Κυριακίδης- Ζουγανέλης: «Η διανόηση αυτή τη στιγμή έχει ταμπουρωθεί μέσα στο σπίτι της»

Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης επέλεξε να σκηνοθετήσει την κωμωδία του Νηλ Σάιμον «Παράξενο Ζευγάρι», στην οποία και πρωταγωνιστεί μαζί με τον Γιάννη Ζουγανέλη. Οι δυό τους μιλούν στη Γιώτα Δημητριάδη μ’ αφορμή την παράσταση σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης.

Μία μέρα πριν από την πρεμιέρα και στο Θέατρο Ζήνα όλα δείχνουν πανέτοιμα να υποδεχτούν το πιο «Παράξενο Ζευγάρι» της φετινής θεατρικής σεζόν. Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης φανερά ευδιάθετος μου μιλά για την παράσταση και τους συντελεστές. Λίγα λεπτά αργότερα την κουβέντα μας διακόπτει ένα τηλεφώνημα. Είναι ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο οποίος μας ενημερώνει ότι θα καθυστερήσει λίγα λεπτά. Ο Βλαδίμηρος ξεκινά: «Θες να σου κάνω πώς θα κάνει όταν έρθει;» (Και τον μιμείται μοναδικά…) «Είναι εκπληκτικός ο Γιάννης, του λες κάτι και σου λέει σ’ ευχαριστώ τι ωραία που το σκέφτηκες». Για τη σκηνική τους χημεία δεν μπορώ να μιλήσω ακόμη, η χημεία τους στη ζωή όμως ήταν τουλάχιστον απολαυστική σε μια κουβέντα που δεν μάσησαν τα λόγια τους.

Γιατί επιλέξατε το «Παράξενο ζευγάρι»; Τι έχει να μας πει σήμερα αυτή η ιστορία;

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Κατ’ αρχάς, ο Νιλ Σάιμον με το συγκεκριμένο έργο, μέσω των δομημένων και ανάγλυφων χαρακτήρων, εκφράζει απίστευτη ανθρωπιά. Η επιλογή της εν λόγω κωμωδίας έγινε γιατί πραγματεύεται τη συνύπαρξη δύο εκ διαμέτρου αντίθετων χαρακτήρων. Επιπλέον, υπεραμύνεται της φιλίας και διαπιστώνουμε ότι, παρ’ όλο που δύο φίλοι με διαφορετική ιδιοσυγκρασία έρχονται σε σύγκρουση, η φιλία δεν χάνεται - γεγονός που είναι πανανθρώπινο και παγκόσμιο.

«Παράξενα ζευγάρια είναι όλοι οι άνθρωποι, είναι όλα τα ζευγάρια, που ξεχνούν πώς ξεκίνησαν και καταλήγουν αλλού, σε μια εμπόλεμη κατάσταση». Βλαδίμηρος Κυριακίδης

Γιάννης Ζουγανέλης: Το έργο είναι διαχρονικό επειδή στηρίζεται στις σχέσεις των ανθρώπων, είναι ανθρωποκεντρικό. Για τους πρωταγωνιστές ισχύουν σαφέστατα όλα όσα ανέφερε ο Βλαδίμηρος, αλλά ταυτόχρονα αυτοί οι δύο τύποι που είναι φίλοι και ο ένας δεν αντέχει τον άλλο αγαπιούνται. Επίσης, υπάρχει ένας χλευασμός στην εξουσία, έμμεσος, όχι με την έννοια του πολιτικαντισμού και της αντιπαράθεσης της ψευτοϊδεολογίας, στην έκφραση του πολύ καλού ηθοποιού που υποδύεται τον αστυνομικό, του Πάνου Σταθακόπουλου. Ο συγγραφέας παίρνει εικόνες από τη ζωή μέσα από μια ξεκαρδιστική κωμωδία, όχι φάρσα. Είναι ένα αμερικανικό έργο το οποίο ο Βλαδίμηρος διατήρησε στην αμερικανική του υπόσταση, χωρίς να επιλέξει να το εξελληνίσει, κάτι που θα ήταν πιο εύκολο.

Στη δική σας ζωή τι ρόλο έχει παίξει η ανδρική φιλία;

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Για μένα όχι πολύ σημαντικό, γιατί είμαι κλειστός τύπος. Βέβαια, υπάρχουν φίλοι και αυτοί φυσικά δίνουν μεγάλη χαρά. Γιατί ζωή χωρίς φιλία δεν παλεύεται, όσο κλειστός χαρακτήρας και αν είσαι.

Γιάννης Ζουγανέλης: Στη δική μου ζωή έχει παίξει καθοριστικό ρόλο η φιλία, δεν μπορώ να ζήσω χωρίς φίλους.

Πείτε μου το πιο «παράξενο ζευγάρι» που κυκλοφορεί γύρω μας…

Γιάννης Ζουγανέλης: Πιστεύω ότι περνάμε μια δύσκολη φάση, καθώς αμφισβητούνται με αδόκιμο τρόπο τα στερεότυπα. Μιλάμε συνεχώς για στερεότυπα, αλλά τα στερεότυπα τα δημιούργησαν οι ίδιοι οι άνθρωποι για να μπορούν να είναι στέρεοι σε μια κοινωνία. Από τη στιγμή που είμαστε όλοι κοινωνικοί, τα στερεότυπα είναι δομικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας. Η ηθική είναι επίσης κάτι πολύ συγκεκριμένο. Το πρόβλημα της ανηθικότητάς μας το ξέρει ο καθένας ξεχωριστά, δεν το λέει στον άλλο. Είμαστε κρυψίνοες ως προς αυτό. Δεν υπάρχουν μόνο ζευγάρια ετερόφυλων, μιλάμε για ζευγάρια ομόφυλα, έχουμε φτάσει σε μια περίεργη καμπή. Σαφέστατα είμαστε υπέρ της ελευθερίας του ανθρώπου. Παράξενα ζευγάρια είναι πάρα μα πάρα πολλά, αλλά, αν σου τα πω, θα πέσουμε στα κουτσομπολίστικα έντυπα.

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Εγώ θέλω να μιλήσω για τους πρωταγωνιστές της ζωής, που είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι. Παράξενα ζευγάρια είναι όλοι οι άνθρωποι, είναι όλα τα ζευγάρια, που ξεχνούν πώς ξεκίνησαν και καταλήγουν αλλού, σε μια εμπόλεμη κατάσταση. Αν όμως μέσα στο χρόνο δουλέψουν σωστά, αυτά τα παράξενα ζευγάρια είναι το αλατοπίπερο της ζωής, γιατί, αν δεν υπήρχε διαφορετική άποψη, περί αισθητικής και περί καταστάσεων, θα πλήτταμε θανάσιμα.

Γιάννης Ζουγανέλης: Εξάλλου, η διαφορετικότητα είναι αυτή που δημιουργεί και την αρμονία. Αν κάνεις τον άλλο σαν τον εαυτό σου, κινδυνεύεις και να μην τον θες, γιατί πολλές φορές τον εαυτό μας δεν τον θέλουμε. Το έργο αυτό έχει τέτοια χαρακτηριστικά και συνυπάρχουν και η συγκίνηση με το γέλιο. Εκεί που τα πράγματα είναι κάπως τρελά και ο Όσκαρ δεν αντέχει πια τον Φέλιξ, ταυτόχρονα διαπιστώνει ότι τον έχει και μεγάλη ανάγκη.

«Αυτοί που δημιουργούν δεν έχουν κανέναν ανάγκη, αντίθετα η κυβέρνηση πρέπει να υπολογίζει σε όσους δημιουργούν, να προβάλλεται το έργο των ανθρώπων και να πηγαίνει η ζωή μπροστά» .Γιάννης Ζουγανέλης

Νομίζω όμως πως δεν υπάρχει καλή κωμωδία χωρίς συγκίνηση…

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Εγώ πάντα αντιμετωπίζω την «τραγική μας ύπαρξη». Πιστεύω ότι η καλή κωμωδία βγαίνει μέσα από την τραγικότητα και είναι το πιο δύσκολο τεχνικά για να το προσεγγίσεις. Ο χαρακτήρας μπορεί να πάσχει, αλλά αυτό δεν μπορεί να μη φέρει γέλιο. Γιατί, όταν βλέπεις κάτι παράδοξο στη σκηνή, ως θεατής θες να το αφορίσεις.

Γιάννης Ζουγανέλης: Ερμηνεύω έναν χαρακτήρα τελείως διαφορετικό από ό,τι θα μπορούσα ποτέ να ήμουν στη ζωή μου, το ίδιο πιστεύω και ο Βλαδίμηρος.

Αυτό δεν είναι και το ενδιαφέρον όμως…

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Ακριβώς. Εμείς έχουμε την πολυτέλεια ως ηθοποιοί να παίζουμε δανεικές ζωές και αυτό είναι μεγάλη σχολή για μας. Έξι μήνες θα υπηρετήσουμε κάποιους άλλους και σε έξι μήνες μαθαίνουμε συμπεριφορές άλλων ανθρώπων. Αυτό είναι πολυτέλεια, είναι η καλύτερη ψυχοθεραπεία.

Έχετε πει ότι η επιτυχία της «Μουρμούρας» έχει φέρει περισσότερο κοινό στο θέατρο. Αυτό παράλληλα σας προβληματίζει;

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Όχι καθόλου. Ίσα ίσα που με χαροποιεί κιόλας, γιατί αυτομάτως προσδίδω και μια αναγνωρισιμότητα στο κοινό που πιθανόν να μην ερχόταν να με δει στο θέατρο. Εξάλλου, πιστεύω, με βάση την προϋπηρεσία μας στο θέατρο, ότι υπάρχει ήδη και ένα άλλο κοινό.

Γιάννης Ζουγανέλης: Εγώ πάντως, για να παρέμβω, ξέρω ότι ο Βλαδίμηρος, όταν έκανε τεράστιες επιτυχίες στο θέατρο, όπως η παράσταση «Άμλετ ο Β΄» στην οποία δεν μπορούσες να βρεις θέση, δεν έκανε τόσο πολύ τηλεόραση. Δεν νομίζω ότι τα πράγματα στο θέατρο καθορίζονται από την τηλεόραση…

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Βοηθά η τηλεόραση… Αν όμως κάνεις μια πατάτα, ο κόσμος δεν θα έρθει να σε δει.

Σε σχέση με τα social media διαπιστώνω ότι έχετε μια τελείως διαφορετική συμπεριφορά. Ο ένας τα έχει αφορίσει τελείως και απέχει, ο άλλος είναι ενεργός και συμμετέχει…

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Τα social media θεωρώ πως χαϊδεύουν απλώς το ναρκισσισμό μου. Η τέχνη μας είναι θνησιγενής και αυτό το προτιμώ από το να καταγράφεται κάπου και να επικοινωνείται.

Γιάννης Ζουγανέλης: Εγώ είμαι ενεργός, γιατί έχω σύμβαση με τις δισκογραφικές και έχω υπογράψει ότι θα έχω facebook. Μερικές φορές μάλιστα αισθάνομαι και άσχημα, γιατί σου λένε ότι πρέπει να κάνεις και διαφήμιση σε ορισμένες καλλιτεχνικές δραστηριότητες, κάτι επιβεβλημένο. Αυτό αφορά περισσότερο το χώρο της μουσικής.

«Τα social media θεωρώ πως χαϊδεύουν απλώς το ναρκισσισμό μου. Η τέχνη μας είναι θνησιγενής και αυτό το προτιμώ από το να καταγράφεται κάπου και να επικοινωνείται». Βλαδίμηρος Κυριακίδης

Από αυτά που έχω διαβάσει πάντως είχα την αίσθηση ότι θέλετε να επικοινωνείτε ούτως ή άλλως….

Γιάννης Ζουγανέλης: Όταν έχω χρόνο, ναι, και επικοινωνώ και απαντώ, αλλά ξεκίνησε από μια σύμβαση, θέλω να είμαι ειλικρινής. Είμαι της άποψης ότι η πολλή πληροφορία φέρνει την παραπληροφορία και καταργεί τη γνώση.

Ο Βλαδίμηρος δηλώνει συχνά: «Γεννήθηκα και θα πεθάνω γέρος. Έτσι, απολαμβάνω και την ηλικία των 50». Σας φοβίζει ο χρόνος που περνά; Το θέατρο κάνει πιο γλυκό το πέρασμα του χρόνου;

Γιάννης Ζουγανέλης: Το λέει επειδή έχει αυτή τη φυσιογνωμία (γέλια). Το ευτύχημα είναι να μεγαλώνεις, γιατί υπάρχει και ο θάνατος που καραδοκεί. Το θέμα είναι να μεγαλώνεις και μη γερνάς..

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Να μη γερνάς μέσα σου! Και αυτό το πετυχαίνεις με τη δημιουργία.

«Και για μένα η πολιτική είναι μια ύψιστη τέχνη. Αυτό που εφαρμόζεται πλέον όμως είναι κερδοσκοπική πολιτική, δεν είναι καν πολιτική. Τη μεγάλη ευθύνη βέβαια τη φέρουν οι κυβερνώντες και όχι οι πολίτες. Θα θεωρούσα ότι ήταν ευθύνη των πολιτών και ότι είχαν σφάλει αν επί σειρά ετών μας προετοίμαζαν σωστά, μας μόρφωναν σωστά και κάναμε τα ίδια λάθη.» Βλαδίμηρος Κυριακίδης

Στη συναυλία του Σαββόπουλου, που είχε δημιουργηθεί και αυτή η παρεξήγηση με τη διακοπή ή μη, είχατε πει στο στίχο σας: «Το χειμώνα ετούτο... μας ξαναπηδήξανε... ΔΝΤ, εταίροι μας αποπλανήσανε... είπαν θα μας σώσουν, κι όμως μας πηδήξανε...» Σκεφτόμουν λοιπόν ακούγοντας αυτό το «μας αποπλανήσανε» πόσο πολύ ρίχνουμε την ευθύνη στους άλλους και πόσο έχουμε αναλάβει την ατομική μας ευθύνη για ό,τι μας έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια. Μήπως είναι λίγο λαοφιλές όλο αυτό;

Γιάννης Ζουγανέλης: Ναι, ταυτίζομαι απόλυτα με αυτό που λες. Δεν είμαι από αυτούς που πετάνε το μπαλάκι. Έχω και εγώ την ευθύνη των επιλογών μου και ό,τι μας συμβαίνει δεν είναι τυχαίο, φταίμε για όσα παθαίνουμε. Αυτό που έγινε στη συναυλία ήταν φυσικά στημένο, είχαμε κάνει δέκα πρόβες, για το πώς θα με σταματήσει. Ο Σαββόπουλος είναι από τους πιο ευφυείς ανθρώπους που έχω συναντήσει στη ζωή μου. Επομένως, δεν μπορώ να δεχτώ τα μπράβο που μου λένε, γιατί δεν ισχύει κάτι τέτοιο… Από την άλλη, αυτό δεν σημαίνει ότι, όταν επιλέγω να είσαι φίλη μου ή εξουσιαστής μου ή κυβερνήτης μου, δεν φέρεις και εσύ ευθύνη. Δηλαδή σε επέλεξα, δείξε μου και μια τρυφερότητα. Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι παθαίνουμε για να μαθαίνουμε και πρέπει να γινόμαστε σοφότεροι…

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Συμφωνώ απολύτως. Και για μένα η πολιτική, σύμφωνα με όσα ήξερα τουλάχιστον ως έφηβος, είναι μια ύψιστη τέχνη. Αυτό που εφαρμόζεται πλέον όμως είναι κερδοσκοπική πολιτική, δεν είναι καν πολιτική. Τη μεγάλη ευθύνη βέβαια τη φέρουν οι κυβερνώντες και όχι οι πολίτες. Θα θεωρούσα ότι ήταν ευθύνη των πολιτών και ότι είχαν σφάλει αν επί σειρά ετών μας προετοίμαζαν σωστά, μας μόρφωναν σωστά και κάναμε τα ίδια λάθη. Όταν όμως σήμερα οι νέοι δεν ενημερώνονται σωστά, όταν δεν εκπαιδεύονται σωστά, είναι λογικό να πιστεύουν ότι πολιτική είναι αυτό που εφαρμόζεται τώρα. Δεν είναι πολιτική. Και θα μπορούσα να τους βρίσω και χειρότερα από τον Γιάννη, γιατί πραγματικά μας έχουν ξεγελάσει και συνεχίζουν και μας ξεγελούν στην καθημερινότητά μας και υποφέρουμε. Αντί λοιπόν να γίνει λίγο πιο ανθρωποκεντρική η πολιτική τους και υπάρχουν μοντέλα και συστήματα ώστε να βγούμε και εμείς από αυτό το τούνελ στο οποίο έχουμε μπει και έχουμε γίνει οι ίδιοι οικονομολόγοι για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε σε όσα μας προτείνουν, θα μπορούσαν να στρέψουν την πολιτική τους σε μια ανάταση ψυχής και όχι στην κερδοσκοπία. Γι’ αυτό συμφωνώ με τους στίχους του Γιάννη. Ασφαλώς και μας αποπλανήσανε!

Οι πνευματικοί άνθρωποι πιστεύετε ότι έχουν πάρει κάποια θέση;

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Όχι, το τέρας είναι τεράστιο. Οι επαναστάσεις πρέπει από τώρα να ξεκινήσουν για να φανούν τα αποτελέσματά τους σε είκοσι χρόνια. Η διανόηση αυτή τη στιγμή έχει ταμπουρωθεί μέσα στο σπίτι της. Αυτά που συμβαίνουν είναι σύνθετα και άτιμα.

Γιάννης Ζουγανέλης: Οι άνθρωποι του πνεύματος πάντως που έχουν πάρει θέση δεν το έχουν επικοινωνήσει αυτό.

Πείτε μας ποιοι είναι αυτοί και γιατί δεν το επικοινώνησαν;

Γιάννης Ζουγανέλης: Από το τραγούδι μέχρι άλλους τομείς…

Εννοείτε έναν δίσκο που είχατε κάνει;

Γιάννης Ζουγανέλης: Και όχι μόνο, γιατί η σάτιρα είναι τρομερό όπλο… τρομερό… Αποφασίζουν κάποιοι ημιμαθείς, χωρίς καλλιέργεια, και επιλέγουν κάποια πράγματα πιο…

Βλαδίμηρος Κυριακίδης: Ανώδυνα…

Γιάννης Ζουγανέλης: Έχω ακούσει πάντως πνευματικούς ανθρώπους που έχουν μιλήσει, όπως ο Στέλιος Ράμφος, η Κική Δημουλά… αλλά δεν είμαστε αληθινοί πια, είμαστε πραγματιστές. Δεν μπορείς να πεις για τους μετανάστες την αλήθεια. Δεν μπορείς να μιλήσεις ανοιχτά. Εγώ δεν είμαι κατά των μεταναστών, καταλαβαίνω αυτό που συμβαίνει και πρέπει όλοι να ζήσουν, αλλά κανένας δεν ξέρει ότι, ενώ ο ελληνικός λαός προσπαθεί να βρει την ισορροπία του και να βιοποριστεί, στους μετανάστες πληρώνουν το ταξί για να μετακινηθούν. Επίσης, για τον πολιτισμό και για το πώς τον διαφυλάττουμε δεν έχει μιλήσει κανένας. Αυτοί που δημιουργούν όμως δεν έχουν κανέναν ανάγκη, αντίθετα η κυβέρνηση πρέπει να υπολογίζει σε όσους δημιουργούν, να προβάλλεται το έργο των ανθρώπων και να πηγαίνει η ζωή μπροστά.