Επιστρέφοντας για 3η χρονιά στην Αθήνα το WOW Athens, το διεθνές φεστιβάλ για γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα διοργανώνεται στις 4 με 7 Απριλίου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), σε συνεργασία με το WOW Foundation και το British Council, θίγοντας ζητήματα που αφορούν τον αγώνα για έμφυλη ισότητα. Μιλήσαμε με μία από τις 3 κεντρικές ομιλήτριες, τη συγγραφέα Carmen Maria Machado (θα συνομιλήσει με τη μεταφράστρια και κριτικό 'Έφη Γιαννοπούλου τη Δευτέρα 7/4, 19:30-20:30, στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ), τα βιβλία της οποίας κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αντίποδες και μας έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον με τον τρόπο που κινούνται μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, τραύματος και απόλαυσης, θραυσματικής γυναικείας κουίρ εμπειρίας και πειραματικής γραφής.
Πώς αισθάνεσαι που συμμετέχεις στο φεστιβάλ WOW - Women of the World Athens που αποπειράται για τρίτη χρονιά να θίξει ζητήματα που αφορούν τον αγώνα για έμφυλη ισότητα και ενδυνάμωση των γυναικών, θηλυκοτήτων και non-binary ατόμων;
Είμαι γυναίκα, είμαι κουίρ, είμαι λοιπόν πολύ χαρούμενη που θα μιλήσω για τη δουλειά μου εκεί.
Ως κουίρ γυναίκα, παντρεμένη, συγγραφέας πώς νιώθεις αυτή τη στιγμή ζώντας στις ΗΠΑ με όλα τα απαράδεκτα που βλέπουμε να συμβαίνουν; Και τι πιστεύεις για όσους κατηγορούν την υποτιθέμενη woke ατζέντα για την εκλογή του Τραμπ και μέρος των πολιτικών του;
Η πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ είναι αυτή τη στιγμή φασιστική και σατανική. Το Δημοκρατικό κόμμα από την άλλη δεν κάνει σωστά τη δουλειά του και δεν μπορώ να ταυτιστώ με την αριστερίζουσα πολιτική. Όσοι προσπαθούν να κατηγορήσουν τη λεγόμενη woke ατζέντα ότι για όσα συμβαίνουν σήμερα είναι προφανώς ηλίθιοι. Η ιστορία δεν είναι γραμμική και είναι γνωστό πώς οι μειονότητες δαιμονοποιούνται σε εποχές σαν αυτή. Δεν είναι παραγωγικό το να δηλώνουν διάφοροι πόσο σοκαρισμένοι είναι από αυτά που συμβαίνουν. Είναι χρήσιμο να σκεφτόμαστε, όσο κι αν αυτό δεν μας παρηγορεί, ότι φαινόταν εδώ και καιρό το προς τα που πάμε. Δεν υπάρχουν λόγια για το πόσο ρατσιστική, τρανσοφοβική, φασιστική είναι η σημερινή εξουσία. Σε προσωπικό επίπεδο, νιώθω ζωντανή στην εποχή του τέλους της αυτοκρατορίας που έρχεται. Μπορεί να μη δω το τέλος, αλλά που ξέρεις… Σίγουρα πάντως δεν μου αρέσει που ζω σε αυτή τη στιγμή.
Σε ποιά στιγμή θα ήθελες να ζεις;
Σε λιγότερο ενδιαφέροντες καιρούς.
Στο βιβλίο σου "Στο σπίτι των ονείρων" (μετάφραση: Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου), μιλάς για τη βία και τη σιώπηση του αρχείου με την οποία έρχεται αντιμέτωπη η ιστορικός της κουήρ εμπειρίας, με αναφορά στο θεωρητικό του κουήρ Χοσέ Εστεμπάν Μουνιόζ. Πώς την έχεις αντιμετωπίσει εσύ προσωπικά;
Ένα αρχείο είναι εκ φύσεως ατελές. Όταν ξεκινούσα ήταν σημαντικό για μένα να γράφω για πράγματα που δεν έβλεπα γραμμένα. Και όσο ο κόσμος μας διαλύεται η βία και η αποσιώπηση εντείνεται. Όσο η ιδιαίτερα εύθραυστη φύση των κουίρ ζωών υπόκεινται στην υποκειμενικότητα της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας, το να αρχειοθετούμε αυτές τις ιστορίες είναι ακόμη πιο σημαντικό, για να μην πω υποχρέωσή μας.
Διαβάστε Επίσης
Η βία της καθημερινότητας ειδικά προς τις γυναίκες, αλλά και η επούλωση, εκφράζεται με έναν σχεδόν σωματικό τρόπο στα βιβλία σου, όπως και η συλλογή διηγημάτων "Το σώμα της και άλλες εκδηλώσεις" (μετάφραση: Translatress). Πώς το πετυχαίνεις;
Προσπαθώ να διεισδύσω στο πορώδη χώρο που πιστεύω ότι υπάρχει μεταξύ βίας και έκστασης. Το τι σημαίνει να φοβάσαι ή ακόμη και κάποιες φορές να θέλεις πράγματα που δεν είναι καλά για σένα. Να δω μέσα από έναν κουίρ, θηλυκό φακό το τι συμβαίνει όταν παίρνεις λάθος αποφάσεις αλλά και πώς κάνεις μια νέα αρχή.
Διαβάστε Επίσης
Σε ποιό βαθμό μπαίνει η προσωπική σου εμπειρία σε όλο αυτό και πώς τη συνδυάζεις με την επίκληση στο μαγικό που είναι αισθητή στη γραφή σου;
"Προσπαθώ να διεισδύσω στο πορώδη χώρο που πιστεύω ότι υπάρχει μεταξύ βίας και έκστασης. Το τι σημαίνει να φοβάσαι ή ακόμη και κάποιες φορές να θέλεις πράγματα που δεν είναι καλά για σένα. Να δω μέσα από έναν κουίρ, θηλυκό φακό το τι συμβαίνει όταν παίρνεις λάθος αποφάσεις αλλά και πώς κάνεις μια νέα αρχή".
Μιλάνε πολλοί για το ρόλο που παίζει η φαντασία/μυθοπλασία στη ζωή και η ζωή στη φαντασία/μυθοπλασία. Σε αυτή την προσπάθεια να αναπαράγουμε όσο γίνεται πιο πιστά κάτι που έχει να κάνει με τη ζωή μας ο χώρος του υποσυνείδητου, της μαγείας, του τρόμου είναι για μένα ένα επιπλέον εργαλείο, η ενσάρκωση του πώς μπορείς να σπρώξεις το χώρο ανάμεσα σε αυτές τις δυο ερωτήσεις (της ζωής και της φαντασίας/μυθοπλασίας). Και σε προσωπικό επίπεδο η γραφή με βοηθά να προχωρήσω στον κόσμο, να κάνω τη δουλειά μου, σκέφτομαι μέσω της μυθοπλασίας, γι αυτό και συνήθως ξεκινάω κάτι καινούργιο με ένα διήγημα.
Το φαγητό παίζει έναν ιδιαίτερο ρόλο τόσο στα βιβλία σου όσο και και σε κείμενά σου σε blog ή περιοδικά τόσο ως απόλαυση όσο και τον ρατσισμό που συνδέεται με αυτό. Τι είναι για σένα;
Μεγάλωσα σε μια οικογένεια όπου γινόταν πολύ κουβέντα για το φαγητό, έχοντας μια πολύ 90s μαμά φανατική με τη διατροφή και έτσι συνέδεσα το φαγητό με πολλή ντροπή. Το να βρω μια γλώσσα να μιλήσω γι αυτό πέρα από αυτή της ενοχής ήταν για μένα μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας και το μαγείρεμα παίζει κεντρικό ρόλο σε αυτό. Λατρεύω ό,τι έχει να κάνει με το φαγητό, να μαγειρεύω, να αναζητώ νέα εστιατόρια και συνταγές, να δοκιμάζω όλα όσα υπάρχουν εκεί έξω, μια απόλαυση που συνδέεται με την εμπειρία του σεξ.
'Ένας από τους λόγους που ανυπομονώ να έρθω στην Αθήνα είναι και γιατί έχω ακούσει από τους πάντες πόσο καταπληκτικό είναι το φαγητό εκεί και θέλω να δοκιμάσω τα πάντα!
Επειδή είμαι μια χοντρή γυναίκα και επιμένω στο να αποκαλούμε έτσι, ο κόσμος έχει συχνά συγκεκριμένες ιδέες για το τι σημαίνει αυτό και ο δικός μου τρόπος είναι να δείξω ότι είμαι εδώ για την ευχαρίστηση και δεν χρειάζεται να ντρέπομαι. Έχοντας φυσικά και γνώση του της εξουσίας που ασκεί πάνω μας βιομηχανία της διατροφής.
Νιώθεις κάποια σύνδεση με την τάση της αυτομυθοπλασίας;
Η λέξη χρησιμοποιείται συχνά τελευταία και συχνά για πολύ διαφορετικά πράγματα. Στο νέο μου βιβλίο υπάρχει ένα διήγημα για μια συγγραφέα που κάνει περιοδεία και μιλάει για την κακοποιητική σχέση της κάτι το οποίο είναι πιο αυτομυθοπλαστικό απ’ ότι άλλα έργα μου, αλλά και πάλι δεν είναι αναγνωρίσιμο τι είναι πραγματικό και τι όχι. Ως προς το πώς ορίζω την εαυτή μου ως συγγραφέα, δεν θεωρώ ότι γράφω αυτομυθοπλασία αλλά μυθοπλασία.
Κάτι που έχει ενδιαφέρον στην αυτομυθοπλασία και τις παρυφές της είναι το πώς ειδικά οι γυναίκες συγγραφείς συχνά μετατρέπουν τις συνθήκες εργασίας και καθημερινότητας μέσα στις οποίες γράφουν σε εργαλείο φέρνοντάς τες στην επιφάνεια. Πες μας για την έννοια της βραδύτητας την οποία υπερασπίζεσαι.
Είναι η απάντησή μου στον καπιταλισμό και στο πόσο έχει πλέον επεκταθεί σε κάθε πτυχή της ζωής μας και διασπά την προσοχή μας. Θα ήμουν πιο παραγωγική ως συγγραφέας αν δεν μαγείρευα ένα μεγάλο γεύμα κάθε μέρα αλλά θα ήμουν λιγότερο ευτυχισμένη. Η ενασχόληση με την τέχνη μας βάζει σε ένα άλλο timeline και μπορεί να μας προσφέρει ευχαρίστηση ως εργαλείο απέναντι στη διείσδυση του καπιταλισμού ακόμη κι αν δεν είμαστε καλλιτέχνες.
Τι γράφεις τώρα;
Μια νέα συλλογή διηγημάτων και ένα μυθιστόρημα οπότε έχω πολύ δουλειά!
Τα περιμένουμε σύντομα και στην Ελλάδα λοιπόν, όπου τα βιβλία σου είχαν την τύχη να μεταφραστούν και πολύ καλά.
Χαίρομαι πολύ γι αυτό!
Η Carmen Maria Machado θα συνομιλήσει με τη μεταφράστρια και κριτικό Έφη Γιαννοπούλου τη Δευτέρα 7/4, 19:30-20:30, στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ και θα υπογράψει βιβλία.
Διαβάστε Επίσης
Τι άλλο θα δούμε στο WOW Athens
Εκτός από τη Machado, την "Bad Feminist" Roxane Gay και την παραγωγό της φεμινιστικής σειράς "The Principles of Pleasure" Thalia Mavros. Επίσης, καθημερινές συζητήσεις, σε 20 πάνελ και δύο 1-προς-1 συζητήσεις με ομιλήτριες και ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό που καταπιάνονται με θέματα όπως η ενδοοικογενειακή βία, η σεξεργασία και η ασφάλεια στις πόλεις, ο σεξισμός στον εργασιακό χώρο, ο ψηφιακός ακτιβισμός και τα ταμπού στην εκπαίδευση. Το πλουραλιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τις ταινίες "Orlando, My Political Biography" του πρωτοπόρου στοχαστή της σύγχρονης queer θεωρίας, Paul B. Preciado, και "RBG", που αποτυπώνει τη διαδρομή της δικαστικού Ruth Bader Ginsburg, από νεαρή φοιτήτρια νομικής σε σύμβολο δικαιοσύνης, τη σκηνική ανάγνωση του Ορλάντο της Βιρτζίνια Γουλφ από τη Ρούλα Πατεράκη, τη συναυλία της Arooj Aftab, της πρώτης Πακιστανής καλλιτέχνιδας με βραβείο Grammy, αλλά και εκθέσεις των γεωμετρικών δημόσιων γλυπτών της Γερμανίδας Claudia Wieser, της Μαριλένας Γρίσπου που διερευνά μέσω της φωτογραφίας την έννοια της ασφάλειας των γυναικών και της Γεωργίας Λαλέ που τιμούν τα αυξανόμενα θύματα γυναικοκτονιών.
Περισσότερες πληροφορίες
Διαβάστε Επίσης
