Παραμνησία: Πώς η τέχνη σε βοηθά να αντιμετωπίσεις διαταραχές της μνήμης

Η πλατφόρμα σύγχρονης εικαστικής έρευνας και παραγωγής Fake Office παρουσιάζει την ομαδική έκθεση "Παραμνησία", μια συλλογική αφήγηση μέσα από τα έργα των καλλιτεχνών Πάκυ Βλασσοπούλου, Μπάυρον Καλομαμά, Γιώργου Πρίνου, Kasper Akhøj, Love Curly, Tamar Guimarães και Thue Nørgaard.

Σημείο εκκίνησης της έκθεσης αποτελεί το φαινόμενο της παραμνησίας, ένα σύνολο διαταραχών της μνήμης κατά τις οποίες το άτομο βιώνει μια ψευδή ή αλλοιωμένη ανάμνηση, την οποία εκλαμβάνει ως πραγματική. Η παραμνησία μπορεί να προκύψει από νευρολογικές παθήσεις ή να εκδηλωθεί και σε υγιή άτομα, ως αποτέλεσμα κόπωσης, άγχους ή γνωστικής υπερφόρτωσης. Με τις ταχύτατες τεχνολογικές εξελίξεις που ενσωματώνονται αθόρυβα στην καθημερινότητά μας (όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η εικονική πραγματικότητα και η νευροτεχνολογία), η διαμόρφωση της αντίληψής μας για το πραγματικό και το φανταστικό εισέρχεται σε νέα, αχαρτογράφητα πεδία. Οι αναμνήσεις μπορούν πλέον να αλλοιωθούν, να παραχαραχθούν ή να ανακατασκευαστούν, καθιστώντας ολοένα και πιο δυσδιάκριτη τη γραμμή ανάμεσα στο αυθεντικό και το ψευδές.

Τα έργα της έκθεσης αγγίζουν αυτή την εύθραυστη συνθήκη και διερευνούν τρόπους πλοήγησης σε αυτήν τη σύνθετη και αμφίσημη πραγματικότητα. Ταυτόχρονα ανιχνεύουν τα μέσα που χρησιμοποιούμε για να αποθηκεύσουμε τις αναμνήσεις μας, το αναπόφευκτο της απώλειάς τους και το πώς η μνήμη συνεχίζει να διαμορφώνει την ταυτότητά μας μέσα σε αυτό το πολυδύναμο πλαίσιο.

Το έργο "The glacial surfaces of the world extend to every conceivable horizon" της Πάκυς Βλασσοπούλου συνιστά ένα σχόλιο πάνω στις μεθόδους κατανόησης και κατασκευής της γνώσης στις δυτικές κοινωνίες. Αποτελούμενο από λευκές σελίδες που χρησιμοποιούνται για το δέσιμο των βιβλίων, μετατρέπει αυτόν τον ιδιόμορφο άγραφο χώρο –εκείνο που προηγείται ή ακολουθεί τον λόγο– σε πεδίο περισυλλογής και αντίστασης απέναντι στους μηχανισμούς της λογικής.

Ο Μπάυρον Καλομαμάς παρουσιάζει μια κρυπτική μηχανή που παγιδεύει και αποθηκεύει πληροφορίες. Στο "abjurer↔nowhere, terra↔green", αντλεί έμπνευση από μηχανισμούς που διαστρέφουν την ανθρώπινη αντίληψη, καλώντας το κοινό να αποκρυπτογραφήσει ένα αίνιγμα ως μέσο πρόσβασης σε μια ιδιαίτερη μορφή γνώσης. Η ευμετάβλητη φύση της μηχανής αναδεικνύει ζητήματα εξουσίας και χειραγώγησης, αποκαλύπτοντας την ευαλωτότητα της αντίληψης μέσα στο σύγχρονο κόσμο.

Στα έργα "Man Touching Left Eye (Ring Finger)" και "Man Touching Left Eye (Index Finger)", ο Γιώργος Πρίνος εξερευνά το φαινόμενο του jamais vu, την περίπτωση εκείνη όπου κάτι οικείο εμφανίζεται ως ξένο. Δύο πορτρέτα διαφορετικών ανθρώπων, σε διαφορετικούς τόπους και χρόνους, μοιράζονται σχεδόν την ίδια έκφραση, σχηματίζοντας ένα δίπτυχο που αρθρώνεται γύρω από την απτή αίσθηση του ανοίκειου. Η σύγχυση και η αμφιβολία δίνουν εδώ χώρο στην επαναδιαπραγμάτευση της έννοιας του "πραγματικού".

Η Liubov Kucheriava (Love Curly) παρουσιάζει το "Avoidance Dance", ένα ζωγραφικό έργο που αντλεί τους χαρακτήρες του από το υποσυνείδητο και από συμβάντα που μοιάζουν να εκτυλίσσονται σε έναν φαντασιακό τόπο. Μορφές και σύμβολα εμπλέκονται σε μια χορογραφία έντασης, αγγίζοντας θεματικά πεδία όπως η σεξουαλική επιθυμία, η βία και το τραύμα.

Ο Thue Nørgaard συμμετέχει με μια σειρά φωτογραφιών, στις οποίες νεκρές φύσεις και λεπτομέρειες της καθημερινότητας συνθέτουν έναν διάλογο γύρω από αυτό που παραμένει λανθάνον και ανείπωτο. Η φωτογραφική του εγκατάσταση λειτουργεί σαν μια δέσμη σύντομων ποιημάτων, μια απόπειρα αποτύπωσης της αφαίρεσης και της σιωπηλής έντασης του κενού.

Τέλος, η μικρού μήκους ταινία "Captain Gervasio’s Family" των Tamar Guimarães και Kasper Akhøj αποτελεί ένα στοχασμό πάνω στις έννοιες της πίστης και της ίασης, καταγράφοντας εναλλακτικές μορφές συλλογικότητας που προτείνουν μια αντίστροφη θέαση και βίωση του κατακερματισμένου σύγχρονου κόσμου. Το έργο υπενθυμίζει ότι οι πόλεις, οι θεσμοί και οι μορφές διακυβέρνησης είναι ταυτόχρονα υλικές και φασματικές οντότητες, υπογραμμίζοντας ότι οι νέες κοινωνικές δυνητικότητες μπορούν να αναδυθούν μέσα από τις ρωγμές των σύγχρονων κόσμων, εκεί όπου το πνευματικό και το υλικό συναντιούνται.

Έκδοση

Η έκθεση συνοδεύεται από μια ειδική έκδοση, η οποία λειτουργεί συμπληρωματικά και επεκτείνει τη θεματική της πέρα από τον φυσικό χώρο. Η έκδοση PARAMNESIA παρουσιάζει σκέψεις γύρω από τα έργα που εκτίθενται, εμβαθύνοντας τον προβληματισμό πάνω στο φαινόμενο της παραμνησίας και την εύθραυστη φύση της ανθρώπινης αντιληπτικής ικανότητας. Ολοκληρώνεται δε, με ένα νέο, σύντομο διήγημα του συγγραφέα Αριστείδη Αντονά, το οποίο δημοσιεύεται αποκλειστικά στις σελίδες του για πρώτη φορά.

Fake Office

Το Fake Office είναι μια μη κερδοσκοπική πλατφόρμα σύγχρονης καλλιτεχνικής έρευνας και παραγωγής με έδρα την Αθήνα. Πρόσφατες παραγωγές και δράσεις του περιλαμβάνουν τις εκθέσεις Trilogy of the Eye - Part I: Katarakt, Trilogy of the Eye - Part II: Looking και Trilogy of the Eye - Part IΙΙ: Static Gaze, τον Δεκέμβριο του 2024. Προηγούμενες δράσεις του Fake Office περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την επιμέλεια και παραγωγή των εκθέσεων Fake Friends (2019) και AM:GAIA (2021).

Info: Fake Office, Αγίου Μάρκου 15, Μοναστηράκι, 4ος όροφος | Εγκαίνια: Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου, 6-9 μ.μ. | έως 21/12 | Ώρες λειτουργίας: Τετ.-Σαβ. 6-9 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη

Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr