2023 Ελευσίς: 8 εκθέσεις που περιμένουμε

Ο στρατός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας

Στόχος της Ελευσίνας είναι να αναδείξει την αρχαία της ιστορία, συνδέοντάς τη με το βιομηχανικό παρόν και παρελθόν. Ένα από τα πολλά πρότζεκτ που ακολουθούν αυτήν τη λογική είναι ο "Πήλινος Στρατός της Ελευσίνας" του Κολομβιανού καλλιτέχνη Juan Sandoval, ένα από τα κύρια έργα του καλλιτεχνικού προγράμματος. Ενεργοί και συνταξιούχοι εργάτες εργοστασίων γίνονται πρωταγωνιστές του έργου, καθώς ο Sandoval δημιουργεί ένα πήλινο, χειροποίητο κράνος για τον καθένα, πάνω στο οποίο θα χαραχθούν συμβολικά στοιχεία που εκφράζουν προσωπικά κάθε άτομο και παράλληλα αναφέρονται σε χρηστικά αντικείμενα της αρχαιότητας που ανακαλύφθηκαν στο νεκροταφείο της Ελευσίνας. Στη συνέχεια, τα κράνη θα δοθούν στους εργάτες, όμως τον Μάιο του ’23 θα έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε αυτό το ιδιαίτερο πορτρέτο του ελευσινιακού εργατικού δυναμικού μέσα από μια έκθεση στο Εργοστάσιο Ίρις.

Ελευσίνα, αγάπη μου

Η εμβληματική ταινία του Αλέν Ρενέ παραμένει επίκαιρη και εμπνέει τους καλλιτέχνες του πρότζεκτ "Elefsina mon amour", μια συνεργασία του 2023 Ελευσίς με την καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Κατερίνα Γρέγου. Παραλλάσσοντας τον τίτλο του "Χιροσίμα, αγάπη μου", η κεντρική διεθνής έκθεση σύγχρονης τέχνης της διοργάνωσης, που αναμένεται τον Ιούνιο, στρέφει το βλέμμα στο αβέβαιο μέλλον της πόλης και αναρωτιέται ποιος είναι ο ιδανικότερος τρόπος να διαχειριστούμε το παρελθόν, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο αύριο. Το τοπίο είναι εδώ ο πυρήνας δημιουργίας των καλλιτεχνών, οι οποίοι μελετούν την πόλη από μια κοινωνικοπολιτική σκοπιά, μέσα από μνήμες και εμπειρίες, τραύματα και ελπίδες για την εξέλιξη της μεταβιομηχανικής Ελευσίνας.

Το θέατρο και οι διπλοί δεσμοί

Τι σχέση έχει η Μαρία Παπαδημητρίου με την Ελευσίνα; Η διακεκριμένη εικαστικός στήνει το έργο της "Διπλό Θέατρο, ή Περί Φιλίας" σε διάφορα σημεία της πόλης και διερευνά τις σχέσεις που ανέπτυξε με τους κατοίκους, συνδυαστικά με την έννοια του διπλού θεάτρου. Οι ιστορίες που οι Ελευσίνιοι μοιράστηκαν με την καλλιτέχνιδα γίνονται αφορμή για έναν επανακαθορισμό του όρου "φιλία" και το πώς αυτός συνδέεται με το "διπλό θέατρο", το οποίο αντιμετωπίζεται ως "διπλός δεσμός": το Θέατρο της παρατήρησης και το Θέατρο της ενέργειας (ένα ανοιχτό εργαστήριο στο οποίο συμμετείχαν οι κάτοικοι).

Ένας σύγχρονος παράδεισος;

Η τέχνη βγαίνει από τις καθιερωμένες γκαλερί και τα διάφορα πολιτιστικά ιδρύματα και μετακομίζει σε χώρους καθημερινής ψυχαγωγίας, όπως, για παράδειγμα, ένα θερινό σινεμά. Ακολουθώντας αυτό το κόνσεπτ αλλά και την αίσθηση ότι οι εμπειρίες των τελευταίων ετών έφεραν τα πάνω-κάτω στις ζωές μας, η Μαρίνα Φωκίδη δημιουργεί το πειραματικό πρότζεκτ "Σινεμά Παράδεισος: Βιομηχανίες συνύπαρξης". Ο "Παράδεισος" συμβολίζει τη μετάβαση από τον έναν κόσμο στον άλλο, από την ελευθερία στον εγκλεισμό, ενώ οι "Βιομηχανίες συνύπαρξης" αφορούν την έννοια της εργασίας και το ρίσκο που παίρνει το εργατικό δυναμικό, δουλεύοντας πυρετωδώς ακόμη και μέσα σε συνθήκες πανδημίας.

Οι εξερευνήσεις 4 γυναικών

Τα ατομικά καλλιτεχνικά πρότζεκτ που περιλαμβάνονται στις δράσεις του θεσμού εισάγουν νέες ενδιαφέρουσες αφηγήσεις για τον ιστορικό τόπο, με πιο αθόρυβες κάποιες φορές παρεμβάσεις. Η Βάνα Ξένου στήνει ένα "Ανοιχτό Μουσείο" με όλα τα πολιτισμικά συστατικά που απαρτίζουν την πόλη, ενώ στους "Προγόνους", η ντοκιμαντερίστρια Εύα Στεφανή προβάλλει αποσπασματικές στιγμές της καθημερινότητας από το 1995 μέχρι σήμερα, καταγράφοντες αλλόκοτες συμπεριφορές ανθρώπων. Το έργο "The Nelson Complicity Index" της Navine G. Dossos μιλά για την κρισιμότητα της κλιματικής αλλαγής, ενώ σε παρόμοια νερά κινείται και η Στεφανία Στρούζα με το "Εγώ το θαλάσσιο ταξίδι, εγώ η κατάληψη της γης", μια μελέτη των περιβαλλοντικών τραυμάτων που έχει υποστεί η πόλη λόγω της βαριάς βιομηχανίας.