Προσεγγίζουμε το Ολοκαύτωμα, μία από τις μελανότερες σελίδες της ευρωπαϊκής ιστορίας, μέσα από τρεις ιστορικές μελέτες, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος. Διαβάστε παρακάτω τις περιλήψεις τους.
Το Ολοκαύτωμα: Η Διαχείριση της Τραυματικής Μνήμης - Θύτες και Θύματα - Γιώργος Κόκκινος
Το βιβλίο αυτό έρχεται να συνοψίσει αλλά και να αξιολογήσει τον ιστοριογραφικό, θεωρητικό και παιδαγωγικό στοχασμό που έχει διατυπωθεί αφενός για τις κρατικές πολιτικές μνήμης που αφορούν το Ολοκαύτωμα και αφετέρου για τους ειδικότερους τρόπους και τις μορφές προσέγγισης της τραυματικής του μνήμης από την πρώτη μεταπολεμική περίοδο έως τις μέρες μας.
Εύλογα, η Γερμανία ανάγεται σε παραδειγματική μελέτη περίπτωσης, όπως επίσης, σε μικρότερο εντούτοις βαθμό, η προσοχή στρέφεται στα κράτη – συνοδοιπόρους του γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού. Όμως, η ανάλυση του συγγραφέα δεν αφήνει στο περιθώριο του προβληματισμού και τους τρόπους διαχείρισης που επέλεξαν τα κράτη τα οποία μετατράπηκαν άθελά τους σε "εργοστάσια θανάτου” (Πολωνία).
Ιδιαίτερα αναδεικνύονται θέματα όπως: 1) η ιστορική μοναδικότητα του Ολοκαυτώματος και ο παραδειγματικός του χαρακτήρας, 2) ο ρόλος της τέχνης ως διαδικασίας αποτραυματοποίησης και αισθητικοποίησης, καθώς και η δυνατότητα ή η θεμιτότητα της αισθητικής αναπαράστασης του τραύματος, 3) η απονομή ιστορικής δικαιοσύνης και 4) η παιδαγωγική θεωρία αναφορικά με τη διαχείριση τραυματικών γεγονότων ή εμπειριών.
Εκδόσεις Gutenberg
Το Ολοκαύτωμα - Laurence Rees
Το έργο-ορόσημο του Rees απαντά σε δύο από τα σημαντικότερα ερωτήματα της ιστορίας: Πώς και γιατί συνέβη το Ολοκαύτωμα; Επί είκοσι πέντε χρόνια ο Rees συναντούσε επιβιώσαντες και δράστες του Ολοκαυτώματος. Στο βιβλίο αυτό συνδυάζει τις μαρτυρίες τους, πολλές από τις οποίες δημοσιεύονται για πρώτη φορά, με την πιο πρόσφατη επιστημονική έρευνα και προτείνει μια νέα ιστορία για το Ολοκαύτωμα. Μέσα από μια συγκλονιστική αφήγηση ο συγγραφέας εξετάζει τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων από το ναζιστικό καθεστώς και αποκαλύπτει τις διαδοχικές κλιμακώσεις που δημιούργησαν σωρευτικά τη φρικαλεότητα του Ολοκαυτώματος. Επιπλέον, ο Rees εξετάζει τον χάρτη της θηριωδίας σε όλη την Ευρώπη και υποστηρίζει ότι, ενώ το μίσος για τους Εβραίους κατείχε πάντα κεντρική θέση στη σκέψη των ναζί, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε πλήρως το Ολοκαύτωμα, αν δεν εξετάσουμε παράλληλα με την εξόντωση των Εβραίων τις ναζιστικές πολιτικές εναντίον άλλων ομάδων, στις οποίες περιλαμβάνονται οι ομοφυλόφιλοι, οι Τσιγγάνοι, οι ψυχικά ασθενείς και τα άτομα με σωματικές αναπηρίες.
Εκδόσεις Πατάκη - Μετάφραση: Μενέλαος Αστερίου
Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων: Μελέτες ιστορίας και μνήμης - Ρένα Μόλχο
Πριν από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο ζούσαν στην Ελλάδα περισσότεροι από 79.000 Εβραίοι σε 31 κοινότητες, που ως τότε λειτουργούσαν σε όλα σχεδόν τα αστικά κέντρα της χώρας. Μετά το Ολοκαύτωμα το 87% των Ελλήνων Εβραίων εξοντώθηκε και στη χώρα απέμειναν λιγότερα από 5.000 άτομα, που σήμερα είναι μέλη των οκτώ εβραϊκών κοινοτήτων που διασώθηκαν. Στο βιβλίο εξετάζονται οι λόγοι για τους οποίους ο αφανισμός των Ελλήνων Εβραίων εξοβελίστηκε από την εθνική μνήμη και ιστορία. Διερευνώνται η στάση της πολιτείας απέναντί τους, καθώς και οι διάφοροι ρόλοι που υιοθέτησαν οι συμπολίτες τους κατά την Κατοχή, αλλά και κατά την Απελευθέρωση. Ανατρέπονται πολλοί από τους μύθους της δημόσιας ιστορίας, που επί δεκαετίες υποστήριζε ότι όλοι οι Χριστιανοί βοήθησαν σύσσωμοι τους Εβραίους και ότι, εκτός από τους ναζί, οι μόνοι που έφταιγαν γι' αυτό το ατιμώρητο έγκλημα ήταν τα ίδια τα θύματα και οι ηγέτες τους. Όλα τα παραπάνω τεκμηριώνονται με την παρουσίαση δημοσιευμένων και αρχειακών πηγών ιστορίας, προφορικής ιστορίας και μνήμης. Ορισμένες από τις πηγές αυτές σχολιάζονται αναλυτικά. Άλλες, όπως η αλληλογραφία των ιθυνόντων αλλά και η νομοθεσία του ελληνικού κράτους, που επιβεβαιώνουν την εκμετάλλευση και τη λεηλασία των εβραϊκών περιουσιών, δημοσιεύονται αυτούσιες σε δύο παραρτήματα στο τέλος του βιβλίου.
Εκδόσεις Πατάκη
Διαβάστε Επίσης
