώλεια δεκάδων κατοίκων και σημειώνοντας σημαντικές καταστροφές στο δομημένο περιβάλλον. Η προσεισμική μορφή της οφείλει πολλά στην εκτενή αποτύπωση της Ελληνίδας φωτογράφου του μεσοπολέμου, Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (1899-1998). Γνωστή ως Nelly’s, επισκέφθηκε τη Θήρα για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1928, μετά από προτροπή της αδερφής της Μάρως Σουγιουλτζόγλου και του σαντορινιού συζύγου της Σπυρίδωνα Αλ. Μαλασπίνα. Με αφετηρία τον μεσαιωνικό οικισμό του Πύργου όπου διέμενε τότε η οικογένεια, η Νέλλη περιηγήθηκε το νησί με τη φωτογραφική της μηχανή ανά χείρας.

Το απόκρημνο ηφαιστειακό τοπίο και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του νησιού κέντρισαν  το ενδιαφέρον της. Σε τόνους άσπρου και μαύρου ισορροπούν αρμονικά οι σκούρες αποχρώσεις της λάβας και το βαθύ μπλε της θάλασσας με το εκτυφλωτικό αιγαιοπελαγίτικο φως που αντανακλά στην επιφάνεια των σπιτιών. Οι καμπύλες που διαγράφουν οι σκιές των κτηρίων, οι καμάρες στα γραφικά δρομάκια, οι τρούλοι των εκκλησιών αλλά και η ίδια η μορφολογία του εδάφους, πρωταγωνιστούν στις συνθέσεις της. Η ανθρώπινη παρουσία είναι διακριτική, τόσο που οι οικισμοί φαντάζουν έρημοι. Οι λιγοστές ηλικιωμένες γυναίκες και τα παιδιά που εμφανίζονται στις φωτογραφίες της έχουν τοποθετηθεί σκηνογραφικά εξυπηρετώντας την εικονογραφική της γραφή. Σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα, οι εικόνες (σε σύγχρονες ψηφιακές εκτυπώσεις) επιστρέφουν στον τόπο δημιουργίας τους και συνδιαλέγονται με ένα διαφορετικό πια νησιωτικό χώρο.  

Nelly’s Santorini 1928-1932
© Benaki Museum

Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη παραχώρησε το φωτογραφικό της έργο στο Μουσείο Μπενάκη το 1984. Τρία χρόνια αργότερα, ο συλλέκτης Δημήτρης Τσίτουρας επιμελήθηκε το λεύκωμα Nelly’s. Σαντορίνη 1925-1930 (εκδόσεις Αρχείου Θηραϊκών Μελετών) και αποκάλυψε για πρώτη φορά στο κοινό τις λήψεις που πραγματοποίησε η διακεκριμένη φωτογράφος στο κυκλαδίτικο νησί κατά την προσεισμική περίοδο.

Στα εγκαίνια της έκθεσης, για τη φωτογράφο και το έργο της θα μιλήσουν οι: 

  • Αλίκη Τσίργιαλου, Υπεύθυνη των Φωτογραφικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και επιμελήτρια της έκθεσης
  • Δημοσθένης Αγραφιώτης, Ποιητής, Καλλιτέχνης Διαμέσων, Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνιολογίας ΕΣΔΥ
  • Δημήτρης Τσίτουρας, Νομικός και Συλλέκτης 
  • Νατάσα Μαρκίδου, Αν. Καθηγήτρια, Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

Τη συζήτηση θα συντονίσει η συνεπιμελήτρια της έκθεσης Τόνια Νούσια, Αρχιτέκτων Μουσειολόγος. 

Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά από 10 π.μ. έως 9 μ.μ., από τις 10 Αυγούστου έως τις 20 Οκτωβρίου 2025. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για τους επισκέπτες.

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο εκδηλώσεις και συζητήσεις για το έργο της Nelly’s και τον ρόλο της φωτογραφίας στη μελέτη της πολιτισμικής κληρονομιάς, καθώς και εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες.

Διαβάστε Επίσης

Τελευταία άρθρα Τέχνες

Περιηγήσου στη νέα ψηφιακή έκθεση της Εθνικής Βιβλιοθήκης

Η φυσική έκθεση παρουσιάστηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
17/11/2025

Εγκαίνια: Οι εκθέσεις της εβδομάδας (17-23/11)

Τα εικαστικά πρότζεκτ που σημειώνουμε για τις επόμενες μέρες.

Ένα νέο βιβλίο εμπνέεται από το Πολυτέχνειο

Οι "Ιστορίες του Νοέμβρη" της Μαριάννας Τζιαντζή συνθέτει αναμνήσεις, μυθοπλασία και χρονογραφήματα σε ένα βιβλίο που επικεντρώνεται στις μέρες της εμβληματικής εξέγερσης.

Η νέα έκθεση στη Nitra καταγράφει το ελληνικό τοπίο σε περιόδους κρίσης

Το πρότζεκτ είναι μία συνεργασία της γκαλερί με το Closing Soon.

Το "Just Stop Now!" είναι μία μεσαιωνική προσέγγιση στη σύγχρονη τέχνη

Η Clara Juliane Glauert χρησιμοποιεί παλιές τεχνικές και συμβολισμούς για να περιηγηθεί στον σημερινό κόσμο.

Εικαστικοί κάνουν "Τέχνη για το εδώ και τώρα" σε ένα art space στο Μαρούσι

Έκθεση με αφορμή τα δέκα χρόνια από την παρουσίαση του γλυπτού "Κρίση" του Αναστάσιου Νυφαδόπουλου.