"Η τέχνη της εμβύθισης": Έκθεση για τον Mark Rothko και τη σύγχρονη αφαιρετική ζωγραφική

    

Mε την ευκαιρία της συμπλήρωσης 120 χρόνων από τη γέννηση του Mark Rothko (25/9/1903), η ομαδική έκθεση "Η Τέχνη της Εμβύθισης στη σύγχρονη ζωγραφική. Μαθαίνοντας από τον Mark Rothko" παρουσιάζει στο κοινό τις εκφραστικές δυνατότητες της σύγχρονης αφαιρετικής ζωγραφικής, που αντλεί την έμπνευσή της από τον διεθνή Αφηρημένο Εξπρεσιονιστή και την ικανότητά του να δημιουργεί την αίσθηση της εμβύθισης του θεατή μέσα στο χρωματικό πεδίο του έργου. Η έκθεση εγκαινιάζεται την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία γέννησης του μεγάλου καλλιτέχνη, και διαρκεί μέχρι τις 27 Οκτωβρίου 2024 στο Λόφος Art Project. Περιλαμβάνει έργα 24 σύγχρονων Ελλήνων και ξένων εικαστικών, παράλληλες δράσεις, καθώς και τη μοναδική εικονογράφηση βιβλίου που είχε αναλάβει ο Rothko, σχεδόν έναν αιώνα πριν.

Αν η τέχνη, ένιωθε ο Ρόθκο, είχε ως βασικό σκοπό να εκφράσει την τραγικότητα της ανθρώπινης κατάστασης, έπρεπε να βρεθούν νέα θέματα και νέο ιδίωμα. Διαπίστωσε ότι η φιγούρα δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τους σκοπούς του, απορρίπτοντας έτσι την αναπαράσταση στα τέλη του 1940. Μέχρι το 1950, ο Ρόθκο είχε σχηματίσει το χαρακτηριστικό του στυλ, με ένα ή δύο ορθογώνια, δουλεύοντας σε πολλές παραλλαγές χρώματος που εφαρμόζονταν σε λεπτά στρώματα από λάδι ή αυγοτέμπερα, διευκολύνοντας τη δίοδο του φωτός από μέσα προς τα έξω. Σε αυτούς τους πίνακες, το χρώμα και η δομή είναι αδιαχώριστα, με το πρώτο να δημιουργεί το δεύτερο: οι παραλλαγές στον κορεσμό, τον τόνο και την απόχρωση κάνουν χειροπιαστά τα βάθη των χρωμάτων. Η εμβύθιση υπερτονίστηκε με τη μεγάλη κλίμακα των καμβάδων που είχε σκοπό να περιέχει τον θεατή – όχι για να είναι "μεγαλειώδης", αλλά "οικεία και ανθρώπινη". Επίσης, η χαμηλή τοποθέτηση ήταν σημαντική, έτσι ώστε η πρώτη εμπειρία να είναι ότι ο θεατής βρίσκεται μέσα στην εικόνα.

Η ποικιλομορφία έκφρασης που χαρακτηρίζει το καλλιτεχνικό τοπίο σήμερα διαμορφώνεται από τις πολλαπλές ιστορίες των σύγχρονων μητροπόλεων, που βρίθουν από γρήγορα εναλλασσόμενες εικόνες και θραύσματα, όπου τα πάντα μοιάζουν να χαρακτηρίζονται από μία αίσθηση απομάγευσης. Με αφετηρία το όραμα του Μαρκ Ρόθκο για μία ζωγραφική που υπερβαίνει τον αμφιβληστροειδή και εισχωρεί στις βαθύτερες στιβάδες της ψυχής, μέσα από τα έργα 24 σύγχρονων Ελλήνων και ξένων εικαστικών, διερευνούμε πώς τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα που εκφράζονται μέσα από τη δυναμική του χρώματος είτε στον καμβά είτε στο χώρο, μέσω του γκράφιτι και της τέχνης του δρόμου, προσεγγίζουν την εμβάθυνση της καλλιτεχνικής πράξης και τη μάγευση του σύμπαντος που είχε επιτύχει ο Ρόθκο στην ώριμη περίοδο της καλλιτεχνικής του δημιουργικότητας. Η έκθεση αποτελεί την αφετηρία για νέους διαλόγους μεταξύ παλαιού και νέου, μέσω της σύνδεσης μοντερνισμού και σύγχρονης τέχνης, δομώντας μια πλατφόρμα για απόπειρες ουτοπιών, αλλά και προσπαθειών για την επιβίωση της ζωγραφικής ως καλλιτεχνικού μέσου.

Στην έκθεση παρουσιάζεται η σπάνια πρώτη έκδοση της Βίβλου 250 αντιτύπων, The Graphic Bible του Lewis Browne (εκδόσεις Macmillan, 1928), την οποία είχε εικονογραφήσει ο νέος τότε Markus Rothkowitz, η μοναδική εικονογράφηση βιβλίου που είχε αναλάβει ο καλλιτέχνης. Τη βραδιά των εγκαινίων η δημοφιλής graffiti artist NIQUE θα δημιουργήσει ζωντανά το πόστερ της έκθεσης. Η έκθεση πραγματοποιείται με την οικονομική στήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Συμμετέχουν οι εικαστικοί Γιάννης Αδαμάκος, Σοφία Αντωνακάκη, Δημήτριος Αντωνίτσης, Ειρήνη Βαζούκου, Δανιήλ, Murray Dessner, Ιάσονας Καμπάνης, Λεωνίδας Καραμπίνης, Ανδρέας Κοντέλλης, Άγγελος Μαυραειδής, Κλεοπάτρα Μουρσελά, Εύα Μπέη, Ουρανία Μουρελάτου, Παναγιώτης Νέζης, NIQUE, Θαλασσινή Δούμα, Νίκος Σαμαράς, Πάνος Σαραφιανός, Τζόνα Σαχπάζης, Γιάννης Σκαλτσάς, Θεόδωρος Στάμος, Αιμιλία Τσεκούρα, Δανάη Στράτου, Εμμέλεια Φιλιπποπούλου.    

Παράλληλες δράσεις

Οι ζωγραφικές αφηγήσεις συνδιαλέγονται με έργα που θα φιλοτεχνήσουν μαθητές και φοιτητές στο πλαίσιο εκπαιδευτικών δράσεων, εντρυφώντας στην υλικότητα και την πνευματικότητα της τέχνης. Ταυτόχρονα, θα οργανωθούν δημόσιες συζητήσεις από την επιστημονική ομάδα σχετικά με το έργο του μεγάλου καλλιτέχνη και της σημασίας του για την τέχνη σήμερα. Η έκθεση θα περιλαμβάνει την έκδοση δίγλωσσου καταλόγου με τα έργα της έκθεσης και τα κείμενα της επιστημονικής επιτροπής.

Επιστημονική Ομάδα

Η έκθεση έχει σκοπό να συστήσει τη νέα επιστημονική ομάδα έρευνας πάνω στην εργογραφία και τα συναφή κείμενα του μεγάλου καλλιτέχνη που σχετίζονται με τον Ευρωπαϊκό Νότο, με τίτλο της έρευνας Italy - Greece: Rothko’s Classic Route in the Mediterranean and beyond και με επιστημονικούς συνεργάτες τους /τις Ακαδημαϊκούς Καλλιόπη Κουντούρη, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης, Βαρβάρα Κονδύλη, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Επίκουρη Καθηγήτρια, Hellenic American College, Διονύσης Μουρελάτος, Εκπαιδευτικός, Διδάσκοντα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Βίκυ Σαρακατσιάνου, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης, Μέλος Ε.ΔΙ.Π. στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και Διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Φαίη Τζανετουλάκου, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης, Marcello Barison, Επίκουρος Καθηγητής.