Η έκδοση "Πρόλογοι" της ομάδας επιμέλειας εκθέσεων και δράσεων σύγχρονης τέχνης miss dialectic αποτελεί μία προσπάθεια αποτύπωσης της έρευνας και χαρτογράφησης γύρω από τη σχέση μεταξύ λόγου και έργου τέχνης μέσα από παραδείγματα Ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών.
Περιλαμβάνει έργα των Αλέξη Ακριθάκη, Χρύσας Βαρδέα, Μαρίας Βαρελά, Θεόδωρου Γιαννάκη, Νίκης Καναγκίνη, Δημήτρη Κοντού, Χρυσάνθης Κουμιανάκη, Χριστίνας Μήτρεντσε, Πέτρου Μώρη, Μπίας Ντάβου, Παντελή Ξαγοράρη, Μυρτώς Ξανθοπούλου, Κωνσταντίνου Ξενάκη, Νίνας Παπακωνσταντίνου, Έρικας Σκούρτη, Άγγελου Σκούρτη, Έφης Σπύρου, Στεφανίας Στρούζα, Βασιλείας Στυλιανίδου aka Franck-Lee Alli-Tis, Κωστή Τριανταφύλλου, Χριστίνας Φοίβη, Αφροδίτης Ψαρρά.
Αν και έχει αποτελέσει κοινή αντίληψη ότι η τέχνη και οι καλλιτέχνες συνδέονται κατεξοχήν με την οπτική δεξιότητα, ενώ οι συγγραφείς με τη λεκτική έκφραση, το σύνορο ανάμεσα στην εικόνα και στο κείμενο έχει υπάρξει δυσδιάκριτο και η σχέση τους έχει αποτελέσει εκτεταμένο πεδίο έρευνας των ανθρωπιστικών επιστημών. Τόσο η ιστορία της τέχνης όσο και οι επιμελητικές πρακτικές, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στη μελέτη αυτής της σχέσης μέσα στον χρόνο, αναγκάστηκαν να μεταβάλλουν τις μεθοδολογικές και εκθεσιακές προσεγγίσεις τους.
Διαβάστε Επίσης
Η έκδοση, χωρίς να αποτελεί μια εξαντλητική παρουσίαση, συγκεντρώνει παραδείγματα διακεκριμένων ιστορικών και σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών από τη δεκαετία του 1960 ως και σήμερα που ασχολήθηκαν με το ζήτημα του λόγου. Αυτός γίνεται αντιληπτός ως διαφορετικές εκδοχές της οπτικής, κειμενικής επιστημονικής και τεχνολογικής γλώσσας, όπως προέκυψαν στην πρόσφατη ελληνική τέχνη. Παρουσιάζοντας ποικίλες πτυχές και τρόπους ύπαρξης του Λόγου εντός και παράλληλα του εικαστικού έργου, στόχος είναι να αποκαλυφθούν οι μεταξύ τους σχέσεις ιεραρχίας ή/και ισορροπίας. Επίσης να καταδειχθεί πώς η συγκεκριμένη θεματική και σχέση έχουν διαχρονικά συγκεντρώσει το καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, αποκαλύπτοντας τη συνέχεια και την εξέλιξη των θεωρητικών και επιστημονικών προβληματισμών της εικαστικής κοινότητας.
Η έρευνα πάνω στις διαφορετικές ιστορικές, σημασιολογικές και φιλοσοφικές καταβολές του όρου Λόγος και η σχέση του με την εικαστική αναπαράσταση έθεσαν τέσσερις βασικές εκφάνσεις – θεματικές που διατρέχουν την έκδοση:
Ως γλώσσα και γραφή που εκκινώντας από τις εννοιολογικές τάσεις της τέχνης κατά το τέλος της δεκαετίας του 1960 και τις αρχές του 1970, έθεσε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τη σχέση ανάμεσα σε αυτό που μπορεί κανείς να "δει" και σε αυτό που μπορεί να "διαβάσει". Παρουσιάζονται καλλιτεχνικές πρακτικές, όπου ένα μέρος ή και το σύνολο της καλλιτεχνικής έκφρασης αντικαθίσταται με κείμενα ή άλλα γλωσσοκεντρικά στοιχεία και κώδικες. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό των έργων αυτών αποτελεί η παρουσία της γραφής ως αυτόνομου περιεχομένου με τις δικές του σημάνσεις.
Ως ιδέα και συλλογιστικό επιχείρημα, δηλαδή το άμεσο επακόλουθο μιας επαγωγικής, ορθολογικής διαδικασίας, που βρίσκει ερείσματα στην αρχαία ελληνική και την μετέπειτα αναλυτική φιλοσοφική παράδοση. Το έργο τέχνης παύοντας να απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο στις αισθήσεις, παρουσιάζεται ως σύλληψη που λαμβάνει χώρα στο μυαλό του καλλιτέχνη με τον τελευταίο να λειτουργεί ως δημιουργός νοημάτων κατά αντιστοιχία με τους συγγραφείς. Παράλληλα απαιτεί την άμεση πλέον νοητική ανταπόκριση του θεατή, με τη συμμετοχή του οποίου λειτουργεί και νοηματοδοτείται.
Ως μύθος, ο οποίος με όρους μεθοδολογικής λειτουργικότητας, χρησιμοποιήθηκε για να εκφράσει έναν τρόπο σκέψης και οργάνωσης της πραγματικότητας. Ιδωμένος υπό την στρουκτουραλιστική σκοπιά, ο μύθος μπορεί να λειτουργήσει σαν η παραδειγματική εκείνη γλώσσα και το ενιαίο σύστημα σήμανσης που απομακρυνόμενο από τον όποιο χαρακτηρισμό του ως παράλογου στοιχείου, διέπεται αντίθετα από κανόνες και δομείται πάνω σε μια σειρά συστημάτων και κωδίκων. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο οι Έλληνες εικαστικοί αντλούν από τη δεξαμενή της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς, εκμεταλλεύονται και επαναπροσεγγίζουν την αναλλοίωτη λογική και δομή της μυθικής φόρμας. Αυτή τη χρησιμοποιούν είτε στη γραπτή είτε στην προφορική της εκδοχή ως ένα εργαλείο χρήσιμο για την εξαγωγή συμπερασμάτων, την κατανόηση των κυρίαρχων μοτίβων αλλά και την έκφραση διαφορετικων κοινωνικών συμβάσεων και τυπολογίων.
Ως μαθηματική μεταγλώσσα, η οποία στην εξέλιξή της συνδέθηκε με τις θεωρίες των συστημάτων, της πληροφορίας και τον νέο κλάδο της κυβερνητικής, αποτελώντας τελικά όχημα της τεχνολογίας και της πληροφορικής. Στο πλαίσιο της επικρατούσας τάσης της διεπιστημονικής προσέγγισης των φαινομένων, οι θεωρίες αυτές αλλά και τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα των υπολογιστών είχαν αρχίσει ήδη από τη δεκαετία του 1970 να μονοπωλούν το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών που αποφάσισαν να τα εφαρμόσουν σε εικαστικές συνθέσεις που έθεσαν τις βάσεις για τη σημερινή ψηφιακή εποχή και τα σύγχρονα παραδείγματα της τέχνης του διαδικτύου.
Η έκδοση φιλοδοξεί αφενός στο να καταδείξει τη συνομιλία μεταξύ των διαφορετικών καλλιτεχνικών γενεών. Αφετέρου επιθυμεί να παρουσιάσει το πώς οι ποικίλοι τύποι γλώσσας και λεξιλογίων μπορούν να αλληλοεπικαλύπτονται, να δημιουργούν συνδέσεις και νοήματα που απευθύνονται σε διαφορετικούς αποδέκτες, σε ετερογενή χρονικά πλαίσια, τόπους και συνθήκες. Στόχος είναι να διευρυνθεί η επικοινωνία μεταξύ του δημιουργού και του θεατή, ο οποίος πλέον καλείται να πάρει τον ρόλο του αναγνώστη, να γίνει συμμέτοχος και να εξοικειωθεί με την καλλιτεχνική εργασία.
