Η Ιωάννα Γερακίδη είναι συγγραφέας, ανεξάρτητη επιμελήτρια και εκπαιδευτικός με έδρα την Αθήνα. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από τις θεματικές της γλώσσας, της διαταραχής και των ημερολογιακών δομών μέσα από φεμινιστικές, εκπαιδευτικές και αντι-αποικιοκρατικές σπουδές. Η Δανάη Ηώ είναι εικαστικός και εκπαιδευτικός με έδρα την Ολλανδία. Μέσω βίντεο, ήχων και κειμένων η δουλειά της πραγματεύεται τη γλώσσα ως ενεργό παράγοντα στη συστηματοποίηση και κωδικοποίηση κοινωνικοπολιτικών δομών. Η αλληλογραφία τους περί έρωτα δεν ξεκίνησε σαν βιβλίο, και σίγουρα όταν ξεκίνησε δεν είχαν στο μυαλό τους να τη δημοσιεύσουν. Με αφορμή το βιβλίο τους "In the current of the situation" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Dolce Publications μας μιλούν για την "κολλώδη γλώσσα τους που άφηνε ίχνη από το ποίημα της μιας στην άλλη" αλλά και τη σχέση εικαστικών και λογοτεχνίας, η σχέση των οποίων εξελίσσεται σε μια από τις τάσεις που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.
Πώς προέκυψε το συγκεκριμένο βιβλίο και ποιο ήταν το ζητούμενο της μετατροπής του σε βιβλίο;
Ιωάννα: Η αλληλογραφία μας δεν ξεκίνησε σαν βιβλίο, και σίγουρα όταν ξεκίνησε δεν είχαμε στο μυαλό μας να τη δημοσιεύσουμε. Εγώ είχα μόλις τελειώσει το μεταπτυχιακό και γυρνώντας στην Ελλάδα, αφενός ερωτεύτηκα και αφετέρου χρειαζόμουν πολύ να συνεχίσω να γράφω με τους όρους και τη συχνότητα που το έκανα όσο ήμουν στο μεταπτυχιακό, και αυτό το αναγνωρίζω εκ των υστέρων. Σε κάθε περίπτωση, ένα βράδυ δε μπορούσα να κοιμηθώ, είχε πάει 6 το πρωί και συνειδητοποίησα ότι όλα όσα σκεφτόμουν και ήθελα να πω σε αυτόν που ήθελα τότε και δε μπορούσα, με έτρωγαν. Και θυμήθηκα τη συμβουλή μιας καθηγήτριας μου, της Naomi Pearce, που έλεγε "Αν δε μπορείς να το μιλήσεις, γράψτο". Δεν ξέρω, μπορεί να το έχουν πει και άλλοι αυτό. Και έτσι έστειλα το πρώτο ερωτικό μου γράμμα στη Δανάη, για να βρει ο λόγος αυτός αναγνώστη. Όλα αυτά ξεκίνησαν το 2017 και διήρκησαν μερικούς μήνες. Η πρώτη φορά που αποφασίσαμε αυτό όλο να το επικοινωνήσουμε δημόσια λοιπόν, ήταν το καλοκαίρι του 2018, που κάναμε μια reading performance στην Kunstverein Amsterdam βασισμένη σε αποσπάσματα της αλληλογραφίας αυτής. Και νομίζω κάπου τότε, που ουσιαστικά έκλεισε και ο κύκλος αυτής της αλληλογραφίας, βρήκαμε και το θάρρος να πούμε ότι μπορεί να υπάρξει ως βιβλίο. Αλλά έχει ενδιαφέρον, γιατί σε όλα αυτά που τώρα απαντάμε ορίζοντάς τα χωροχρονικά, δεν είχαμε τότε απάντηση. Εννοώ ότι πολλές "αποφάσεις" πάρθηκαν οργανικά γιατί είμαστε πολύ κοντά σαν φίλες. Πέραν αυτού που υπάρχει δηλαδή στην αλληλογραφία, εμείς μιλούσαμε και στο τηλέφωνο, δουλεύαμε μαζί και άλλα projects, κλπ. Και απλά εκεί βρήκαμε ένα χώρο και ένα χρόνο ασφαλή για να δώσουμε αντίστοιχα το χώρο και το χρόνο στην αγωνία, τον έρωτα, την ανασφάλεια.
Δανάη: Όντως, προέκυψε από μια σειρά τυχαίων και αυθόρμητων συμβάντων, που ξεκίνησαν όταν η Ιωάννα μου έστειλε ένα ποίημα και εγώ της απάντησα με ένα δικό μου. Άρχισα να το βλέπω ως κάτι το οποίο θα μπορούσε να βρει και άλλους αναγνώστες αφότου η αλληλογραφία είχε ουσιαστικά τελειώσει και είδα ότι η γλώσσα και ο τρόπος γραφής μας ήταν κολλώδης και άφηνε ίχνη από το ποίημα της μιας στην άλλη.
Η γλώσσα, ο λόγος φαίνεται να απασχολούν όλο και περισσότερους εικαστικούς ως βασικό εκφραστικό μέσο. Που το αποδίδετε;
Δανάη: Δεν είμαι σίγουρη στο τι μπορεί να το πυροδοτεί αυτό το ενδιαφέρον. Η γλώσσα είναι ένα μέσο με πολλές πιθανές προσεγγίσεις. Ίσως να έχει σχέση και με την κυριαρχία της εικόνας μέσω των τεχνολογιών και κοινωνικών μέσων που καθιστά το λόγο πιο προσιτό και μεταβλητό, λιγότερο ριζομένο σε λογοτεχνικούς ή ακαδημαϊκούς κανόνες. Επίσης νομίζω αυτού του είδους η κυκλοφορία της εικόνας και λόγου συχνά παρουσιάζει το λόγο ως εικόνα το οποίο έχει ενδιαφέρον.
Ιωάννα: Και για μένα, δύσκολα απαντάται αυτή η ερώτηση. Εννοώ ότι στον κάθε εικαστικό, επιμελητή, ερευνητή ή ποιητή φαντάζομαι ότι η ανάγκη ή επιθυμία να χρησιμοποιήσει το λόγο με τον οποιοδήποτε τρόπο είναι διαφορετική, ή τουλάχιστον πηγάζει από διαφορετικό άξονα. Ο καθένας μιλάει με τις δική του αναφορά, τη δική του αυτοεθνογραφία, το δικό του πόνο, προσωπικό, ψυχοκοινωνικό, ιστορικό και πάει λέγοντας. Σίγουρα ο λόγος έχει τεράστια δύναμη. Και φέρει μαζί του, σε κάθε υποάξονά του, ακόμα περισσότερη. Αλλιώς χρησιμοποιείται από μια καλλιτέχνη που κάνει spoken word performances, αλλιώς από έναν ποιητή που επιτρέπει στο λόγο του να υπάρξει μόνο στο χαρτί. Άλλη υφή παίρνει συνοδευόμενος από μία εικόνα σε κίνηση σε ένα film, αλλιώς υπάρχει ως κειμενικό στοιχείο σε ένα painting. Διαφορετική ποιότητα έχει σε καθεμία από αυτές τις περιστάσεις. Και έχει να κάνει και με τι φέρει μαζί της η γραμμικότητα του λόγου, τι μπορεί να αποσιωπήσει ή τι μπορεί να φέρει στην επιφάνεια αν της επιτρέψουμε να υπάρξει διαφορετικά. Και έπειτα ο λόγος σχετίζεται με ζητήματα, τα οποία τόσο η θεωρία όσο και καλλιτεχνικές πρακτικές διαπραγματεύονται λόγω του τι συμβαίνει γύρω μας. Όχι το τι συμβαίνει γύρω μας τώρα, τι κουβαλάει ο καθένας μαζί του, σαν ιστορία. Ο λόγος σαν φωνή που έχει αποσιωπηθεί, ο λόγος και το αρχείο ή ο λόγος και προφορικές ιστορίες που δεν έχουν καταγραφεί και αφορούν κοινότητες και τις συλλογικές πρακτικές τους. Επιπλέον ο λόγος είναι μέσο, είναι βασικός τρόπος επικοινωνίας. Με το λόγο λοιπόν, μπορείς να καταφέρεις να επικοινωνήσεις ή να αποδείξεις ότι κάποιες φορές αυτός δεν είναι αρκετός για να επιτευχθεί η επικοινωνία. Πώς επικοινωνεί λετικά ένας άνθρωπος που αισθάνεται την ανάσα του και το λόγο του να κόβονται σε μία κρίση πανικού για παράδειγμα και πώς σε πολλές ακόμα περιστάσεις, από την προφορά του, μέχρι τα συντακτικά λάθη του; Μέσα από όλες αυτές τις περιστάσεις λοιπόν που ο λόγος όπως τον ξέρουμε δεν "είναι αρκετός", ο εικαστικός, ο ποιητής, ο ερευνητής έρχεται να απαντήσει χρησιμοποιώντας τον ως εικαστικό μέσο για να θίξει κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, από την ψυχική υγεία ως την επισφάλεια κ.ο.κ. Και πολλές φορές, είναι οξύμωρο όλο αυτό πράγματι. Πώς να αναιρέσεις την κανονικότητα του λόγου όταν την χρησιμοποιείς; Ανεπίλυτα ζητήματα αυτά ίσως, αλλά τουλάχιστον διαπραγματεύονται αυτά που μας αφορούν.
Την καθεμιά στην πρακτική της με ποιόν τρόπο σας απασχολεί η γλώσσα;
Δανάη: Η γλώσσα, ο λόγος και η φωνή θα έλεγα ότι είναι οι βασικοί άξονες της πρακτική μου αλλά οι τρόποι με τους οποίους τους προσεγγίζω ποικοίλουν. Με ενδιαφέρει η γλώσσα ως ένα σημείο σύνδεσης του προσωπικού και του συλλογικού. Για μένα η γλώσσα είναι έναν ενεργός παράγοντας στη συστηματοποίηση και κωδικοποίηση κοινωνικοπολιτικών δομών και μέσω αυτής αγγίζω θεματικές πέρα του γλωσσικού. Βλέπω το ποιητικό ως μέθοδο αμφισβήτησης της νοηματοδότησης. Συχνά πραγματεύομαι σημεία τριβής μεταξύ συστημάτων που αποσκοπούν στην συνοχή του λόγου (όπως η γραμματική, η φωνολογία, η Ιστορία, οι νομικές διαδικασίες και τα αλγοριθμικά μοντέλα) και αυτού που αντιστέκεται στην καταγραφή.
Ιωάννα: Νομίζω ότι δεν υπήρξε κάποια στιγμή που είπα ότι με απασχολεί η γλώσσα. Οργανικά συνέβη αυτό. Σίγουρα υπήρξε μία στιγμή που κατάλαβα σε τι βαθμό μπορεί να με προστατέψει και με ποιους τρόπους μπορεί να με πληγώσει, να κρύψει όλες μου τις αδυναμίες και αργότερα να τις αποκαλύψει επίσης. Η γλώσσα δεν είναι μια. Μιλάμε πολύ σχηματικά για τα πάντα σχεδόν, εννοώ ο καθένας έχοντας διαφορετική οπτική ή/και γνώση. Μία γλωσσολόγος θα σου πει γλώσσα είναι αυτό, μια θεωρητικός προερχόμενη από τις πολιτικές σπουδές θα σου πει ότι είναι κάτι διαφορετικό. Εμένα σίγουρα με ενδιαφέρει να ερευνήσω τη δύναμη, την εξουσία που κατέχει κάποιος όταν αρθρώνει ένα λόγο, είτε δημόσια, είτε στα πλαίσια διαπροσωπικών σχέσεων. Πιθανώς για να την αποδομήσω κιόλας, ή έστω για να την επαναδιαπραγματευτώ. Με αφορά πώς μέσω του λόγου ζητάει κανείς και θεωρεί δεδομένη την προσοχή του άλλου ή πώς μεταβάλλει τη δυναμική εκείνη τη στιγμή ή γενικά. Πώς το νόημα μπορεί να διαμοιραστεί στις διαπροσωπικές ή άλλες σχέσεις και πώς αν σαν άνθρωποι, απλώς ακούσουμε τον άλλον (και τον άλλον μέσα μας), χωρίς να προσπαθήσουμε να του επιβληθούμε, κάνουμε ήδη ένα βήμα προς μια εναλλακτικό μέλλον. Πόσο συχνά, πόσο εύκολα θα μιλήσει ο κάθε άνθρωπος σε μία συλλογική κουβέντα που γίνεται με ίσους όρους; Μπορούν τελικά, στην περίπτωση που θέλουν βέβαια, να ακουστούν όλοι εξίσου; Εννοώ, ότι είναι και θέμα συλλογικής μνήμης η δυναμική που διαμορφώνεται σε αυτές τις περιπτώσεις και υπάρχουν φορές που μαζί της φέρει και ζητήματα φόβου, τραύματος, και ναι σε ένα βαθμό συστηματικής καταπίεσης. Πώς λοιπόν ο λόγος, εξετάζοντάς τον από αυτήν την οπτική ορίζει, ή τουλάχιστον επηρεάζει την κοινωνική ανέλιξη, την επαγγελματική πορεία, την εξωστρέφεια ή την εσωστρέφεια του καθενός; Πώς (και κάποιες φορές καλώς κάνει) μπορεί να δημιουργήσει θυμό, και πώς αυτός ο θυμός γίνεται η κινητήριος δύναμη για να αντισταθούμε σε επιβεβλημένες δομές γύρω μας; Και αντίστοιχα πώς αυτός ο λόγος που καταπιέζεται, αφορά και τις ερωτικές σχέσεις τον τρόπο που διαμορφώνονται ή εξελίσσονται.
Ο έρωτας;
Ιωάννα: Για μένα, και ο έρωτας κάπου ανάμεσα στα παραπάνω βρίσκεται. Η Audre Lorde γράφει ότι "υπάρχουν πολλά είδη εξουσίας, άλλα χρησιμοποιούνται ήδη, άλλα όχι, άλλα έχουν ήδη αναγνωριστεί, άλλα ακόμα όχι κ.ο.κ. Η ερωτική είναι μία πηγή που βρίσκεται στην καθεμία από εμάς και αφορά ένα βαθιά θηλυκό και πνευματικό επίπεδο, που έχει τις ρίζες του στην δύναμη του συναισθήματος που δεν έχει εκφραστεί ή δεν έχει αναγνωριστεί". * Νομίζω, πώς τουλάχιστον η ποιητική δουλειά μου, βασίζεται σε αυτή τη δύναμη. Από τη νομιμοποίηση του παράλογου ενίοτε λόγου του έρωτα, μέχρι την αδρανοποίηση της λεκτικής υφής του και τις δυνατότητες αυτών. Πώς αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί στον έρωτα μπορεί να αποτελέσει άξονα για να ερευνήσω τι άλλο έχει αποσιωπηθεί στα πλαίσια της ιστορίας γενικά, και της προσωπικής μου ιστορίας ειδικά. Νομίζω ο έρωτας σημείο εκκίνησης είναι για να ψάξω άλλες αγωνίες. Η ζήλεια για παράδειγμα, στον έρωτα, σε ορισμένες περιστάσεις. Ξεκινάς να την γράφεις, να την αναλύεις, να την ερευνάς και συνειδητοποιείς ότι μεταθέτεις το φόβο απώλειας κάποιες φορές στο σύντροφό σου. Και ο φόβος αυτής της απώλειας, μπορεί να συνδέεται με την απουσίας της μητρικής φιγούρας ή της τρυφερότητας αυτής. Και αυτό με τη σειρά του, μπορεί να αφορά με κοινωνικοπολιτικά ζητήματα. Τι χρόνο είχε αυτή η μητέρα ως γυναίκα που "παλεύει" για την ανεξαρτησία και διεκδικεί καθημερινά τη δύναμή της, από το επαγγελματικό πλαίσιο μέχρι τη σχέση με το δικό της σύντροφο, να αφιερώσει στην άσκηση της τρυφερότητας της σε εσένα ως παιδί; Και από εκεί απορρέει μια ακόμα μεγαλύτερη αλυσίδα ζητημάτων, οπότε ναι ο έρωτας στη δική μου πρακτική παίζει σημαντικό ρόλο γιατί λειτουργεί σαν πύλη για να ακουμπήσω άλλες ανησυχίες.
*Η μετάφραση είναι δική μου.
Δανάη: Ο έρωτας είναι λιγότερο παρών στην υπόλοιπη πρακτική μου, τουλάχιστον με εμφανή τρόπο. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η αλληλογραφία μας υπήρξε κίνητρο για να εκφράσω κάτι που δεν είχε χώρο στην δουλειά μου μέχρι τότε.
Πού σταματάει ένα έργο λογοτεχνίας κι αρχίζει ένα εικαστικό έργο; Ή το αντίστροφο.
Δανάη: Νομίζω ότι τα όρια είναι δυσδιάκριτα αλλά ίσως οι αναφορές, οι ιστορίες με τις οποίες σχετίζεται και το πλαίσιο του έργου το θέτουν πιο κοντά στο εικαστικό ή λογοτεχνικό.
Ιωάννα: Δεν έχω ιδέα. Δεν ξέρω και αν δεν πιστεύω σε αυτόν τον διαχωρισμό, εκτός αν πρέπει να απαντήσω με όρους οικονομικούς, κόστους του καθενός, κλπ και σίγουρα δεν είμαι ειδική στο να το κάνω. Η τέχνη του λόγου έχει πλέον (ή ίσως είχε και πάντα) εικαστικές προεκτάσεις. Όταν έναν ποίημα αποτυπωθεί σε καμβά (όπως στην πρακτική της Nora Turato για παράδειγμα) γίνεται εικαστικό έργο. Ή όταν το αρχείο της Kathy Αcker, εκτεθεί σε μορφή γλυπτική, επίσης. Ή ένα video που συνοδεύεται από ελάχιστη κινούμενη εικόνα και βασίζεται στην λεκτική του αφήγηση. Ή και στην δική μου περίπτωση, με επιμελητικά κείμενα που είχαν τη μορφή ποιήματος, εκτυπώθηκαν σε vinyl και τοποθετήθηκαν στον τοίχο, ή στον καθρέφτη. Είναι τότε εικαστικά έργα; Θα μπορούσαν. Δεν ξέρω. Και πέραν αυτών των παραδειγμάτων, όταν αρχίζουμε να μιλάμε για τον λόγο του σώματος για παράδειγμα, τότε πάλι μπορώ να σκεφτώ πολλούς τρόπους με τους οποίους ένα λογοτεχνικό έργο είναι αυτόματα ή τουλάχιστον μπορεί να γίνει εικαστικό έργο. Οπότε η αλήθεια είναι δεν ξέρω αν πραγματικά κάπου τελειώνει το ένα ώστε να αρχίζει το άλλο. Ή δεν είναι αρκετές οι γνώσεις μου για να το απαντήσω.
Στις σελίδες του βρίσκουμε quotes από την Κλαρίσε Λισπέκτορ ως τον Κωνσταντίνο Χατζηνικολάου. Ποιες είναι οι αναφορές σας;
Ιωάννα: Τα emails αυτά έχουν αναφορές από όσα διαβάζαμε τότε, κάποια από τα οποία ακόμα μελετάμε. Υπάρχουν σίγουρα θεματικές που ερευνούμε πιο συγκεκριμένα, και κοινές και διαφορετικές. Νομίζω λίγο πολύ μιλήσαμε η καθεμία για τις δικές της. Υπάρχουν βασικοί άξονες στη δική μου δουλειά, επιμελητικά, συγγραφικά, εκπαιδευτικά. Η διαταραχή είναι ένας από αυτούς, σωματική και ψυχική, η δυναμική του λόγου επίσης. Και μετά οι συνδέσεις ή αποκλίσεις τους στο δικό μου μυαλό τουλάχιστον, από ή με ζητήματα όπως ο μυστικισμός, το αρχείο, η ασθένεια, ή ό,τι η ασθένεια φέρει μαζί της σαν άγνωστο ή ως μεταφορά. Θα έλεγα ότι οι δικές μου τουλάχιστον αναφορές ξεκινούν από προσωπικούς προβληματισμούς και ανοίγουν σε άλλα πεδία. Και όταν λέω προσωπικούς εννοώ από τη σχέση μου με τη μητέρα μου, μέχρι τα εκπαιδευτικά συστήματα στα οποία έχω εκτεθεί. Και μετά υπάρχει κάτι, κάθε φορά είναι διαφορετικό, που μπορεί να σε φέρει σε μία θεματική χωρίς να ξέρεις τι σε αφορά σε αυτό σε κάθε φάση. Και μπορεί να είναι ένα στοιχείο της ποπ κουλτούρας (για παράδειγμα όταν ήμουν στο Rupert Residency στη Λιθουανία έγραψα ένα κείμενο ποιητικό με αρχική αναφορά το Fuego της Ελένης Φουρέιρα) ή μία γνωριμία, όπως με το Σπύρο Στάβερη, η οποία μου άνοιξε μια νέα δίοδο στον τρόπο που διαχειρίζομαι το χρόνο, το αρχείο, τη φωτογραφία, ίσως και την εικόνα γενικότερα.
Δανάη: Αυτό τον καιρό μέσα στις αναφορές που μελετάω είναι η εικαστικός Hanne Darboven, και ο τρόπος που αντιμετώπιζε την γραφή και την έννοια της Ιστορίας. Επίσης με έχει απασχολήσει η δουλειά του ποιητή και θεωρητικού Στάθη Γουργουρή σε σχέση με το ρόλο του φαντασιακού και του ονείρου στην συγκρότηση του έθνους, αλλά και ο τρόπος που συνυφαίνει το πολιτικό με το ποιητικό.
Τι άλλο δουλεύει η καθεμιά σας αυτήν την εποχή;
Δανάη: Δουλεύω ένα βίντεο που διαδραματίζεται στην Θήβα και πραγματεύεται τις έννοιες της οικοδόμησης του έθνους, της αυτοχθονίας και της αφήγησης μέσω του μύθου του Κάδμου σε συνεργασία με τον Στάθη Γουργουρή. Ως μέρος του ίδιου ερευνητικού κύκλου αναπτύσσω και μια σειρά γλυπτών που εστιάζουν στην ρόλο της γραφής και του αρχείου στην συγκρότηση συστημικών αφηγήσεων. Παράλληλα μαζί με την ομάδα μου System of Systems συντάσσουμε το δεύτερο βιβλίο μας που προσεγγίζει την μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης ως ένα σύστημα που απορρέει από ιστορίες ιμπεριαλιστικής βίας και εξορυκτικές πολιτικές. Πολλά από αυτά τα ζητήματα βρίσκουν χώρο και στη διδασκαλία μου στο Design Academy Eindhoven αλλά και στο ερευνητικό πρότζεκτ Schemas of Uncertainty που συνδιοργανώνω με βάση το Sandberg Instituut, Άμστερνταμ.
Ιωάννα: Σε αυτή τη φάση ερευνώ το έργο δύο καλλιτεχνών, στην προετοιμασία ενός show που αφορά τη διαλεκτική και ερωτική τους σχέση. Η δουλειά και των δύο βασίζεται σε ένα μεγάλο αρχείο οπότε αναπόφευκτα διαχειρίζομαι και τις έννοιες, τις δυνατότητες και τις προεκτάσεις του αρχείου. Παράλληλα διδάσκω και εγώ στο Design Academy Eindhoven και στο Piet Zwart Institute. Για μένα η διδασκαλία είναι μέρος της πρακτικής μου. Εννοώ ότι αν τη διαχειρίζεσαι σαν διαμόρφωση research group αναπόφευκτα μπαίνεις στη διαδικασία να δεις έννοιες πολιτικές, όπως η εξουσία, η οικονομική επισφάλεια, η ψυχική υγεία το τι σημαίνει να φανερώνεις τα δυνατά σημεία σου όσο και τις αδυναμίες σου με σκοπό, το πώς μπορείς να συμβάλλεις σε μία οριζόντια παραγωγής γνώσης. Επίσης σύντομα θα δημοσιευτεί ένα κείμενο που έγραψα ως απάντηση στη δουλειά της εικαστικού Λιτούς Κάτου, στα πλαίσια της έκθεσής της έκθεσής της "Myriad Worlds as Ours”. Και μόλις ξεκινήσαμε ένα project με τον Alex Brouhard, το οποίο προς το παρόν βρίσκεται online στο Instagram με το όνομα lava is floor που λειτουργεί ως μία επιμελημένη σειρά αντικειμένων, ένα μη γραμμικό αρχείο με σύγχρονους καλλιτέχνες, σχεδιαστές και αρχιτέκτονες αλλά και με διάφορες ιστορικές αναφορές σχετικές με το πεδίο του object making.
Στο βιβλίο συμμετέχουν και τ@ Jesse Darling.
(Ioanna)
There Was a Proof of Undecipherable Absence (Tasos Gkantatzis' Solo Presentation), Hot Wheels Athens, Αθήνα, 2021
For Staying Is Nowhere (Group Show), Installation view, Haus N, Αθήνα, 2021
(Danae)
Δανάη Ηώ, Sprouts of a dragon’s teeth, 2022, Film Still.
Δανάη Ηώ, The lips the lisp the slip of the tongue, 2018, HD video με ήχο, 15 λεπτά. Άποψη από την έκθεση Linguistic Images, SIGN Groningen, 2020.
(book)
In The Current Of The Situation, Ioanna Gerakidi & Danae Io, Dolce Publications, Αθήνα, 2021
In The Current Of The Situation, Ioanna Gerakidi & Danae Io, Dolce Publications, Αθήνα, 2021
