Άποψη εγκατάστασης: Francis Bacon, 'Three studies for a portrait of Isabelle Rawsthorne', 1965, National Portrait Gallery,© David Perry
Σαν σήμερα, 28 Οκτωβρίου του 1909, γεννήθηκε ο Francis Bacon, ένας από τους πιο σημαντικούς ζωγράφους του 20ου αιώνα που φέτος έχει την τιμητική του χάρη και στη μεγάλη έκθεση - αφιέρωμα στο έργο και την προσωπικότητά του που διοργανώνει η National Portrait Gallery στο Λονδίνο (διαρκεί ως τις 19 Ιανουαρίου). Με υπότιτλο "Human Presence” εστιάζει στα πορτρέτα του Bacon με πάνω από 50 έργα, αρκετά από τα οποία σπάνια παρουσιαζόμενα, από ιδιωτικές συλλογές, τα οποία αντιπαραβάλλονται με φωτογραφίες του καλλιτέχνη, ο οποίος ζωγράφισε δεκάδες φορές τον εαυτό του ως μέρος της πρακτικής του, ειδικότερα διερευνώντας την τρωτότητά του μετά από μεγάλες απώλειες συντρόφων του.Οι φωτογραφίες υπογράφονται από κορυφαίους φωτογράφους όπως οι Cecil Beaton, Arnold Newman και Bill Brandt.
Προσεκτικά επιμελημένη, η έκθεση, την οποία είδαμε μαζί με τα σημαντικότερα εικαστικά γεγονότα σε πρόσφατο ταξίδι μας στο Λονδίνο, αναδεικνύει το έργο ενός από τους κορυφαίους ζωγράφους του 20ου αιώνα μες στην εποχή του και σε διάλογο με τους ανθρώπους τους οποίους συνδιαλεχθηκε προσωπικά και καλλιτεχνικά παρουσιάζοντας αναλυτικά τη σημασία της δουλειάς του, πέρα από τον μύθο, σε ένα ευρύ κοινό. Ακολουθώντας έναν συνδυασμό χρονολογικής και θεματικής οργάνωσης, η έκθεση αναδεικνύει παραστατικά και σε βάθος το τρόπο με τον οποίο ο Francis Bacon αποσταθεροποίησε, ήδη από τα πρώτα έργα του, την παραδοσιακή προσωπογραφία στιβαρών επιτυχημένων ανδρών εντάσσοντας στα κάδρα μπανάλ λεπτομέρειες ή περνώντας τους θα έλεγε κανείς από ακτινογραφία.
Ο Bacon (1909-92) γεννήθηκε στο Δουβλίνο σε μια εύπορη οικογένεια και από μικρός αντιπαθούσε την ιππασία και το κυνήγι που είχαν κεντρική θέση στην οικογενειακή ζωή. Έφυγε από το σπίτι στα 16 του έχοντας ενθαρυνθεί από τη γιαγιά του και έναν δάσκαλο για την αγάπη του για την τέχνη και τη λογοτεχνία, και έζησε στο Βερολίνο και το Παρίσι όπου αποφάσισε να γίνει ζωγράφος όταν είδε έργα του Πικάσο. Υπήρξε ομοφυλόφιλος σε μια εποχή που ήταν ποινικοποιημένη τόσο στη Βρετανία όσο και στην Ιρλανδία.
Σκισμένες εικόνες κλασικών έργων από βιβλία ιστορίας της τέχνης από το στούντιό του παρουσιάζονται πλάι σε έργα - σπουδές του Bacon. Οι φωτογραφίες από έργα μεγάλων δασκάλων που δεν είχε δει ποτέ από κοντά (Velázquez, Van Gogh και ειδικά Rembrandt, τον οποίο θαύμαζε για το αντι-εικονογραφικό ζωγραφικό στιλ του), αλλά και από σκηνές ταινίας (Θωρηκτό Ποτέμκιν), υπήρξαν η πρώτη ύλη για τη ζωγραφική του και ακόμη κι όταν άρχισε να δουλεύει με μοντέλα προτιμούσε να τα ζωγραφίζει από φωτογραφίες παρά από κοντά, θέλοντας, όπως τον ακούμε να λέει σε μια συνέντευξή του σε βίντεο στην έκθεση, να τους προστατεύσει από πιθανούς "τραυματισμούς” που θα μπορούσε να τους προκαλέσει μέσω της ερμηνείας του και να έχει την ελευθερία να τους παραμορφώνει.
Eιδική θέση κατέχουν οι αυτοπροσωπογραφίες του Bacon, ορισμένες από τις πιο σημαντικές και ανησυχητικές από τις οποίες έγιναν μετά το θάνατο συντρόφων του, όπως ο Peter Lacy (μια επεισοδιακή και βίαιη σχέση μιας δεκαετίας που έληξε με τον θάνατου του τελευταίου από αλκοολισμό στην Ταγγέρη και αποτυπώθηκε, μεταξύ άλλων, σε ένα μεταθανάτιο πορτρέτο με εμφανή τα σπλάχνα του) και ο George Dyer (επίσης αλκοολικός και σε κατάθλιψη, πέθανε από υπερβολική δόση στο Παρίσι συνοδεύοντας τον Bacon για την αναδρομική του στο Grand Palais το 1971, ενώ εκείνος συνέχισε να τον ζωγραφίζει για χρόνια). Τα πορτρέτα των εραστών του και των φίλων του, τότε που σύχναζαν στα μπαρ του μεταπολεμικού Σόχο, μεταξύ των οποίων και οι καλλιτέχνες Lucian Freud και Isabel αποκαλύπτουν στοιχεία για τις έμφυλες, κοινωνικές και προσωπικές σχέσεις της εποχής.
Διαβάστε Επίσης
