Το πρόγραμμα των παράλληλων δράσεων της έκθεσης "1967-1974: Κουλτούρες σε Αντιπαράθεση | Ζωή – Τέχνη – Προπαγάνδα" σχεδιάστηκε για να βοηθήσει το κοινό να κατανοήσει καλύτερα την έκθεση και να συμμετάσχει ενεργά. Μέσα από ομιλίες, συζητήσεις και εργαστήρια, αναδεικνύονται νέες προσεγγίσεις και συνδέονται τα εκθέματα με σύγχρονες ιδέες. Στο πλαίσιο αυτό, ειδικοί, δημιουργοί και ερευνητές συμβάλλουν στον διάλογο, ενισχύοντας την πολυφωνία και τη διεπιστημονικότητα.
Το πρόγραμμα των δράσεων
Δευτέρα 10 Μαρτίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα
Η λογοκρισία στον κινηματογράφο, το θέατρο και το τραγούδι την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-1974) μέσα από τεκμήρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Σχεδιασμός / Υλοποίηση: Γιάννης Γκλαβίνας, Αν. προϊστάμενος Τμήματος Προβολής, Επικοινωνίας και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική Υπηρεσία
Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγίου Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Τρεις συζητήσεις για το ελληνικό θέατρο στα χρόνια της δικτατορίας
1. Το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο
Ο Στέφανος Ληναίος και η Έλλη Φωτίου ίδρυσαν το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο το 1970, μετά την επιστροφή τους από το Λονδίνο, όπου είχαν διαφύγει το καλοκαίρι του 1967. Το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο στεγάστηκε αρχικά στο θέατρο Όρβο στην οδό Βουκουρεστίου και στη συνέχεια στο θέατρο Άλφα της οδού Πατησίων. Τα στελέχη του διώχτηκαν εξαρχής και συστηματικά από το χουντικό καθεστώς, τόσο για τις επιλογές τους στο ρεπερτόριο όσο και για την παράλληλη αντιδικτατορική δράση τους.
Ομιλήτριες και ομιλητές: Έλλη Φωτίου, ηθοποιός, Στέφανος Ληναίος, ηθοποιός και σκηνοθέτης, Πλάτων Μαυρομούστακος, καθηγητής στο Τμήμα Θεάτρου ΑΠΘ, Ελένη Ρουμπάνη, θεατρολόγος, υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ.
Συντονισμός: Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη (Αρχεία Παραστατικών Τεχνών ΕΛΙΑ)
13 έως 19 Μαρτίου 2025
Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου
Η πτώση των δικτατοριών και η άνθιση του νέου κινηματογράφου / Ελλάδα – Ισπανία -Πορτογαλία
Δευτέρα 17 Μαρτίου 2025, 18:00-20:00
Κτήριο ΕΛΙΑ, Αγίου Ανδρέου 5, Πλάκα, Αθήνα
Εκδότες και συγγραφείς θυμούνται και αφηγούνται: 1927–1985 | 40 χρόνια από τον θάνατο του Γιώργου Ιωάννου
Ομιλητές: Σοφία Ιακωβίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής λογοτεχνίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Λένα Καλλέργη, ποιήτρια, μεταφράστρια, Γιάννης Δούκας, ποιητής, φιλόλογος Σόλων Παπαγεωργίου, συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας
Πέμπτη 20 Μαρτίου 2025, 13:00-15:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγίου Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Τρεις συζητήσεις για το ελληνικό θέατρο στα χρόνια της δικτατορίας
2. Το Θέατρο Στοά
Ο Θανάσης Παπαγεωργίου ίδρυσε τη Θεατρική Εταιρεία Στοά μαζί με την Ελένη Καρπέτα μετά την παύση του θιάσου Βήματα της Νίκαιας (1969‒1970) από τη χούντα. Η Στοά στεγάστηκε στο ομώνυμο θέατρο στη συνοικία του Ζωγράφου, έδωσε την πρώτη της παράσταση το 1971 και διατηρεί αδιάλειπτη τη λειτουργία της μέχρι τις μέρες μας. Στη διάρκεια της δικτατορίας, λογοκρισία, απαγορεύσεις και διώξεις επιβλήθηκαν σ’ όλες τις σκηνικές παραγωγές της Στοάς.
Ομιλητές: Θανάσης Παπαγεωργίου, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ιδρυτής του Θεάτρου Στοά, Σπύρος Κακουριώτης, ιστορικός και δημοσιογράφος
Συντονισμός: Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη (Αρχεία Παραστατικών Τεχνών ΕΛΙΑ)
Πέμπτη 27 Μαρτίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγίου Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Τρεις συζητήσεις για το ελληνικό θέατρο στα χρόνια της δικτατορίας
3. Το Ελεύθερο Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης
Ιδρυμένο το καλοκαίρι του 1970 από σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, το Ελεύθερο Θέατρο λειτούργησε μέχρι τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Ο ανανεωτικός χαρακτήρας του θιάσου και η σύνδεσή του με αριστερές οργανώσεις και φοιτητικές παρατάξεις είχαν ως συνέπεια συλλήψεις και λογοκριτικές επεμβάσεις από το καθεστώς της χούντας. Την ίδια περίοδο, η έμμεση αντιδικτατορική δράση του Κάρολου Κουν, που εφαρμόστηκε κατεξοχήν στο πεδίο του ρεπερτορίου, εξασφάλισε προστατευμένο περιβάλλον στον θίασο του Θεάτρου Τέχνης και διατήρησε τις παραγωγές του καλλιτεχνικά ακμαίες και πρόσφορες για σκέψη.
Ομιλητές: Ρένη Πιττακή, ηθοποιός, Κώστας Αρζόγλου, ηθοποιός και σκηνοθέτης, Γωγώ Βαρζελιώτη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ, Απόστολος Πούλιος, εκπαιδευτικός στο Μουσικό Σχολείο Ιλίου και μέλος ΣΕΠ στο ΕΑΠ.
Συντονισμός: Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη (Αρχεία Παραστατικών Τεχνών ΕΛΙΑ)
Σάββατο 29 Μαρτίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Οι εικαστικές τέχνες στην Επταετία: μία ιστορία πολιτικής και καλλιτεχνικής αντιπαράθεσης
Ομιλήτριες: Ειρήνη Γερογιάννη & Χάρις Κανελλοπούλου
Συντονισμός: Εύα Βασλαματζή
Τρίτη 1 Απριλίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
"σαν βρεθείς ολομόναχος μπορείς να ζητήσεις τη βοήθεια του Σουάν". Γράμματα στον καιρό της Δικτατορίας.
Συζήτηση που θα εστιάσει σε πτυχές από τη ζωή, το έργο και την αλληλεπίδραση των λογοτεχνών στη δικτατορία, με συνδετικό νήμα αρχειακά τεκμήρια της περιόδου από τα λογοτεχνικά αρχεία. Οι ομιλητές θα επικεντρωθούν κυρίως στα αρχεία Στρατή Τσίρκα, Ροζέ και Τατιάνας Μιλλιέξ, Άρη Αλεξάνδρου και στη μετάφραση του έργου του Μαρσέλ Προυστ, Αναζητώντας το χαμένο χρόνο, από τον Παύλο Ζάννα που ήταν πολιτικός κρατούμενος.
Ομιλητές: Γιάννης Παπαθεοδώρου, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Εμμανουέλα Κάντζια, επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Γραμματείας και Διαπολιτισμικών Λογοτεχνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νικόλας Μανιτάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Γαλλικής γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δευτέρα 7 Απριλίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Εικόνα, προπαγάνδα, αντίσταση: Κινηματογράφος και φωτογραφία στην Επταετία
Μια συζήτηση για τη χρήση της εικόνας στην προπαγάνδα και τις εικαστικές τέχνες κατά την περίοδο της Επταετίας
Ομιλήτριες: Πηνελόπη Πετσίνη, φωτογράφος και ιστορικός φωτογραφίας), Ελίζα Άννα Δελβερούδη, ιστορικός του θεάτρου και του κινηματογράφου, οι οποίες σχεδίασαν την εκδήλωση και θα συνομιλήσουν με τους σκηνοθέτες Θανάση Ρεντζή και Γιώργο Σταμπουλόπουλο.
Σάββατο 12 Απριλίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Η δράση της γκαλερί Ώρα την περίοδο της δικτατορίας
Μ. Δευτέρα 14 Απριλίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Κουλτούρες σε αντιπαράθεση: η διεθνής διάσταση
Ομιλητές: Κωστής Κορνέτης, ιστορικός, Άννα Δαμιανίδη, δημοσιογράφος.
Διαδικτυακές διαλέξεις, (5/3, 28/4, 21/5)
Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο ΜΙΕΤ
Από τη res publica στη δημοκρατία. Πολιτικά υποκείμενα και θεσμοί από την αρχαιότητα στη σύγχρονη εποχή
9 Ιουνίου 2025
Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο ΜΙΕΤ
Λογοκρισία και διαχείριση της πληροφορίας
Περισσότερες πληροφορίες
1967-1974: Κουλτούρες σε αντιπαράθεση. Ζωή – Τέχνη – Προπαγάνδα
Στα χρόνια της δικτατορίας, το πλειοψηφικό δημοκρατικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας βίωνε την καθημερινότητα με τρόπο διττό. Από τη μια, η ζωή προχωρούσε με τους θεσμούς και τις κρατικές δομές υπό τον έλεγχο της χούντας. Από την άλλη, απέναντι σε αυτή την αίσθηση διαρκούς ελέγχου θριάμβευε η σιωπηλή και συνθετική σκέψη, η σταθερή εναντίωση στη βαρβαρότητα, τη χυδαιότητα, την αυθαιρεσία. Έτσι αναπτύχθηκαν δύο αντίθετες κουλτούρες: αυτή της αδέσμευτης σκέψης, της τέχνης, της άμεσης και έμμεσης αντίστασης, αλλά και η μάσκα της χουντικής βαρβαρότητας. Στην έκθεση που διοργανώνει το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και το Αρχείο της ΕΡΤ, παρουσιάζονται τεκμήρια και έργα τέχνης που απόκεινται στις πλούσιες συλλογές τους και τα οποία αποτυπώνουν γλαφυρά όχι τόσο την ιστορία της περιόδου όσο την ιδεολογική περιπέτεια της νεοελληνικής κοινωνίας τα ταραγμένα εκείνα χρόνια, με απώτερο στόχο τη βαθύτερη κατανόηση, την αυτογνωσία της μεταπολιτευτικής κοινωνίας.
