Οι "κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας" διερευνούνται στο νησί της Σάμου

Το Art Space Pythagorion συνεργάζεται με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και παρουσιάζει μια έκθεση που εξετάζει την κοινωνική και πολιτική διάσταση των χειροτεχνικών πρακτικών.

Art Space Pythagorion, Samos, 2016 © Schwarz Foundation, Photo Costas Vergas

Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και η καλλιτεχνική του διευθύντρια Κατερίνα Γρέγου επιμελούνται την έκθεση "HANDMADE: oι κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας", η οποία θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 4 Αυγούστου στο Art Space Pythagorion, στη Σάμο.

Tα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης για έργα που είναι χειροποίητα ή βασίζονται στη χειροτεχνία. Ο όρος "χειροτεχνία" αναφέρεται σε διαδικασίες, ενέργειες, τεχνικές και μορφές δημιουργικότητας που εκτελούνται συνήθως διά χειρός ή με τη χρήση χειροκίνητων συσκευών. Με την έλευση της βιομηχανικής επανάστασης, την πίεση για παραγωγικότητα και αποδοτικότητα, όπως και με τη μαζική παραγωγή χαμηλού κόστους, η χειροτεχνία περιθωριοποιήθηκε σταδιακά και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαφανίστηκε εντελώς.

Schwarz Foundation, 2017
© Kevin Dalferth.
Schwarz Foundation, 2017

Παραδοσιακές τεχνικές και τεχνογνωσία που υπήρχαν για γενιές εξαλείφθηκαν. Σήμερα, πολλοί καλλιτέχνες επιστρέφουν στις χειροτεχνικές πρακτικές και σε μεθόδους που ενέχουν δημιουργική υλικότητα. Ένας λόγος είναι η αυξανόμενη επικράτηση της ψηφιακή κουλτούρας, η κυριαρχία του άυλου, της πληροφορικής, η άνοδος της πνευματικής εργασίας (cognitive labour) στη σύγχρονη ζωή και η περιθωριοποίηση του απτού και του απτικού. Ένας δεύτερος λόγος είναι η σύνδεση της  χειροτεχνίας κυρίως με τις γυναίκες και την εργατική τάξη, καθώς και με τις μειονότητες - δηλαδή με περιθωριοποιημένες ομάδες που αποκλείστηκαν από τον χώρο της "υψηλής" τέχνης και των ορθόδοξων ή κυρίαρχων ιστορικών αφηγήσεων.

Σήμερα, καθώς αμφισβητείται η υποκείμενη δυναμική εξουσίας, η οποία υπαγόρευε τους κανόνες για ό,τι ανήκει στην "υψηλή τέχνη" και ό,τι όχι, τίθεται σε αμφισβήτηση και η αντίθεση τέχνης-χειροτεχνίας. Η χειροτεχνία,  η οποία κάποτε αποτελούσε ούτως ή άλλως αναπόσπαστο μέρος της καλλιτεχνικής πρακτικής, επανέρχεται στο προσκήνιο. Ωστόσο, ενώ μεγάλο μέρος των σημερινών καλλιτεχνικών πρακτικών και εκθεσιακών προσεγγίσεων που διερευνούν τη χειροτεχνία εστιάζουν στην υλικότητα, στη μορφή ή  στη λαογραφική διάσταση της παράδοσης, η παρούσα έκθεση θα επικεντρωθεί σε έργα που διαθέτουν μια υποκείμενη κοινωνική και πολιτική διάσταση, και θα εξετάσει τις οικονομίες, τα πλαίσια, και τα δίκτυα σχέσεων που βρίσκονται στον πυρήνα των χειροτεχνικών πρακτικών και παραδόσεων.

Art Space Pythagorion, 2016
© Κώστας Βέργας

Επιπλέον, θα περιλαμβάνει έργα καλλιτεχνών που αναβαθμίζουν την πρακτική της χειροτεχνίας και αφηγούνται ιστορίες με κοινωνικό ή πολιτικό περιεχόμενο. Θα εξεταστούν επίσης τεχνικές που βασίζονται στη χειροτεχνία και αναπτύχθηκαν στη Σάμο και τις γύρω περιοχές, πολλές από τις οποίες έχουν περάσει από γενιά σε γενιά και σταδιακά φθίνουν.  Η έκθεση θα περιλαμβάνει τόσο Έλληνες όσο και διεθνείς καλλιτέχνες και θα περιέχει επίσης μια επιλογή έργων από τη συλλογή του ΕΜΣΤ, σηματοδοτώντας έτσι μια νέα συνέργεια μεταξύ των δύο φορέων.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Νίκος Αλεξίου, Bertille Bak, Μαρία Λουίζου, Jennifer Nelson, Ελένη Μυλωνά, Sphinxes, Maria Varela, Ναταλία Μαντά μεταξύ άλλων.

Λεζάντα φωτογραφίας εξωφύλλου: Art Space Pythagorion, Samos, 2016 © Schwarz Foundation, Photo Costas Vergas

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Τέχνες

Μια ιδιαίτερη εικαστική διαδρομή στον Πύργο Μπαζαίου

"Το νήμα που μας ενώνει" είναι ένα συνεργατικό πρότζεκτ από τους Μαρία Γρηγορίου και Γιάννη Παπαδόπουλο.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
17/09/2025

Όλα όσα δεν θα χάσουμε στο 53ο Φεστιβάλ Βιβλίου ως τη λήξη του

Δείτε τις εκδηλώσεις (στρογγυλά τραπέζια, θέατρο σκιών, συναυλία, παιδικό εργαστήρι) που θα γίνουν στο Πεδίον του Άρεως ως και 21 Σεπτεμβρίου.

Ο διακεκριμένος καλλιτέχνης Stanley Whitney επιστρέφει στην Ελλάδα

Ο Whitney είχε παρουσιάσει έργα του στη χώρα μας στο πλαίσιο της Documenta 14, το 2017.

Αφιέρωμα σε ένα μοναδικό ελληνικό μνημείο ετοιμάζει το Μουσείο Ακρόπολης

Το μουσείο συμμετέχει στον εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2025.

Στο Dum Dum Records θα βρεις τους πιο παράξενους δίσκους βινυλίου

Καρέ-καρέ η ιδιαίτερη έκθεση τέχνης που φιλοξενεί το νέο στέκι του Παγκρατίου.

Μία "επικίνδυνη" έκθεση σύγχρονης τέχνης έρχεται στην Κυψέλη

Η Ελίζα Κρικώνη μελετά την έννοια του κινδύνου, την ανάγκη για κάλεσμα βοήθειας και τους πιθανούς μηχανισμούς επιβίωσης.

Ανακαλύπτοντας την αρχαία ιστορία του Πειραιά

Δράσεις στο πλαίσιο των εορτασμών για τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς.